23-a de aŭgusto
Aspekto
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
aŭgusto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
aŭgusto | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | |||
5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
aranĝo de 2024 tagoj |
La 23-a de aŭgusto estas la 235-a tago de la jaro (la 236-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 130 tagoj restas.
Je la 23-a de aŭgusto okazis, interalie:
Eventoj
[redakti | redakti fonton]- Romia Respubliko
- -153: Ribelo de luzitanoj: en batalo de Numanco ribelantoj frakasis legion de Romia Imperio
- -30: Post la sukcesa invado al Aegyptus, Aŭgusto Cezaro ekzekutis plej aĝan filon de Marko Antonio, kaj Cezarionon, lastan reĝon de la Ptolemea Regno en Antikva Egiptujo, la ununuran infanon de Julio Cezaro kaj Kleopatro
- 79: Vulkano Vezuvio komencis erupcion dum la festo al Vulkano, romia dio de fajro
- 476: Romulo Aŭgustulo, lasta romia imperiestro estis demisiita de Odoakro - simbola fino de la Antikva epoko
- 1244: Sieĝo de Jerusalemo: urba citadelo - Turo de Davido kapitulacis antaŭ Ĥorezma Imperio
- 1268: Duko de ŝvaboj malvenkis en batalo de Tagliacozzo kun armeo de reĝo de Sicilio kaj Napolo, kaj estis malliberigita
- 1283: Rudolfo la 1-a decidis, ke la ŝuldoj de ĉeĥoj por liberigo de Venceslao la 2-a malvalidiĝis
- 1305: En Londono estis ekzekutita William Wallace, skota nacia heroo, gvidanto de kontraŭangla ribelo
- 1328: Venko de franca armeo super flandraj ribelantoj en batalo de Cassel
- 1382: Militatako de Toktamiŝo al Moskvo: unuafoje oni uzis kanonojn dum defendo de Moskvo kontraŭ trupoj de ĥano Toktamiŝo
- 1436: Dum granda aplaŭdo de la loĝantaro de Prago, la 68-jara Sigismondo ceremonie eniris Pragon post 33 jaroj da foresto - lia kronado okazis en la katedralo de Sankta Vito en 1420
- 1514: Sultano de Otomana Imperio venkis en batalo de ebenaĵo Ĉaldiran (apud Lago Urmia) la ŝaĥon Ismail la 1-a el la dinastio safavidoj okupante orientan Anatolion kaj nordan Irakon
- 1552: Rusa armeo sieĝis Kazanon
- 1572: Masakro de Sankta Bartolomeo komenciĝis nokte en Parizo - pogromo de hugenotoj
- 1595: Venko de hungara-valaĥa armeo super la turka en batalo de intermonto Călugăreni (Distrikto Giurgiu)
- 1614: Nederlando: Regna Universitato de Groningen fondiĝis
- 1645: Militantaj Sveda Imperio kaj Danio-Norvegio packontraktis en Brömsebro (Blekinge)
- 1669: Pollando: Ełk ricevis konfirmon de la urborajto kun kelkaj privilegioj
- 1702: Milito de hispana sukcedo: angla-nederlanda armeo kaj ŝiparo komencis sieĝon de Kadizo
- 1727: Rusia imperio kaj la Ĉina imperio subskribis traktaton de Kjaĥta pri komuna landlimo
- 1775: Kun la Proklamo de Ribelo, brita registaro sub reĝo Georgo la 3-a deklaras ke la Dek tri Kolonioj estas en stato de malferma ribelo kontraŭ la Krono
- 1785: Unua vapormaŝino projektita de James Watt estis oficiale funkciigita en Germanio proksime al Hettstedt
- 1793: Komitato por publika savado en Francio enkondukis devigan militservon
- 1813: Napoleonaj Militoj: venko de sveda-germana armeo en batalo de Großbeeren
- 1820: Pollando: granda incendio de Busko-Zdrój
- 1833: En britaj kolonioj oni aboliciis sklavecon
- 1838: Dum unua opia milito la brita armeo aneksis Honkongon
- 1849: Hungara revolucio: 10 tagojn post la ribela kapitulaco de hungara armeo apud la kastelo Világos antaŭ la rusaj trupoj, generalo Józef Bem kune kun 7-8 mil de postrestantaj soldatoj transpaŝis la turkan-hungaran landlimon en Vidin
- 1850: Oni finis instali telegrafan kablon surfunde de la Manika markolo
- 1866: Paco de Prago finis la Prusian-Aŭstrian militon
- 1870: Francia-Prusia Milito: prusa artilerio bombardis Strasburgon
- 1884: Venko de franca ŝiparo super la ĉina en batalo de Fuĝoŭo
- 1892: Germana astronomo Max Wolf malkovris asteroidon Ĉikago
- 1895: Eloy Alfaro iĝis prezidento de Ekvadoro
- 1903: La 6-a Cionisma Kongreso en Bazelo anoncis ke la fundamenta celo estas fondo de juda ŝtato en Palestino
- 1903: Naskiĝo de bolŝevismo
- 1904: En Usono oni patentigis aŭtomobilan neĝoĉenon
- 1910: Unua oficiala pasaĝera flugo de aerŝipo okazis en Germanio
- 1913: Danio: en Kopenhago oni inaŭguris statuon La marvirineto, kiu iĝis simbolo de la ĉefurbo (heroino de La marvirineto de Hans Christian Andersen)
- Unua Mondmilito
- 1914: Japanio deklaris militon al Germana Imperiestra Regno kaj bombis Cindaon; taktika venko de brita armeo super la germana en batalo de Mons; batalo de Kraśnik komenciĝis — venko de aŭstro-hungara armeo kontraŭ la rusa; Britaj Ekspediciaj Fortoj kaj franca 5-a Armeo komencis sian Grandan Retiriĝon antaŭ la Germana Armeo
- 1917: Internigitaj de la germanaj regopovoj polaj militistoj Józef Piłsudski kaj Kazimierz Sosnkowski estis translokigitaj de Wesel al Magdeburgo
- 1919: Organizita de Pola Militista Organizaĵo, eksplodis ĉirkaŭsemajna ribelo de Sejny kontraŭ litova administrado - rezulte de ĝi poloj rekonkeris Suvalkion perdante 37 soldatojn
- 1921: Fajsal la 1-a iĝis reĝo de Reĝlando Irako
- 1924: Granda opozicio de Marso
- 1927: Proceso de Sacco kaj Vanzetti: oni ekzekutis per elektra seĝo la du anarkiistojn Nicola Sacco kaj Bartolomeo Vanzetti, false akuzitaj pri armita atako (justica murdo)
- 1929: En Hebron araboj masakris 67 judojn
- 1930: En Bruselo princo Leopoldo la 3-a malfermis stadionon Heysel
- 1935: Konsilio de Popolkomisaroj de Sovetunio rezoluciis pri anstataŭigo de blazonaj agloj de la Rusia Imperio sur turoj de la Moskva Kremlo per kvin-pintaj steloj
- 1939: Sovetunio kaj Tria Regno subskribis Pakton Ribbentrop-Molotov kun Sekreta aldona protokolo
- Dua Mondmilito
- 1940: Germana okupado de Pollando: en Grabarka Gestapo pafmortigis 25 personojn, suspektitajn pri partopreno en la Pola Rezistomovado; en malliberejo en Poznań germanoj gilotinis 7 polojn; Turnu Severin: rompo de rumanaj-hungaraj interparoloj pri Transilvanio kun akrigo de landlima situacio
- 1941: Gestapo pafmortigis apud Pleszew 22 personojn, alveturigitajn de malliberejoj en Kalisz, Konin, Sieradz; nazioj establis geton en Rigo; Holokaŭsto: germanoj kaj iliaj litovaj kunlaborantoj finis likvidon de la geto en Panevezys murdinte 7523 judojn; Operaco Barbaroso: batalo de Kievo komenciĝis; Ruĝa Armeo dividis la Nordan Fronton je la Leningrada kaj Karelia
- 1942: Heinrich Himmler ordonis aresti ĉiujn antaŭmilitajn polajn oficirojn en Ĝenerala Gubernio; Operaco Reinhardt: germana polico komencis likvidi geton en Warta; Batalo ĉe Stalingrado komenciĝis - amasa aeratako de Luftwaffe apogata de la armeo de Friedrich Paulus; Adolf Hitler fiksis daton de la atako al Leningrado fare de 11-a Armeo veturigata de Krimeo por la 14-a de septembro
- 1943: Operaco Reinhardt: al ekstermejo Treblinka venis transporto de judoj el Bjalistoko; Volinia masakro: ukrainoj murdis en Majdan (nun en Volina provinco) 156 polojn; Ruĝa Armeo venkis en Batalo ĉe Kursko kaj liberigis Ĥarkovon (la trian kaj lastan fojon)
- 1944: Ribelo de Varsovio: pafalterigo de germana aviadilo, konkeroj de baziliko Sankta Kruco kaj unu el telefon-centraloj kun malliberigo de 76 germanoj, Palaco de Zamoyski kun sidejo de Ĉefa Polic-Komandejo kaj Ministerio pri Internaj Aferoj, kun liberigo de ostaĝoj: pastroj, civiluloj kaj 20 polaj policanoj - 80 ĝendarmoj estis malliberigitaj; atako al Varsovia Universitato kun helpo de 2 kirasitaj veturiloj kaj transportilo malsukcesis; germanoj pafmortigis 40 personojn ĉe str. Odrowąża; Holokaŭsto: al koncentrejo en Aŭŝvico venis transporto de judoj el Lodza geto, kiujn SS-anoj tuj mortigis per gaso; dua soveta okupado de Pollando: 250 oficiroj de Pola Enlanda Armeo kaj Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando, enprizonigitaj de NKVD en postgermana koncentrejo Majdanek, estis forveturigitaj al malliberejoj en Sovetunio; polaj aviadilistoj, el la pola armeo establita en Sovetunio, en la regiono de Warka partoprenis la unuan aerbatalon kontraŭ germanoj; Ŝtatrenverso en Rumanio: en Reĝlando de Rumanio Ion Antonescu estis arestita fare de la reĝo Mikaelo la 1-a; aliancaj armeoj konkeris Marsejlon; Batalo de Atlantiko: en Biskaja Golfo verŝajne sinkis pro eksplodo de mara mino la germana U-boato U-180 kun la tuta 56-persona skipo
- 1947: La 8-a Festivalo de Venecio komenciĝis (unua postmilite)
- 1948: Ekumenismo: en Amsterdamo fondiĝis Monda Konsilio de Eklezioj
- 1949: Nurenbergaj procesoj: antaŭ tribunalo en Hamburgo sub riproĉo de militkrimoj staris kamp-marŝalo de Tria Regno Erich von Manstein
- 1953: Pola Popola Respubliko sub premo de Sovetunio rezignis pri militaj reparacioj flanke de Germana Demokratia Respubliko
- 1958: Federacia Aviada Administracio fondiĝis en Usono
- 1958: Ĉina armeo surprize pripafis du insulojn de Tajvano - komenco de la dua krizo en la Tajvana Markolo
- 1968: Ringo Starr forlasis Beatles por certa periodo
- 1973: Stokholm-sindromo: en Stokholmo oni forkondukis laboristojn de banko kaj malliberigis ilin dum 6 tagoj
- 1975: Komunista organizo Pathet Lao en Laoso konkeris la ĉefurbon Vjentiano
- 1980: Ĝenerala striko en la Pola Marbordo eksplodis - aperis Strika Informa Bulteno "Solidareco"
- Revolucioj de 1989
- 1989: Baltia vojo kadre de Kantanta Revolucio: protesto de du milionoj da homoj, kiuj kreis homan ĉenon de pli ol 600 kilometroj trans la tri ŝtatoj de Baltio
- 1990: Armenio sendependiĝis (de Sovetunio)
- 1990: Volkskammer, parlamento de Germana Demokratia Respubliko, esprimis konsenton pri Germania reunuiĝo
- 1991: Senkomunismigo: prezidanto Boris Jelcin per dekreto haltigis funkciadon de la Komunista Partio de Sovetunio kaj de ĝia gazeto "Pravda"
- 1995: Meles Zenavi iĝis ĉefministro de Etiopio
- 1998: Titolo Heroo de Ukrainio establita
- 1999: Usona kompanio Pyra Labs lanĉis platformon Blogger
- 2003: Kanado: Nacia Parko Ukkusiksalik fondiĝis en Nunavuto
- 2004: En konstelacio Liro oni malkovris ekstersunsisteman planedon TrES-1, la duan observitan senpere post Oziriso (HD 209458b)
- 2005: Bahamoj: Uragano Katrina estiĝis
- 2006: Homforkapto: aŭstrino Natascha Kampusch fuĝis post okjara malliberiĝo
- 2011: Libiaj ribelantoj konkeris la komandejon de Muamar Kadafi devigante lin fuĝi de Tripolo - la regopovon transprenis Nacia Transira Konsilio
- 2011: Siria enlanda milito: Siria Nacia Konsilio fondiĝis en Istanbulo
- 2013: 47 personoj pereis kaj ĉirkaŭ 500 vundiĝis rezulte de du eksplodoj de aŭtomobiloj antaŭ sunaismaj moskeoj en libana Tripolo
- 2014 Irako: en 3 bombatencoj en Kirkuk kaj 1 en Bagdado 42 personoj pereis kaj dekkelkaj vundiĝis
- 2021: Unua pintkunveno de la Krimea Platformo okazis en Kievo - altrangaj reprezentantoj de 46 eksterlandaj delegitaroj kaj internaciaj organizaĵoj unuanime deklaris sian kontraŭstaron al la aneksado de Krimeo al Rusio
- Invado de Rusio en Ukrainion
- 2022: 181-a tago de rusa agreso: Volodimir Zelenskij subskribis leĝon, kiu ordonas konstrui bunkron en ĉiu konstruota domo en Ukrainio; Ukrainio rompis energian pakton kun Rusio — elektriza sistemo (brulaĵo, hejtado) estis dislimigita; ne malpli ol 133 ukrainaj sportistoj kaj trejnistoj ĝis nun pereis batalkampe kaj sub pripafoj; virtuala Krimea Platformo okazis en Kievo — ĉe la internacia pintkunveno ukraina ĉefministro Denis Ŝmihal diris ke Krimeo dum 8 jaroj de la rusa okupado ŝanĝiĝis al grandega armea bazo, en Aleo de Kuraĝuloj estis malkovrita unua memortabulo pri Andrzej Duda, kiu persone ĉeestis el inter landaj reprezentantoj de EU kaj NATO; pli ol 1000 ukrainaj infanoj el okupata Mariupolo estis eksterleĝe forveturigitaj al Krasnodara regiono — laŭvicaj 300 atendas "adopton"; Ukrainio identigis 2 rusiajn soldatojn el Burjatio, kiuj torturis civilulojn en Kieva provinco; de la invadkomenco ukrainaj servoj frakasis 102 flankatakajn grupojn kaj arestis 1 669 personojn suspektitajn pri kunlaborismo kun la malamiko
- Mondreago: Usona administracio alvokis civitanojn de Usono al tuja forlaso de Ukrainio pro ebleco de intensigitaj atakoj de rusia armeo al civila infrastrukturo kaj registaraj konstruaĵoj dum la plej proksimaj tagoj; Rusio blokis en Novorossijsk la eksportan itineron de nafto el Kazaĥio al EU; RIA Novosti informis ke oni komencis malmunti Monumenton de la soldatoj de Ruĝa Armeo – liberigantoj de soveta Latvio kaj Rigo el la manoj de germanaj-faŝistaj okupantoj; Ankaro apogas teritorian integrecon de Ukrainio kaj reĵetas senrajtan anekson de Krimeo — diris turka prezidento Recep Tayyip Erdogan; atenco kontraŭ Aleksandr Dugin estis iniciatita kaj farita de GRU laŭ mafia stilo - diris Jurij Felŝtinskij; Nexta: Rusio funkciigis propran ekvivalenton de Vikipedio, nomatan Runiversalis, kun informoj prezentataj laŭ armea propagando; ĉefministro de Kanado anoncis transdonon de 3 mln da dolaroj por helpo al Ukrainio kun novaj sankcioj kontraŭ 62 laŭvicaj personoj kaj unu organizaĵo de defenda sektoro
Naskiĝoj
[redakti | redakti fonton]- 686: Karolo Martelo, reganto de frankoj, venkinto en la batalo de Poitiers (m. 741)
- 966: Rikardo la 2-a, duko de Normandio (m. 1027)
- 1623: Stanisław Lubieniecki, pola astronomo, historiisto kaj verkisto, honorigita per luna alfrapa kratero (m. 1675)
- 1740: Ivano la 6-a, imperiestro de la Rusia Imperio, junaĝe izolita post ŝtatrenverso kaj poste murdita (m. 1764)
- 1741: Jean-François de La Pérouse, franca maroficiro kaj esploristo (m. ĉirkaŭ 1788)
- 1754: Ludoviko la 16-a, reĝo de Francio, viktimo de la Franca revolucio (m. 1793)
- 1769: Georges Cuvier, franca paleontologo kaj anatomo pri bestoj (m. 1832)
- 1773: Jakob Friedrich Fries, germana filozofo, fizikisto, matematikisto (m. 1843)
- 1776: Józef Hoene-Wroński, pola filozofo, matematikisto, astronomo, fizikisto, ekonomikisto kaj inventisto, reprezentanto de pola mesianismo (m. 1853)
- 1792: Franz Sales Kandler, aŭstria pionira muziksciencisto (m. 1831)
- 1811: August Gottfried Ritter, germana orgenisto kaj komponisto (m. 1885)
- 1813: János Simor, primaso de Hungario, partopreninta Unuan Vatikanan koncilion (m. 1891)
- 1818: Johann Georg Eccarius, germana tajloro kaj sindikatano (m. 1889)
- 1836: Johannes Ranke, germana antropologo kaj fiziologo (m. 1916)
- 1839: Erwin Theodor Döbner, germana arkitekto (m. 1892)
- 1840: Gabriel von Max, aŭstria-germana pentristo, interesiĝanta pri parapsikologio kaj mistikismo, teozofo (m. 1915)
- 1847: Gyula Czárán, hungara groteploristo (m. 1906)
- 1851: Alois Jirásek, ĉeĥa verkisto de historiaj romanoj, i.a. pri Ĉeĥa nacia renaskiĝo (m. 1930)
- 1859: Agnes Bøgh-Høgsted, dana verkistino fondinta en Aarhus Konversacian Esperantistan Klubon, kies beletraĵojn esperantigis Christian Graversen (m. nekonata)
- 1864: Eleftherios Venizelos, ĉefministro de Grekio (m. 1936)
- 1867: Osip Makovej, ukraina verkisto, pedagogo, tradukisto (m. 1925)
- 1867: Edgar von Wahl, ukrain-estona instruisto, volapukisto, esperantisto kaj tradukisto, aŭtoro de planlingvo Occidental (m. 1948)
- 1868: Lajos Dézsi, hungara literaturhistoriisto de la hungara literaturo, profesoro, membro de Hungara Scienca Akademio, rektoro (m. 1932)
- 1868: Paul Otlet, belga bibliografo kaj teozofo, konata de Universala dekuma klasifiko (m. 1944)
- 1868: Jean Borel, svisa publicisto kaj eldonisto, pioniro de Esperanto en Svislando kaj Germanio, partoprenanto de la unua UK 1905, membro de Lingva Komitato, kunfondinto kaj unua vicprezidanto de Svisa Esperanto-Societo, kunfondinto de Esperanto-eldonejo Möller & Borel kaj de Berlina Esperanto-grupo, fondinto kaj redaktoro de "Germana Esperantisto" (m. 1946)
- 1868: Dušan Jurkovič, slovaka arkitekto kaj etnografo (m. 1947)
- 1877: Ervin Szabó, hungara bibliotekisto, ĵurnalisto kaj revoluciulo (m. 1918)
- 1877: István Medgyaszay, hungara arkitekto kaj profesoro, konstruinta i.a. Preĝejon al Sanktaj Petro kaj Paŭlo kaj trakonstruinta Budapeŝtan Ŝtatan Operejon (m. 1959)
- 1880: Aleksandro Grin, rusia, soveta verkisto, aŭtoro de fantaziaj rakontoj kun simbolaj metaforoj (m. 1932)
- 1884: János Berecz, hungara kuracisto, ginekologo (m. 1938)
- 1885: Ignác Balla, hungara-itala verkisto, poeto, ĵurnalisto kaj tradukisto (m. 1976)
- 1886: Lajos Karádi Nagy, rumania hungara sportĵurnalisto (m. 1965)
- 1887: Fridriĥ Arturoviĉ Cander, soveta inventisto, pioniro de raketado (m. 1933)
- 1891: Pál Tolnai, hungara komercisto, kiu agis kadre de Esperanto-movado en Hungario (m. 1971)
- 1893: Imre Sándor, rumania hungara romkatolika eklezia verkisto (m. 1956)
- 1894: Erich August Mayer, aŭstra verkisto kaj pedagogo (m. 1945)
- 1900: Ernst Krenek, usona komponisto (m. 1991)
- 1905: Czesław Klimuszko, pola pastro, franciskano, spicherbisto, klarvidanto trovanta malaperigitojn post la Dua Mondmilito, mediumo, parapsikologo, aŭtoro de faklibroj (m. 1980)
- 1912: Gene Kelly, usona dancisto kaj aktoro (m. 1994)
- 1913: Isobe Yukiko, japana oficistino, pioniro de Esperanto, prezidantino de Japana Esperanto-Instituto, kunorganizantino de UK 1965, Honora Membro de UEA (m. 1988)
- 1917: Pimen Panĉanka, belorusa poeto, sekretario de la Verkista Unio en Belorusa Soveta Socialisma Respubliko, partopreninto de la Soveta invado en Pollandon kaj poste de la Granda patriota milito (m. 1995)
- 1918: Zdzisław Peszkowski, pola katolika animzorganto, filozofo, rotestro de la Polaj Armitaj Fortoj en Okcidento (m. 2007)
- 1921: Jan Batory, pola filmreĝisoro kaj scenaristo (m. 1981)
- 1922: Roland Dumas, franca politikisto (m. 2024)
- 1923: Edgar Frank Codd, angla komputikisto kontribuinta al rilata datumbazo (m. 2003)
- 1924: Efraim Kiŝon, israela verkisto kaj satiristo (m. 2005)
- 1926: Gyula Hernádi, hungara verkisto (m. 2005)
- 1927: Dick Bruna, nederlanda verkisto kaj ilustristo (m. 2017)
- 1929: Vladimir Beekman, estona verkisto kaj tradukisto (m. 2009)
- 1933: Robert Curl, usona kemiisto Nobelpremiita (m. 2022)
- 1935: Lőrinc Szász, rumania hungara lingvisto kaj vortaristo (m. 2016)
- 1939: Witold Michałowski, pola verkisto, vojaĝisto (m. 2017)
- 1943: Csaba Airizer, hungara operkantisto (baso)
- 1946: Keith Moon, angla muzikisto, drumisto (m. 1978)
- 1947: Evžen Wohlgemuth, ĉeĥa bestosciencisto, kies esperantlingvaj artikoloj, ĉefe pri akvarioj, aperadis en "Starto" (m. 2002)
- 1950: Izabela Jaruga-Nowacka, pola politikistino kaj feministino, pereinta dum la kraŝo de la pola prezidenta aviadilo en 2010 (m. 2010)
- 1950: Roza Otunbajeva, prezidentino de Kirgizio
- 1951: Aĥmed Kadirov, prezidento de Ĉeĉenio, muftio, murdita (m. 2004)
- 1953: Artūras Paulauskas, litova politikisto, akuzisto, prezidento de Litovio
- 1954: Elek Benkő, rumania hungara/hungara arkeologo
- 1954: Golamhosejn Karbasĉi, irana politikisto
- 1963: Park Chan-wook, sud-korea reĝisoro kaj scenaristo
- 1965: Ilija Trojanov, bulgara-germana verkisto, tradukisto kaj eldonisto
- 1965: Roger Avary, kanada reĝisoro
- 1969: Christopher Schläffer, aŭstra entreprenisto
- 1970: River Phoenix, usona aktoro kaj muzikisto (m. 1993)
- 1970: Brad Mehldau, usona ĵazpianisto
- 1974: Serhij Ĵadan, ukraina verkisto, poeto kaj tradukisto
- 1974: Konstantin Novosjolov, soveta, brita Nobelpremiita fizikisto okupiĝinta pri grafenoj
- 1978: Kobe Bryant, usona korbopilkisto (m. 2020)
Mortoj
[redakti | redakti fonton]- -30: Cezariono, lasta faraono de la Ptolemea dinastio de Egipto, murdita (n. -47)
- 93: Gnaeus Iulius Agricola, romia generalo invadinta Skotlandon (n. 40)
- 634: Abu Bakr, unua kalifo ekde la apero de Islamo (n. 573)
- 818: Imamo Reza, la 8-a el 12 imamoj de ŝijaismo, martiro, entombigita en Maŝhado (n. 765)
- 1122: Roberto el Reims, franca kronikisto kaj abato (n. ĉirkaŭ 1055)
- 1305: William Wallace, skota nacia heroo (n. 1270)
- 1478: Johannes Pullois, nederlanda polifoniisto de renesanco, vivanta ankaŭ en Malaltaj Landoj kaj en Italio
- 1498: Isabel de Hispanio, reĝino de Portugalio, forpelinta judojn de la lando (n. 1470)
- 1540: Guillaume Budé, franca filologo, helenisto, humanisto, diplomato kaj bibliotekisto (n. 1468)
- 1591: Fray Luis de León, hispana monaĥo, verkisto kaj tradukisto (n. ĉirkaŭ 1527)
- 1661: Tokugawa Yorifusa, japana daimio (n. 1603)
- 1725: Christian August de Sachsen-Zeitz, germana duko, primaso de Hungario (n. 1666)
- 1802: Corona Schröter, germana aktorino kaj kantistino (n. 1751)
- 1806: Charles-Augustin de Coulomb, franca oficiro, inĝeniero kaj fizikisto, konata de la unuo de elektra ŝargo - kulombo (n. 1736)
- 1813: Alexander Wilson, skot-usona poeto, ornitologo, naturalisto kaj ilustristo (n. 1766)
- 1831: Ferenc Kazinczy, hungara verkisto, lingvoreformisto, tradukisto; enestanta en Hungara Antologio (n. 1759)
- 1831: August Neidhardt von Gneisenau, germana generalo (n. 1760)
- 1832: Johann Georg Wagler, germana herpetologo (n. 1800)
- 1847: Jan Czeczot, pola poeto, tradukisto, etnografo, verkanta ankaŭ en la kreiĝanta belorusa lingvo (n. 1796)
- 1849: Heinrich Wilhelm Stieglitz, germana filologo kaj lirikisto (n. 1801)
- 1858: Antal Reguly, hungara lingvisto, etnografo, vojaĝisto (n. 1819)
- 1863: Miĥail Ŝĉepkin, rusa aktoro kunkreinta teatran skolon (n. 1788)
- 1865: Ferdinand Georg Waldmüller, aŭstra pentristo de bidermajro (n. 1793)
- 1867: Auguste-Marseille Barthélemy, franca satira poeto (n. 1796)
- 1892: Deodoro da Fonseca, unua prezidanto de Brazilo (n. 1827)
- 1900: Heinrich Albert Jahn, svisa historiisto kaj esploristo pri la antikveco (n. 1811)
- 1902: Sokrates Starynkiewicz, rusia generalo, prezidanto de Varsovio, konata de konstruo de la tuturba akva-kloaka sistemo (n. 1820)
- 1921: Feliksa Kozłowska, pola mistikulino, fondintino de mariavitismo, kies verkojn esperantigis Maria Wawrzyniec Rostworowski (n. 1862)
- 1926: Rudolph Valentino, itala-usona aktoro, stelulo de muta filmo (n. 1895)
- 1933: Adolf Loos, aŭstra arkitekto kaj projektisto de mebloj (n. 1870)
- 1937: Albert Roussel, franca komponisto, konata de simfonioj (n. 1869)
- 1943: Marcell Frigyes, rumania hungara ĵurnalisto, poeto (n. 1900)
- 1944: Henryk Sławik, pola sociala laboristo, silezia ribelanto, politikisto kaj diplomato, dum la Dua Mondmilito helpanta al 30 000 polaj rifuĝintoj kaj savinta ĉirkaŭ 5000 polajn kaj hungarajn judojn, murdita, justulo inter la popoloj (n. 1894)
- 1945: Ludwig von Hofmann, germana pentristo kaj grafikisto (n. 1861)
- 1984: György Berkó, rumania hungara aktoro (n. 1920)
- 1984: Elemér Szádeczky-Kardoss, hungara geologo, geokemiisto (n. 1903)
- 1990: Witold Tyloch, pola religiosciencisto, esploristo de judismo, bibliisto, kumranologo (n. 1927)
- 1991: Ágnes Nemes Nagy, hungara poetino, tradukistino (m. 1922)
- 1992: János Székely, rumania hungara poeto, dramisto, eseisto (n. 1929)
- 1997: Ervin Mikó, rumania hungara gazetraportisto, redaktoro (n. 1919)
- 2006: Maynard Ferguson, kanada ĵaz-trumpetisto kaj flugilkornisto (n. 1928)
- 2006: Dionis Tanasoglu, gagauza verkisto kaj filologo (n. 1922)
- 2007: Dušan Třeštík, ĉeĥa historiisto kaj publicisto (n. 1933)
- 2015: Judit Szentimrei, rumania hungara etnografino, tekstilistino (n. 1921)
- 2016: Reinhard Selten, germana Nobelpremiita ekonomikisto specialiĝinta pri ludoteorio, esperantisto, membro de Honora Patrona Komitato de UEA (n. 1930)
- 2019: Carlo Delle Piane, itala aktoro kaj reĝisoro (n. 1936)
- 2023: Evgenij Prigoĵin, rusia entreprenisto kaj privatmilitisto, estro de la Grupo Wagner (n. 1961)
Specialaj tagoj kaj festoj
[redakti | redakti fonton]- Laŭ Okcidenta astrologio la unua tago sub la zodiaka signo Virgo: ♍ (ĝis la 23-a de septembro)
- Romio: Vulcanalia (omaĝe al Vulkano)
- Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio:
- Sankta Roza el Limo, virgulino
- Władysław Findysz (martiriĝo kristana), pola kleriko, unua beatigita viktimo de komunismo el Pollando
- Mariavitismo:
- Festo de Plejsankta Sango de Sinjoro Jesuo kaj la Sindonemo de la Panjo
- rememoro pri la morto de sankta Maria Franciszka Kozłowska
- Protestantismo: Nokto de Sankta Bartolomeo (la 23/24-an de aŭgusto)
- Rumanio: Tago de Liberiĝo (1944)
- Ukrainio: Tago de Flago, de 2016
- Internacia Tago por la Memoro de la Sklavkomerco kaj Ĝia Forigo - proklamita la Ĝenerala Asembleo de la Unuiĝintaj Nacioj en 2008
- Eŭropa Memor-Tago pri Viktimoj de Stalinismo kaj Naziismo - proklamita de Eŭropa Parlamento en 2008 okaze de la 70-a datreveno de la Pakto Ribbentrop-Molotov (pli frue konata kiel Tago de Nigra rubando)
Tagoj de semajno
[redakti | redakti fonton]La 23-a de aŭgusto estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Lundo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
- Mardo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Merkredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Vendredo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Sabato en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098.