Resumen de Facmacologia 2023
Resumen de Facmacologia 2023
Resumen de Facmacologia 2023
humana.
comprobable.
Medicamento esencial (ME) según la OMS son aquellos medicamentos que satisfacen las
relación a su costo.
Toxicología
un remedio.
La toxicología puede ser definida como la ciencia que se ocupa de los efectos adversos a la
salud causados por agentes químicos, físicos o biológicos en los organismos vivientes. Los
efectos adversos pueden variar desde muerte, cáncer y enfermedades hasta daños sutiles en
el SN
para estudiar parámetros como dosis letal para mitad de la población de animales en
condiciones experimentales de laboratorio, para una ciencia 'in vitro' en la cual se estudia
los eventos y procesos clave de la molécula diana, respuestas celulares, hasta los efectos a
MEDICAMENTOS
para prevenir, diagnosticar, tratar, aliviar o curar enfermedades o dolencias o para afectar a
EXCIPIENTE
sustancia inactiva usada para incorporar el principio activo. Además, pueden ser
Estabilidad
de un producto farmacéutico puede definirse como la capacidad de una
, el sistema de recipiente,
La fecha de vencimiento se expresa en mes y año generalmente, pero algunas aclaran día
¿Si un producto vence por ejemplo 08/20, Agosto de 2020, hasta cuando puede
utilizarse?
Hasta último día del. Ej. Si vence 15/12/21 puede utilizarse hasta el 15/12/21.
vencimiento?
EQUIVALENTE FARMACEUTICO
Dos productos son equivalentes si contienen la misma cantidad del
mismo principio activo en la misma forma farmacéutica; si cumplen los mismos estándares
terapéutica ya que las diferencias en los excipientes y/o los procesos de manufactura
Tienen:
= P.A
= cantidad de P.A
= Forma farmacéutica
= Vía de administración
≈ Procesos de fabricación
EQUIVALENTE TERAPÉUTICO:
administración en la misma dosis, sus efectos, con respecto a eficacia y seguridad, serán
esencialmente los mismos cuando sean administrados a pacientes por la misma vía
Pueden que dos medicamentos sean Equivalentes Farmacéuticos y en una misma persona
médica y que además, su uso en la forma, condiciones y dosis previstas, no entraña, por su
comerciales".
*Sigla en inglés (Over The Counter) utilizada habitualmente para los medicamentos y
vegetal con finalidad terapéutica, ya sea para prevenir, para atenuar o para curar un
estado patológico.
Según la OMS, una planta medicinal es aquella que, en uno o más de sus
órganos, contiene sustancias que pueden ser utilizadas con fines terapéuticos o
veces en estado fresco. También se consideran drogas vegetales ciertos exudados que
no han sido sometidos a un tratamiento específico”.
farmacológica.
Tod o s l o s d í a s , n um e r o s o s a vi s o s p u b l i c i t a r i o s , em i t i d o s p o r d i v e r s o s
mediosde
c om u n i c a c i ó n , d i f u n d e n l a s s u p u e s t a s p r o p i e d a d e s b e n é f i c a s d e a l g
u n o s a l im e n t o s
e n l a p r e v e n c i ó n o t r a t am i e n t o d e d e t e rm i n a d a s e n f e rm e d a d e s . A l r e
cibiresos
m e n s a j e s , l o s c o n s um i d o r e s s u e l e n d i v i d i r s e e n t r e q u i e n e s c o n f í a n
enellos,y
quieneslosrechazansinmásporconsiderarlosmerosrecursosdela
s em p r e s a s p a r a
mejorarsusmárgenesdeventa.
E n t r e e s t a s p o s t u r a s e x t r em a s , s e e n c u e n t r a n q u i e n e s d u d a n a c e r c a
delaveracidad
d e l o s c o n t e n i d o s d e l o s a n u n c i o s , p e r o c a r e c e n d e l a c c e s o a l a i n f o rm
aciónqueles
p e rm i t a r e s p o n d e r a e s a s i n q u i e t u d e s . Q u e d a n s i n r e s p u e s t a , e n t o n
ces,
i n t e r r o g a n t e s c om o : ¿ E s v e r d a d q u e e s t a c l a s e d e l e c h e p o s e e p r o p i e
dades
t e r a p é u t i c a s ? ¿ E s c i e r t o q u e p u e d e p r e v e n i r d e t e rm i n a d o s t r a s t o r n
os?
U n o d e l o s m o d o s d e a p r o xim a r s e a e s t a c u e s t i ó n e s r e v i s a r l a s a p r e c i a
ciones
t é c n i c a s e x i s t e n t e s e n l a m a t e r i a . L o s e s p e c i a l i s t a s d e f i n e n a l a l im e
n t o c om o “ t o d a
sustancianaturaloprocesadaqueseingiereconelfindesatisfacerl
aincorporación
d e l o s n u t r i e n t e s p a r a e l m a n t e n im i e n t o d e l a s f u n c i o n e s v i t a l e s d e l o
r g a n i sm o ” .
Segúnestaconcepción,entonces,nohabríaningúnvínculoentreal
im e n t o s y
e n f e rm e d a d e s . S i n em b a r g o , e n l o s ú l t im o s a ñ o s s e h a a c e p t a d o l a e x i s
tenciadeun
g r u p o p a r t i c u l a r d e a l im e n t o s , l o s a l im e n t o s f u n c i o n a l e s , q u e s o n d e
finidosporlos
e s p e c i a l i s t a s c om o a q u e l l o s “ c a p a c e s d e a p o r t a r s u s t a n c i a s c o n f u n
ciones
fisiológicasdefinidas,brindandobeneficiosparalasaluddequienl
o s c o n s um e ” .
P a r a q u e u n a l im e n t o p u e d a s e r c o n s i d e r a d o f u n c i o n a l , d e b e d em o s t r
arqueposeeun
efectobenéficosobreunaovariasfuncionesespecíficasdelorgani
sm o , m á s a l l á d e
losefectosnutricionaleshabituales,quemejoraelestadodesaludy
d e b i e n e s t a r, o
b i e n q u e r e d u c e e l r i e s g o d e u n a e n f e rm e d a d . E s t o s i g n i f i c a q u e e s t o s
a l im e n t o s
d e b e n c o n t e n e r, n e c e s a r i am e n t e , a l g u n o d e l o s l l am a d o s c om p o n e n t
esoingredientes
f u n c i o n a l e s , e n t r e l o s c u a l e s p u e d e n m e n c i o n a r s e c om o e j em p l o s :
V i t am i n a s : s o n c om p u e s t o s o r g á n i c o s n u t ri c i o n a lm e n t e e s e n c i a l e s
parael
o r g a n i sm o , y a q u e r e g u l a n p r o c e s o s m e t a b ó l i c o s y n o p u e d e n s e r s i n t
etizadasporel
cuerpo.LasmásconocidassonA,C,DyB.
A n t i o x i d a n t e s : s o n c om p o n e n t e s d e l o s a l im e n t o s . S e e n c u e n t r a n e
nfrutasy
verdurasyprevienenelataquedelosradicaleslibreshacialascélula
s.Ej.:
v i t am i n a s A ( c a r o t e n o s ) , C y E , s e l e n i o y c o n e n z im a Q 1 0 .
M i n e r a l e s : c a l c i o , h i e r r o , f ó s f o r o , m a g n e s i o , s e l e n i o , b o r o , c r om o
,cobre,
níquelyzinc.
Fibrasdietarias:sonpartesdefrutas,vegetales,granos,nuecesyl
e g um b r e s
q u e n o p u e d e n s e r d i g e r i d a s p o r l o s e r e s h um a n o s . M e j o r a n l a a b s o r c i
ónde
nutrientes,favoreceneltránsitogastrointestinalypuedenayudar
areducirelriesgo
d e e n f e rm e d a d a d e s c a r d i o v a s c u l a r e s , y o t r a s .
Lasfibrasseclasificaneninsolubles(procedendevegetalesyfrutas
, c om o l o s
o l i g o s a c á r i d o s ) y s o l u b l e s ( p r o c e d e n d e c e r e a l e s , h a r i n a s , s em i l l a s
yotros
a l im e n t o s , c om o e l s a l v a d o d e a v e n a ) .
E n t r e l o s p r o d u c t o s q u e p o d r í a n c o n s i d e r a r s e c om o f u n c i o n a l e s , p o r
conteneréstosu
o t r o s c om p o n e n t e s , p u e d e n m e n c i o n a r s e l o s l á c t e o s e n r i q u e c i d o s c
o n v i t am i n a s ,
m i n e r a l e s , f i t o e s t e r o l e s u om e g a 3 , y l a s b a r r a s d e c e r e a l e s c o n v i t am
inasy/o
f i b r a s . Tam b i é n , l o s y o g u r e s c o n p r o b i ó t i c o s - e s d e c i r, c o n m i c r o o r g a
n i sm o s v i v o s
q u e , a l s e r i n g e r i d o s e n c a n t i d a d e s s u fi c i e n t e s , e j e r c e n u n e f e c t o p o
sitivoenlaflora
i n t e s t i n a l , c om o e l l a c t o b a c i l l u s a c i d o p h i l l u s - , y l o s l l am a d o s a l im e n
tosricosen
f i b r a s o p r e b i ó t i c o s ( s u s t a n c i a s n o d i g e r i b l e s q u e p u e d e n s e r f e rm e n
tadasporla
florabacterianaintestinal,yprovocanunefectofavorablesobreell
a).
S i b i e n i n t e r n a c i o n a lm e n t e s e c o i n c i d e e n q u e e s t o s a l im e n t o s p u e d e
naportar
ciertosbeneficios,loscriteriosdeinclusiónenlacategoríanosonu
n i f o rm e s . P o r
e j em p l o , e n J a p ó n s e c o n s i d e r a q u e l a l e c h e e n r i q u e c i d a c o n o l i g o s a c
áridosesun
a l im e n t o f u n c i o n a l , d e b i d o a q u e a c t ú a s o b r e l a f l o r a d i g e s t i v a , a um e
ntandola
c a n t i d a d d e b í f i d o s , m i e n t r a s q u e e n E u r o p a , e l m i sm o e f e c t o n o s e i n t
e r p r e t a c om o
l a m e j o r a c o n c r e t a d e u n a f u n c i ó n , p o r l o c u a l d i c h o a l im e n t o n o i n g r e
saríadentro
delacategoríadefuncional.
L a s d i s t i n t a s c l a s i f i c a c i o n e s s e e x p r e s a n c om o d i f e r e n c i a s e n l a r e g u
lación.Así,
d e s d e 1 9 9 1 , J a p ó n t i e n e n o rm a t i v a s p a r a l o s a l im e n t o s d e s t i n a d o s a u
nuso
h i g i é n i c o e s p e c í f i c o ( d e n om i n a d a s F O S H U ) , l o c u a l p e rm i t e f o rm u l a
r, t a n t o e n l o s
r ó t u l o s c om o e n l o s a v i s o s p u b l i c i t a r i o s , d e c l a r a c i o n e s d e p r o p i e d a
des,previa
a p r o b a c i ó n d e l M i n i s t e r i o d e S a n i d a d , s o b r e l a b a s e d e u n i n f o rm e c i e
ntífico.
E n E u r o p a , e n t a n t o , d a d o q u e l a s n o rm a s d i f i e r e n e n t r e l o s d i s t i n t o s
países,no
e x i s t e u n a l e g i s l a c i ó n h om o g é n e a q u e c o d i f i q u e e n d e t a l l e l a s d e c l a r
acionesde
p r o p i e d a d e s n u t r i c i o n a l e s o h i g i é n i c a s , d e b a t i é n d o s e , a d em á s , s i e
s l e g í t im o q u e s e
r e a l i c e n d e c l a r a c i o n e s a c e r c a d e l a p r e v e n c i ó n d e e n f e rm e d a d e s .
QuizáselcasomásinteresanteseaeldelosEstadosUnidos,cuyaage
nciasanitaria
tieneaprobadas,desde1993,declaracionesquerelacionanelcons
um o d e c i e r t o s
c om p o n e n t e s c o n l a a y u d a e n l a p r e v e n c i ó n d e d e t e rm i n a d a s e n f e rm e
dades(ej.:
s o d i o y r e d u c c i ó n d e l a h i p e r t e n s i ó n , c a l c i o y d i sm i n u c i ó n d e l a o s t e o
porosis,folatos
y a y u d a e n l a p r e v e n c i ó n d e d e f e c t o s d e n a c im i e n t o e n e l t u b o n e u r a l ,
proteínasde
s o j a y a y u d a e n l a p r e v e n c i ó n d e e n f e rm e d a d e s c o r o n a r i a s ) . E n n u e s t
ropaís,el
t em a r e c i é n e s t á c om e n z a n d o a d e b a t i r s e .
D a d o q u e e x i s t e u n v a c í o l e g a l e n l a m a t e r i a , y a q u e l o s a l im e n t o s f u n c
ionalesno
e s t á n c o n t em p l a d o s e n e l C ó d i g o A l im e n t a r i o A r g e n t i n o , e l I n s t i t u t o
Nacionalde
A l im e n t o s h a o r g a n i z a d o u n g r u p o d e t r a b a j o o r i e n t a d o a p r o p o n e r n
o rm a t i v a
respectoaestacuestión.
Algunos acuerdos
D i v e r s o s e s t u d i o s r e c o n o c i d o s m u n d i a lm e n t e , m e n c i o n a n l a s p o s i b
lespropiedades
f u n c i o n a l e s d e d i v e r s o s c om p o n e n t e s , s e g ú n e l s i g u i e n t e c u a d r o :
COMPONENTE O
B 12 y vitamina K.
ácidos grasos poliinsaturados Podrían controlar los niveles de triglicéridos y colesterol y reducir
la
viscosidad de la sangre.
Tal c om o s e d e s p r e n d e d e e s t e c u a d r o , e s n e c e s a r i o p r e c i s a r q u e , e n n i
ngúncaso,
d e b e i n t e r p r e t a r s e q u e l o s a l im e n t o s q u e p o s e e n d i c h o s i n g r e d i e n t e
sseanaptos
p a r a e l t r a t am i e n t o d e d e t e rm i n a d a s e n f e rm e d a d e s , p u e s e s t a c a r a c t
erísticasóloes
p r o p i a d e l o s m e d i c am e n t o s . E n t o d o s l o s c a s o s , l o s b e n e f i c i o s c o n s i
stenenla
p r e v e n c i ó n o d i sm i n u c i ó n d e l r i e s g o d e d e t e rm i n a d a s d o l e n c i a s .
A s í , s e d e b e s e r m u y p r e c a vi d o c o n l a p u b l i c i d a d q u e r e c om i e n d a e l c o
n s um o d e u n
d e t e rm i n a d o a l im e n t o , a s o c i á n d o l o c o n l a p o s i b i l i d a d d e c u r a c i ó n .
Tam p o c o d e b e
r e l a c i o n a r s e l a c a n t i d a d q u e s e c o n s um e c o n l a p o s i b i l i d a d d e b e n e f i
ciosparala
s a l u d p u e s , e n o c a s i o n e s , e l c o n s um o e x c e s i v o p u e d e s e r s um am e n t e p
erjudicial.
P o r t o d o e l l o , l a m e j o r f o rm a q u e t i e n e e l c o n s um i d o r p a r a d e f e n d e r s
usderechoses
consultaralmédicooalnutricionista,quienleproporcionarálosco
nsejos
adecuadosenlamateria.Deestemodo,evitarásufrirperjuicioseco
n óm i c o s o , m á s
g r a v e a ú n , p r o b l em a s e n l a s a l u d q u e p u e d e n o c a s i o n a r g r a v e s c o n s e c
uencias.