Edukira joan

Christoph Willibald Gluck

Wikipedia, Entziklopedia askea
Theklan (eztabaida | ekarpenak)(r)en berrikusketa, ordua: 13:58, 14 abendua 2023
(ezb.) ←Bertsio zaharragoa | Oraingo berrikuspena ikusi (ezb.) | Bertsio berriagoa→ (ezb.)
Christoph Willibald Gluck

court chapel master (en) Itzuli

Bizitza
JaiotzaErasbach1714ko uztailaren 2a
Herrialdea Bohemiako Erresuma
 Austriako artxidukerria
BizilekuaParis
Viena
Lehen hizkuntzatxekiera
alemana
frantsesa
HeriotzaViena1787ko azaroaren 15a (73 urte)
Hobiratze lekuaVienna Central Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: istripu zerebrobaskularra
Familia
Ezkontidea(k)Maria Anna Bergin (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaPragako Unibertsitate Karolinoa
Hizkuntzaktxekiera
alemana
frantsesa
italiera
Irakaslea(k)Giovanni Battista Sammartini
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakmusikagilea eta orkestra zuzendaria
Lantokia(k)Praga
Milan
Viena eta Paris
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
Mugimenduaklasizismoa
Genero artistikoaopera
musika klasikoa
balleta
Musika instrumentuaorganoa

IMDB: nm0323220 Allmovie: p91779 IBDB: 480523
Spotify: 7vfydQ0nVBVgJ0ajs8EtRM Musicbrainz: 22790383-30ea-4dcc-a8d6-882fb1eb4669 Discogs: 534822 IMSLP: Category:Gluck,_Christoph_Willibald Allmusic: mn0001649323 Find a Grave: 4481 Edit the value on Wikidata

Christoph Willibald Gluck (Erasbach, Berching hiritik hurbil, Alemania, 1714ko uztailaren 2a - Viena, Austria, 1787ko azaroaren 15a) alemaniar musikaria izan zen.

Pragan egin zituen musikako ikasketak; Vienan osatu zituen, eta ondoren, Milanen Sammartinirekin ikasi zuen (1736). Italiako operaren moldeak oinarri hartuta, 1741etik 1752ra, bere lehen obra dramatikoak Europako hiri askotan antzeztu zituen. Vienara itzulita (1752), gorteko kapera-maisu izendatua izan zen (1754). Durazzo kondeak eskaturik, garai hartako opera komiko frantsesak egokitu zituen, baina opera italiarrak idazteari utzi gabe (Il re pastore, Telemacco, Antigono).

Orfeo ed Euridice operarekin (1762), operaren estiloa guztiz eraberritu zuen, Raniero de Calsabigi libreto-egilearekin batera. Sotiltasuna eta naturaltasuna lortu nahirik prestatu zituen ondorengo operak ere: Alceste (1767), Paride ed Elena (1770) eta Iphigénie en Aulide (1773). Azken horrek eta Orfeo operak opera italiarraren moldeen aldekoen erantzuna ekarri zuten. Urteetan luzatu zen eztabaida hura; Gluckek, berriz ere, arrakasta izan zuen (Armide, 1777; Iphigénie en Tauride, 1778), baina oso porrot handia Echo et Narcisse operarekin (1779). Mindurik eta Parisez nazkaturik, Vienara itzuli zen (1779).

Bere 107 operaz, opera komikoz, ballet-pantomimez gainera, Gluckek 10 sinfonia, 7 sonata, flautako kontzertu bat eta 7 lieder idatzi zituen. Elizako musika ere egin zuen (De profundis, Cantata). Baina antzerki lirikoa eraberritu izanak eman zion ospe handiena. Ekintza trinkotzea eta bihotzeko hizkera lantzea ziren Gluken asmoak, musika hunkigarria sortzeko. Koruak antzinako tragedia grekoetan bezala parte hartzen du operan.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]