Edukira joan

Nantesko tranbia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Inprimatzeko bertsioa dagoeneko ez dago onartuta, eta baliteke errepresentazio erroreak izatea. Egunera itzazu zure nabigatzaileko laster-markak, eta horren ordez erabil ezazu nabigatzaileko inprimatze funtzio lehenetsia.
tramway de Nantes
tramvay de Naunnt  |  tramgarr Naoned

 lineko tranbia Bouffay eta Duchesse Anne geltokien artean
Datu orokorrak
Garraio motaTranbia
EskualdeakNantes, Bro-Naoned,
 Bretainia
Lineak   
Geltokiak83
Bidaiariak77 900 000 (2019)
JabeaNantes Metropola
Webguneawww.tan.fr
Ustiapena
Hasiera1985eko urtarrilaren 7a (39 urte)
EragileaSemitan
Ibilgailuak91
Datu teknikoak
Luzera44,3 km
Abiadura maximoa70 km/h
 Mapa
Map

Nantesko tranbia (frantsesez: tramway de Nantes; galoz: tramvay de Naunnt; bretainieraz: tramgarr Naoned) Bretainiako Nantes hirian dagoen tranbia sarea da. Sarea hiru line osatzen du, Nantes hiri osoan eta inguruko udalerrietan banatzen direnak.

Tranbia 1985eko urtarrilaren 7an inauguratu zen  linearekin, Commerce eta Haluchère geltokien artean, eta 2012ko abenduaren 15ean Haluchère–Batignolles geltokia inauguratu zen  linearen trazaduran.

83 geltokietatik, 7n bi lineak gelditu eta 2n Nantesko tren arinarekin lotura dago.

Historia

Aurrekariak

Nantesko tranbiaren historia 1879ko abenduaren 13an hasi zen, lehen linea ireki zenean. Zerbitzua, aire konprimitu bidez propultsatutako kalibre estandarreko ibilgailuak erabiliz ematen zen, Mekarski sistema erabiliz. Ibilgailuek altzairuzko zilindroetan metatzen zuten aire konprimitua, eta aldian-aldian kargatzen ziren airez eta lurrunez (aire konprimitua berotzeko erabiltzen zen) kargatzeko bi estaziotan. Nantesko azken tranbiak 5 800 kPa-ra zeuden.[1][2]

Eraikitako lehen lineak 6 kilometro baino zertxobait gehiagoko luzera zuen. Ekialdetik mendebaldera, Loira ibaiaren kaiak zeharkatzen zituen. Hasierako flora 22 tranbiak, 2 lokomotorek eta goialdean irekitako lau atoiek osatzen zuten.

1888an bigarren linea bat inauguratu zen, kasu honetan iparraldetik hegoaldera. Jatorrizko linea eta Loira ibaia zeharkatzen zituen.[3]

Hurrengo hedapenek, Erdre ibaiaren ertzean zehar hirugarren lerro batekin batera, bere luzera 39 kilometrotara arte luzatu zuten 1910ean. Ordurako, 94 tranbia, 3 tren-makina eta 10 atoi irekita zeuden. Bidaiari kopurua 12 milioikoa zen urtero. Aire konprimituko tranbiak zaharkituak bezala ikusten ziren, eta sistema elektrifikatzea erabaki zen. Ordezkapena 1913an hasi eta 1917an amaitu zen, aire konprimituko azken tranbia zirkulatu zuenean.[4]

Tranbiak elektrifikatzeko asmoa Paul Bellamy alkateak iragarri zuen 1911n. Baina lanak ez ziren hasi Lehen Mundu Gerra hasi arte. 1915erako, 8 linea zeuden martxan, eta lanek 1919ko amaierara arte jarraitu zuten. Konpainiak bere 100 tranbiako flota estandarizatu zuen, guztiak Brill bagoietan oinarrituak.[5]

Gero sarea zabaldu zen, 1932an 20 linea eta 14 ibilbideetara iritsiz. Sarea Commerce enparantza delakoaren inguruan egituratuta zegoen, gaur egun tranbia sarearen erdigunea izaten jarraitzen duena.

Bigarren Mundu Gerran, sareak kalte handiak jasan zituen etengabeko bonbardaketen ondorioz. Une horretan, linea askoren ordez autobus-lineak jarri ziren, konponketen kostu handiagatik. Gerra ostean, tranbia garraiobide zaharkitu, zaratatsu eta deseroso bihurtu zen. 1949an tranbia zerbitzu guztiak autobusekin ordezteko erabakia hartu zen. Azken tranbia 1958an izan zen.[5]

Lehen garapena

1970eko hamarkadaren amaieran, Nantesen garraioa, batez ere, autoaren erabileran oinarritu zen. Auto-pilaketa murrizteko asmoz, Erdre ibaian zehar autobideak eraikitzea proposatu zen. Honek, hiri sarea suntsitzea ekarriko zuen, plana, azkenean, atzera botatzea eragin zuten protestak piztuz.

Hainbat aukera aztertu ziren, hala nola autobus- eta trolebus-zerbitzuak hobetzea (edukiera mugatua) edo metro-sarea (garestiegia). Azkenean, aukera guztiak baztertu zituzten eta tranbiak berreskuratzea proposatu zuten.[6]

Puntu honetan, tranbia berriak eraikitzeko ideia iraultzailea zen. Mundu osoko joera tranbiak kentzea izan zen, linea berriak ireki beharrean. Frantzian hiru tranbia sistema txiki geratzen ziren (Lille, Marseilla eta Saint-Étienne).

Ipar Amerikan metro arinaren berpizkundea gertatzear zegoen, 1981ean Edmonton Light Rail Transit ireki zenean, urte horretan bertan Calgary C-Train eta San Diego Trolley izan zirelarik. Europan, ordea, urte askotan ez zen tranbia sare berririk eraiki.[7]

Nantesko Udalak ingeniari talde bat bildu zuen tranbia sare berri bat garatzeko aukera aztertzeko. Proiektua eta bere xehetasun ekonomikoak 1981eko otsailaren 10ean zehaztu ziren. Gobernuak gastuen % 30 finantzatzea onartu zuen, eta Alstom enpresa hogei ibilgailu egiteko aukeratu zuten.

Tranbia, azkenik, 1985ean inauguratu zen, Place du Commerce eta Haluchère lotzen zituen linea bakar batekin, hiriaren ipar-ekialdean. Hilabete geroago Place du Commerce eta Bellevue arteko zatia martxan jarri zen, mendebaldean. Guztira, 10 kilometroko luzera eta 22 geltoki dituen linea bat, egungo  linearen nukleoa. Arrakasta itzela izan zuen, 42 000 bidaiari egunean lehen urtearen amaierarako. 1989ko apirilean Haluchère geltokitik Beaujoirer geltokia hedatu zen, 2,2 kilometro gehiago eta bi geltoki berrirekin.[8]

 linearen arrakastaren ondorioz, bigarren linea bat eraiki zen, iparraldea eta hegoaldearen artean, Place du Commercen zegoenarekin lotua.  linea 1982ko irailean inauguratu zen 50 Otages eta Trocardière artean. Bi urte beranduago Orvault–Grand Val geltokirantz hedatu zen, hiriaren iparraldean.

Gaur egungo  linearen lehen atala 2000ko abuztuan ireki zen. Bere amaieratik, Hôtel Dieu geltokian, pasa den Commerce arte, non trenbideak Longchamp aldera banatzen ziren, hiriaren ipar-mendebaldean.[9]

Mendebaldean,  linea François Mitterand geltokiraino hedatu zen 2000ko abuztuan, geltoki berriak gehituz eta Bellevue, Rommanet eta Jamet antzinako geltokiak zerbitzuz kanpo uzten zituen nodo berri bat bihurtuz. Jametek, urte batzuk beranduago, beste linea amaiera bat bezala berrireki zuen, Rommanete geltokitik, nasa eta trenbideak baino kontserbatzen ez diren bitartean. Azkenean, metro batzuetara berreraiki zuten.

2004ko apirilean,  linea Longchamp geltokitik Sillon de Bretagne geltokira hedatu zen. 2005eko abuztuan,  linea 2,2 kilometrotan handitu zen, Trocardière eta Neustrie artean hiru geltoki berri gehituz. 2007ko irailean, zati txiki bat ireki zen, lineatik Pont Rousseaura aldatzen zuena. Konpentsazio gisa,  linea Hôtel Dieu geltokitik Neustrie geltokira hedatu zen.[10]

2009an,  linea 600 metro luzatu zen Sillon de Bretagne geltokitik Marcel Paul autobus-biltegira, tranbiak hartzeko eraberritu zena. Linearen amaiera Marcel Paul geltoki berrira eraman zuten, biltegitik gertu. 2018ko urrian, 800 metroko adar berri bat sortu zen  linearen ekialdean, Ranzayn amaitu zena,  eta  lineen arteko loturaren lehen fasearen zati gisa. Egun horretan bertan, Urbos 12 tranbia berrietako lehena lizitatu zen.

Sarea

Sareak hiru linea ditu, guztira 5 udalerri, 83 geltoki eta 44,30 kilometro egiten dituzte.

Linea Ibilbidea Inaugurazioa Luzera (km) Geltokiak Azken luzapena
   François Mitterrand / Jamet ↔ Beaujoire / Ranzay 1985 18,4 34 2012
   Pont-Rousseau ↔ Orvault–Grand Val 1992 11,7 25 2007
   Marcel Paul ↔ Neustrie 2000 14,1 32 2009

Geltokiak

Dauden 83 geltokiak hurbileko erreferentzia leku baten izena jasotzen dute. Hala, Rezé–Pont-Rousseau geltokietaren ondoan dagoen geltokiak Pont-Rousseau du izena, eta Commerce enparantzan dagoen tokian dagoenak, Commerce.

Disuasio-aparkalekuak

Sareak 23 disuasio-aparkaleku ofizial ditu guztira, seinaleztatuta eta araututa.[11]

Aparkalekua Hornitutako geltokia Konexioak Inaugurazioa Tokiak Modalitatea
8 Mai 8 Mai   1992 199 doan, ibilbidea ordaintzen da
Beauséjour Beauséjour   2000 61 doan, ibilbidea ordaintzen da
Bignon Bignon   2004 114 doan, ibilbidea ordaintzen da
Frachon Frachon   2000 156 doan, ibilbidea ordaintzen da
François Mitterrand François Mitterrand   2000 206 doan, ibilbidea ordaintzen da
Goudy Pirmil    1992 202 doan, ibilbidea ordaintzen da
Grande Ouche Grande Ouche   2005 30 doan, ibilbidea ordaintzen da
la Beaujoire la Beaujoire   1989 381 doan, ibilbidea ordaintzen da
le Cardo le Cardo   1994 201 doan, ibilbidea ordaintzen da
Marcel Paul Marcel Paul   2009 138 doan, ibilbidea ordaintzen da
Neustrie 1 Neustrie   2000 779 doan, ibilbidea ordaintzen da
Neustrie 2 Neustrie   2000 150 doan, ibilbidea ordaintzen da
Neustrie 3 Neustrie   2000 22 doan, ibilbidea ordaintzen da
Morlière Orvault–Morlière   2004 283 doan, ibilbidea ordaintzen da
Paquelais Orvault–Morlière   2004 79 doan, ibilbidea ordaintzen da
Pirmil Pirmil    1992 216 doan, ibilbidea ordaintzen da
Plaisance Plaisance   2004 83 doan, ibilbidea ordaintzen da
Ranzay Ranzay   2012 245 doan, ibilbidea ordaintzen da
Recteur Schmitt 1 Recteur Schmitt   1994 95 doan, ibilbidea ordaintzen da
Recteur Schmitt 2 Recteur Schmitt   1994 45 doan, ibilbidea ordaintzen da
René Cassin René Cassin   1994 65 doan, ibilbidea ordaintzen da
Santos Dumont Santos Dumont   1994 34 doan, ibilbidea ordaintzen da
Trocardière Trocardière   1992 287 doan, ibilbidea ordaintzen da

Ustiapena

Gaur egun, Semitan enpresak ustiatzen du sarea.[12]

Flota

Sarean 91 ibilgailuk egiten dute lan guztira.[13]

Eraikitzailea Eredua Zenbakia Urtea Luzera (m) Garaiera (m) Edukiera Ateak Lineak
Alstom TFS 46 1985-1988 39,150 3,250 353 8    
Bombardier Incentro T6 33 2000 36,400 3,300 237 6   
CAF Urbos 3 12 2012-2013 37,966 3,400 240 6  

Tarifak

Sarearen tarifikazioa Nantesko beste garraiobideen berdina da, eta garraio-titulu berberekin dago eskuragarri.[14]

Ustekabeko txartelak Aldi baterako abonamenduak
Txartela Deskripzioa Prezioa Abonamendua Deskripzioa Prezioa
Ticket 1h Ordubeteko txartel mugagabea 1,70 € Billet mensuel (-18) Hilabeteko txartel mugagabea 24,80 €
Ticket 1h (bus) Ordubeteko txartel mugagabea autobusan 2,00 € Billet mensuel (-26) Hilabeteko txartel mugagabea 32,80 €
10 tickets 1h Ordubeteko 10 txartel mugagabeak 15,60 € Billet mensuel (+26) Hilabeteko txartel mugagabea 55,20 €
Navette aéroport Aireportuko anezkako txartel bakarra 9,00 € Formule illimitée (-18) Urtebeteko txartel mugagabea 210,40 €
Groupe scolaire Eskola taldeko txartel berezia 9,50 € Formule illimitée (-26) Urtebeteko txartel mugagabea 224,00 €
Ticket 24h Egun bateko txartel mugagabea 5,80 € Formule illimitée (+26) Urtebeteko txartel mugagabea 492,80 €
Ticket 24h / 4 prs. Egun bateko txartel mugagabea (4 pertsona) 10,00 € Formule illimitée (+60) Urtebeteko txartel mugagabea 272,00 €

Bidaiariak

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.
Urtea 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Bidaiariak (milioika) 65,7 66,6 69,4 71,2 72,5 72,3 71,5 70,6 73,9 77,9

Etorkizuna

Etorkizunean, honela geratuko da sarea:

  •   1   François Mitterrand ↔ Beaujoire
  •   2   Orvault–Grand Val ↔ Pont-Rousseau
  •   3   Neustrie ↔ Marcel Paul
  •   6   Basse-Île ↔ Babinière — École Centrale
  •   7   Basse-Île ↔ François Mitterrand
  •   8   Pirmil — Basse-Île ↔ Île de Nantes — Borde Doulon

Irudiak

  • Trenbideak Vannesko errepidean
    Trenbideak Vannesko errepidean
  • Commerce ( linea)
    Commerce ( linea)
  • Haluchère–Battignoles geltokia
    Haluchère–Battignoles geltokia
  • Orvault ( linea)
    Orvault ( linea)
  • Neustrie geltokia
    Neustrie geltokia

Erreferentziak

  1. ↑ «Aire konprimitutako propulsioa» web.archive.org 2014-10-27 (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  2. ↑ «Aire konprimitua» tramwayinfo.com (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  3. ↑ «Tranbia mekaniko eta konprimitutak» amtuir.org (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  4. ↑ (Frantsesez) «Frantziako hiri garraiobideen museoa» Musée des transports urbains de France (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  5. ↑ a b Guilbaud, Justine. (2012). Nantes nostalgie, des années 50 à nos jours. Déclics ISBN 978-2-84768-320-2. PMC 849745404. (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  6. ↑ «Nantesko luzapena» web.archive.org 2016-03-07 (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  7. ↑ (Ingelesez) Today's Railways Europe. 2020-11-10 (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  8. ↑ Tricoire, Jean, .... (impr. 2007). Le tramway en France. "La Vie du rail ISBN 978-2-915034-73-8. PMC 470925361. (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  9. ↑ Hollands, Jessica M.. (2001-07). «Xrefer2001359Xrefer. London: Macmillan 2001. , ISSN: is Last visited: June 2001» Reference Reviews 15 (7): 7–8.  doi:10.1108/rr.2001.15.7.7.359. ISSN 0950-4125. (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  10. ↑ Berritasunak Nantesko tranbiaren lehen linean
  11. ↑ (Frantsesez) «Nantes Metropolako aparkaleku disuasorioak» nantesmetropole.opendatasoft.com (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  12. ↑ (Frantsesez) Webmaster. «Zenbaki giltzarriak» Semitan - Transporter. Progresser. Partager. (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).
  13. ↑ CAF tranbien arraunak sarera itzultzean aurkitu zuten kadentzia.
  14. ↑ (Frantsesez) Webmaster. «Tarifa guztiak» Tan - Ma vie sans arrêt (Noiz kontsultatua: 2021-06-20).

Ikus, gainera

Kanpo estekak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Nantesko_tranbia&oldid=9391419"(e)tik eskuratuta