Edukira joan

Bisurte

Aldatu loturak
Bideo honek Ikusgela proiektuko bideo bat barneratzen du
Wikipedia, Entziklopedia askea
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da.
Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.
Bisurtearen gaineko zortzi datu.

Bisurtea edo urte bisustua 366 egun dituen urtea da, hau da, ohiko urteek baino egun bat gehiago. Eguzki-ilargi egutegia erabiltzen den lekuetan, hilabete gehigarria da. 366. eguna edo 13. hilabetea gehitzen da egutegiko urtea eta urte astronomikoa sinkronizatuta egon daitezen. Gertakari astronomikoak edo urtaroak ez direnez errepikatzen zenbaki oso bat bezala, egun kopuru konstantea duten egutegietan ekidinezina da denbora pasa ahala tartea sortzea egutegiaren eta gertakari astronomikoaren artean, adibidez, urtaroen hasieran. Egun edo hilabete gehigarriak sartuz, egutegiaren eta Eguzki-sistemaren mugimenduen arteko aldea zuzentzen da.

Urte astronomikoak 365 egun eta 1/4 baino pixka bat gutxiago irauten du. Juliotar egutegiak hau kontuan hartzen zuen eta hiru urte arrunten ostean 366 egun zituen bat sartzen zuen, otsaila luzatuz 29 egun izan arte. Hala ere, urteak ez du irauten zehazki 365 egun eta 1/4, eta horregatik denborarekin akatsak ere metatzen dira. Egutegi gregorianoak arazo hau konpondu zuen, lau urtean behin oraindik ere bisurte bat eginez, baina 100 zenbakiaren multiplo direnetan ez eginez, ez badira 400en multiplo. Araua, beraz, honakoa da:

Urte bat bisurtea da 4rekin zatigarria bada, salbu eta 100ekin zatigarria bada. Hala ere, 400ekin zatigarria denean, urte hori ere bisurtea da. Horrek esan nahi du mende bukaerako urteak (00 bukaera dutenak) ez direla bisurteak, salbu eta 400ekin zatigarriak badira.[oh 1]

Eguzki-ilargi egutegia duten lekuetan, adibidez hebrear egutegian, Adar Alef izeneko beste 13. hilabete bat gehitzen da 19 urtean 7 aldiz, eta horrela urtaroen dataren aldaketa ekiditen da. Hejirako eguzki egutegian eta Bahá'í egutegian egunak gehitzen dira ziurtatzeko urte berria martxoko ekinokzioan hasten dela.

Juliotar egutegia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Juliotar egutegia»

K.a. 45. urteko urtarrilaren 1ean Julio Zesarrek erromatar egutegia aldatu zuen eguzki-egutegiarekin bateragarri egiteko, hilabete gehigarrien arazoa konpontzeko asmotan. Bere araua sinplea izan zen: egun bat gehitu lau urtean behin. Algoritmoa errealitatetik oso gertu zegoen: juliotar urteak 365,25 egun irauten zituen, urte tropikalak irauten dituen 365,2422 egunetik oso gertu[1]. Horrela, Juliotar egutegiak akats txiki bat zuen, hiru eguneko aldea zuelako 400 urtean behin. 1600 urtez erabili zen egutegia, ahalik eta Eliza Katolikoak kezka izan arte martxoko ekinokzioa martxoaren 21etik urruntzen ari zelako.

Zesarrek egindako aldaketaren aurretik otsaila zen jada hilabeterik laburrena erromatarrentzat. Numa Ponpiliok urtarrila eta otsaila sortu zituenean hilabete guztiek zituzten edo 29 egun edo 31, otsaila izan ezik, erromatarrentzat zenbaki bikoitiek zorte txarra ematen zutelako[2]. Zesarrek juliotar egutegia sortu zuenean hilabete guztiak 30 eta 31 egunekoak egin zituen, otsaila izan ezik, oraindik ere 28koa izango zela urte arruntetan. Hala ere, juliotar egutegian otsailak 29 egun zituen, baina errepikatzen zen eguna otsailaren 24 zen, martxoaren 1 baino sei egun lehenago, hortik bis sextus[3][4][oh 2]. Erromatarrek hilabeteak ez zituzten hasieratik amaierara kontatzen, baizik eta data zehatzetarako falta edo joandako egunen arabera. Martxoaren 1 kalendas zen. Kalendas baino sei egun lehenago otsailaren 23 zen, Terminalia izeneko jaialdia ospatzen zen eguna, eta erromatar egutegian hor sartzen zen hilabete gehigarria[5]. Bisurtea otsailaren 24an sartzea ohitura horren ondorioa da.

Egutegi gregorianoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Egutegi gregoriano»

Egutegi gregorianoan, munduko leku gehienetan erabiltzen den egutegi estandarra[6], lau urtean behin bisurtea izaten jarraitzen du, baina ez beti. Bisurte guztietan otsailak 29 egun ditu, 28 beharrean, otsailaren 29an gertatzen dena. Hala ere, juliotar egutegiaren zuzenketa gehiegizkoa zela ikusita, ikusi zen 400 urtean behin 3 egun gehigarri zeudela. Horrela, 100eko multiplo diren urteak arruntak dira, ez badira 400eko multiplo. Hau da, 1900 eta 2100 ez dira bisurteak, 4ren multiplo izanda ere, baina 2000 bisurtea izan zen, 400en multiploa delako.

Udako solistizioaren dataren aldaketa egutegi gregorianoan.
Udako solistizioaren dataren aldaketa egutegi gregorianoan.

Egutegi gregorianoa askoz zehatzagoa da, egunaren iraupena 400 urtean 365,2425 delako, benetakoaren oso gertu. Kalkulatzen da urte tropikalarekin alderatuta egun bateko akatsa duela 3.030 urtean behin, baina ekinokzioen prezesioa ere badagoenez, ez dena konstantea, eta perihelioaren mugimenduak ere lurraren abiadura orbitalean eragina duenez, ekinokzioaren data ez da beti berdina izango. 2000. urtean ekinokzioen arteko aldea 365,24237 egunekoa izan litzateke[7], eta horrela egutegi gregorianoak egun bateko akatsa izango luke 7.700 urtean behin.

Eragina

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Praktika liturgikoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erromatar Misalaren oharra, otsailaren 24 baino beranduago ospatzen diren jaiak egun bat atzeratzeko eskatzen duena bisurte batean, kasu honetan San Matiasen jaia.

Eliza kristauen egutegi liturgikoan, bisurtea adierazgarria da San Matiasen jaiaren datagatik, martxoaren 1a baino lehenagoko seigarren eguntzat definitzen baita (egun hori barne). Ingalaterrako Elizaren Otoitz Liburu Komunak "data bereko bi egun" sistema erabiltzen jarraitzen zuen 1542ko edizioan[8]; 1662tik aurrera, lehen aldiz, egutegi bat sartu zuen, egun guztiak elkarren segidan zenbatzen zituena eta bisurtea otsailaren 29an zela erakusten zuena[9]. 1680ko hamarkadan, Ingalaterrako Elizak San Matiasen jaia ezarri zuen otsailaren 25ean. 1970. urtera arte, Erromako Eliza Katolikoak beti ospatzen zuen San Matiasen jaia VI Kal. Mar. egunean, hau da, martxoaren 1 baino sei egun lehenago. Beraz, egunak hilaren hasieratik zenbatzen baziren, otsailaren 24a zen urte komunetan, baina bissextum bisurte batean bazegoen, VI Kal. Mar. otsailaren 25 zen. Bisurtetan San Matiasen aurreko eguna otsailaren 23tik otsailaren 24ra pasa behar zen. Norvegian eta Finlandian ez zen aldaketarik egon, baina Alexandro III.a aita santuak bi praktikak zilegi zirela ebatzi zuen. Normalean otsailaren 25 eta 28 bitartean urte komunetan gertatzen diren beste jai batzuk ere hurrengo egunera eramaten dira urte bisurtean (egun bera izango ziren, erromatar notazioaren arabera). Egutegirik zaharrenak erabiltzen dituztenek ohitura hori jarraitzen dute.

Urtebetetzeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Otsailaren 29an jaiotako pertsona batek bere urtebetetzea noiz ospatzen duen eztabaida iturri da. Kasu gehienetan otsailaren 28an ospatzen da, baina badaude batzuk martxoaren 1era pasatzen dutenak, otsailaren 28aren hurrengo eguna baita. Adin nagusitasuna zehazteko beharrezkoa denez, Taiwanen, legez[10], otsailaren 28an betetzen dituzte urteak. Hong Kongen, ordez, martxoaren 1ean[11].

Otsailaren 29an jaio direnek lau urtean behin urtebetetzea dutela esatea literaturan eta komedian erabili da, adibidez 12 urteko pertsona batek soilik 3 urtebetetze izan dituela eta, beraz, 3 urte dituela. Gilbert eta Sullivanen The Pirates of Penzance opera komikoan (1879) Fredericek kontratua egiten du 21 urte betetzen dituen arte piraten ikasle izango dela, baina orduan konturatzen da 21. urtebetetzea ospatzen duenerako 88 urte izango dituela. 1900 urtea bisurtea ez zenez, Isaac Asimovek idatzi zuen ea gertakariak 1873an edo 1877an jazo ote ziren[12].

Herri tradizioak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1903ko komiki bat, hurrengo urtea bisurtea dela gogoratuz ezkongai den emakume bati.

Irlandan eta Erresuma Batuan tradizioa da emakumeek gizonei ezkontzeko eskatzea bisurtetan. Tradizioak dio hau V. mendetik datorrela, baina ez dago testigantzarik XIX. mendearen aurretik[13]. Finlandiako ohiturak dio emakume baten ezkontza-eskariari gizon batek ez badio jaramonik egiten, gona bat egiteko oihalak erosi behar dizkiola[14]. Grezian, ordea, bisurtean ezkontzeak zorte txarra ematen duela esaten da[15]. Gaur egun bost ezkontza planetik bat dataz aldatzen da arrazoi horren ondorioz.

Frantzian, 1980tik, La Bougie du Sapeur egunkari satirikoa soilik otsailaren 29an kaleratzen da, eta aldarrikatzen dute munduan maiztasun txikiena duen egunkaria dela[16].

Beste egutegiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bahá'í egutegia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bahá'í egutegia eguzki egutegia da, 19 eguneko 19 hilabetez osatua (361 egun). Urteak Naw-Rúz egunean hasten dira, udaberriko ekinokzioarekin batera, normalki egutegi gregorianoko martxoaren 21ean. Ayyám-i-Há izeneko "egun interkalatuak" gehitzen dira 19. hilabetearen hasieraren aurretik[17]. Normalki 4 eguneko epea izaten da, baina egun gehigarri bat ere egon daiteke ziurtatzeko hurrengo urtea udaberriko ekinokzioan hasten dela. Urteetako aurrerapenarekin kalkulatzen dira horrelako egun gehigarriak.

Bangladesh, India eta Thailandiako egutegiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bengaliar egutegiak eta Indiako egutegi nazionalak euren bisurteak antolatzen dituzte egutegi gregorianoarekin bat egiteko, egun gehigarria otsailaren 29tik gertu sartuz. Horrela, errazagoa da daten arteko itzulgarritasuna izatea. Thailandiar eguzki egutegiak egutegi budista erabiltzen du, baina gregorianoarekin sinkronizatu zen 1941ean.

Txinatar egutegia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txinatar egutegia eguzki-ilargi egutegia da, beraz bisurteetan hilabete gehigarri bat dago. Txinatar egutegian hilabete hori gehitzen da ziurtatuz 11. hilabetearen barruan neguko solstizioa gertatzen dela. Hilabeteak aurreko hilabetearen izena hartzen du, adibidez bigarren hilabetearen ondoren badator (二月), "bigarren hilabete gehigarria" deituko da, 闰二月.

Hebrear egutegia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hebrear egutegia ere eguzki-ilargi egutegia da, hilabete gehigarri batekin, Adar Rishon izenekoa, Adar hilabetearen aurretik txertatzen dena, Adar Sheini (Bigarren Adar) izatera pasatzen dena. Ziklo metonikoak jarraituz, zazpi aldiz egin behar da hemeretzi urtean behin, zehazki 3., 6., 8., 11., 14., 17., eta 19. urteetan. Horrela Pesah beti gertatuko da udaberrian, Pentateukoak agintzen duen moduan[18].

Gainera, hebrear egutegiak urte hasiera egun bat edo bi atzeratzeko arauak ditu, jai egun zehatz batzuk sabbathean izan ez daitezen eragozteko. Bereziki, urtearen lehen eguna ezin da inoiz izan igande, asteazken edo ostiral batean, Pazkoaren lehen eguna izan ez dadin astelehen, asteazken edo ostiral eta Yom Kippur eguna ez dadin inoiz larunbatean izan.

Islamiar egutegia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Islamiar egutegia Ilargiarekin kalkulatzen da, eta normalki hilabeteek 29 eta 30 eguneko iraupena dute, tartekatuz. Islamiar egutegiak ez ditu bisurte erregularrak. Erdi Aroan erabiltzen zen islamiar egutegi tabularrak, gaur egun musulman batzuek erabiltzen dutena, 30 urteko ilargi zikloaren 11 urtetan egun gehigarri bat zegoen azken hilabetean[19]. Gaur egun tradizio hau ikusten da Dhu al-Hijjah hilabetearen azken egunean, Hajjaren hilabetea dena[20].

Hejirako eguzki egutegia Iranen erabiltzen da gaur egun. Ipar Hemisferioko udaberriko ekinokzioan hasten da eta egun gehigarri bat gehitzen du Esfand hilabetean (azkena) lau edo bost urtean behin. 33 urteko zikloa du, eta lehenengo bisurtea 5. urtean txertatzen da, baina besteak 4 urtean behin egiten dira. Egutegiaren oinarrizko araua da noruz eguna (urte berria) udaberriko ekinokzioaren 24 orduetan izan behar dela[21]. Egutegia ez da guztiz erregularra, batzuetan 33 urteko zikloaren ordez 29ko bat sartzen delako[22].

Egutegi koptoa eta etiopiarra

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Koptoen egutegiak 13 hilabete ditu, horietatik 12k 30 egun dituzte eta gehigarria denak 5 edo 6 egun. Egutegi koptoak juliotar egutegiaren arau berberak ditu. Etiopiar egutegiak ere metodo berbera jarraitzen du, bost edo sei eguneko hilabete gehigarri bat ezarriz 30 eguneko 12 hilabeteen ostean[23].

Bisurteetako egutegiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Egutegi gregorianoko bisurteak nolakoak diren ikus dezakezu hemen:

Astelehenez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Astelehenez hasitako bisurte»
Astelehenez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVI. mendea egutegi gregorianoaren aurretik (propileptikoa) 1596
XVII. mendea 1624 1652 1680
XVIII. mendea 1720 1748 1776
XIX. mendea 1816 1844 1872
XX. mendea 1912 1940 1968 1996
XXI. mendea 2024 2052 2080
XXII. mendea 2120 2148 2176
XXIII. mendea 2216 2244 2272
XXIV. mendea 2312 2340 2368 2396
XXV. mendea 2424 2452 2480
XXVI. mendea 2520 2548 2576
XXVII. mendea 2616 2644 2672

Asteartez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Asteartez hasitako bisurte»
Asteartez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVII. mendea 1608 1636 1664 1692
XVIII. mendea 1704 1732 1760 1788
XIX. mendea 1828 1856 1884
XX. mendea 1924 1952 1980
XXI. mendea 2008 2036 2064 2092
XXII. mendea 2104 2132 2160 2188
XXIII. mendea 2228 2256 2284
XXIV. mendea 2324 2352 2380
XXV. mendea 2408 2436 2464 2492
XXVI. mendea 2504 2532 2560 2588

Asteazkenez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Asteazkenez hasitako bisurte»
Asteazkenez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVI. mendea egutegi gregorianoaren aurretik (propileptikoa) 1592
XVII. mendea 1620 1648 1676
XVIII. mendea 1716 1744 1772
XIX. mendea 1812 1840 1868 1896
XX. mendea 1908 1936 1964 1992
XXI. mendea 2020 2048 2076
XXII. mendea 2116 2144 2172
XXIII. mendea 2212 2240 2268 2296
XXIV. mendea 2308 2336 2364 2392
XXV. mendea 2420 2448 2476
XXVI. mendea 2516 2544 2572
XXVII. mendea 2612 2640 2668 2696

Ostegunez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Ostegunez hasitako bisurte»
Ostegunez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVII. mendea 1604 1632 1660 1688
XVIII. mendea 1728 1756 1784
XIX. mendea 1824 1852 1880
XX. mendea 1920 1948 1976
XXI. mendea 2004 2032 2060 2088
XXII. mendea 2128 2156 2184
XXIII. mendea 2224 2252 2280
XXIV. mendea 2320 2348 2376
XXV. mendea 2404 2432 2460 2488
XXVI. mendea 2528 2556 2584
XXVII. mendea 2624 2652 2680

Ostiralez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Ostiralez hasitako bisurte»
Ostiralez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVI. mendea egutegi gregorianoaren aurretik (propileptikoa) 1588
XVII. mendea 1616 1644 1672
XVIII. mendea 1712 1740 1768 1796
XIX. mendea 1808 1836 1864 1892
XX. mendea 1904 1932 1960 1988
XXI. mendea 2016 2044 2072
XXII. mendea 2112 2140 2168 2196
XXIII. mendea 2208 2236 2264 2292
XXIV. mendea 2304 2332 2360 2388
XXV. mendea 2416 2444 2472
XXVI. mendea 2512 2540 2568 2596

Larunbatez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Larunbatez hasitako bisurte»
Larunbatez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVI. mendea egutegi gregorianoaren aurretik (propileptikoa) 1600
XVII. mendea 1628 1656 1684
XVIII. mendea 1724 1752 1780
XIX. mendea 1820 1848 1876
XX. mendea 1916 1944 1972 2000
XXI. mendea 2028 2056 2084
XXII. mendea 2124 2152 2180
XXIII. mendea 2220 2248 2276
XXIV. mendea 2316 2344 2372 2400
XXV. mendea 2428 2456 2484

Igandez hasitako bisurte

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sakontzeko, irakurri: «Igandez hasitako bisurte»
Igandez hasitako bisurteak egutegi gregorianoan
Hamarkada 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
XVI. mendea egutegi gregorianoaren aurretik (propileptikoa) 1584
XVII. mendea 1612 1640 1668 1696
XVIII. mendea 1708 1736 1764 1792
XIX. mendea 1804 1832 1860 1888
XX. mendea 1928 1956 1984
XXI. mendea 2012 2040 2068 2096
XXII. mendea 2108 2136 2164 2192
XXIII. mendea 2204 2232 2260 2288
XXIV. mendea 2328 2356 2384
XXV. mendea 2412 2440 2468 2496
XXVI. mendea 2508 2536 2564 2592
XXVII. mendea 2604 2632 2660 2688

Oharrak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Hau da, 4rekin zatigarria dena bisurtea da, salbu eta 100ekin zatigarria bada (adibidez, ez dira bisurteak 100, 200, 300, 500, 600, 700, 900, 1000, 1100, 1300, 1400, 1500, 1700, 1800, 1900, 2100. urteak); 400ekin zatigarriak direnak, ordea, bisurteak dira (adibidez: 400, 800, 1200, 1600, 2000, 2400). Hala, 400 urtean 97 bisurte izango dira, eta gregoriotar egutegiko urtea eguzki-urtearen oso antzeko mantentzen da. Gregoriotar urteak 365 + 1/4 - 3/400 = 365,2425 egun irauten du, tropikoak baino gehiago (365,2422), baina 0,0003 eguneko errorearekin baizik ez.
  2. ↑ Erromatarrek inklusiboki kontatzen zuten. Hau da, aipatzen zuten eguna ere kontatzen zuten, euskaraz gaur zortzi esaten denean bezala.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ «The Astronomical Almanac Online — Glossary» web.archive.org 2022-02-23 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  2. ↑ (Ingelesez) «Why Are There Only 28 Days in February? | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  3. ↑ Cheney, C. R.. (2000). A Handbook Of Dates For Students Of British History New Ed.. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  4. ↑ Pollard, A. F.. (1940). «New Year's Day and Leap Year in English History» The English Historical Review 55 (218): 177–193. ISSN 0013-8266. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  5. ↑ Hornblower, Simon; Spawforth, Antony. (2003). The Oxford classical dictionary. (3rd ed. rev. argitaraldia) Oxford university press ISBN 978-0-19-860641-3. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  6. ↑ Dershowitz, Nachum; Reingold, Edward M.. (2008). Calendrical calculations. (3. ed., 1. publ. argitaraldia) Cambridge Univ. Press ISBN 978-0-521-88540-9. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  7. ↑ Meeus, J.; Savoie, D.. (1992-02-01). «The history of the tropical year» Journal of the British Astronomical Association 102: 40–42. ISSN 0007-0297. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  8. ↑ (Ingelesez) William Magan Campion. (1868). The Prayer book interleaved with historical illustrations and explanatory notes arranged .... (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  9. ↑ Church of England. (1762). The Book of common prayer : and administration of the sacraments, and other rites and ceremonies of the church, according to the use of the Church of England : together with the Psalter or Psalms of David, pointed as they are to be sung or said in churches. Cambridge : Printed by J. Baskerville ... by whom they are sold, and by B. Dod, Bookseller ... London (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  10. ↑ «Civil Code - Legislative History - Laws & Regulations Database of The Republic of China (Taiwan)» law.moj.gov.tw (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  11. ↑ «Cap 410 s 5 Time at which a person attains a particular age (AGE OF MAJORITY (RELATED PROVISIONS) ORDINANCE)» web.archive.org 2013-05-18 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  12. ↑ «Banquets of the Black Widowers» www.asimovreviews.net (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  13. ↑ (Ingelesez) Mikkelson, Barbara Mikkelson, David. (2004-02-18). «'Leap Day' Proposal» Snopes (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  14. ↑ (Ingelesez) «Why Women Pop The Question On February 29» HuffPost 2012-02-29 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  15. ↑ «Teaching Tips 63» web.archive.org 2012-03-02 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  16. ↑ (Ingelesez) «MediaWatch - La Bougie du Sapeur: the world's least frequent newspaper» France 24 2012-02-29 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  17. ↑ «Bahá'í Reference Library - Bahá’u’lláh and the New Era» reference.bahai.org (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  18. ↑ Exodo 23:15, Exodo 34:18, Deuteronomio 15:1, Deuteronomio 15:13
  19. ↑ «Islamic Leap Year» web.archive.org 2020-03-03 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  20. ↑ (Ingelesez) NEWS, By CARMELA G. LAPEÑA, GMA. (2012-02-29). «Leap year trivia you might want to know» GMA News Online (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  21. ↑ «Redirector» individual.utoronto.ca (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  22. ↑ Heydari-Malayeri, M.. (2004-09-01). «A concise review of the Iranian calendar» arXiv e-prints: astro–ph/0409620.  doi:10.48550/arXiv.astro-ph/0409620. (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).
  23. ↑ (Ingelesez) Ethiopia: The country where a year lasts 13 months. 2021-09-10 (Noiz kontsultatua: 2024-01-31).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Bisurte&oldid=9610454"(e)tik eskuratuta