Charlotte von Stein
| Charlotte von Stein | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Charlotte Albertine Ernestine von Schardt |
| Jaiotza | Eisenach, 1742ko abenduaren 25a |
| Herrialdea | Saxe-Weimar-Eisenach |
| Heriotza | Weimar, 1827ko urtarrilaren 6a (84 urte) |
| Hobiratze lekua | Historical Cemetery, Weimar (en)  |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Gottlob Ernst Josias Friedrich von Stein (en) |
| Seme-alabak | |
| Haurrideak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | alemana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | lagun egiteko andrea eta idazlea |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
  | |
Charlotte Albertine Ernestine von Stein (Eisenach 1742ko abenduaren 25a – Weimar, 1827ko urtarrilaren 6a), Charlotte von Stein izenez ere ezaguna, Ana Amalia Brunswick-Wolfenbütteleko dukesaren konpainia-dama izan zen, Weimar-ko gortean, eta Johann Wolfgang von Goethe, Johann Gottfried Herder familiakoaren eta Friedrkch Schileren laguna ere izan zen.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere aitak, Johann Wilhelm von Schardtek, postu bat zuen Weimarko dukearen gortean. Ama, Konkordia Elizabeth von Irving, Alemanian XV. mendetik finkatutako familia eskoziar batekoa zen.[1] 1764ko maiatzaren 8an, gorteko zaldun handienarekin ezkondu zen, Ernst Josias von Stein baroiarekin (1735-1793).
Charlotte von Stein literatura alemanaren historian sartu zen, Goetheren hurbileko harremanagatik, 1775ean ezagutu zuen. Goethek harekiko zuen maitasuna 1700 gutun baino gehiagotan dago dokumentatua.[2] Bera baino zazpi urte zaharragoa izan, ezkonduta egon eta zazpi seme-alaba zituen arren, Goethe bere atzetik zebilkion etengabe. Charlottek, poetaz liluratuta egon arren, ezkutuan gordetzen zuen bere jarrera. 1786an Goethek ia bi urteko bidaia hasi zuenean Italiara, harremana hautsi egin zen azkenean, eta elkarrrengandik urrun geratu ziren itzuli ondoren ere. Geroago, hurbilketa zaildu egin zen, Goetheren eta Christiane Vulpiusen arteko harremana zela-eta. Von Steinek ezin izan baitzuen onartu Goethe plebeya batekin ezkontzea.
Goethe eta von Stein-en arteko maitasuna erotiko-platonikoa edo sexuala zen galdetzeak alferrikako espekulazio asko ekarri ditu. Zalantzarik gabe, maitasun hori oso garrantzitsua zen beren bizitzarako. Von Stein-en senarrak harreman horren aurrean inolako erreakziorik ez izatea ez da batere ezohikoa Weimar-en nobleziaren zirkuluetan; izan ere, ezkontzak, oro har, arrazoi ekonomiko eta sozialengatik egiten baitziren.
Italiatik itzuli eta lau urtera bien arteko adiskidetasuna berrezarri zen, 1827an von Stein hil zen arte iraungo zuena. Emaztearekiko gutunetan ere, Goethek von Stein aipatzen du, eta bien semea sarritan Von Stein-en etxera bidaltzen zuten klaseak hartzera eta jolastera.
Hil baino lehentxeago, von Steinek idatzi zizkion gutun guztiak itzultzeko eskatu zion Goetheri, eta erre egin zituen. Beste pertsona batzuei idatzitako gutunetan, erakusten du nortasun erreserbatua eta asmamen handia izan zituela, baita sentikortasun handia ere.
Charlotte von Steinek Dido izeneko drama idatzi zuen, hil ondoren argitaratu zena. Lan horretan, Goetheren eta Weimarko gorteko beste kide batzuen arteko harremanaren berri agertzen da.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bibliografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Doris Maurer: Charlotte von Stein. Eine Biographie. Insel Verlag, Frankfurt 1997.
- Klauß, Jochen: Charlotte von Stein. Die Frau in Goethes Nähe. Zürich, 1995.
- Richard Friedenthal: Goethe. Sein Leben und seine Zeit. Piper, Munich 2005.
- Wilhelm Bode: Charlotte von Stein. Berlin 1919.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea] |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Charlotte von Stein |
 |
Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Charlotte von Stein |
- Charlotte von Stein en la Bibliotheca Augustana (en alemán)
- Charlotte, Goethe y el barón von Stein (en inglés)
- Texto completo de "Dido" en Google Books (en alemán)
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q64201
Multimedia: Charlotte von Stein / Q64201