Euken Ostolaza
| Euken Ostolaza | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotza | Igeldo, 1961eko apirilaren 27a |
| Herrialdea |  Gipuzkoa, Euskal Herria |
| Heriotza | Paris, 2023ko urtarrilaren 27a (61 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | opera abeslaria |
| Ahots mota | tenor (en)  kontratenorra |
| Musika instrumentua | ahotsa harpa txistua |
  | |
Euken Mirena Ostolaza Zamora (Igeldo, Donostia, 1961eko apirilaren 27a – Paris, 2023ko urtarrilaren 27a)[1] abeslari tenor bat izan zen, ibilaldi profesionala ia osorik Frantzian egindakoa.
Jatorria eta ikasketak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Igeldoko Leku Eder etxean[2] jaio zen Ostolaza, 1961eko apirilaren 27an. Haurtzaroa Igeldon eta Donostiako Antigua auzoan eman zuen, lehen ikasketak bi auzo eskoletan eginda.[3]
Musika modu profesionalean lantzen hasi aurretik, bulegoko mandatari zereginetan lan egin zuen, 1981etik 1988ra bitarte, Gipuzkoako Foru Aldundian.[3]
Solfeoa eta lehen musika ikasketak Igeldon egin zituen, haurretan, Martzelino Arrazola eta Paben Loidi apaizekin.[4] Kresala dantza taldean txistulari hasi zen 1979an, Jose Ignazio Ansorenarekin tresna jotzen ikasita; taldean egon zen 1987ra bitarte.[5] Txistulari gisa aritu zen Igeldon, Izpi Berri dantza taldean, Frantziara joan zen arte.[4]
Ikasketa musikalak Donostiako Orfeoiaren eskolan egin zituen, Donostian, 1982tik aurrera, nahiz lehenagotik Artzain Onaren katedraleko abesbatzan kantatzen hasia zen.[5]
Gipuzkoako Foru Aldundian zeukan lanbidea utzita 1988an, Frantziara jo zuen musika ikasketak sakontzera, lehenik Lyongo Musika Kontserbatorioan (1988-1991) eta, geroago, Versailleseko Centre de Musique Baroque ikastetxean (1991-1995), kontratenor gisa.[6] Azken horretan ohorezko saria bereganatu zuen ikasketen amaieran.[7] Handik aitzina, tenor erregistroan egin zuen bere ibilbide musikal osoa.
Musika ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Estrasburgon, Opéra national du Rhin[8] operaren abesbatzako kide izan zen bi urtez, 1997ra bitarte.[4] Gero, Parisko Operaren abesbatzan (Choeur de l'Opera de Paris) onartu zuten, aho batez;[5] bertan ia hiru urte egin zituen, baina uztea erabaki zuen, 2000. urtean, lanerako «askatasun faltagatik».[5][3] Parisen bizi izan zen denboran, Euskal Etxearen laguntzaile izan zen.[9]
Era berean Donostiako Musika Hamabostaldian eta Bastillako Antzokian ere parte hartu izan zuen. 2000. urtetik aurrera Le Choeur de Radio Francen kantatu zuen.[4]
Ostolazak tenor ahotsa zeukan eta era horretan garatu zuen bere kantu ibilbide profesionala, nahiz zenbait urtez kontratenor gisa kantatu zuen, Estrasburgora joan arte, hain zuzen.[3] Ahotsarekin musika egiteaz gain, harpa jotzen zuen.[10]
Antzerkian eta telebistan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1989an, Tanttaka Teatroa antzerki konpainiarekin Flaminio opera bufoan parte hartu zuen, tenor gisa.[11] Taldearekin zenbait emanaldi eskaini zituen, Euskal Herrian baita beste herrialdeetan ere,1991ra bitarte.[12]
2005ean, Mi querido Klikowsky telesaileko atal batean parte hartu zuen.[13]
Hedabideetan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Euskadi Irratiko Faktoria irratsaioaren kolaboratzaile izan zen 2015az geroztik, udako saioetan. Abesti bat hautatuta, azterketa poetiko-musikal bat eskaintzen zuen, 20 minutuko saiotan. Alabaina, irratiko kolaboratzaile izan arren, maiz adierazi zuen jendaurrean bere ezinegona, ETB1en «euskararen kalitate kaxkarragatik».[4]
Ikusmolde sozial eta politikoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Ostolaza euskal izatasunaren eta kulturaren alde agertu zen sarritan, hedabideetan iritzia eskatu izan zioten guztietan. Besteak beste, Euskal Herria «ultra-kolonizatuta» zegoela uste zuen, eta «gure kulturarekiko zabartasuna» salatzen zuen, dei eginda «jatorkeria (euskaraz dena balekoa da!)» eta «konformismoa edo duintasunik eza» alde batera uztera.[4] Euskalduntasuna aldarrikatzen zuen: «Ez naiz harrokeriaz ari, harrotasunaz baizik. Zentsurarik txarrena autozentsura da, zentsurarik bortitzena, perbertsoena, pentsamendu kritikoa ere galarazten diguna. Euskal Herria maite dudala ere ezin esan!».[3]
Oro har, ikusmolde abertzalea agertzen bazuen ere, Ostolaza ez zen inoiz nabarmendu iritzi politiko jakin baten alde; hil ostean, baina, EAJk «alderdikidetzat» hartu zuen, Donostiako egunkari batean argitaratutako hil mezu batean.[14]
Heriotza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gaixotasun larri batez[15] hil zen Parisen, 2023ko urtarrilaren 27an.[7][16]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Gaztelaniaz) «Euken Mirena Ostolaza Zamora» Noticias de Gipuzkoa 2023-01-28 (Noiz kontsultatua: 2023-01-29).
- ↑ «Leku Eder hotela. Donostia» www.lekueder.com (Noiz kontsultatua: 2023-01-30).
- ↑ a b c d e Miel Anjel Elustondo. (2014-06-15). «Duela hogeita bost urte kontratenorrik ez zegoen hemen» Argia (web.archive.org) (Noiz kontsultatua: 2023-01-28).
- ↑ a b c d e f «Euken Ostolaza Zamora tenorea: Taula gainean rol bat antzezteak zoriona ematen dit» Irutxuloko Hitza.
- ↑ a b c d Euken Ostolaza: txikitatik, ahotsek eta musikak liluratu egiten naute. eitb.eus.
- ↑ (Frantsesez) «Formation - Maîtrise» Centre de musique baroque de Versailles (Noiz kontsultatua: 2023-01-28).
- ↑ a b Euken Ostolaza tenore donostiarra hil da. eitb.eus.
- ↑ (Frantsesez) «Accueil» Opéra national du Rhin (Noiz kontsultatua: 2023-01-28).
- ↑ (Frantsesez) Mariage Thes - Eusken Ostolaza-·Esec-Radio France. (Noiz kontsultatua: 2023-01-28).
- ↑ Kantuz sortu naiz eta eskaini digute, zuzenean, Ana Elorzak eta Euken Ostolazak. EITB.
- ↑ (Gaztelaniaz) «Tanttaka Teatroa S.L - Flaminio | CDAEM, Teatro Español» www.teatro.es (Noiz kontsultatua: 2023-02-14).
- ↑ (Katalanez) «Flaminio - Teatre Musical» web.archive.org 2023-02-14 (Noiz kontsultatua: 2023-02-14).
- ↑ Mi querido Klikowsky. Euskal Irrati Telebista (EiTB), Globomedia, Tentazioa 2005-08-28 (Noiz kontsultatua: 2023-01-29).
- ↑ «Euken Mirena Ostolaza Zamora» Noticias de Gipuzkoa.
- ↑ Berkmen, Y. M.; Lande, A.. (1975-12). «Chest roentgenography as a window to the diagnosis of Takayasu's arteritis» The American Journal of Roentgenology, Radium Therapy, and Nuclear Medicine 125 (4): 842–846. doi:. ISSN 0002-9580. PMID 2023. (Noiz kontsultatua: 2023-01-28).
- ↑ Berria. «Euken Ostolaza opera abeslaria hil da, gaixotasun baten ondorioz» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-01-29).
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Euken Ostolaza: 500 mila lagunen aurrean abestuko du Marsellesa, Euskadi Irratia, 2014-07-14.
- Euken Ostolaza, Youtube.
Datuak: Q12257401