Henryk Sienkiewicz

Henryk Sienkiewicz
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz
Jaiotza	Wola Okrzejska (en) , 1846ko maiatzaren 5a
Herrialdea	Polonia ; Errusiar Inperioa
Lehen hizkuntza	poloniera
Heriotza	Vevey, 1916ko azaroaren 15a (70 urte)
Hobiratze lekua	St. John's Archcathedral (en)
Heriotza modua	: gaixotasun kardiobaskularra; aortic aneurysm (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Maria Szetkiewicz (1881eko abuztuaren 18a - 1885eko urriaren 19a); Maria Romanowska-Wołodkowicz (en) (1893ko azaroaren 11 - ezezaguna); Maria Babska (1904 -
Seme-alabak	ikusi Jadwiga Korniłowiczowa (en) ;
Leinua	House of Sienkiwicz (en)
Hezkuntza
Heziketa	Varsoviako Unibertsitatea
Hizkuntzak	poloniera
Jarduerak
Jarduerak	eleberrigilea, gidoilaria, kazetaria, idazlea eta ipuingilea
Enplegatzailea(k)	San Petersburgoko Zientzien Akademia
Lan nabarmenak	ikusi Janko Muzykant (en) ; With Fire and Sword (en) ; The Deluge (en) ; Fire in the Steppe (en) ; Quo Vadis (en) ; The Knights of the Cross (en) ; In Desert and Wilderness (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1905) ; Ohorezko Legioko zalduna ;
Influentziak	Henryk Rzewuski
Kidetza	Serbian Academy of Sciences and Arts (en) ; San Petersburgoko Zientzien Akademia; Zientzien Errusiar Akademia; Polskie Towarzystwo Tatrzanskie (en) ; Academy of Learning (en)
Mugimendua	Q11761905 ; Positivism in Poland (en)
Genero artistikoa	eleberri laburra; erreportajea; short novel (en) ; kontakizun laburra; Foilletoia
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa; katolizismoa

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz (ˈxɛnrɨk ˈadam alɛˈksandɛr ˈpʲus ɕɛnˈkʲevʲit͡ʂ ahoskatua; Wola Okrzejska, Kongresuko Polonia, 1846ko maiatzaren 5a - Vevey, Suitza, 1916ko azaroaren 15a) poloniar idazlea izan zen. Prentsan hasi zen idazten. Estatu Batuetara bidaia bat egin ondoren, egonaldi haren inguruan Bidaia-Gutunak (1876-1878) idatzi zituen. Slowo egunkarian esku hartu zuen zuzendari gisa 1882tik aurrera, jarrera kontserbatzaileak aldezten zituela. Lehen Mundu Gerra hasi zenerako Poloniako literatura berriaren idazle gorentzat aitortua zen. Kontakizunaren alorrean, Ikatzez egindako zirriborroak (1880) obran laborari-bizitzaren berri mingotsa ematen zuen. Beste eleberri labur batzuk Ameriketako egonaldian oinarrituak dira: Itsasargi zaintzailea (1881), Sachem (1889). 1883tik aurrera eleberri historikoak moldatzeari ekin zion, XVII. mendeko Polonia gai hartzen duen trilogia batekin: Ogniem i mieczem (1884, Odolez eta burdinez); Potop (1886, Uholdea) eta Messire Wolodyjowski (1888, Wolodyjowski jauna). 1896an kristautasunaren lehen garaiak oroitarazten zituen Quo Vadis eleberriak, mundu osoan ezagutarazi zuen. Kryzacy (1900, Zaldun teutoiak) eleberrian berriro landu zuen Poloniako historia. 1905ean Literaturako Nobel saria eman zioten.

Lanak

Ipuinak

Humoreski z teki Worszyłły (1872)
Stary sługa (1876)
Hania (1876)
Selim Mirza (1877)
Szkice węglem (1877)
Komedia z pomyłek (1878)
Janko Muzykant (1879)
- Euskaraz: Ianko ereslari. Itzultzailea: Martin Oiartzabal Oiartzabal. Euzko-gogoa, 1957^[1]^[2]
Przez stepy (1879)
Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela (1880)
Niewola tatarska (1880)
Za chlebem (1880)
Orso (1880)
W krainie złota (1881)
Latarnik (1881)
Bartek Zwycięzca (1882)
Jamioł (1882)
Ta trzecia (1888)
Sachem (1889)
Wspomnienie z Maripozy (1889)
Pójdźmy za Nim! (1892)
Na jasnym brzegu (1897)

Eleberriak

Na marne (1872)
Ogniem i mieczem (1884)
Potop (1886)
Pan Wołodyjowski (1888)
Bez dogmatu (1891)
Rodzina Połanieckich (1894)
Quo vadis (1896)
Krzyżacy (1900)
Na polu chwały (1906)
Wiry (1910)
W pustyni i w puszczy (1911)
Legiony (1914)

Bestelakoak

Listy z podróży do Ameryki (erreportajea, 1880)
Listy z Afryki (erreportajea, 1890)
Zagłoba swatem (antzezlana, 1900)

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ «Henryk Sienkiewicz» Armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2024-05-12).
↑ Sienkiewicz, Henryk. «Ianko ereslari» Euzko-gogoa (Noiz kontsultatua: 2024-05-12).

Kanpo estekak

Datuak: Q41502
Multimedia: Henryk Sienkiewicz / Q41502

[1] «Henryk Sienkiewicz» Armiarma.eus (Noiz kontsultatua: 2024-05-12).

[2] Sienkiewicz, Henryk. «Ianko ereslari» Euzko-gogoa (Noiz kontsultatua: 2024-05-12).

[1]

[2]

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023) • Han Kang (2024)
1: Ez zuten eman