Jia Xian
Jia Xian | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | 贾宪 |
Jaiotza | Kaifeng, 1010 |
Herrialdea | Iparraldeko Song dinastia |
Heriotza | 1070 (59/60 urte) |
Jarduerak | |
Jarduerak | matematikaria |
Jia Xian (txinera sinplifikatuz: 贾 宪; txinera tradizionalez: 賈 憲; pinyinez: Jiǎ Xiàn; Wade-Giles: Chia Hsien; 1010-1070) Kaifeng-eko matematikari txinatarra izan zen, Song dinastiaren garaian.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Song dinastiaren historiaren arabera, Jia enperadorearen jauregiko eunuko bat zen. Chu Yan matematikariaren gidaritzapean ikasketak egin zituen, eta matematika oso ongi ikasi zuen, gaiari buruzko liburu asko idatziz. Jia Xian-ek Pascalen triangelua (Jia Xian triangelua) asmatu zuen, XI. mendearen erdialdera, Pascalen aurreko sei mende inguru. Jiak erro karratuak eta kubikoak ateratzeko tresna gisa erabili zuen. Shi Suo Suan Shu izeneko Jia-ren jatorrizko liburua galdu egin zen; Hala eta guztiz ere, Jia-ren metodoa Yang Hui-k xehetasunez azaldu zuen esplizituki bere iturria adieraziz: "Erro karratuak eta kubikoak aurkitzeko metodoa Shi Suo Suan Shu-ren Jia Xian metodoan oinarritua dago". Yongle Entziklopediaren orrialde batek gertaera historikoa gordetzen du.