Edukira joan

Mary Vaux Walcott

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mary Vaux Walcott

Board of Indian Commissioners (en) Itzuli juntako kidea

1927 - 1932
Bizitza
JaiotzaFiladelfia, 1860ko uztailaren 31
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaSt. Andrews (en) Itzuli eta Brunswick Berria, 1940ko abuztuaren 22a (80 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Charles Doolittle Walcott  (1914 -
Haurrideak
Jarduerak
Jarduerakbotanika ilustratzailea, margolaria, argazkilaria, botanikaria, zientzia ilustratzailea eta artista
Lan nabarmenak
Genero artistikoalore-pintura
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaAdiskideen Erlijiozko Elkartea

Mary Morris Vaux Walcott (Filadelfia, AEB, Brunswich Berria, 1860ko uztailaren 31a - 1940ko abuztuaren 22a) estatubatuar artista eta naturalista izan zen, basoko lorez egindako akuarelengatik ezaguna. "Botanikaren Audubon" deitua izan da, John James Auduboni erreferentzia eginez.[1]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Maria Vaux Walcott, 1914
Balsamorhiza sagittata (gezi-hosto baltsamoa) Walcott-en pintura

Vaux Filadelfian jaio zen, Pennsylvanian, familia kuakero aberats batean. 1879an Filadelfiako Friends Select School-en graduatu ondoren, akuarela bidezko pinturaz interesatu zen. Familiaren baserrian lan egiten ez zuenean, Kanadako Mendi Harritsuetara egindako familia-bidaietan ikusten zituen basa-loreen irudiak margotzen aritzen zen.[2] Udako bidaia horietan, berak eta bere neba-arrebek mineralogia ikasten zuten eta glaziarren fluxua marrazkietan eta argazkietan erregistratzen zuten.[3] Kanadako Mendi Harritsuetara egindako bidaiek geologiarekiko interesa piztu zioten.[2]

1880an bere ama hil zen eta 19 urterekin Vauxek bere aita eta bi neba-arreba gazteagoak zaintzeko ardura hartu zuen.[4] 1887tik aurrera, bera eta bere neba-arrebak Kanadako mendebaldera itzuli ziren ia uda guztietan. Denbora horretan, eskarmentu handiko mendi-eskalatzaile, emakume independente eta argazkilari bihurtu zen. Uda batean botanikari batek arnikako lore arraro bat margotzeko eskatu zionean, horrek ilustrazio botanikoan kontzentratzera bultzatu zuen.[3] Urte asko eman zituen Kanadako Mendi Harritsuetako lur malkartsuak arakatzen, margotzeko lore-espezieak aurkitzeko. Bidaia horietan, Vaux Stephen mendiaren 10.000 metrotik gorako igoera egin zuen lehen emakumea izan zen.[5] 1887an, trenez egin zuen lehen bidaia transkontinentalean, familiak Amerikako mendebaldean eta Kanadako Mendi Harritsuetan zehar egindako lau hilabeteko bidaiari buruzko eguneroko interesgarria idatzi zuen.[6]

Bere aitaren eragozpen gogorrak izan arren, 1914an, Mary Vaux, orduan 54 urte zituela, Charles Doolittle Walcott paleontologoarekin ezkondu zen, Smithsonian Instituzioko idazkaria zen alarguna. Bere senarraren proiektuetan paper garrantzitsua bete zuen, Mendi Harritsuetara itzuli zen behin baino gehiagotan eta basa-loreak margotzen jarraitu zuen. 1925ean, Smithsonian-ek bere ilustrazioetako 400 inguru argitaratu zituen, deskribapen laburrekin batera, North American Wild Flowers izeneko bost liburukiko lan batean. Lan horren irabaziak Smithsonian finantzatzeko erabili ziren.[7][8] Washingtonen, Vaux Lou Henry Hoover lehen damaren lagun mina egin zen,[4] eta dirua bildu zuen Florida Avenueko Bilera Etxea eraikitzeko, horrela, lehen Lehendakari kuakeroak eta haren emazteak gurtzeko leku egokia izan zezaten. 1927tik 1932ra, Mary Vaux Walcott Indioen Komisarioaren Batzorde Federalean aritu zen eta, bere txoferrak lagunduta, asko bidaiatu zuen Ameriketako Mendebaldean zehar, erreserbak arretaz bisitatuz.

75 urte zituenean, atzerrira egin zuen lehen bidaia, Japoniara, Mary Elkinton Nitobe Filadelfiako bizitza osoko kuakero laguna bisitatzera, Inazo Nitobe diplomatiko japoniarrarekin ezkondu zena.

1933an Emakume Geografoen Elkarteko presidente hautatu zuten. 1935ean, Smithsonianek Illustrations of North American Pitcher-Plants argitaratu zuen, Vaux Walcotten 15 margolan biltzen zituena. 1927an bere senarra hil ondoren, Walcottek Charles Doolittle Walcott domina ezarri zuen bere omenez. Kanbriarraurreko eta Kanbriar bizitzari eta historiari buruzko lan zientifikoengatik ematen da. Walcott St. Andrews-en (Brunswick Berria) hil zen 1940an.[2]

Bere hitzetan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Argazkilaritzari buruz:

"Kamera bat osagarri zoragarria da, atsegina baita etxera itzultzean erakutsi beharreko emaitza ukigarriak izatea. Kodak batek, kamera handiago bat maneiatu ezin bada, emaitzarik egokienak ematen ditu, baina kamera handiago baten erregistrorik onenak plazer handiagoa dira, pazientzia eta trebetasuna daukazunean. Kanpamentuan plakak aldatzeko, mantaz inprobisatutako tipi bat egin daiteke, eta, ilunabarrean egiten bada, nahiko asegarria da".- Vauxek, Canadian Alpine Journal-en "Camping in the Canadian Rockies"-n idatzia.[9]

Glaziarren neurketari buruz:

"Glaziarrak neurtu behar dira, eta kamera seriotasunez erabiltzea eta ahal dudan guztia lortzea espero dut. Iazko udako lanak etsipen handia izan zuen argazki emaitzetan» - Mary Vaux Walcottek, Charles Walcott-i gutunak, 1912ko apirilaren 1a.[10]

Aire zabalean egiten duen lanari buruz:

"Batzuetan sentitzen dut ia ezin dudala itxaron hiriko bizitzatik amaigabeko muinoen aire librera ihes egiteko unea iritsi arte". - Mary Vaux Walcottek, Charles Walcott-i gutunak, 1912ko otsailaren 19a.[10]

Legatua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1940an hil zenean, Mary Vaux Walcottek 400.000 dolar utzi zizkion Smithsonian Erakundeari, berak eta bere senarrak, Charles Walcottek, ikerketa eta argitalpen geologikorako sortu zuten funtsari gehitzeko.[11]

Mendi batek, Mount Mary Vaux izenekoa, Jasper Parke Nazionalean, Alberta, Kanadan, bere izena darama. Hemen dago: 52°33′0″N 117°27′10″W / 52.55000°N 117.45278°W / 52.55000; -117.45278. Mary Vauxek Mary Schäffer artista, argazkilari, idazle eta esploratzailearen antzeko interesak partekatzen zituen, eta lagun onak ziren.[12]

Hautatutako lanak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • North American Wildflowers, 5 liburuki, Smithsonian erakundearen eskutik argitaratuak, 1925, berrargitaratuak 1988 ISBN 0-517-64269-7
  • 15 pintura Illustrations of American Pitcherplants-en, Smithsonian Erakundeak argitaratuak, 1935

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Ingelesez) «The Life and Times of Mary Vaux Walcott - Jones, Marjorie G.: 9780764349720 - AbeBooks» www.abebooks.com (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  2. ↑ a b c «Mary Vaux Walcott (1860-1940) | Harvard Forest» harvardforest.fas.harvard.edu (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  3. ↑ a b (Ingelesez) «Mary Vaux Walcott | Smithsonian American Art Museum» americanart.si.edu (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  4. ↑ a b Jones, Marjorie G.. (2014). «The Joy of Sympathetic Companionship: The Correspondence of Mary Vaux Walcott and Lou Henry Hoover» Quaker History 103 (1): 36–52. ISSN 1934-1504. (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  5. ↑ «Canadian Women Artists History Initiative : Artist Database : Artists : VAUX, Mary Morris (Walcott)» cwahi.concordia.ca (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  6. ↑ Jones, Marjorie G.. (2011). «Bowling Along: Early Travel Adventures of Mary Morris Vaux» Quaker History 100 (1): 22–39. ISSN 1934-1504. (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  7. ↑ (Ingelesez) «Mary Vaux Walcott | Smithsonian American Art Museum» americanart.si.edu (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  8. ↑ Henson, Pamela M.. (2015-03-26). «Mary Vaux Walcott’s Wild Flowers» Smithsonian Institution Archives (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  9. ↑ (Ingelesez) «The Canadian alpine journal. Journal alpin canadien v.1 (1907-08).» HathiTrust (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  10. ↑ a b «Mary Vaux - Historical Context - History -The Burgess Shale» web.archive.org 2022-01-19 (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  11. ↑ (Ingelesez) sysadmin. (1940). «Mary Vaux Walcott Leaves Bequest to SI» Smithsonian Institution Archives (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).
  12. ↑ Beck, Janice Sanford. (2001). No ordinary woman : the story of Mary Schäffer Warren. Calgary : Rocky Mountain Books ISBN 978-0-921102-82-3. (Noiz kontsultatua: 2024-08-12).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mary_Vaux_Walcott&oldid=9880501"(e)tik eskuratuta