Natibitatea

Bronzinoren margolana

Artikulu hau Jesukristoren Natibitateari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Natibitate (argipena)».

Jesukristoren Natibitatea edo Jesukristoren jaiotza, antonomasiaz Natibitatea ere deitua, Itun Berriko pasarte bat da, Eguberri egunean, ospatzen dena. Mateo- Mt 1:1-25- eta Lukasen- Lk 2:1-14- Ebanjelioetan agertzen da. Bi kontakizunen arabera, Jesus Judeako Belen jaio zen, bere ama, Maria, Josef izeneko gizon batekin ezkonduta zegoen, David erregearengandik zetorrena eta bere aita biologikoa ez zena, bere jaiotza Jainkoaren esku-hartzeak eragin baitzuen.

Jaiotza da abenduaren 25eko Gabonetako jai kristauaren oinarria, eta garrantzi handia du urte liturgiko kristauan. Kristau askok, tradizionalki, euren etxeetan jaiotza irudikatzen duten askaren eszena txikiak erakusten dituzte, edo Bibliako jaiotza-zikloan oinarritzen diren Natibitatearen antzezlanetan edo Gabonetako lehiaketetan parte hartzen dute.

Mendebaldeko tradizioko kongregazio kristauak (Eliza katolikoa, mendebaldeko erritu ortodoxoak eta Eliza protestanteak barne) Eguberriak baino lau igande lehenago hasten dira Adventum denboraldia pretsatzen. Eliza ortodoxoko kristauek eta ekialdeko kristautasunak antzeko denboraldia erabiltzendute dute (batzuetan Adviento deitua, baina "Natibitatearen baraua" ere deitua), Gabonak baino berrogei egun lehenago hasten dena. Ekialdeko kristau ortodoxo batzuek (greziarrak eta siriarrak, adibidez) Gabonak ospatzen dituzte abenduaren 25ean. Beste ortodoxo batzuk (adibidez, koptoak, etiopiarrak, georgiarrak eta errusiarrak) Gabonak ospatzen dituzte urtarrilaren 7an (Koiak 29 egutegi koptoan) juliar egutegiaren betetzearen ondorioz, gregoriotar egutegiaren ordez. Armeniako Elizak, hala ere, Kristoren jaiotza jai bereizi gisa ez, baizik eta bataioaren ospakizunaren egun berean (Teofania) ospatzeko antzinako ekialdeko kristau praktika jarraitzen du, hau da, urtarrilaren 6an.

Jaiotzaren irudikapen artistikoa gai garrantzitsua izan da artista kristauentzat IV. mendetik. Jaiotzaren XIII. mendetik aurrerako arte-irudikapenek Jesusen apaltasuna nabarmendu dute, eta haren irudi samurragoa sustatu dute, "Jaun eta Maisuaren" irudi goiztiarrarekiko aldaketa garrantzitsua, garai berean pastoral-ministerio kristauak hartutako ikuspegi komunetan aldaketak islatuz.

Itun Berrian

«	Garai hartan, mundu guztiaren errolda egiteko agindu zuen Augusto enperadoreak. Lehen erroldatze hau Siriako gobernari Kirino zela egin zen. Beraz, erroldatzera joan ziren denak, nor bere herrira. Jose ere, Daviden familia eta jatorrikoa baitzen, Galileako Nazaret herritik Judeako Belen zeritzan Daviden herrira igo zen bere emazte Mariarekin, erroldatzera. Maria haurdun zegoen. Belenen zeudela, haurra izateko egunak bete zitzaizkion, eta lehen-semea izan zuen; oihaletan bildu eta abere-aska batean ezarri zuen, ez baitzen ostatuan haientzat tokirik.	»
—Lukas 2,1-7

Data

VI. mendean, Bonifazio I.ak Dionisio Eskasari Pazkoa kalkulatzeko sistema bat eskatu zion. Dionisiok horretarako Kristoren jaiotza erreferentzia moduan erabiltzea erabaki zuen. Oker ibili eta Jesusek AUC (ab urbe condita, hau da, "Erromaren sorreratik") 753ko abenduaren 25ean jaio zela kalkulatu zuen. Hasieran ez zuten sistema berria onartu baina, denboraren poderioz, de facto sistema lehenetsi bilakatu zen. Jada lehenengo kristauek data horretan ospakizunak egiten zituzten eta Aurelianok Dies Natalis Solis Invicti (garaitu gabeko eguzkiaren jaiotza) izeneko jaialdia ospatzea erabaki zuen. Gero, sistema okerra zela jakin zuten eta egungo adituek Jesus K.a. 6 eta K.a. 4 artean jaio zela diote.

Kanpo estekak

• Datuak: Q51628
• Multimedia: Nativity of Jesus Christ / Q51628