Estibalizko santutegi erromanikoa (Araba).

Erromanikoa X. mendearen bukaeratik XIII. mendearen erdialdera arte Europako mendebaldean zabaldu zen arte estiloa izan zen. Antzinako Erromako artearen antza zuela eta eman zitzaion izen hori XIX. mendean. Frantzian sortu zen eta, geroago, inguruko erresuma kristauetara zabaldu zen; besteak beste, Italia, Iberiar penintsula, Alemania eta Hungariara. Hori dela eta, esan daiteke nazioarteko lehen arte-estiloa izan zela Europan.

Arte erromanikoaren ondoren, arte gotikoa zabaldu zen Europako mendebaldean.

Arkitektura

Arte erromanikoaren barruan, arkitekturak izan zuen garrantzirik handiena, beti ere erlijioari lotuta. Izan ere, gizarte feudalean, erlijioak oso garrantzi handia zuen, eta artearen helburua Jainkoaren loria gorestea eta fededunei irakaspen erlijiosoa ematea zen.

Erromanikoaren garaiko eliza, abadetxe eta katedral ugari daude. Gehienak altuera txikikoak izaten dira eta harlanduzko horma sendoak izaten dituzte. Leiho gutxi eta txikiak izaten dituzte eta horregatik eliza erromanikoak nahiko ilunak izaten dira barrutik. Arkitektura erromanikoan, eraikinek apaingarri ugari eta aberatsak izaten dituzte, batez ere barrualdeko hormetako margoak eta kapiteletako erliebeak. Apaingarri horiek, ordea, helburu didaktikoarekin egin ziren: jende xeheari kristautasunaren oinarrizko irakaspideak ematea irudien bitartez.

Eskultura eta pintura erromanikoa

Kapitel erromanikoa.

Eskultura erromanikoa arkitekturaren zerbitzura egoten da, eta arkiboltak, tinpanoak eta zutabeetako kapitelak apaintzeko erabiltzen zen, funtsean. Harrizko erliebeak izaten dira, eta haietan eskultoreek ez dituzte giza anatomia eta edertasuna oso kontuan izaten. Jende xeheari Bibliako pasarteak azaltzeko egiten ziren, batez ere.

Lleidako Sant Climent de Tahull-eko elizako absideko freskoa.

Pintura tenpluen barruan, ganga eta absideetan egoten zen. Perspektibarik eta mugimendurik gabeko fresko edo mosaiko koloretsuak izaten ziren.

Deutsch