Yolanda Castaño

Yolanda Castaño
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Yolanda Castaño Pereira
Jaiotza	Santiago de Compostela, 1977ko apirilaren 19a (47 urte)
Herrialdea	Galizia
Hezkuntza
Heziketa	Coruñako Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania; galiziera
Jarduerak
Jarduerak	poeta, margolaria, idazlea, literatura-kritikaria, itzultzailea eta iritzi-kazetaria
Lantokia(k)	Coruña
Jasotako sariak	ikusi [[]] (1994) ; [[]] (1997) ; Kritika Saria galizierazko poesiari (1998) ; [[]] (2013) ; Kritika Saria galizierazko poesiari (2022) ; Award Miguel González Garcés (2022) ; Espainiako Poesia Sari Nazionala (2023) ; Ramón Piñeiro Essay Award (2023) ;
Genero artistikoa	olerkigintza
	yolandacastano.com

Yolanda Castaño Pereira (Santiago de Compostela, Coruña, Galizia, 1977ko apirilaren 19a) poeta eta literatura kritikaria da, galizieraz idazten du. 2023an Espainiako Kultura Ministerioak emandako Poesia Sari Nazionala jaso zuen Materia lanagatik.^[1]

Biografia

1990etik Coruñan bizi da, eta han Batxilergoa eta Filologia Hispanikoa ikasi zituen. Azken arlo horretan lizentziatu zen Coruñako Unibertsitatean.

Letren munduan ezagutarazi zen 1990. urtean, poema solte eta poema-liburu txikiekin, eta hainbat sari jaso zituen. II. Xuventude lehiaketan parte hartu zuen 1994an eta, urtebete geroago, bere lehen poema-liburua argitaratu zuen: Elevar as pálpebras

1998an, hurrengo poema-liburuak argitaratu zituen: Delicia y Vivimos no ciclo das Erofanías. Liburu horrek harrera bikaina izan zuen irakurleen eta kritikaren aldetik. Garai horretan, Yolanda Castaño bi lan egiten hasi zen: hasieran galizieraz idatzi eta argitaratzea, eta, ondoren, bere testuak gaztelaniara itzultzea. Horregatik, bere poema-liburu gehienak bi hizkuntzetan daude.

Galiziar Hizkuntzako Idazleen Elkarteko (AELG) eta Kareko Letren Elkarteko idazkari nagusia izan da. Argitaletxe horrek egile berriak eta galiziar literaturaren balio berriak argitaratu zituen.

Poetisaren eta literaturaren kritikaren ikuspegitik, hainbat argitalpenetan hartu du parte: Festa da palabra silenciada, Dorna, A xanela, Clave Orión, La Flama en el Espejo, Quimera, O Correo Galego, A Nosa Terra, Elipse, Enclave edo El Mundon.

Besteak beste, hainbat talde-bolumenetan parte hartu du, hala nola, Daquelas que cantan..., Rosalía na palabra de once poetas galegas (Rosalia de Castro Fundazioa, 1997), Mulher a facer vento (1998), Alguien agarda que volva allí (1998) edo Generación Tuteo (2009).^[2] Horrez gain, Emma Couceirorekin batera, Ciclos de Recitais Poéticos en Filoloxía (1996-1998) bi ziklo antolatu zituen.

Halaber, Valdeleite aldizkaria ere zuzendu du, Olga Novorekin batera (asmo unibertsaleko proiektu bat, proposamen ugari biltzen dituena), eta Coruñako Sargadelos arte-galeriaren arduraduna izan zen 2007an. Mercuria kultur programa zuzendu eta aurkeztu zuen, eta TVGren Zifrak eta Letrak eguneroko programan parte hartu zuen.

Lanak

Poesia

Elevar as pálpebras (Espiral Maior, La Coruña, 1995). 2004an Fermín Bouza Brey saria lortu zuen
Delicia (Espiral Maior, La Coruña, 1998
Vivimos no ciclo das erofanías (Espiral Maior, La Coruña, 1998).
O libro da egoísta (Galaxia, Vigo, 2003; bigarren edizioa 2004an). Gaztelaniaz Libro de la egoísta (Visor, Madrid, 2006).
Profundidade de campo (Espiral Maior, La Coruña, 2007).Gaztelaniaz Profundidad de campo (Visor, Madrid, 2009),.
Erofanía, Espiral Maior, 2008
A segunda lingua, PEN Clube de Galicia, 2014
Materia, 2022

Antologiak

Edénica (Espiral Maior, Coruña, 2000). Poema musikatuak dituen CDa ere badu, eta horietako batzuk autoreak kantatzen ditu.
O puño e a letra (Xerais, Vigo, 2018). Aurreko lanetatik jasotako 40 poema ditu, Galiziako 40 komiki-artistak ilustratuak.

Haurrentzako poesia

Punver (Galaxia, Vigo, 2006). Eduardo Hermidaren irudiekin.
Cando eu saiba ler (Galaxia, Vigo, 2009). Xosé Tomasen irudiekin.

Sariak

Literatur sariak

Antonio García Hermida.
Atlantida (1993).
Francisco Fernández del Riego saria.
Fermín Bouza Brey III. saria (1994), Elevas pálpebras lanagatik.
Johan Carballeira II. Poesia Saria (1997), Vivamos no duración das Erofanías lanagatik.
Galiziako Poesiaren Kritikaren Saria (1998), Vivamos no duración das Erofanías lanagatik.
Espiral Maior Poesia Saria (2007), Profundidade de campo lanagatik
El Ojo Crítico RNE saria (2009), Profundidad de campo ( Profundidade de campo lanaren itzulpena).
Kritikaren sari nazionala (2022), Materia lanagatik^[3]
Espainiako Kultura Ministerioak emandako Poesia Sari Nazionala (2023), Materia lanagatik.^[1]

Beste sari batzuk

Bideo onenaren saria Compostela Curtocircuito jaialdian (2004), O vídeo da egoísta lanagatik.
Mestre Mateo saria, Academia Galega do Audiovisual erakundeko telebistako komunikatzaile onenari, Mercuria lanagatik (2005).

Erreferentziak

↑ ^a ^b Mato, Mar. (2023-09-28). «Yolanda Castaño: “Ganar el Premio Nacional de Poesía ha sido la segunda cosa más difícil de mi vida”» elperiodico (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).
↑ Generación Tuteo. Red(es), arte, sociedad. Cultura española siglo XXI (A cura di Annelisa Addolorato), Milano, CUEM, 2009.
↑ (Gaztelaniaz) «7 poemas de "Materia" (2023), de Yolanda Castaño» Vallejo & Co. | Revista Cultural - POESÍA - FOTOGRAFÍA - NARRATIVA - CINE - MÚSICA - TEATRO - ARTES - PLÁSTICAS - CREACIÓN - CAJÓN DE SASTRE 2023-07-18 (Noiz kontsultatua: 2023-11-17).

Bibliografia

Kanpo estekak

Yolanda Castaño: Berriro pentsatu behar da amatasuna, zainketak emakumeenak izaten jarraitzen dute. 2023.22.16

Datuak: Q290274
Multimedia: Yolanda Castaño / Q290274

[:0-1] Mato, Mar. (2023-09-28). «Yolanda Castaño: “Ganar el Premio Nacional de Poesía ha sido la segunda cosa más difícil de mi vida”» elperiodico (Noiz kontsultatua: 2023-09-29).

[2] Generación Tuteo. Red(es), arte, sociedad. Cultura española siglo XXI (A cura di Annelisa Addolorato), Milano, CUEM, 2009.

[3] (Gaztelaniaz) «7 poemas de "Materia" (2023), de Yolanda Castaño» Vallejo & Co. | Revista Cultural - POESÍA - FOTOGRAFÍA - NARRATIVA - CINE - MÚSICA - TEATRO - ARTES - PLÁSTICAS - CREACIÓN - CAJÓN DE SASTRE 2023-07-18 (Noiz kontsultatua: 2023-11-17).

[1]

[2]

[3]