پرش به محتوا

جمهوری دموکراتیک آذربایجان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از جمهوری خلق آذربایجان)
جمهوری خلق آذربایجان
آذربایجان خلق جمهوریتی

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
آذربایجان
۱۹۱۸–۱۹۲۰
پرچم آذربایجان
پرچم (۱۹۱۸–۱۹۲۰)
نشان ملی آذربایجان
نشان ملی
نقشه ای از جمهوری آذربایجان با ادعاهای ارضی و مناطق مورد مناقشه
نقشه ای از جمهوری آذربایجان با ادعاهای ارضی و مناطق مورد مناقشه
پایتخت
زبان(های) رایجترکی[الف][۱][۲]
حکومتحکومت یکپارچه پارلمانی جمهوری
صدر اعظم‌ها 
• ۱۹۱۸–۱۹۱۹
فتحعلی‌خان خویسکی
• ۱۹۱۹–۱۹۲۰
نصیب بیگ یوسف بیگلی
• ۱۹۲۰
محمدحسن حاجینسکی
رئیس مجلس ملی شورا 
• ۱۹۱۸
محمدامین رسول‌زاده
• ۱۹۱۸–۱۹۲۰ آذربایجان مارشی
سرود ملی جمهوری آذربایجان
"March of Azerbaijan"
علیمردان توپچوباشوف
تاریخ 
• بنیان‌گذاری
۲۸ مه ۱۹۱۸
• فروپاشی
۲۸ آوریل ۱۹۲۰
پیشین
پسین
جمهوری فدرال دموکراتیک قفقاز جنوبی
جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی

جمهوری دموکراتیک آذربایجان[ب] همچنین شناخته شده با نام جمهوری خلق آذربایجان (به ترکی آذربایجانی: آذربایجان خلق جمهوریتی)، نخستین جمهوری سکولار دموکراتیک در جهان اسلام و کشورهای ترک بود.[۸] این جمهوری در ۲۸ مه سال ۱۹۱۸ در گنجه توسط سیاست‌مداران ملی‌گرای شورای ملی آذربایجان بعد از انحلال روسیه تزاری و بعد از منحل شدن جمهوری فدرال دموکراتیک قفقاز جنوبی اعلام استقلال کرد، اما تنها تقریباً دو سال بعد در ۲۸ آوریل ۱۹۲۰ در اثر تهاجم شوروی برچیده شد.[۹] مرزهای این جمهوری از شمال به روسیه و گرجستان، از غرب به ارمنستان و از جنوب به ایران محدود می‌شد. جمعیت این جمهوری ۳ میلیون بود.[۱۰] در ابتدا گنجه به به عنوان پایتخت انتخاب شد چون باکو در آن زمان تحت کنترل بلشویک‌ها بود. این جمهوری نخستین جمهوری در جهان اسلام محسوب می‌شد که حق رای را برای زنان برابر با مردان اعلام کرد.[۱۱]

حزب مساوات اکثریت اعضای مجلس را تشکیل می‌داد و احزاب دیگر همچون احرار، اتحاد، سوسیال دمکرات‌های مسلمان (هِمّت) در مجلس نماینده داشتند. نماینده‌هایی از اقلیت‌های ارمنی (۲۱ نماینده از مجلس ۱۲۰ نفری)،[۱۲] روسی، لهستانی، یهودی و آلمانی در مجلس بودند. بعضی از نماینده‌ها از اندیشه‌های پان اسلامی و پان ترکی حمایت می‌کردند.

نگارخانه

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت

[ویرایش]
  1. زبان آذربایجانی در آن زمان زبان ترکی نامیده می‌شد.
  2. که در کنفرانس صلح پاریس از آن به عنوان آذربایجان،[۳][۴] در برخی اسناد دیپلماتیک به عنوان آذربایجان قفقازی،[۵] و در منابع انگلیس از آن به عنوان جمهوری تاتار آذربایجان[۶][۷] یاد شده است.

منابع

[ویرایش]

Wikipedia contributors, "Azerbaijan Democratic Republic," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Azerbaijan_Democratic_Republic&oldid=189677698 (accessed March ۵، ۲۰۰۸). ویکی‌پدیای آذری

  1. Фарид Алекберли. История государственного языка в Азербайджане.. Elm History & Heritage Website. Archived from the original on 2023-01-29. Retrieved 2020-06-22.
  2. Азербайджанская Демократическая Республика(1918–1920) / Н. Агамалиева. — Баку: «Элм» , 1998. — 5-8066-0897-2
  3. Bulletin d'Information de l'Azerbaidjan, No. I, September 1, 1919, pp. 6–7.
  4. 125 H.C.Debs. , 58. , February 24, 1920, p. 1467.
  5. «AZERBAIJAN – Encyclopaedia Iranica». web.archive.org. ۲۰۱۳-۰۱-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۹-۱۸.
  6. Luke, Harry (1935). More Moves on an Eastern Chequerboard. L. Dickson & Thompson. p. 265.
  7. Mowat, Robert Balmain (1927). A History of European Diplomacy, 1914-1925. Longmans, Green & Company. p. 203.
  8. Tadeusz Swietochowski. Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition. Columbia University Press, 1995. ISBN 0-231-07068-3, ISBN 978-0-231-07068-3 and Reinhard Schulze. A Modern History of the Islamic World. I.B.Tauris, 2000. ISBN 1-86064-822-3, ISBN 978-1-86064-822-9.
  9. The Struggle for Transcaucasia: 1917–1921. The New York Philosophical Library. pp. 124, 222, 229, 269–270. ISBN 978-0-8305-0076-5.
  10. Swietochowski, Tadeusz. Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press, 2004, p. 129. ISBN 0-521-52245-5.
  11. Tadeusz Swietochowski. Russian Azerbaijan, 1905-1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community. Cambridge University Press, 2004. ISBN 0-521-52245-5, 9780521522458, p.144
  12. Kazemzadeh, Firuz (1951). The Struggle for Transcaucasia: 1917-1921. The New York Philosophical Library. pp. 124, 222, 229, 269–270. ISBN 0-8305-0076-6.