فهرست دانه‌های خوراکی

غلات دانه‌های خوراکی هستند که برای تولید محصولات غذایی مختلف استفاده می‌شوند.

دانه خوراکی دانه ای است که برای مصرف انسان یا حیوان مناسب است. از شش بخش اصلی گیاه تشکیل شده‌اند، و منبع اصلی کالری و پروتئین انسان هستند. این دسته طیف گسترده‌ای از گونه‌های گیاهی دانه‌های خوراکی را فراهم می‌کنند و به عنوان یک منبع غذایی جهانی، مهم‌ترین دانه‌های خوراکی از نظر وزن غلات و پس از آن حبوبات، مغزها، و سپس ادویه جات هستند.

غلات (غلات و ارزن)

غلات دانه خوراکی گیاهانی از خانواده تیره گندمیان هستند. غلات در دو نوع هستند، دانه‌های بزرگتر تولید شده توسط محصولات حساس به خشکی غلات نامیده می‌شوند و گونه‌های کوچکتر مقاوم به خشکی ارزن هستند. غلات را می‌توان به روش‌های مختلفی مصرف کرد، که همه آنها نیاز به پوست کندن و پختن دارند، از جمله لول شده، پف کرده یا آسیاب شده به آرد. بسیاری از غلات در حال حاضر یا گذشته جز غذاهای اصلی بودند و بخش بزرگی از کالری را در مکان‌هایی که در آن خورده می‌شوند فراهم می‌کردند. امروزه غلات تقریباً نیمی از کالری مصرف شده در جهان را تأمین می‌کند.

Cereals
خانواده	Tribe	Genus	گونه‌ها	نام بذرها	عکس
گندمیان	Andropogoneae	ذرت خوشه‌ای	سورگوم دورنگ	sorghum
		ذرت (سرده)	ذرت	maize, corn, corn kernel
	Eragrostideae	چمن غاز (سرده)	E. coracana	finger millet
		علف عشق (سرده)	E. tef	teff
	Oryzeae	برنج (سرده)	برنج (گیاه)	Asian rice
			O. glaberrima	African rice
		برنج وحشی		wild rice
	Paniceae	پنجه کلاغی	D. exilis	black fonio
			D. iburua	white fonio
		ارزن (سرده)	ارزن معمولی	ارزن معمولی
			P. sumatrense	little millet
		ریش‌پری (سرده)	ارزن مرواریدی	ارزن مرواریدی
		ارزنی (سرده)	ارزنی ایتالیایی	ارزنی ایتالیایی
	Poeae	گندمیان آونا	جو دوسر	oat, oat groat
	Triticeae	جو (سرده)	جو (گیاه)	barley, barley groat
		چاودار (سرده)	چاودار	rye, rye berry
		چاودم		triticale
		گندم	گندم معمولی	wheat, wheat berry
			گندم الجزایری	durum, durum wheat
			گندم تک‌دانه	گندم تک‌دانه
			گندم آلمانی	spelt, spelt wheat
			گندم خراسان	kamut
			گندم دودانه	گندم دودانه
		Thinopyrum	T. intermedium	Kernza

علف‌های دیگر با دانه‌های خوراکی عبارتند از:

• Astrebla pectinata – جو چمن میچل
• Brachiaria piligera – چمن سیگنالی
• Eragrostis eriopoda – چمن پشمی
• گونه‌های پانیکوم، مانند ارزن بومی (Panicum decompositum) و پانیک مودار (P. effusum)
• Themeda triandra – علف کانگورو
• Yakirra australiensis – وحشت دسته جمعی

شبه غلات

شبه غلات، یکی از گروه‌های پلی‌فیلتیک گیاهانی که دانه‌هایی شبیه دانه‌های غلات تولید می‌کنند. شبه غلات به روش‌های مشابه غلات استفاده می‌شود.

شبه غلات
خانواده	جنس	گونه‌ها	نام (های) بذر	عکس
تاج خروس	آمارانتوس		تاج خروس، دانه تاج خروس
	Chenopodium	C. berlandieri	پای غاز دانه دانه
		C. pallidicaule	کانیوا
		سی. کینوا	کوینو
Capparaceae	بوشیا	B. senegalensis	هنزا
Lamiaceae	مریم گلی	اس. هیسپانیکا	چیا، دانه چیا
Linaceae	کتان	L. usitatissimum	دانه کتان
موراسه	برسیموم	B. alicastrum	نان نان
Pedaliaceae	کنجد	S. indicum	کنجد، دانه کنجد
Polygonaceae	فاگوپیروم	F. esculentum	گندم سیاه، بلغور گندم سیاه

حبوبات

حبوبات، یا دانه خوراکی حبوبات، گیاهی از خانواده Fabaceae است. حبوبات را می‌توان به گرم تقسیم کرد که شکافته نمی‌شود و دال که شکافته می‌شود.

حبوبات
خانواده	قبیله	جنس	گونه‌ها	نام (های) بذر	عکس
بقولات	دالبرگیه	آراچیس	A. hypogaea	بادام زمینی (بادام زمینی)
	سیسریا	سیسر	C. arietinum	نخود، لوبیا گاربانزو، گرم
	Fabeae	پیسوم	P. sativum	نخود
	Millettieae	میلتیا	M. pinnata	راش هندی
	Phaseoleae	کاجانوس	سی. کاجان	نخود کبوتر
		گلیسین	حداکثر G	سویا
		فازئولوس	P. lunatus	لوبیا لیما
			P. vulgaris	لوبیا معمولی
		ویگنا	V. angularis	لوبیا آزوکی
			V. mungo	گرم سیاه
			V. radiata	ماش، گرم سبز
			V. زیرزمینی	بادام زمینی بامبارا
			V. unguiculata	لوبیا چشم بلبلی
	Vicieae	لنز	L. culinaris	عدس
		ویسیا	V. faba	باقالی، باقالی

دانه‌های Atriplex nummularia، استرالیا

اگرچه برخی از حبوبات را می‌توان به صورت خام مصرف کرد، اما برخی باید قبل از مصرف حرارت داده شوند. در فرهنگ‌های خاص، لوبیاهایی که نیاز به حرارت دارند در ابتدا به عنوان کیک دانه تهیه می‌شوند. حبوباتی که نیاز به حرارت دارند عبارتند از:

• گونه‌های اقاقیا (دانه گل)، مانند مولگا (Acacia aneura)، واتل هالز کریک (A. cowleana)، چوب آهن جنوبی (A. estrophiolata)، بوته چتری (A. ligulata)، خروس موری (A. murrayana)، کورارا (A. تتراگونوفیلا)، بوته جادوگر (A. kempeana)، خرچنگ سیمی (A. coriacea)، خرچنگ طلایی (A. notabilis)، بوته رنگی (A. pyrifolia)، بوته بردی (A. victoriae)، دره ساحلی (A. sophorae)، اقاقیا بند کفش (A. stenophylla)، و پیندان واتل (A. tumida).
• Atriplex nummularia – بوته نمکی پیرمرد
• گونه‌های Brachychiton، مانند kurrajong (Brachychiton populneus), kurrajong شمالی (B. diversifolius)، kurrajong بیابانی (B. gregorii) و kurrajong با گل قرمز (B. paradoxus).
• Bruguiera gymnorhiza – حرا سیاه
• Calandrinia balonensis – parakeelya
• Canarium australianum – پوست انبه
• Canavalia rosea – لوبیا ساحلی
• Entada Phaseoloides – لوبیای سنت توماس
• گونه‌های اکالیپتوس، مانند تأمین مالله (Eucalyptus leptopoda) و کولیبا (E. microtheca)
• Marsilea drummondii – nardoo
• گونه‌های خرفه، مانند خرفه معمولی (خرفه) و خروس بزرگ (P. intraterranea)
• Nymphaea gigantea – نیلوفر آبی غول پیکر
• Rhyncharrhena linearis – پنتاتروپ بنفش

آجیل

آجیل برزیلی

بادام هندی بوداده و شور

پسته تفت داده شده

یک عدد مغز گردو کامل

طبق تعریف گیاه‌شناسی، آجیل نوعی میوه خاص است. شاه بلوط، فندق و بلوط نمونه‌هایی از آجیل تحت این تعریف هستند. با این حال، در اصطلاح آشپزی، این اصطلاح به‌طور گسترده‌تری برای شامل میوه‌هایی استفاده می‌شود که از نظر گیاه‌شناسی به عنوان آجیل واجد شرایط نیستند، اما ظاهر و نقش آشپزی مشابهی دارند. نمونه‌هایی از آجیل‌های آشپزی شامل بادام و بادام هندی است.

• بلوط
• بادام
• راش
• آجیل برزیلی
• شمعدان
• بادام هندی
• شاه بلوط از جمله:
  • شاه بلوط چینی
  • شاه بلوط ژاپنی
  • شاه بلوط شیرین
• فندق شیلیایی
• Egusi و سایر دانه‌های کدو و خربزه، از جمله:
  • کولوسینت
  • کدو ملابار
  • پپیتا
  • اوگو
• بادام زمینی گینه
• فندق، از جمله:
  • فیلبرت
• Hickory، از جمله:
  • اسپند
  • شاگبارک هیکوری
• آجیل کلا
• ماکادمیا
• بادام ملابار
• شاه بلوط ملابار
• مامونچیلو
• مونگونگو
• اوگبونو
• مهره بهشتی
• پیلی
• پسته
• آجیل شیا
• گردو از جمله:
  • گردوی سیاه

دانه‌های ژیمنوسپرم مانند آجیل

آجیل کاج

دانه‌های خوراکی ژیمنوسپرم که شبیه آجیل هستند عبارتند از:

• Cycads
• جینکو
• گنتوم
• درخت عرعر
• میمون-پازل
• آجیل کاج، از جمله
  • پینائو
  • کاج چیلگوزا
  • کاج کره ای
  • پینیون مکزیکی
  • کاج پینون
  • پینیون تک برگ
  • کاج سنگی
• پودوکارپ

دیگر

انار دارای دانه‌های خوراکی است.

سایر دانه‌های خوراکی که به‌طور منظم در دسته‌های فوق قرار نمی‌گیرند عبارتند از:

• چمپداک
• دانه کاکائو
• دانه قهوه
• خارگیل
• نیلوفر آبی روباه
• دانه کنف
• جک فروت
• دانه نیلوفر آبی
• دانه خردل
• دانه توت آمریکایی
• دانه خشخاش
• دانه انار
• دانه آفتابگردان
• بذر کدو تنبل
• تخمه هندوانه