قلابدوزی
قُلاب‌دوزی یا قلاب‌بافی (به انگلیسی: Crochet) یکی از صنایع دستی رودوزی است.
پیشینه قلابدوزی در ایران به سال ۵۵۰ پیش از میلاد می‌رسد و باستان‌شناسان در منطقه لولان نمونه‌هایی از قلابدوزی و ملیله‌دوزی یافته‌اند[۱].
قلاب دوزی به سه روش اجرا می‌شود: قلابدوزی ساده، قلابدوزی برجسته و قلاب دوزی معرق. قلاب دوزی معرق زیباتر و پرکارتر است؛ در این روش ماهوت رنگی را در شکل‌های موردنظر بریده و بر زمینه کار، روی گلبرگها و برگ‌ها قرار می‌دهند و دور آن‌ها را با کمک قلاب به پارچه زمینه متصل می‌کنند[۱].
قلاب مورد استفاده برای قلاب بافی، فلزی است و نوک آن برخلاف قلاب‌های معمولی انحنا ندارد و تیز است. یک بریدگی مورب نیز در ۵ میلی‌متری نوک قلاب وجود دارد. جَریده ابزار دیگر قلابدوزی است و مانند گیره، یک قسمت از پارچه را در دهانه آن قرار می‌دهند و به کمک زانو آن را به هم فشار می‌دهند تا پارچه خارج شود. سپس سر نخ رنگی را گره می‌زنند و قلاب را از روی پارچه به درون فرو می‌کنند و گره را در شیار مورب قلاب گیر می‌دهند و قلاب را از پارچه بیرون می‌کشند. به این ترتیب از نخ یک نیم‌دایره درست می‌شود. این کار را آنقدر تکرار می‌کنند تا خطوط طرح به شکل زنجیروار دوخته شود[۱].
پارچه زمینه برای قلاب بافی معمولاً ماهوت مرغوب به رنگ‌های سیاه، آبی تیره، زرشکی، قرمز تند و قهوه‌ای است. جنس نخ‌ها نیز ابریشم طبیعی و تابیده در رنگ‌های مختلف است.
از کارهای قلاب بافی برای رومیزی، رویه کرسی، جاقرآنی و … استفاده می‌شود[۲].
نگارخانه
[ویرایش]
جستارهای وابسته
[ویرایش]- فهرست علائم قلاب‌بافی
- رشتی دوزی (قلاب دوزی رشت)
- فهرست صنایع دستی ایران
منابع
[ویرایش]