لرستان فیلی

لرستان فیلی نامی تاریخی است که به سرزمین‌های تحت حکومت والیان فیلی گفته می‌شود. سرزمین لرستان فیلی در غرب کشور ایران قرار داشته‌است و به دو قسمت پیشکوه و پشتکوه تقسیم می‌شده‌است.^[۱] ^[۲] علت نام‌گذاری این منطقه به نام فیلی، حکمرانی والیان فیلی بوده‌است.^[۳] ساکنان این سرزمین‌ها شامل مردم لر، بوده‌اند.^[۴]^[۵]^[۶]^[۷]^[۸]^[۹]^[۱۰]^[۱]^[۱۱]^[۱۲]^[۱۳]^[۱۴]^[۱۵]^[۱۶]^[۱۷]^[۱۸].^[۱۹]

تقسیمات ایلی

تقسیم بندی طوایف منطقه‌ی لر کوچک یا لرستان فیلی بر اساس گفته هنری راولینسون.^[۲۰]

تقسیمات جغرافیایی	گروه/شعبه	طوایف
پیشکوه	دلفان	سلسله ممیوند رئیساوند بیژنوند چاواری
	سلسله	حسنوند کولیوند یوسفوند
	عمله	کوشکی زیودار امرائی میرآخور قاطرچی غلام معتمد رک رک زوله
	بالاگریوه	رشنو ساکی پاپی دریکوند
پشتکوه	فیلی	کرد شوهونی ورمزیار محکی چهارستون دیناروند
طوایف وابسته	باجلوند بیرانوند	دالوند سگوند آلیوند دوشیوند
طوایف وابسته	هلیلانی	عثمانوند جلالوند دایچوند بالاوند سرخامری

تاریخچه

لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر^[۲۱] واژه‌ای است که به سرزمین‌های لرنشین گفته می‌شود و به معنای گستره جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. گستره نام لرستان پیش از حکومت صفویان، سکونتگاه لرهای بختیاری، لرهای کهگیلویه و لرهای بویراحمدی را هم شامل می‌شد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نام‌گذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد.^[۲۱] این منطقه نیز در حکومت قاجاریان به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم شد.^[۲۱] امروزه لرستان نام یکی از استان‌های غربی ایران است. در نمودار زیر تقسیمات لرستان از ۳۰۰ هجری قمری تاکنون آورده شده‌است.^[۲۲]

پیشکوه یا لرستان

چهارمحال و بختیاری و خوزستان

کهگیلویه و بویراحمد

شهرستان ممسنی

گویش

مردم ساکن لرستان فیلی‌ به گویش‌های متفاوتی سخن می‌گویند که معروفترین آن‌ها لری خرم‌آبادی، لری‌چگنی، لری شوهانی ، کردی ایلامی است.^[۲۳] ایزابلا بیشوپ که در سال ۱۸۹۰ به منطقهٔ کردستان و لرستان سفر کرده‌است، در سفرنامهٔ خود می‌گوید که گویش لرهای فیلی (لر کوچک) «کمی با کردهای کرمانشاه مغایرت دارد».^[۲۴]

پانویس

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ http://www.iranicaonline.org/articles/feyli--2/ «دانشنامهٔ ایرانیکا» The two major Feylī tribes in the region are Kord and Mahak.
↑ مراد مرادی مقدم (۲۸ آذر ۱۳۹۱). «تاریخ سیاسی و اجتماعی پشتکوه در دوران والیان فیلی». پایگاه مجلات تخصصی نور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۸ آذر ۱۳۹۱.
↑ http://www.iranicaonline.org/articles/feyli--2/ «دانشنامهٔ ایرانیکا» all the tribes in the region were called Feylī.
↑ They are, in any case, distinct from both the Bakhtiary (the Great Lur) and the Feyli Lurs (the Little Lur) of Khorramabad, who were also to play apart in the resurgence of the Zagros tribes. ,John R. Perry, Karim Khan Zand , 2012, ISBN 1-78074-199-5,[۱]
↑ T. Potts, Daniel. Nomadism in Iran: From Antiquity to the Modern Era (به انگلیسی). Oxford University Press, 2014. p. 263. ISBN 0-19-933079-4.
↑ Kennett Loftus, William. Travels and Researches in Chaldaea and Susiana (به انگلیسی). Robert Carter & Brothers, 1857. p. 356.
↑ «باجلان». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۶.
↑ Ihsan, Mohammed. Nation Building in Kurdistan: Memory, Genocide and Human Rights (به انگلیسی). Routledge. p. 46. ISBN 978-1-317-09016-8.
↑ Bartrop, Paul R. Encountering Genocide: Personal Accounts from Victims, Perpetrators, and Witnesses (به انگلیسی). ABC-CLIO. p. 189. ISBN 978-1-61069-331-8.
↑ Hann, Geoff; Dabrowska, Karen; Greaves, Tina Townsend. Iraq: The ancient sites and Iraqi Kurdistan (به انگلیسی). Bradt Travel Guides. p. 394. ISBN 978-1-84162-488-4.
↑ http://www.unhcr.org/483d60872.html «کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان» :Feili Kurds in Iran seek way out of identity impasse
↑ http://www.faylee.org/english/studies/doc3.php Faylee Kurds Democratic Union.Faylee (Faylee, Faili, or Feli) Kurds are, as their name tells, an inseparable segment of the Kurdish population in Iraq and an integral part of the Kurdish nation,
↑ http://www.bmrsg.org.au/faili-kurds-and-the-basij/ بایگانی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine Blue Mountains Refugee Support Group Faili Kurds and the Basij
↑ Congress, U. S. Congressional Record, V. 151, PT. 17, October 7 to 26, 2005 (به انگلیسی). Government Printing Office. p. 23153. ISBN 978-0-16-084825-4. We saw, in 1980, the persecution of the Faylee Kurds. We saw, in 1983, the Kurdish massacres targeted against Barzanis and the KDP. In 1988, we saw the Anfal campaign
↑ Ferllini, Roxana. Forensic Archaeology and Human Rights Violations (به انگلیسی). Charles C Thomas Publisher. p. 280. ISBN 978-0-398-08519-3. These were defined as being: the 1980 Persecution of the Faylee Kurds; the 1983 Kurdish Massacres against the Barzanis/KDP (Kurdistan Democratic Party); the 1988 Anfal Campaign; the 1988 chemical attack on Halabja; the 1991 Shi'a ...
↑ Genocide and the rule of law: hearing (به انگلیسی). DIANE Publishing. p. 48. ISBN 978-1-4223-2147-8. involving the execution of approximately 8,000 men and boys; the l980's expulsion and mistreatment of Faylee Kurds; and ...
↑ Kreyenbroek, Philip G.; Sperl, Stefan. The Kurds: A Contemporary Overview (به انگلیسی). Routledge. p. 101. ISBN 978-1-134-90766-3. Plight of Faili Kurds Faili Kurds make up about 10 per cent of all Kurds in Iraq.
↑ دائرةالمعارف بزرگ اسلام
↑ F. Towfīq (۱۵ دسامبر ۱٩٨۶٧). «ʿARAB iv. Arab tribes of Iran». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در ۱۰ آگوست ۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
↑ سفرنامه زهاب هنری راولینسون(ص۱۳۵).
↑ ^۲۱٫۰ ^۲۱٫۱ ^۲۱٫۲ پشتدار، علی‌محمد (۱۳۷۶). لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی. ج. ۷. علوم انسانی «ایران شناخت». ص. ۱۶۰ تا ۱۸۳. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۴.
↑ امان‌اللهی بهاروند، سکندر (۱۳۹۱). قوم لر. آگه. ص. ۷۷. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۹۱۳۵۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
↑ http://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects
↑ بیشوپ، ایزابلا، ۱۳۷۵. از بیستون تا زردکوه بختیاری، ترجمهٔ مهراب امیری، تهران: نشر آنزان و نشر سهند، چاپ اول؛ ص ۵۲.

[iranica1-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ http://www.iranicaonline.org/articles/feyli--2/ «دانشنامهٔ ایرانیکا» The two major Feylī tribes in the region are Kord and Mahak.

[6D0CYDLw7-2] مراد مرادی مقدم (۲۸ آذر ۱۳۹۱). «تاریخ سیاسی و اجتماعی پشتکوه در دوران والیان فیلی». پایگاه مجلات تخصصی نور. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۸ آذر ۱۳۹۱.

[3] ttp://www.iranicaonline.org/articles/feyli--2/ «دانشنامهٔ ایرانیکا» all the tribes in the region were called Feylī.

[4] They are, in any case, distinct from both the Bakhtiary (the Great Lur) and the Feyli Lurs (the Little Lur) of Khorramabad, who were also to play apart in the resurgence of the Zagros tribes. ,John R. Perry, Karim Khan Zand , 2012, ISBN 1-78074-199-5,[۱]

[5] T. Potts, Daniel. Nomadism in Iran: From Antiquity to the Modern Era (به انگلیسی). Oxford University Press, 2014. p. 263. ISBN 0-19-933079-4.

[6] Kennett Loftus, William. Travels and Researches in Chaldaea and Susiana (به انگلیسی). Robert Carter & Brothers, 1857. p. 356.

[7] «باجلان». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۶.

[8] Ihsan, Mohammed. Nation Building in Kurdistan: Memory, Genocide and Human Rights (به انگلیسی). Routledge. p. 46. ISBN 978-1-317-09016-8.

[9] Bartrop, Paul R. Encountering Genocide: Personal Accounts from Victims, Perpetrators, and Witnesses (به انگلیسی). ABC-CLIO. p. 189. ISBN 978-1-61069-331-8.

[10] Hann, Geoff; Dabrowska, Karen; Greaves, Tina Townsend. Iraq: The ancient sites and Iraqi Kurdistan (به انگلیسی). Bradt Travel Guides. p. 394. ISBN 978-1-84162-488-4.

[11] ttp://www.unhcr.org/483d60872.html «کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان» :Feili Kurds in Iran seek way out of identity impasse

[12] ttp://www.faylee.org/english/studies/doc3.php Faylee Kurds Democratic Union.Faylee (Faylee, Faili, or Feli) Kurds are, as their name tells, an inseparable segment of the Kurdish population in Iraq and an integral part of the Kurdish nation,

[13] ttp://www.bmrsg.org.au/faili-kurds-and-the-basij/ بایگانی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine Blue Mountains Refugee Support Group Faili Kurds and the Basij

[14] Congress, U. S. Congressional Record, V. 151, PT. 17, October 7 to 26, 2005 (به انگلیسی). Government Printing Office. p. 23153. ISBN 978-0-16-084825-4. We saw, in 1980, the persecution of the Faylee Kurds. We saw, in 1983, the Kurdish massacres targeted against Barzanis and the KDP. In 1988, we saw the Anfal campaign

[15] Ferllini, Roxana. Forensic Archaeology and Human Rights Violations (به انگلیسی). Charles C Thomas Publisher. p. 280. ISBN 978-0-398-08519-3. These were defined as being: the 1980 Persecution of the Faylee Kurds; the 1983 Kurdish Massacres against the Barzanis/KDP (Kurdistan Democratic Party); the 1988 Anfal Campaign; the 1988 chemical attack on Halabja; the 1991 Shi'a ...

[16] Genocide and the rule of law: hearing (به انگلیسی). DIANE Publishing. p. 48. ISBN 978-1-4223-2147-8. involving the execution of approximately 8,000 men and boys; the l980's expulsion and mistreatment of Faylee Kurds; and ...

[17] Kreyenbroek, Philip G.; Sperl, Stefan. The Kurds: A Contemporary Overview (به انگلیسی). Routledge. p. 101. ISBN 978-1-134-90766-3. Plight of Faili Kurds Faili Kurds make up about 10 per cent of all Kurds in Iraq.

[18] دائرةالمعارف بزرگ اسلام

[19] F. Towfīq (۱۵ دسامبر ۱٩٨۶٧). «ʿARAB iv. Arab tribes of Iran». دانشنامه ایرانیکا. دریافت‌شده در ۱۰ آگوست ۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)

[20] سفرنامه زهاب هنری راولینسون(ص۱۳۵).

[l1-21] ۲۱٫۰ ^۲۱٫۱ ^۲۱٫۲ پشتدار، علی‌محمد (۱۳۷۶). لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی. ج. ۷. علوم انسانی «ایران شناخت». ص. ۱۶۰ تا ۱۸۳. دریافت‌شده در ۶ اوت ۲۰۱۴.

[22] امان‌اللهی بهاروند، سکندر (۱۳۹۱). قوم لر. آگه. ص. ۷۷. شابک ۹۷۸۹۶۴۳۲۹۱۳۵۸. پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)

[23] ttp://www.iranicaonline.org/articles/lori-dialects

[24] بیشوپ، ایزابلا، ۱۳۷۵. از بیستون تا زردکوه بختیاری، ترجمهٔ مهراب امیری، تهران: نشر آنزان و نشر سهند، چاپ اول؛ ص ۵۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]