پرش به محتوا

ویکی‌پدیا:تکلیف دانشجویی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ویرایش ویکی‌پدیا به‌عنوان تکلیف دانشجویی می‌تواند راه خوبی برای بهبودِ ویکی‌پدیا باشد؛ البته ویرایش‌کنندگان باید دست‌کم چهارچوبِ ویژگی‌های دانش‌نامه‌ایِ ویکی‌پدیا را مراعات کنند؛ زیرا یک ویرایش نامناسب و غیراستاندارد ممکن است به اطلاعات موجود آسیب بزند. توصیه می‌کنیم که پیش از آغاز به ویرایش در ویکی‌پدیا، حتماً سیاست‌ها و رهنمودها را مطالعه کنند.

نمای کلی

[ویرایش]

تکالیفی خوب هستند که براساس دانشِ کافی از هنجارها (که به‌عنوان سیاست‌ها و رهنمودهای ویکی‌پدیا نیز شناخته می‌شوند) انجام بگیرند. هنگامی که مدرسان آگاه و دانشجویان توانا براساس هنجارها همکاری می‌کنند، تکلیف انجام‌شده بختِ خوبی برای موفقیت‌آمیز بودن دارد. برای اینکه همه‌چیز به درستی صورت گیرد، وجود یک سامانهٔ تکلیف و امتیازدهی بر طبق هنجارهای ویکی‌پدیا ضروری است. دانشجویان حق دارند بخواهند که نتیجهٔ زحماتشان به‌عنوان کاری باکیفیت باقی بماند.

دانشجویان و مدرسانی که در بخش تکالیف همکاری می‌کنند، ممکن است در رویارویی با تعداد زیاد سیاست‌ها و رهنمودها، شیوه‌های مطلوب، بعضی از ویکی‌پدین‌های بداخلاق یا پیچیدگی‌های نوشتن دچار سردرگمی شوند. یادگیری هنجارهای فعالیت در ویکی‌پدیا می‌تواند بسیار زمان‌بر باشد؛ به‌ویژه هنگام مشارکت در قسمت‌هایی که مورد بحث هستند.

هنگامی که کاربران باتجربه‌تر با نتیجهٔ یک تکلیف که به‌درستی انجام نشده روبه‌رو می‌شوند، ممکن است به‌دلیل سیل ویرایش‌های نامناسب در مقالهٔ دل‌خواهشان ناراحت شوند؛ یا ممکن است فکر کنند که هیچ‌کس برای کار آن‌ها ارزشی قائل نیست. هنگامی که دانش‌آموزان یا دانشجویان یک کلاس، ویرایش‌هایی برخلاف سیاست‌ها و رهنمودها انجام می‌دهند، احتمال دارد حاصل کار آن‌ها از دانشنامه حذف شود. این مشکل در صورت عدم استفاده از صفحه‌های بحث برای رسیدن به اجماع در مواردی که توافق اولیه وجود ندارد، شدت می‌یابد.

ویکی‌پدیا افتخار می‌کند که دانشنامه‌ای است که «همه می‌توانند آن را ویرایش کنند» و جامعهٔ آن از افراد داوطلبی شکل گرفته که سعی می‌کنند از هنجارها پیروی کنند. وقتی دانشجویان به‌جای خواست قلبی، برای انجام تکلیف درسی (که ممکن است با رهنمودها در تضاد باشد) اقدام به ویرایش می‌کنند، وضعیت تغییر می‌کند. به همین دلیل، ویکی‌پدیا از مدرسان انتظار دارد تا مسئولیت فعالیت‌های دانشجویانشان را برعهده بگیرند؛ هم به‌خاطر خود دانشجویان و هم به‌خاطر دانشنامه.

صفحات درسی، صفحات کاربری و نام‌های کاربری

[ویرایش]

هر یک از کلاس‌ها شامل صفحهٔ درس (مثال را ببینید) است، که در آن نام کاربری مدرسان، هماهنگ‌کنندهٔ دوره (در صورت وجود) و دانشجویان معرفی می‌شود و همچنین مقاله‌هایی که دانشجویان روی آن کار می‌کنند را فهرست کرده‌است. این بسیار اهمیت دارد که تمام نسخه‌های صفحه‌هایی که دانشجویان کلاس ویرایش می‌کنند موجود باشد. صفحهٔ یک درس به ویرایشگران کمک می‌کند تا بتوانند همواره مسائل کلاس و مسائل ویرایشگر را به تفکیک زیر نظر داشته‌باشند، تا بتوانند پیشنهادهای سازنده‌شان را در جای درست اعمال کنند. درنتیجه کلاسی که صفحهٔ درس ندارد، ممکن است از نظر دیگر ویرایشگران مانند خرابکاری در نظر گرفته شود، و ممکن است کارهای دانشجویان کلاس را واگردانی کنند؛ بنابراین لازم است که هر دانشجوی ویرایشگر، لینک صفحهٔ درس، مقاله‌های تکالیفی که روی آن‌ها کار می‌کند و تمام نسخه‌های ویرایش‌هایش را در بالای صفحهٔ کاربری خود قرار دهد. مدرسان باید اطمینان داشته‌باشند که دانشجویان می‌توانند در صفحهٔ بحث‌شان به موارد پاسخ دهند یا یک ایمیل فعال داشته‌باشند (تا زمانی که نخواهید به ایمیل پاسخ دهید، نشانی آن برای دیگران فاش نمی‌شود، همچنین می‌توانید از صفحه کاربری ارسال ایمیل به کاربر استفاده کنید).

بعضی از ویرایشگران برای شناساندن خود به ویکی‌پدیا از نام واقعی در زندگی‌شان به‌عنوان نام کاربری استفاده می‌کنند، درحالی‌که دیگران هرگز از اطلاعات شخصی خود استفاده نمی‌کنند. برای هر پروژهٔ کلاس در ویکی‌پدیا، مدرسان باید این را در نظر بگیرند که ممکن است با نام واقعی خود ویرایش نکنند. بعضی مدرسان ممکن است برای دانشجویان لازم بدانند برای اینکه دانشجو تشویق به پذیرش مسئولیت مطالب و برداشت از منابع آکادمیک خود بشود، با نام واقعی ویرایش کنند، با انجام این کار، به‌هرحال به‌صورت ناخواسته در شهرت دانشجو تأثیر دارد. دانشجو باید بداند که اگر (درست یا نادرست) با دیگر ویرایشگرانی که رفتار نامناسب دارند، از طریق صفحهٔ بحث درگیر شود، در جستجوهای گوگلی در دسترس خواهد بود. مدرسی بایستی با دقت دربارهٔ اثرات این‌گونه رفتار که در آیندهٔ دانشجویان مؤثر است، فکر کنند و اجازهٔ استفاده از نام مستعار را به آن‌ها بدهند. موارد بیشتر را در حفظ حریم شخصی، محرمانگی و اختیار و چگونه از ویکی‌پدیا خارج نشوید بخوانید. هر دانشجوی ویرایشگر می‌تواند حساب ویرایش خود را ایجاد کند. تحت هیچ شرایطی نباید دانشجو بیش از یک اکانت برای ویرایش‌های خود استفاده کند.

آموزش

[ویرایش]

نکاتی برای دانشجویان

[ویرایش]

قبل از هرچیز، به ویکی‌پدیا خوش‌آمدید! ویکی‌پدیا به ویرایشگران تازه خوش‌آمد می‌گوید و ما امیدوارم شما پس از پایان کلاس‌تان نیز، همچنان در ویکی‌پدیا بمانید و ویرایش کنید. نوشتن و ویراستاری در ویکی‌پدیا، همان چیزی‌ست که به آن دانشنامه‌نویسی می‌گویند که در اینجا از محیط آزاد و متن باز ویکی استفاده می‌کند. در ابتدای فعالیت در اینجا، متوجه خواهید شد که ویرایش در ویکی‌پدیا با نوشتن در جاهای دیگر تفاوت دارد، به ویژه اگر مجبور باشید با ویرایشگرانی کار کنید که هم‌کلاسی شما نیستند!

ویکی‌پدیا سیاست‌های محتوایی و شیوه‌نامهٔ خاص خودش را دارد و سیاست ویرایشی آن مشخص است. نوشتن سنتی مانند انشا نوشتن معمولاً برای ویکی‌پدیا مناسب نیست زیرا راهنمای دانشنامه‌نویسی ما به دیدگاهی بی‌طرف نیاز دارد.[الف] ویکی‌پدیا یک منبع دست‌سوم است، پس هر آنچه قصد نگارشش را دارید، باید بر پایهٔ منابع دست‌دوم نوشته شده باشد و نظر شخصی شما نباشد. چون اینجا یک دانشنامهٔ آزاد است، ممکن است دیگر ویرایشگران نوشته‌های شما را تغییر دهند یا واگردانی کنند. معمولاً در یک زمان واحد شما بر روی یک مقاله که خودتان نوشته‌اید کار می‌کنید. هیچ شخص یا نهادی (حتی کلاس شما!) مالک و صاحب مقاله نیست. مقاله‌های اینجا و هر چیزی که در اینجا منتشر می‌کنید، پس از انتشار، دارای حق نشر آزاد برای همگان خواهد شد؛ به این معنا که دیگران برای تغییر، بازنویسی و استفادهٔ مجدد از آن برای هر منظوری آزادند؛ البته به شرط اینکه شرایط توزیع اصل نوشتهٔ شما تغییر نکند. این مورد اهمیت ویژه‌ای دارد. لطفاً آنچه را در پایین همین صفحه، در بخش سرقت ادبی و تخلفات از حق تکثیر آمده‌است با دقت بخوانید و حتماً آن را خیلی جدی بگیرید!

اگر قصد دارید در میان مقالات موجود ویرایش کنید ولی ترجیح می‌دهید قبل از آن کمی تمرین کنید، کافی‌ست محتویات مقالهٔ موردنظر را در صفحهٔ تمرین خودتان کپی کنید و آن‌جا تمرین کنید. همچنین می‌توانید از آنجا به‌عنوان «انباری» استفاده کنید و مقالهٔ جدیدتان را ابتدا در آن‌جا بنویسید و وقتی آماده شد، محتویاتش را در مقالهٔ اصلی جاگذاری کنید. شما هر زمان که بخواهید، می‌توانید درخواست دهید تا این صفحه توسط مدیران حذف شود. اگر قصد ایجاد مقالهٔ جدیدی را دارید (که ممکن است پیوند قرمزی مانند این باشد) باید مطمئن شوید که این مقاله سرشناس است (برای مشاهدهٔ معیارهای عمومی سرشناسی اینجا را ببینید) و شایستگی صفحه‌ای جداگانه را دارد. این احتمال هم وجود دارد که قبلاً کسی این موضوع را با نام متفاوتی از نام شما ایجاد کرده باشد، پس لطفاً نام‌های مشابه را هم بررسی کنید.[ب]

ممکن است ویرایشگران باتجربه‌تر پندها و توصیه‌هایی را مستقیماً در صفحهٔ بحث‌تان به شما بدهند یا در هنگام واگردانی مشارکت‌های‌تان، در خلاصهٔ ویرایش نکاتی را یادآوری کنند. لطفاً این توصیه‌ها را با دقت مطالعه کنید و در ویرایش‌های بعدی‌تان در نظر بگیرید زیرا معمولاً این نکات می‌توانند در تکلیفی که باید آن را انجام دهید، کمک کنند. اگر آن‌ها در صفحهٔ بحث‌تان گفتگویی دربارهٔ ویرایش‌ها و مقالاتی که ایجاد کردید را آغاز کردند، حتماً پاشخگو باشد. اگر کسی ویرایش شما را حذف کرد یا در آن تغییری داد، خلاصهٔ ویرایش یا تاریخچهٔ صفحه را بررسی کنید. هرگز آغازگر جنگ ویرایشی نباشید و در آن شرکت نکنید. (قانون سه برگردان را ببینید) اگر با تغییر اعمال‌شده بر روی مقاله‌تان موافق نیستید بهترین راه حل آن، آغاز یک گفتگو در صفحهٔ بحث همان مقاله است، مودبانه توضیح دهید چرا فکر می‌کنید نوشتهٔ شما درست‌تر بود و برای اثبات نظرتان، لطفاً از سیاست‌ها و رهنمودها استفاده کنید.

ویکی‌پدیا محیطی‌ست که بر اساس همکاری و تعامل بنا شده و برپایی آن بستگی به میزان ارتباطات دارد. اگر فکر می‌کنید دیگر ویرایشگران مانعی برای انجام تکالیف مورد نیازتان هستند، در صورت لزوم به‌صورت خصوصی به یکی از سفیران اطلاع دهید یا در education noticeboard پیام بگذارید. همچنین، لطفاً نگرانی‌تان را به اطلاع سفیر خود برسانید یا در تابلوی اعلانات مطرح کنید. برای دریافت پاسخ پرسش‌های‌تان دربارهٔ کار کردن با ویکی‌پدیا می‌توانید پرسش‌های خود را در میز کمک مطرح کنید. امیدواریم تجربیات شما در ویکی‌پدیا دلپذیر باشد. آسوده ویرایش کنید!

نکاتی برای استادان

[ویرایش]

در حالت ایده‌آل، شما از ویرایشگران ویکی‌پدیا با تجربه‌تر هستید. اگر نیستید، منابع و افرادی در دسترس وجود دارند که در امر یادگیری به شما کمک می‌کنند. افراد در دسترس شامل دیگر استادانی هستند که در زمینهٔ تکالیف ویکی‌پدیا تجربه دارند، یک هماهنگ‌کنندهٔ دوره، یا کسی در قهوه‌خانهٔ ویکی‌پدیا.

نکاتی برای ویرایشگران

[ویرایش]

نکاتی برای داوطلبان

[ویرایش]

ملاحظات ویرایشی

[ویرایش]

انتخاب یک موضوع

[ویرایش]

سرقت ادبی و تخلفات از حق تکثیر

[ویرایش]

ویرایش موضوع‌های دارو و درمانی

[ویرایش]

برنامه آموزشی

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

یادداشت‌ها

[ویرایش]
  1. اگر ویرایشگری این سیاست را رعایت نکند و از نوشته‌های شبیه انشا استفاده کند، ویرایش او واگردانی می‌شود و برچسب {{essay-like}} می‌خورد و حتی ممکن است حذف شود.
  2. یکی از موانع ویکی‌پدیا برای این کار، انشعاب محتوا است.