پرش به محتوا

گویش نهاوندی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
لری نهاوندی
زبان بومی در ایران
استان همدان
منطقهشهرستان نهاوند
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹lrc

لری نهاوندی یکی از سه گویش لری ثلالی و از زیر شاخه‌های لری شمالی است[۳]که مختص مردم نهاوند است. این گویش به عنوان گویش نهاوندی از زبان لری در میراث فرهنگی ملی ناملموس کشور به ثبت رسید،[۴][۵]یک بررسی از گویش قدیمی بخش مرکزی نهاوند ادعا می‌کند گویش گذشته نهاوند گویشی مستقل است و ربطی به لری کنونی در نهاوند ندارد.[۶] اتنولوگ[۲] گویش لری موجود در نهاوند را گویشی از لری شمالی، و ایرانیکا منطقه نهاوند را سرزمین لرهایی که به لری شمالی سخن میگویند میداند.[۷]همچنین درباره زبان لری در استان همدان مینویسد که این زبان دست کم از نهاوند به سمت جنوب گسترش دارد.[۸]رودییگر اشمیت نیز این گویش را همچون باقی گویش های زبان لری به پارسی میانه نزدیک می‌داند.[۹]به باور منیر عبدل ملکیان گویش لری نهاوندی به راحتی برای فارسی زبانان قابل فهم نیست.[۱۰]با این وجود برخی گویش نهاوندی را گونه ای از زبانهای کهن می‌دانند[۱۱].این گویش با فارسی معیار از دید واجگاه و چگونگی تولید واج یکسان است.[۱۲]

نمونه متن از گویش نهاوندی

[ویرایش]

لالایی

[ویرایش]

در زیر یک لالایی به گویش نهاوندی آورده شده است:[۱۳]

لالا، لالا گُـــــــل دشـــــــتی/خداونـــدا تـــو پیـــرش کُـــن
لالا، لالا گُــــــــــــــل زردم/خداونـــــدا تـــــو ســـــتّاری
بــه حــقِّ خــواب و بیــداری/همـــه رفـــتن، تـــو برگشـــتی
خـــط قـــرآن نصـــیبش کـــن/نبیــــــــنم داغِ فرزنــــــــدم
همــه خــوابن، تــو بیــداری/عزیــــــزم را نگـــــــه داری

جستارهای وابسته

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. "Language by Country" (به انگلیسی). فهرست لینگوییست. ۱۰ سپتامبر ۲۰۱۴. Archived from the original on 10 September 2014. Retrieved 10 September 2014.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "Luri, Northern" (به انگلیسی). اتنولوگ. Archived from the original on 24 September 2014. Retrieved 21 September 2014.{{cite web}}: نگهداری یادکرد:ربات:وضعیت نامعلوم پیوند اصلی (link)
  3. https://filenaab.ir/product/توصیف-آوایی-و-واجی-گویش-لری-نهاوندی/. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); پیوند خارجی در |وبگاه= وجود دارد (کمک); پارامتر |پیوند= ناموجود یا خالی (کمک)
  4. https://www.qudsonline.ir/news/540378/گویش-نهاوندی-ثبت-ملی-شد. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  5. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/03/29/1440722/گویش-نهاوندی-ثبت-ملی-شد. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  6. «گویش نهاوندی». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  7. "LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori" (به انگلیسی). Iranica. Retrieved 10 September 2014.
  8. «LORI DIALECTS». Iranica. دریافت‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴.
  9. اشمیت، رودیگر، راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم: زبان‌های ایرانی نو، ترجمه فارسی زیر نظر حسن رضایی باغ‌بیدی، تهران: انتشارات ققنوس، ص۴۳۷
  10. کتاب واژه‌های اصیل نهاوندی، منیر عبدل ملکیان، (ص۶۹).
  11. شمس الله ویسی. «گﻮﯾﺶ ﻧﻬﺎوﻧﺪي واژهﻧﺎﻣﻪاي که در راه اﺳﺖ» (PDF).
  12. محمد رستمی. «گویش نهاوندی». ایران فرهنگ.
  13. یدالله شهبازی. «شعر و قصه هایی به گویش نهاوندی» (PDF).