Bergenske Skoalle
.JPG)
De Bergenske Skoalle (Bergense School) is in streaming yn de Nederlânske skilderkeunst tusken 1915 en 1925 dy 't karakterisearre wurdt troch in ekspresjonistyske styl mei kubistyske ynfloeden en donkere tinten. De keunstners wennen en wurken yn of tichtby it keunstnersdoarp Bergen yn Noard-Hollân.
De skilders hiene in foarkar foar it stillibben en de minsklike figuer. De beweging waard in earste orizjinele utering fan wat letter it Nederlânske ekspresjonisme hjitte soe.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Yn Bergen (NH) hawwe al in soad Nederlânske keunstners libbe en wurke; it plak is bekend as 'keunstnerskoloanje'. Tusken 1915 en 1925 krige de Bergense School dêr yn de Nederlânske skilderkeunst stal. De measte skilders fan de groep fûnen ticht byinoar húsfesting oan de Buerwei, yn de buorskip Westdoarp, tusken Bergen en Bergen oan See.
De Frânske skilder Henri Le Fauconnier en de Nederlânske skilder Piet van Wijngaerdt wiene grûnlizzers fan dizze streaming. Se krigen in soad neifolging fan jonge skilders, dy 't tsjin it ympresjonisme agearren, krekt sa 't dat yn Frankryk barde mei it fauvisme en yn Dútslân mei it ekspresjonisme. De skilderkeunstige teoryen fan de groep binne troch Le Fauconnier foar in grut part opskreaun yn it tydskrift Het Signaal. De keunsthistoarikus Friedrich Markus Huebner wie de earste dy 't deroer skreau. [1]
Fertsjintwurdigers fan de streaming
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Ta de meast oansprekkende en konsekwinte keunstners, dy 't ta de groep fan Bergenske avant-gardisten rekkene wurde, hearden Charley Toorop, Leo Gestel en John Rädecker. Benammen de Amsterdamske keunstsamlers Piet Boendermaker [2] en Kees Baard soargen foar de bekendheid fan de Bergenske Skoalle. By de Bergenske skoalle wurde ek rekkene:
- Else Berg
- Gerrit van Blaaderen
- Kees Boendermaker
- Arnout Colnot
- Edgar Fernhout
- Dirk Filarski
- Johannes Graadt van Roggen
- Adriaan Lubbers
- Jaap Weyand
- Jan van Herwijnen
- Frans Huysmans
- Fokke Kamstra
- Jac. J. Koeman
- Germ de Jong
- Harry Kuyten
- Kees Maks
- Kasper Niehaus
- Jan Ponstijn
- Marie van Regteren Altena
- Jan Hendrik Roggeveen [3]
- Frieda Rutgers van der Loeff
- Jaap Sax
- Mommie Schwarz
- Jan Sluijters
- Wim Schuhmacher
- Dirk Vis
- Tjipke Visser
- Matthieu Wiegman
- Piet Wiegman
- Piet Worm
Besibbe skilders binne fierder Jelle Troelstra, Henri ten Holt, Bernard Essers, Hendrik Chabot en Thé Lau. De skilders Karel Colnot, Jaap Min en Henk van den Idsert binne fan in lettere generaasje, mar se binne harren skilderkeunst yn de trant fan de Bergense School begûn. Letter keazen se in oar paad.
Besibbe streamingen
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Henri Le Fauconnier wie al yn 1912, mei Fernand Léger en Piet Mondriaan, lid fan de Amsterdamske Moderne Kunstkring. Yn Grins waard yn 1917-1918, in pear jier nei it ûntstean fan de Bergense School, De Ploeg oprjochte. De sintrale figuer dêr wie Jan Wiegers. Dêr waard ek ekspresjonistysk wurke, mar wol waard it kleurepalet hiel wat útbundiger hantearre. De Ploeg waard yn de wize fan skilderjen troch it Dútske ekspresjonisme fan Ernst Kirchner beynfloede en maatskiplik troch it opkommende sosjalisme.
Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|