Borgarnes

Borgarnes


Suidheachadh
Dùthaich	Innis Tìle
Ceàrn	Borgarbyggd
Sgìre	Vesturland
Co-chomharran	64° 32' 48 Tuath 21° 54' 51 Iar
Feartan fiosaigeach
Farsaingeachd	185 km²
Àireamh-shluaigh	1,875 (2019)
Dlùths	10.14/km²
Àireamh fòn	+ 354
Duilleag oifigeil	Duilleag Oifigeil

'S e baile beag air an àirde an iar Innis Tìle a th' ann am Borgarnes (IPA: pɔrkarˌnɛs). Tha e suidhichte faisg air Akranes, aig 52m os cionn ìre na mara,^[1] san roinn Vesturland (Roinn an Iar), ri taobh an loch mara Borgarfjörður, 118km air falbh bho Selfoss agus 312km bho Akureyri.^[2] Tha 1,875 duine a’ fuireach sa bhaile^[3] agus tha an drochaid Borgarfjarðarbrú, an dara dhrochaid as fhaide na dùthcha, ga ceangladh ri Reykjavík. 'S ann air turasachd agus Àiteachas a tha eaconomaidh na sgìre stèidhichte. Tha e a' buntainn dhan sgìre-phàrlamaid Norðvesturkjördæmi.^[4] Tha Oilthigh Bifröst suidhichte faisg air a' bhaile.

Eachdraidh

A rèir an Landnámabók, b' e fear air an robh Skalla-Grímur a thug seilbh air an talamh san sgìre air fad agus gun do thog e daingneachadh ann:

Skalla-Grímur var þar um veturinn, sem hann kom af hafi, og kannaði þá allt hérað. Hann nam land utan frá Selalóni og hið efra til Borgarhrauns og suður allt til Hafnarfjalla, hérað allt svo vítt sem vatnföll deila til sjóvar. Hann reisti bæ hjá vík þeirri, er kista Kveld-Úlfs kom á land, og kallaði að Borg, og svo kallaði hann fjörðinn Borgarfjörð.

Bha Skalla-Grímur ann sa gheamhradh às an tàinig e, a' sgrùdadh na sgìre air fad. Thug e fearann bho Selalón agus gu h-àrd gu Borgarhraun agus gu deas cho fada ri Hafnarfjall, sgìre a tha cho farsaing ri easan a ’roinn chun mhuir. Thog e tuathanas faisg air a ’chala a thàinig ciste Kveldulf air tìr, agus thug e Borg mar ainm air, agus an uairsin ghairm e am fjord Borgarfjörður^[5]

Thàinig Borgarnes gu bhith na àite malairt ann an 1861, às deidh dha Innis Tìle saorsa monopolaidh malairteach na Danmhairg fhaighinn, agus an aghaidh an iarrtais airson àite malairt air taobh siar an eilein. Chaidh companaidh malairt fhosgladh an uairsin ann an 1977.

Ged a tha Borgarnes na sheasamh ri taobh na mara, cha mhòr nach eil iasgach idir air a thachart an-diugh. Air 24 an Dàmhair 1987, chaidh còirichean seilbh malairteach a thoirt dha Borgarnes agus chaidh ainmeachadh gu foirmeil mar Borgarnesbær. Air 11 an t-Ògmhios 1994, thàinig Borgarnesbær Hraunhreppi, Norðurárdalshreppi agus Stafholtstungnahreppi còmhla fon ainm Borgarbyggð.