Saltar ao contido

Fiat: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Addbot (conversa | contribucións)
m Bot: Retiro 1 ligazóns interlingüísticas, proporcionadas agora polo Wikidata en d:q27597
Breobot (conversa | contribucións)
m Reemplazos con Replacer: «I Guerra Mundial»
 
(Non se amosan 31 revisións feitas por 19 usuarios.)
Liña 1: Liña 1:
{{Compañía
{{Compañía
| fondo = #C00000
| letra = white
| nome_compañía = Fiat S.p.A.
| nome_compañía = Fiat S.p.A.
| logo_compañía = [[Ficheiro:FiatLogo.JPG|250px]]
| logo_compañía = FIAT logo (2020).svg
| pé = ''Simply more''
| pé = ''Simply more''
| tipo_compañía = [[Sociedade Anónima]]
| tipo_compañía = [[Sociedade Anónima]]
Liña 11: Liña 13:
| produtos = [[Automóbil]]
| produtos = [[Automóbil]]
| beneficio =
| beneficio =
| matriz= [[Fiat|Grupo Fiat]]
| matriz= Grupo Fiat
| beneficio_operativo =
| beneficio_operativo =
| beneficio_neto =
| beneficio_neto =
Liña 18: Liña 20:
}}
}}


'''FIAT''' (acrónimo de '''''F'''abbrica '''I'''taliana '''A'''utomobili '''T'''orino''), é unha empresa [[Italia|italiana]] adicada á fabricación de [[automóbil]]es, pertencente ó grupo industrial [[Fiat S.p.A]].
'''FIAT''' (acrónimo de '''''F'''abbrica '''I'''taliana '''A'''utomobili '''T'''orino''), é unha empresa [[italia]]na adicada á fabricación de [[automóbil]]es, pertencente ó grupo industrial [[Fiat S.p.A]] . Fundouse en 1899, por un feixe de industriais torineses liderados por [[Giovanni Agnelli]].<ref name=":0">{{Cita libro|título=Las sociedades multinacionales|apelidos=|nome=|editorial=Noguer|ano=1977|ISBN=84-279-1305-2|serie=Col. EMA (Enclopedia del Mundo Actual), nº 4|lugar=Barcelona|páxinas=110-111|ref=}}</ref> Desde 2021 é unha filial de [[Stellantis]].
==Historia==
A empresa FIAT fabricou o seu primeiro automóbil en [[1899]], chamándose o modelo ''Fiat 3½ HP''. Na primeira década do século XX a empresa espalla as súas actividades comezando a fabricar camións, tranvías, motores mariños, etc. En [[1908]] saíu o modelo ''Fiat 1 Fiabre'', feito para ser [[taxi]], e exportado a cidades como [[Londres]], [[París]] ou [[Nova York]]. Os Fiat da década de 1910 gañaron moitas carreiras polo mundo enteiro, dende [[España]] ós [[Estados Unidos de América - United States of America|Estados Unidos]] ou [[Arxentina]]. O ''Fiat 300 HP Record'', feito en [[1911]], tiña 250 cabalos de potencia, e foi construído para bati-lo record de velocidade daquel entón, chegando ós 290 [[Kilómetros por hora|km/h]].


== Historia ==
Na [[I Guerra Mundial]] Fiat fabricou o seu modelo ''Fiat 501'' para o exército italiano, e unha vez rematada a guerra, sacou unha nova versión deste modelo para uso civil, da que se venderon mais de 40.000 unidades. Trala visita de Giovanni Agnelli ás fábricas de [[Ford Motor Company|Ford]] en [[América]], o fundador de Fiat decidiu construir unha nova factoría na que se traballase do mesmo xeito que nas factorías de [[Henry Ford]].
Na primeira factoría localizouse en Corso Dante sobre 10.000 m<sup>2</sup> na que traballaron 50 obreiros<ref name=":0" />, fabricou o seu primeiro automóbil en [[1899]], chamándose o modelo ''Fiat 3½ HP''. Na primeira década do século XX a empresa espalla as súas actividades comezando a fabricar camións, tranvías, motores mariños etc. En [[1908]] saíu o modelo ''Fiat 1 Fiabre'', feito para ser [[taxi]], e exportado a cidades como [[Londres]], [[París]] ou [[Nova York]]. Os Fiat da década de 1910 gañaron moitas carreiras polo mundo enteiro, dende [[España]] ós [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] ou a [[Arxentina]]. O ''Fiat 300 HP Record'', feito en [[1911]], tiña 250 cabalos de potencia, e foi construído para bate-lo récord de velocidade daquel entón, chegando ós 290 [[Kilómetros por hora|km/h]].


Na [[primeira guerra mundial]] Fiat fabricou o seu modelo ''Fiat 501'' para o exército italiano, e unha vez rematada a guerra, sacou unha nova versión deste modelo para uso civil, da que se venderon mais de 40.000 unidades. Trala visita de Giovanni Agnelli ás fábricas de [[Ford Motor Company|Ford]] en [[América]], o fundador de Fiat decidiu construír unha nova factoría na que se traballase do mesmo xeito que nas factorías de [[Henry Ford]].
En [[1931]] Fiat comprou a empresa española [[Hispano-Suiza]], e na súa factoría de [[Guadalaxara - Guadalajara, España|Guadalaxara]] comezou a producirse o ''Fiat 514''. As instalacións foron desfeitas na [[Guerra Civil]] e nunca mais foron reconstruídas.


En [[1931]] Fiat comprou a empresa española [[Hispano-Suiza]], e na súa factoría de [[Guadalaxara, España|Guadalaxara]] comezou a producirse o ''Fiat 514''. As instalacións foron desfeitas na [[Guerra civil española|guerra civil]] e nunca mais foron reconstruídas.
En [[1932]] saíu ó mercado o modelo ''Fiat 508 Balilla'' que vai vender 110.000 unidades, pero esos números foron superados polo novo modelo ''Fiat 500 Topolino'' que saíu en [[1936]], e que nas seguintes 2 décadas vendeu mais de 500.000 unidades.


En [[1932]] saíu ó mercado o modelo ''Fiat 508 Balilla'' que vai vender 110.000 unidades, pero eses números foron superados polo novo modelo ''Fiat 500 Topolino'' que saíu en [[1936]], e que nas seguintes 2 décadas vendeu mais de 500.000 unidades.
Co comezo da [[II Guerra Mundial]] o proceso productivo de Fiat cambiou totalmente, pasando a fabricarse tan só vehículos de transporte para o exército, nunhas instalacións que recibían moitos bombardeos.


Co comezo da [[segunda guerra mundial]] o proceso produtivo de Fiat cambiou totalmente, pasando a fabricarse tan só vehículos de transporte para o exército, nunhas instalacións que recibían moitos bombardeos.
Tralo remate da guerra morre o fundador da empresa, unha empresa que estaba parada e desfeita polas bombas. O [[Plan Marshall]] axudou a reconstruir as factorías, e comezou a fabricarse de novo o ''Topolino''. Uns anos despois, en [[1955]], naceu o ''Fiat 600'', un modelo histórico que acadou o seu obxectivo de motorizar en masa ós italianos.

Tralo remate da guerra morre o fundador da empresa, unha empresa que estaba parada e desfeita polas bombas. O [[Plan Marshall]] axudou a reconstruír as factorías, e comezou a fabricarse de novo o ''Topolino''. Uns anos despois, en [[1955]], naceu o ''Fiat 600'', un modelo histórico que acadou o seu obxectivo de motorizar en masa ós italianos.


Fiat acadou o recoñecemento [[Coche do Ano en Europa]] 9 veces (1967, 1970, 1972, 1984, 1989, 1995, 1996, 2004 e 2008), cos modelos 124, 128, 127, Uno, Tipo, Punto, Bravo, Panda e 500, sendo o fabricante que máis veces recolleu ese premio.
Fiat acadou o recoñecemento [[Coche do Ano en Europa]] 9 veces (1967, 1970, 1972, 1984, 1989, 1995, 1996, 2004 e 2008), cos modelos 124, 128, 127, Uno, Tipo, Punto, Bravo, Panda e 500, sendo o fabricante que máis veces recolleu ese premio.

En 1966, foi a primeira marca automobilística en construír unha factoría na antiga [[Unión Soviética|URSS]], na localidade de Togliattigrad<ref>{{Cita web|url=http://www.ansa.it/sito/notizie/magazine/numeri/2016/07/14/togliattigrad-mon-amour_20e00e79-0a1c-4545-9809-c71bb53d763e.html|apelidos=Agliastro|nome=Giuseppe|páxina-web=ansa.it|título='Togliattigrad' mon amour|data-acceso=11-09-2017}}</ref>, nas beiras do [[Río Volga|Volga]], no [[Óblast|oblast]] de [[Samara]]: tras un acordo comercial, creouse AutoVaz (Volzhski Avtomobilny Zavod: ''Fábrica de Automóbiles Volga'').


== Outras actividades ==
== Outras actividades ==
=== Aviación e motocicletas ===
=== Aviación e motocicletas ===
Fiat, como Fiat Aviazione, foi un importante construtor aeronáutico, centrado principalmente na aviación militar. Despois da [[Primeira Guerra Mundial]], Fiat consolidou a varios pequenos fabricantes de avións italianos, como Pomilio e Ansaldo. As aeronaves máis famosas de Fiat foron os cazas biplanos dos anos 30 [[Fiat CR.32]] e [[Fiat CR.42]]. Outros deseños notables foron os cazas [[Fiat CR.20|CR.20]], [[Fiat G.50|G.50]] e [[Fiat G.55|G.55]], e o bombardeiro [[Fiat BR.20]]. Nos anos 50 a compañía deseñou o avión de ataque a terra lixeiro [[Fiat G.91|G.91]]. En [[1969]] Fiat Aviazione fusionouse con [[Aerfer]] para formar [[Aeritalia]].
Fiat, como Fiat Aviazione, foi un importante construtor aeronáutico, centrado principalmente na aviación militar. Despois da [[primeira guerra mundial]], Fiat consolidou a varios pequenos fabricantes de avións italianos, como Pomilio e Ansaldo. As aeronaves máis famosas de Fiat foron os cazas biplanos dos anos 30 [[Fiat CR.32]] e [[Fiat CR.42]]. Outros deseños notables foron os cazas [[Fiat CR.20|CR.20]], [[Fiat G.50|G.50]] e [[Fiat G.55|G.55]], o hidroavión [[Fiat RS.14]] e o bombardeiro [[Fiat BR.20]]. Nos anos 50 a compañía deseñou o avión de ataque a terra lixeiro [[Fiat G.91|G.91]]. En [[1969]] Fiat Aviazione fusionouse con [[Aerfer]] para formar [[Aeritalia]].


En [[1959]] [[Piaggio]] pasou ás mans da familia Agnelli. En [[1964]] as divisións aeronáutica e de motocicletas separáronse para converterse en compañías independentes. A aeronáutica chamouse IAM Rinaldo Piaggio. Na actualidade a compañía aeronáutica Piaggio Aero está controlada pola familia de [[Piero Ferrari]], que tamén posé o 10% do construtor de coches [[Ferrari]].
En [[1959]] [[Piaggio]] pasou ás mans da familia Agnelli. En [[1964]] as divisións aeronáutica e de motocicletas separáronse para converterse en compañías independentes. A aeronáutica chamouse IAM Rinaldo Piaggio. Na actualidade a compañía aeronáutica Piaggio Aero está controlada pola familia de [[Piero Ferrari]], que tamén posúe o 10% do construtor de coches [[Ferrari]].


A división de motociclestas, [[Vespa]], prosperou ata [[1992]], cando Giovanni Alberto Agnelli converteuse en CEO (aínda que tiña un cáncer e morreu en [1997]]). En [[1999]] Morgan Grenfell Private Equity mercaría Piaggio.
A división de motociclestas, [[Vespa]], prosperou ata [[1992]], cando Giovanni Alberto Agnelli converteuse en CEO (aínda que tiña un cancro e morreu en [[1997]]). En [[1999]] Morgan Grenfell Private Equity mercaría Piaggio.


==Galería==
== Galería ==
===Modelos históricos===
=== Modelos históricos ===
<gallery>
<gallery>
File:1899 FIAT.JPG|Fiat 3½ HP de [[1899]].
File:1899 FIAT.JPG|Fiat 3½ HP de [[1899]].
Liña 53: Liña 58:
File:1997 Fiat Panda.JPG|Fiat Panda de [[1997]].
File:1997 Fiat Panda.JPG|Fiat Panda de [[1997]].
</gallery>
</gallery>
===Modelos actuais===
=== Modelos actuais ===
<gallery>
<gallery>
File:Fiat 124 Spider - LA Auto Show 2015 (23121899872) (cropped).jpg|[[Fiat 124 Spider (2016)|Fiat 124 Spider]].
File:Fiat_Cinquecento.jpg|[[Fiat 500]].
File:Fiat_Cinquecento.jpg|[[Fiat 500]].
File:2012 Geneva Motor Show - Fiat 500L.jpg|[[Fiat 500L]].
File:Fiat-500L-Living.jpg|[[Fiat 500L Living]].
File:Fiat 500X fr.jpg|[[Fiat 500X]].
File:Fiat Doblò II front 20100328.jpg|[[Fiat Doblò]]
File:Fiat Panda (2011) front side quarter.jpg|[[Fiat Panda]].
File:Fiat Panda (2011) front side quarter.jpg|[[Fiat Panda]].
File:Fiat Punto Evo front 20100731.jpg|[[Fiat Grande Punto]].
File:Fiat Punto Evo front 20100731.jpg|[[Fiat Punto]].
File:Fiat Bravo II front 20100328.jpg|[[Fiat Bravo]].
File:Fiat Fiorino Qubo front 20100704.jpg|[[Fiat Qubo]].
File:Fiat Linea in Kraków (1).jpg|[[Fiat Linea]].
File:Fiat Tipo - przód (MSP16).jpg|[[Fiat Tipo (2016)|Fiat Tipo 4 portas]].
File:2016-03-01 Geneva Motor Show G190.JPG|[[Fiat Tipo (2016)|Fiat Tipo Station Wagon]].
File:Fiat_Idea_front_20071102.jpg|[[Fiat Idea]].
File:Fiat Sedici front 20071104.jpg|[[Fiat Sedici]].
</gallery>
</gallery>


==Véxase tamén==
== Notas ==
{{Listaref}}
===Outros artigos===
== Véxase tamén ==
{{commonscat}}
=== Outros artigos ===
* [[Fiat S.p.A]]
* [[Fiat S.p.A]]
* [[Turín]]
* [[Turín]]
===Ligazóns externas===
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.fiat.com Páxina oficial de Fiat] {{en}}
* [http://www.fiat.com Páxina oficial de Fiat] {{en}}
{{Control de autoridades}}


[[Categoría:Fiat]]
[[Categoría:Fiat]]

[[fa:فیات]]
[[ru:Fiat]]

Revisión actual feita o 13 de novembro de 2023 ás 21:35

Fiat S.p.A.
Simply more

Editar o valor en Wikidata
TipoSociedade Anónima
Fundación1899
MatrizGrupo Fiat
LocalizaciónTorino, Italia Italia
FundadorGiovanni Agneli
Persoas claveOlivier François (Director)
IndustriaAutomóbil
ProdutosAutomóbil
Número de empregados15.307 (31 de decembro de 2011)
Na rede
https://www.fiat.com/
Facebook: Fiat Twitter: fiat Youtube: UC_nBvBIV0K6P5C3tA27Hwrg Editar o valor en Wikidata
editar datos en Wikidata ]

FIAT (acrónimo de Fabbrica Italiana Automobili Torino), é unha empresa italiana adicada á fabricación de automóbiles, pertencente ó grupo industrial Fiat S.p.A . Fundouse en 1899, por un feixe de industriais torineses liderados por Giovanni Agnelli.[1] Desde 2021 é unha filial de Stellantis.

Na primeira factoría localizouse en Corso Dante sobre 10.000 m2 na que traballaron 50 obreiros[1], fabricou o seu primeiro automóbil en 1899, chamándose o modelo Fiat 3½ HP. Na primeira década do século XX a empresa espalla as súas actividades comezando a fabricar camións, tranvías, motores mariños etc. En 1908 saíu o modelo Fiat 1 Fiabre, feito para ser taxi, e exportado a cidades como Londres, París ou Nova York. Os Fiat da década de 1910 gañaron moitas carreiras polo mundo enteiro, dende España ós Estados Unidos ou a Arxentina. O Fiat 300 HP Record, feito en 1911, tiña 250 cabalos de potencia, e foi construído para bate-lo récord de velocidade daquel entón, chegando ós 290 km/h.

Na primeira guerra mundial Fiat fabricou o seu modelo Fiat 501 para o exército italiano, e unha vez rematada a guerra, sacou unha nova versión deste modelo para uso civil, da que se venderon mais de 40.000 unidades. Trala visita de Giovanni Agnelli ás fábricas de Ford en América, o fundador de Fiat decidiu construír unha nova factoría na que se traballase do mesmo xeito que nas factorías de Henry Ford.

En 1931 Fiat comprou a empresa española Hispano-Suiza, e na súa factoría de Guadalaxara comezou a producirse o Fiat 514. As instalacións foron desfeitas na guerra civil e nunca mais foron reconstruídas.

En 1932 saíu ó mercado o modelo Fiat 508 Balilla que vai vender 110.000 unidades, pero eses números foron superados polo novo modelo Fiat 500 Topolino que saíu en 1936, e que nas seguintes 2 décadas vendeu mais de 500.000 unidades.

Co comezo da segunda guerra mundial o proceso produtivo de Fiat cambiou totalmente, pasando a fabricarse tan só vehículos de transporte para o exército, nunhas instalacións que recibían moitos bombardeos.

Tralo remate da guerra morre o fundador da empresa, unha empresa que estaba parada e desfeita polas bombas. O Plan Marshall axudou a reconstruír as factorías, e comezou a fabricarse de novo o Topolino. Uns anos despois, en 1955, naceu o Fiat 600, un modelo histórico que acadou o seu obxectivo de motorizar en masa ós italianos.

Fiat acadou o recoñecemento Coche do Ano en Europa 9 veces (1967, 1970, 1972, 1984, 1989, 1995, 1996, 2004 e 2008), cos modelos 124, 128, 127, Uno, Tipo, Punto, Bravo, Panda e 500, sendo o fabricante que máis veces recolleu ese premio.

En 1966, foi a primeira marca automobilística en construír unha factoría na antiga URSS, na localidade de Togliattigrad[2], nas beiras do Volga, no oblast de Samara: tras un acordo comercial, creouse AutoVaz (Volzhski Avtomobilny Zavod: Fábrica de Automóbiles Volga).

Outras actividades

[editar | editar a fonte]

Aviación e motocicletas

[editar | editar a fonte]

Fiat, como Fiat Aviazione, foi un importante construtor aeronáutico, centrado principalmente na aviación militar. Despois da primeira guerra mundial, Fiat consolidou a varios pequenos fabricantes de avións italianos, como Pomilio e Ansaldo. As aeronaves máis famosas de Fiat foron os cazas biplanos dos anos 30 Fiat CR.32 e Fiat CR.42. Outros deseños notables foron os cazas CR.20, G.50 e G.55, o hidroavión Fiat RS.14 e o bombardeiro Fiat BR.20. Nos anos 50 a compañía deseñou o avión de ataque a terra lixeiro G.91. En 1969 Fiat Aviazione fusionouse con Aerfer para formar Aeritalia.

En 1959 Piaggio pasou ás mans da familia Agnelli. En 1964 as divisións aeronáutica e de motocicletas separáronse para converterse en compañías independentes. A aeronáutica chamouse IAM Rinaldo Piaggio. Na actualidade a compañía aeronáutica Piaggio Aero está controlada pola familia de Piero Ferrari, que tamén posúe o 10% do construtor de coches Ferrari.

A división de motociclestas, Vespa, prosperou ata 1992, cando Giovanni Alberto Agnelli converteuse en CEO (aínda que tiña un cancro e morreu en 1997). En 1999 Morgan Grenfell Private Equity mercaría Piaggio.

Modelos históricos

[editar | editar a fonte]

Modelos actuais

[editar | editar a fonte]
  1. 1,0 1,1 Las sociedades multinacionales. Col. EMA (Enclopedia del Mundo Actual), nº 4. Barcelona: Noguer. 1977. pp. 110–111. ISBN 84-279-1305-2. 
  2. Agliastro, Giuseppe. "'Togliattigrad' mon amour". ansa.it. Consultado o 11-09-2017. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]