Saltar ao contido

Russell Means: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
+cat
Breogan2008 (conversa | contribucións)
 
(Non se amosan 24 revisións feitas por 8 usuarios.)
Liña 1: Liña 1:
{{Biografía}}
{{Actor
'''Russell Charles Means''', nado o [[10 de novembro]] de [[1939]] na [[Reserva india de Pine Ridge]] e finado o [[22 de outubro]] de [[2012]] en [[Porcupine, Dacota do Sur|Porcupine]], foi un [[Actor, actriz|actor]], [[Músico, música|músico]] e activista político [[síux]], tamén coñecido en [[lingua lakota]] como '''Oyate Wacinyapi'''.
|nome = Russell Means
|imaxe = RussellMeans1987.jpg
|imaxetamaño = 200px
|textoimaxe = Russell Means en 1987.
|nomecompleto = Russell Charles Means
|datadenacemento = [[10 de novembro]] de [[1939]]
|lugardenacemento = [[Pine Ridge Indian Reservation]], [[Dacota do Sur]], {{USA}}
|datadefalecemento = [[22 de outubro]] de [[2012]]
|lugardefalecemento = [[Porcupine]], [[Dacota do Sur]], {{USA}}
|alcume =
|profesión = [[actor]], [[músico]], [[político]]
|coñecido por =
|cónxuxe = Pearl Means (e tres matrimonios anteriores)
|fillos = 10 fillos
|web =
|premios óscar =
|premios globo de ouro =
|premios emmy =
|premios do sindicato de actores =
|premios bafta =
|premios tony =
|premios grammy =
|premios cannes =
|premios san sebastián =
|premios goya =
|premios césar =
|premios ariel =
|premios cóndor =
|outros premios =
|imdb = 0575184
}}
'''Russell Charles Means''', nado o [[10 de novembro]] de [[1939]] en [[Pine Ridge Indian Reservation]] e finado o [[22 de outubro]] de [[2012]] en [[Porcupine]], foi un [[actor]], [[músico]] e activista político [[sioux]], tamén coñecido en [[lingua lakota]] como '''Oyate Wacinyapi'''.


== Traxectoria ==
== Traxectoria ==
Russell Means nado en [[Wanblee]], [[Dakota do Sur]], nunha comunidade que se atopa no [[Pine Ridge Indian Reservation]], é fillo de Theodora Feather e Harold "Hank" Means. Foi bautizado como Oyate Wacinyapin, que na lingua [[lakota]] quere dicir "traballa para a xente". Seus pais eran os dous Sioux Oglala.
Russell Means nado en [[Wanblee]], [[Dacota do Sur]], nunha comunidade que se atopa no [[Reserva india de Pine Ridge]], é fillo de Theodora Feather e Harold "Hank" Means. Foi bautizado como Oyate Wacinyapin, que en [[lingua lakota|lakota]] quere dicir "traballa para a xente". Os seus pais eran os dous síux Oglala.


=== Carreira profesional ===
En [[1968]] uniuse á [[American Indian Movement]] (AIM) unha organización que loita polos dereitos dos indios americanos, e rapidamente converteuse nun dos seus líderes.
Means comeza a súa carreira como actor en [[1992]], encarnando ó xefe [[Chingachgook]] en ''[[O derradeiro dos mohicanos (filme de 1992)|O derradeiro dos mohicanos]]'', un filme dirixido por [[Michael Mann]]. A partir de entón aparece en filmes como ''[[Asasinos natos]]'', ''[[Into The West]]'' ou ''[[Pathfinder]]''. En ''[[Pocahontas (filme de 1995)|Pocahontas]]'', presta a súa voz para o personaxe do pai, o [[Xefe Powhatan]]. Tamén a prestou para o videoxogo ''[[Under A Killing Moon]]''.


== Traxectoria profesional ==
== Activismo ==
En [[1968]] uniuse á [[American Indian Movement]] (AIM) unha organización que loita polos dereitos dos indios americanos, e rapidamente converteuse nun dos seus líderes. En [[1969]], uniuse a un grupo de nativos da organización ''[[Indians Of All Tribes]]'' (IOAT) para ocupar a [[illa de Alcatraz]] durante 18 meses<ref>{{Cita web|url=https://www.nytimes.com/2019/11/20/us/native-american-occupation-alcatraz.html|páxina-web=nytimes.com|título=How a Native American Resistance Held Alcatraz for 18 Months|data-acceso=20 de novembro de 2024|data-publicación=20 de novembro de 2019 [actualizado o 21 de novembro de 2019]|nome=David|apelidos=Treuer|lingua=en}}</ref><ref>{{Cita web|url=https://muscarelle.wm.edu/rising/alcatraz/|páxina-web=muscarelle.wm.edu|título=Occupation of Alcatraz (November 1969 – June 1971)|data-acceso=20 de novembro de 2024|lingua=en}}</ref> e, ao ano seguinte, converteuse nun dos líderes da organización. Máis tarde ese ano, Means foi un dos líderes da ocupación do [[monte Rushmore]] por parte de AIM. En 1972, participou na ocupación AIM da [[Bureau of Indian Affairs|Oficina de Asuntos Indios]] en [[Washington, D.C.|Washington]], e en 1973 dirixiu a [[ocupación de Wounded Knee]], que foi a acción máis famosa do grupo.<ref>{{Cita web|url=https://www.history.com/this-day-in-history/aim-occupation-of-wounded-knee-begins|páxina-web=history.com|título=AIM occupation of Wounded Knee begins|data-acceso=20 de novembro de 2024|data-publicación=9 de febreiro de 2010|lingua=en|apelidos=Redacción}}</ref>
Means comeza a súa carreira como actor en [[1992]], encarnando ó xefe [[Chingachgook]] en ''[[The Last of the Mohicans]]'', un filme dirixido por [[Michael Mann]]. A partir de entón aparece en filmes como ''[[Assassins nascuts]]'', ''[[Into The West]]'' ou ''[[Pathfinder]]''. En ''[[Pocahontas (filme de 1995)|Pocahontas]]'', presta a súa voz para o personaxe do pai, o [[Xefe Powhatan]]. Tamén a presta para o videoxogo [[Under A Killing Moon]].


== Retratos de Warhol ==
== Retratos de Warhol ==
[[Andy Warhol]] pintou dezaoito retratos de Russell Means na súa serie de Indios de América. O instituto de arte de [[Dayton]] ten un deses cadros.
[[Andy Warhol]] pintou dezaoito retratos de Russell Means na súa serie de indios de América. O instituto de arte de [[Dayton]] ten un deses cadros.


== Notas ==
{{Listaref}}
== Véxase tamén ==
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
*[http://www.imdb.com/nm0575184 Ficha na IMDb] {{en}}
* [http://www.aimovement.org/moipr/onrussellmeans.html AIM] {{en}}

*[http://www.aimovement.org/moipr/onrussellmeans.html AIM] {{en}}
{{Control de autoridades}}


{{ORDENAR:Means, Russell}}
{{ORDENAR:Means, Russell}}

[[Categoría:Actores]]
[[Categoría:Actores nativos americanos]]
[[Categoría:Nativos americanos]]
[[Categoría:Nados en 1939]]
[[Categoría:Nados en 1939]]
[[Categoría:Nados na reserva india de Pine Ridge]]
[[Categoría:Finados en 2012]]
[[Categoría:Finados en 2012]]
[[Categoría:Pobo lakota]]

[[Categoría:Actores nativos americanos]]
[[ca:Russell Means]]
[[Categoría:Activistas nativos americanos]]
[[cs:Russell Means]]
[[Categoría:Membros do American Indian Movement]]
[[de:Russell Means]]
[[en:Russell Means]]
[[es:Russell Means]]
[[et:Russell Means]]
[[fi:Russell Means]]
[[fr:Russell Means]]
[[it:Russell Means]]
[[ja:ラッセル・ミーンズ]]
[[ko:러셀 민스]]
[[nl:Russell Means]]
[[no:Russell Means]]
[[pl:Russell Means]]
[[pt:Russell Means]]
[[ru:Минс, Рассел]]
[[simple:Russell Means]]
[[sv:Russell Means]]
[[tr:Russell Means]]

Revisión actual feita o 23 de novembro de 2024 ás 13:50

Modelo:BiografíaRussell Means

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento10 de novembro de 1939 Editar o valor en Wikidata
Reserva india de Pine Ridge, Estados Unidos de América Editar o valor en Wikidata
Morte22 de outubro de 2012 Editar o valor en Wikidata (72 anos)
Porcupine, Estados Unidos de América Editar o valor en Wikidata
Causa da mortecancro do esófago Editar o valor en Wikidata
EducaciónSan Leandro High School Editar o valor en Wikidata
Actividade
Campo de traballoActor, Activismo, política, Actuación, música e literatura Editar o valor en Wikidata
Ocupaciónactor, actor de dobraxe, actor de televisión, activista pola paz, activista político, político, autobiógrafo, actor de cinema, músico, escritor Editar o valor en Wikidata
Período de actividade1968 Editar o valor en Wikidata -
Partido políticoPartido Libertario Editar o valor en Wikidata
Membro de
Obra
Obras destacables
Familia
FillosTatanka Means Editar o valor en Wikidata
IrmánsLorelei DeCora Means Editar o valor en Wikidata

Sitio webrussellmeans.com Editar o valor en Wikidata
IMDB: nm0575184 Allocine: 15717 Allmovie: p48143
BNE: XX5260031 Musicbrainz: ee075709-ed22-41f8-ab9c-920d7ed0df71 Discogs: 1923100 WikiTree: Means-2540 Find a Grave: 99389833 Editar o valor en Wikidata

Russell Charles Means, nado o 10 de novembro de 1939 na Reserva india de Pine Ridge e finado o 22 de outubro de 2012 en Porcupine, foi un actor, músico e activista político síux, tamén coñecido en lingua lakota como Oyate Wacinyapi.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Russell Means nado en Wanblee, Dacota do Sur, nunha comunidade que se atopa no Reserva india de Pine Ridge, é fillo de Theodora Feather e Harold "Hank" Means. Foi bautizado como Oyate Wacinyapin, que en lakota quere dicir "traballa para a xente". Os seus pais eran os dous síux Oglala.

Carreira profesional

[editar | editar a fonte]

Means comeza a súa carreira como actor en 1992, encarnando ó xefe Chingachgook en O derradeiro dos mohicanos, un filme dirixido por Michael Mann. A partir de entón aparece en filmes como Asasinos natos, Into The West ou Pathfinder. En Pocahontas, presta a súa voz para o personaxe do pai, o Xefe Powhatan. Tamén a prestou para o videoxogo Under A Killing Moon.

Activismo

[editar | editar a fonte]

En 1968 uniuse á American Indian Movement (AIM) unha organización que loita polos dereitos dos indios americanos, e rapidamente converteuse nun dos seus líderes. En 1969, uniuse a un grupo de nativos da organización Indians Of All Tribes (IOAT) para ocupar a illa de Alcatraz durante 18 meses[1][2] e, ao ano seguinte, converteuse nun dos líderes da organización. Máis tarde ese ano, Means foi un dos líderes da ocupación do monte Rushmore por parte de AIM. En 1972, participou na ocupación AIM da Oficina de Asuntos Indios en Washington, e en 1973 dirixiu a ocupación de Wounded Knee, que foi a acción máis famosa do grupo.[3]

Retratos de Warhol

[editar | editar a fonte]

Andy Warhol pintou dezaoito retratos de Russell Means na súa serie de indios de América. O instituto de arte de Dayton ten un deses cadros.

  1. Treuer, David (20 de novembro de 2019 [actualizado o 21 de novembro de 2019]). "How a Native American Resistance Held Alcatraz for 18 Months". nytimes.com (en inglés). Consultado o 20 de novembro de 2024. 
  2. "Occupation of Alcatraz (November 1969 – June 1971)". muscarelle.wm.edu (en inglés). Consultado o 20 de novembro de 2024. 
  3. Redacción (9 de febreiro de 2010). "AIM occupation of Wounded Knee begins". history.com (en inglés). Consultado o 20 de novembro de 2024. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]