Ataxia
| Ataxia | |
|---|---|
| Clasificación e recursos externos | |
 Resonancia magnética dunha doente de 25 anos que sofre de ataxia. Véxase a atrofia cerebelosa. | |
| ICD-10 | R27.0 |
| ICD-9 | 781.3 |
 Se cre que pode requirir tratamento, por favor, consúltello ao médico. | |
A ataxia (do grego α- [prefixo negativo] + -τάξις [orde]) é un síntoma neurolóxico que consiste na perda da coordinación dos movementos dos músculos voluntarios.. É unha manifestación clínica inespecífica,que implica disfunción nalgunha parte do sistema nervioso que coordina os movementos, como pode ser o cerebelo.[1] Os síntomas e signos máis comúns de ataxia atinxen dende alteración da marcha, disartria (fala imprecisa e pouco esclarecedora, ás veces de difícil comprensión), visión borrosa, e tremor que aparece co movemento. Estes síntomas poden deberse a unha afectación do cerebelo, das súas vías aferentes e eferentes, do sistema vestibular ou das vías propioceptivas. As ataxias poden ter unha orixe xenética ou ser adquiridas.[2] O termo distaxia emprégase tamén como sinónimo, aínda que raramente.
Tipos
[editar | editar a fonte]Ataxia cerebelosa
[editar | editar a fonte]Ver artigo principal: Ataxia cerebelosa
O termo ataxia cerebelosa emprégase para denominar ás ataxias por mor dun dano ou disfunción no cerebelo (vermis e máis hemisferios cerebelosos). O cerebelo é o responsábel da integración dunha gran parte de información que provén do noso corpo, coordinando os movementos e participando na función motora. Malia que a ataxia non está presente en todas as lesións cerebelosas, moitas doenzas que afectan ao cerebelo poden producir ataxia. As persoas con ataxia poden ter problemas para regular a forza, dirección, velocidade e ritmo das contraccións musculares. Isto da como resultado unha característica descoordinación que se pode manifestar de diferentes xeitos, coma astenia, asinerxia ou discronometría.[3] Moitas ataxias tamén son quen de producir disartria, disfaxia, hipotonía e dismetría. Estes déficits dependen da parte do cerebelo que fique afecta, e pode ser unilateral ou até mesmo bilateral.
Os doentes con ataxia cerebelosa adoitan comezar cun cadro de perda do equilibrio. Se a disfunción progresa, a marcha da persoa caracterízase por unha separación dos pés, coa fin de obter unha maior base de sustentación.
- Disfunción vestíbulo-cerebelosa: hai unha afectación das vías vestibulares e máis do cerebelo. Preséntase con inestabilidade postural, e os pacientes tenden a separar os pés para gañaren mais base de sustentación. A inestabilidade empeora cando o paciente pecha os ollos, isto é, presenta un test de Romberg negativo.
- Disfunción espiño-cerebelosa: hai unha afectación da medula espiñal e máis do cerebelo. Caracterízase por unha marcha chamada andar do bébedo (do inglés, drunken sailor gait). O paciente ten un andar truncado, con pausas habituais, desviacións laterais e pasos desiguais, e cun aumento da base de sustentación.
- Disfunción cerebro-cerebelosa: afecta ao cerebro e máis o cerebelo, e presenta dificultade para exercer os movementos voluntarios, debido a unha falta de coordinación na súa execución.
Ataxia sensitiva
[editar | editar a fonte]Ver artigo principal: Ataxia sensorial
O termo ataxia sensitiva emprégase para referirse á ataxia por mor da perda da propiocepción, a perda da sensibilidade á posición das articulacións e das partes do corpo. Polo xeral, este tipo de ataxias son debidas a unha disfunción da columna dorsal da medula espiñal, xa que é esta quen leva a información propioceptiva ao cerebro.
Ataxia vestibular
[editar | editar a fonte]Ver artigo principal: Ataxia vestibular
O termo ataxia vestibular emprégase para indicar que a disfunción se atopa no sistema vestibular, que en casos agudos e unilaterais está asociado a vertixe, náuseas e vómitos. No caso de ser crónico e bilateral, estes síntomas poden non manifestarse, sendo a perda do equilibrio a única manifestación clínica da doenza. Diferenciamos entre a síndrome vertixinosa central, que afecta aos núcleos vestibulares e ás vías de conexión, e a síndrome vertixinosa periférica, que afecta ao nervio vestibular e ao sistema labiríntico
Causas
[editar | editar a fonte]Ataxias adquiridas
[editar | editar a fonte]Hai numerosas causas que poden provocar ataxia. De feito, case que calquera entidade que poida afectar ao cerebelo, o sistema vestibular ou as vías propioceptivas, é subsidiaria de causar ataxia. A radiación ionizante, o abuso de etanol, a déficit de vitamina B12 ou as cerebelites son algúns dos causantes de ataxia.
| Tipo | Signos progresivos | Signos focais unilaterais |
|---|---|---|
| 'Aguda | Alcol Fenitoína Barbitúricos Litio Cerebelite vírica Síndrome postinfecciosa |
Ictus Absceso |
| 'Subaguda | Fluorouracilo Mercurio Déficit de Vitamina B1 Déficit de Vitamina B12 |
Cancros Esclerose múltiple LEMP |
| 'Crónica | Síndrome paraneoplásica Hipertiroidismo |
Gliose |
Ataxias hereditarias
[editar | editar a fonte]As ataxias poden tamén estar causadas por mor dunha doenza herdada que provoque unha dexeneración do cerebelo ou da medula espiñal. Enfermidades hereditarias autosómicas dominantes coma a ataxia espiñocerebelosa, a ataxia episódica, a Atrofia dentato-rubro-pallidoluysian poden causar ataxia. En canto as autosómicas recesivas, destacan a ataxia de Friedreich, e a doenza de Niemann Pick. Outras ataxias son a ataxia teleanxiectásica, e a abetalipoproteinemia. Un exemplo de ataxia producida por unha doenza herdada ligada ao cromosoma X é a síndrome de ataxia e tremor asociada a X fráxil.
Malformación de Arnold-Chiari
[editar | editar a fonte]A malformación de Arnold-Chiari é unha malformación cerebral. Consiste nun desprazamento cara a abaixo polo foramen magnum (ou forame occipital maior) dunha parte do cerebelo, xeralmente das amígdalas cerebelosas, dando coma resultado hidrocefalia por mor da obstrución do líquido cefalorraquídeo.
Doenza de Wilson
[editar | editar a fonte]A enfermidade ou doenza de Wilson é unha doenza autosómica recesiva na que hai unha alteración do xene ATP7B, situado no cromosoma 13, que impide a correcta liberación de cobre do organismo, acumulándose no corpo.[4] Entre as manifestacións neurolóxicas que pode producir a doenza de Wilson destacan, ademais da ataxia, os espasmos musculares, atetose, convulsións e atraso mental.[5]
Tratamento
[editar | editar a fonte]O máis importante en canto o tratamento das ataxias é a correcta identificación das causas desta, que determinarán se a ataxia é ou non tratábel. Así, a base do tratamento será solucionar a doenza causante. Por exemplo, se for un tumor, o tratamento sería a extirpación deste, ou ben outros tratamentos de quimioterapia ou radioterapia.
As posíbeis complicacións poden tratarse tamén mediante ortopedia.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Ataxia. Artigo e vídeo. (ES)
- ABAHE - Associación Brasileira de Portadores de Ataxias Hereditarias e Adquiridas
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Farreras-Rozman: Medicina Interna, 16ª Edición. Elselvier, 2009.
- ↑ Harrison Principios de Medicina Interna 16a edición (2006). Ataxias
- ↑ Schmahmann JD (2004). "Disorders of the cerebellum: ataxia, dysmetria of thought, and the cerebellar cognitive affective syndrome". J Neuropsychiatry Clin Neurosci 16 (3): 367–78.
- ↑ Walshe JM. Clarke CE, Nicholl DJ, ed. "Wilson’s Disease" (PDF). Birmingham Movement Disorders Coursebook. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 10 de setembro de 2011. Consultado o 24 de febreiro de 2013.
- ↑ Haldeman-Englert, C. "Wilson's disease - PubMed Health". PubMed Health.
