Batalla das Ardenas (1914)

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Batalla das Ardenas.

Batalla das Ardenas
Parte de Primeira guerra mundial
Data 21 a 23 de agosto de 1914 Lugar Bosque das Ardenas Resultado Vitoria alemá
Belixerantes
República Francesa	Imperio Alemán
Líderes
Pierre Ruffey Fernand de Langle de Cary	Alberte de Württemberg Príncipe Guillerme de Prusia
Forzas en combate
Terceiro e cuarto exércitos franceses	Cuarto e quinto exércitos alemáns
Baixas
Preto de 40 000 homes	entre mortos e feridos

A batalla das Ardenas de 1914 foi unha batalla da primeira guerra mundial desenvolvida no contexto da batalla das fronteiras os días 23 e 24 de agosto de 1914. O resultado foi unha vitoria alemá.

Antecedentes

O Comandante en Xefe dos exércitos franceses, Joseph Joffre ordenou un ataque a través do bosque das Ardenas que sería levado a cabo polo III e IV Exército francés. O ataque formaba parte do plan XVII galo, cuxo obxectivo era atacar atravesando este bosque en dirección ao Imperio Alemán. O Alto Mando francés cría que esta zona era a máis feble das defensas xermanas. O día 20 os franceses descubriron que nesta área había unha importante presenza alemá, moito maior do esperado. Ese mesmo día, os alemáns atacaran en Lorena. Joffre ordenou un grande ataque para o día seguinte nas Ardenas.

Batalla

O avance francés sobre Lorena iniciouse o día 14 de agosto, e aínda se pelexaba con intensidade crecente o 20 de agosto, data en que os alemáns lanzaron un furioso contraataque. De feito, as cousas empezaban a pintar mal para as armas de Francia. A resistencia alemá era superior ao esperado. Ese mesmo día á primeira hora chegaron informes ao Alto Mando francés afirmando que se albiscaran grandes concentracións de tropas alemás avanzando cara ao río Mosa, máis ao norte e en dirección a Bélxica.

Crendo que os alemáns proseguían o seu avance cara a Bélxica, deixando As Ardenas con pouca protección, o mariscal Joffre ordenou un ataque por sorpresa na zona para o día seguinte. A fin de manter ese factor sorpresa, prohibíronse os recoñecementos previos por parte de patrullas, que de ser detectadas polo inimigo poderían delatar as intencións francesas. Moitos argumentaron despois que esa medida só logrou causar sorpresa aos franceses. En calquera caso, o III Exército francés (liderado polo xeneral Pierre Ruffey) e IV (liderado polo xeneral Fernand de Langle de Cary) empezaron a manobrar para lanzarse ao asalto do bosque ao día seguinte, o III polo sur e o IV un pouco máis ao norte. O V Exército francés, que podía actuar como forza de reserva, foi enviado de urxencia a Charleroi ao terse noticias dun incremento de tropas alemás na zona.

Pero os alemáns non tiñan na zona algunhas divisións, senón os exércitos IV e V, liderados respectivamente polo duque Alberte de Württemberg e o Príncipe Guillerme de Prusia. Iniciaran o seu avance a través dos bosques o día 19 de agosto, construíndo defensas xa que o Plan Schlieffen forzáballes a estar parados, por mor do lento avance da á dereita do ataque. Eran moitos máis dos esperados polos franceses, e estaban atrincheirados nas súas posicións.

O día 21 de agosto amenceu cunha densa néboa, polo que as vangardas de ambas as forzas chocaron case literalmente. Entre a néboa, que non permitía recoñecementos en profundidade, e a súa planificación, as tropas de vangarda francesas creron topar cunha pequena forza alemá de pantalla. O día pasou con breves escaramuzas por mor da pouca visibilidade, cos franceses preparándose para esmagar a grupos dispersos de alemáns ao día seguinte. Pero a realidade é que se enfrontaban en inferioridade numérica a unha forza parapetada en posicións defensivas. Ruffey sospeitábao, a partir das súas propias observacións e de informes recibidos de refuxiados, pero os seus envíos de devanditos informes ao cuartel xeral de Joffre non obtiveron nunca resposta.

O 22 de agosto amenceu despexado e as tropas francesas lanzáronse ao asalto vestindo os seus uniformes de cor azul e vermella, a pesar das preocupacións de Ruffey sobre o tamaño real das forzas alemás. Sufriron moitas baixas debido ás metralladoras alemás e o lume de fusilería. Os contraataques alemáns déronse de fronte coa artillaría lixeira francesa de 75 mm, que causou tamén gran cantidade de baixas. Pero ao final do día, dos catro eixos de avance franceses (Virton, Tintigny, Rossignaland e Nefchateau), tan só en Virton logrouse algún éxito. En todos os demais, os sobreviventes víronse rexeitados ás súas posicións de partida. Moitas unidades, como a Sexta división colonial alxeriana, foran esmagadas por completo (no caso da sexta mesmo faleceron os xenerais Raffenel e Rondoney, xefes de división e de brigada respectivamente). A conta de mortos do día pasou dos dez mil. Feridos, máis do dobre.

Ao final do día, Ruffey estalou nun torrente de improperios contra a cegueira e incompetencia do seu propio cuartel xeral e o feito de ignorar os informes sobre a cantidade de tropas xermanas. Iso supuxo un conflito entre el e Joffre que tería consecuencias posteriores. En calquera caso, as unidades francesas estaban moi danadas tras o combate e moitas deixaron de existir. Os alemáns pola súa banda apenas se moveron das súas posicións, exceptuando a perda da zona de Virton, e a pesar da gran cantidade de baixas, mantiñan a todas as súas unidades na liña.

O 23 de agosto os alemáns, conscientes do estado das forzas inimigas, lanzaron o seu asalto. As tropas francesas restantes non só non foron capaces de repelelo, senón de manter as liñas, e lanzáronse a unha fuxida desorganizada, apenas repelida polos homes do V Exército, enviado de volta apresuradamente, e que non puido facer máis que atrasar o avance alemán. A retirada xa non se detería ata acadar a liña do Moselle.

Consecuencias

Os combates produciron un elevado número de baixas en ambos bandos. Non obstante, os franceses perderon homes, material e terreos fronte ós exércitos imperiais. Ademais, nestas zonas existían importantes xacementos de ferro e outros minerais, que serían aproveitados polos alemáns, privando aos franceses destes recursos. A retirada caótica dos franceses supuxo tamén un sinal de que o Alto Mando estaba mal coordinado cos oficiais dos Exércitos da fronte.