Convención romana de nomes
Na Roma antiga, os nomes de homes e mulleres asignábanse segundo unha convención social de nomenclatura típica dos romanos.
Nomes masculinos
[editar | editar a fonte]Os nomes masculinos contiñan xeralmente tres nomes propios, clasificados como prenome ( praenomen ), nome xentilicio ( nomen gentile ; designando a gens : o grupo familiar encabezado por un pater familias ) e cognome ( cognomen ). Ás veces engadíase un segundo apelido (chamado agnome [ agnomen ]). Un home que fose adoptado tamén indicaba a súa nova filiación no seu nome.
O primeiro nome non tiña moita importancia na época romana e era pouco utilizado na vida cotiá. Tomando como exemplo o nome de Gaius Julius Caesar (Xulio César), Gaius é o primeiro nome, o "primeiro nome". Os romanos tiñan uns 15 nomes de uso habitual, como Marco, Gaio, Publio, Quinto, Cneo e Lucio.[1]
Seguía o nome xentilicio, para indicar o nome da xens (gens) á que pertencía o individuo (no xénero masculino, no caso dos homes). No exemplo, no nome de Xulio César, Xulio representa a gens Xulia.
O terceiro nome, chamado cognome, comezou como un alcume ou alcuña (tamén dito 'apelido') que distinguía os individuos dentro da mesma xens. Durante a República e o Imperio, o apelido pasouse de pai a fillo para distinguir unha familia concreta dentro da gens. [1] Como regra xeral, o apelido escolleuse en función dun trazo físico ou de personalidade, ás veces ironicamente: o cognomen de Xulio César (César) significa "peludo", pero era calvo, e o cognomen de Tácito significa "silencioso" en latín, porén era un orador famoso.
Os romanos ás veces engadiron un segundo apelido, chamado agnome, para distinguir os individuos dentro da mesma familia. Algúns agnomes pasáronse de pai a fillo, o que estableceu unha subfamilia dentro dunha familia.[2] Nalgúns casos, o agnome foi conferido co propósito de honrar a un individuo, como recompensa por un feito importante. Por exemplo, Escipión Africano naceu Publio Cornelio Escipión, engadindo o agnome "africano" despois da súa vitoria sobre Haníbal.
Cando un home era adoptado por outra familia (o cal era frecuentemente o caso, incluso na idade adulta), o seu nome convertíase no nome completo do seu pai, cun apelido engadido para indicar a súa familia orixinal. [3] Por exemplo, Mamerchus Aemilius Lepidus Livianus, orixinariamente fillo dun tal Livio e adoptado polos aemilios Lepidus (Aemilii Lepidi).
Nomes femininos
[editar | editar a fonte]As mulleres recibían o nome xentil dos pais, no xénero feminino. Por exemplo, a filla de Caio Xulio César chamábase Xulia. Se era preciso facer unha distinción adicional, seguiu o nome do xenitivo do apelido do pai (Césaris, no caso da filla de César: Xulia Césaris) ou do do marido. Se había dúas fillas, unha chamábase Maior, a outra Menor (Minor). [3] Se unha familia tiña máis de dúas fillas, dábaselles un número ordinal: Cornelia Quinta (a quinta filla de Cornelio)[4]. Ao final da República, as mulleres xa adoptaron o apelido do seu pai en feminino: Metela Crasso, filla de Q. Cecilio Metelo e muller de P. Licinio Crasso.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 Keppie, Lawrence. Understanding Roman Inscriptions, London: Batsford, 1991, p. 19.
- ↑ Wheeler, Kip. Roman names: tria nomina and Filiation.
- ↑ 3,0 3,1 McManus, Barbara. Roman nomenclature Arquivado 12 de xaneiro de 2011 en Wayback Machine.
- ↑ Salway, B. What's in a Name? A Survey of Roman Onomastic Practice from c. 700 BC to AD 700. Journal of Roman Studies, v. 84, 1994, p. 126.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Johnston, Harold Whetstone. Roman names. The private life of the Romans. Scott, Foresman and Company, 1903.
- Salway, Benet. What's in a Name? A Survey of Roman Onomastic Practice from c. 700 BC cho AD 700. Journal of Roman Studies, v. 84, p. 124-145, 1994.