Saltar ao contido

Corta rubia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Myodes glareolus
Estado de conservación
Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante[1]
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Mammalia
Orde: Rodentia
Familia: Cricetidae
Subfamilia: Avicolinae
Xénero: Myodes
Especie: Myodes glareolus
(Schreber, 1780)
Mapa de distribución da corta rubia
Mapa de distribución da corta rubia

Mapa de distribución da corta rubia
Sinonimia
  • Clethrionomys glareolus
  • Evotomys glareolus

A corta rubia (Myodes glareolus; antes Clethrionomys glareolus) é un pequeno roedor de pelame marrón avermellado e algunhas manchas grises, cun rabo a metade de longo que o seu corpo. É un roedor dos bosques duns 100 mm de lonxitude. Vive na maior parte de Europa, incluíndo o norte da Península Ibérica (tamén está incluído na lista dos mamíferos de Galicia), e en partes do norte de Asia. Nalgúns lugares foi introducido accidentalmente, como nas illas Británicas, nas cales colonizou gran parte do sur.

Vive en zonas boscosas, setos e noutra vexetación densa como fentos e silveiras. A súa toqueira baixo terra está forrada con musgos, plumas e fibra vexetal e contén un almacén de comida. Pode vivir de dezaoito meses a dous anos na natureza e uns 42 meses en catividade e é principalmente herbívoro, comendo brotes, codias, sementes, noces, follas e froitos e ocasionalmente insectos e outros pequenos invertebrados. Gabea facilmente ás pólas baixas de árbores e arbustos aínda que non tan axilmente como un rato. Reprodúcese en toqueiras pouco profundas; a femia pare unhas catro deitadas de crías durante o verán.

Descrición

[editar | editar a fonte]

A corta rubia é un pequeno roedor que lembra un rato cando é novo pero despois desenvolve un corpo máis robusto, unha cabeza lixeiramente arredondada cunhas orellas e ollos máis pequenos que os do rato (pero as orellas son máis grandes doutras especies similares) e un rabo peludo e máis curto. A superfice dorsal é marrón avermellada, cunha capa inferior agrisada e flancos grises con brillo marrón avermellado. As partes inferiores son agrisadas ás veces tinguidas de amarelo claro. A cabeza do adulto e a lonxitude corporal varía entre 83 e 121 mm e o rabo entre 38 e 76 mm. O peso está entre os 15,4 e 36 g. Os animais novos son máis escuros con partes inferiores máis grises. Pode emitir sons como gruñidos e chíos agudos.[2] En caso de estar intranquilo e illado emite un son parecido a un salouco humano.

A especie Myodes rutilus do norte de Escandinavia e Rusia, ten un rabo máis curto e é máis claro con menos gris na pelame. O Myodes rufocanus do norte de Eurasia, é máis grande e cun distintivo dorso avermellado.[2]

Distribución

[editar | editar a fonte]

A corta rubia ten unha distribución paleártica. É nativo de Europa, e partes de Asia incluíndo partes de Siberia occidental. Non vive en Islandia nin no norte de Escandinavia (excepto en Finlandia) e está ausente da maior parte da Península Ibérica e parte de Italia.[2] En Galicia é a única especie do xénero Myodes. Foi introducida no sur de Irlanda na década de 1950, onde prosperou e témese que desprace o roedor autóctono Apodemus sylvaticus. Unha subespecie de maior tamaño atopouse na illa de Skomer no occidente de Gales (Myodes glareolus skomerensis).[3]

A corta rubia encóntrase en bosques, especialmente os de folla caduca e mixtos con arbustos, plantas baixas e follas caídas. Tamén en setos, marxes dos campos, entre fentos e silveiras, beiras de ríos, pantanos e parques. En rexións montañosas e na parte norte da súa área de distribución aparece en bosques de coníferas a altitudes de ata 1800 m. Non se encontra no solo espido e para el unha ampla cuberta vexetal parece ser unha necesidade.[2] Na rexión mediterránea, no sur da súa área, é un especialista de hábitat e encóntrase en bosques húmidos pero non en praderías e lugares arbustivos.[4] Nos límites das áreas boscosas é posible que haxa unha metapoboación que consta de varias poboacións separadas espacialmente que veñen e van segundo a estación e os eventos locais. Algunhas áreas poden estar desprovistas de cortas durante o inverno e ser repoboadas durante o verán e só quedan sen cortas de novo en outubro. Canto máis lonxe de áreas boscosas permanentemente habitadas está o lugar, menos femias hai e máis amplamente flutúa o número de individuos.[5]

Comportamento

[editar | editar a fonte]
Ramiñas de sabugueiro (Sambucus nigra) danados pola corta rubia

Son activos de día e tamén de noite. Non hibernan en inverno. Escavan toqueiras longas e ramificadas pouco profundas e con varias saídas, ás veces facendo túneles baixo das capas de follas caídas. Apañan e almacenan comida baixo terra e forran o niño con musgos, herba seca e follas preto da superficie ou mesmo sobre o chan. É en xeral bastante destemido pero tamén está moi alerta dos chíos doutros animais como os paxaros páridos que avisan da presenza de predadores.[2]

Son principalmente herbívoros. A súa dieta varía coa estación pero xeralmente consta de follas, herbas, raíces, codia, brotes, froitas, noces, e sementes. Cando se alimentan de herba poden recortar os talos e deixar os cachos cortados en moreas. Parte da comida é transportado á toqueira onde a gardan en cámaras dedicadas ao almacenamento. Ás veces come alimentos animais como insectos, arañas e vermes e pode coller ovos dos niños de paxaros que aniñan no chan.[2][6]

Gabean ben e en inverno aliméntanse de codias de árbores como faias, pradairos e lárices a varios metros de altura. Tamén comen as árbores nacentes, polo que reducen a rexeneración natural dos bosques e cando están presente en grandes cantidades, considéranse unha praga. Porén, os danos que causan son relativamente escasos nun ecosistema san porque só se producen danos significativos cando aumenta moito o seu número, e porque teñen moitos inimigos naturais que normalmente manteñen a súa poboación baixo control.[7]

Reprodución

[editar | editar a fonte]
Cortas rubias novas no seu niño baixo unha morea de madeira

As femias manteñen territorios que se poden solapar en parte, e os machos ocupan territorios máis grandes que comprenden os de varias femias. O territorio das femias é xeralmente de entre 500 e 2000 m2.[8] A estación reprodutora dura desde finais de abril a setembro. As femias parecen preferir os machos dominantes e poden evitar activamente outros machos vagantes. O período de xestación medio é de 21 días, pero é máis longo se a femia está aínda aleitando unha camada anterior. As camadas poden ser de ata dez crías pero a media é de catro a oito. As femias ás veces matan as crías nas toqueiras de territorios adxacentes e os machos ás veces tamén as matan antes de aparearse coa súa nai, quizais como táctica para asegurarse que a súa descendencia terá vantaxe. As crías están espidas e indefensas e abren os ollos ao noveno día. Son destetados aos 20 a 25 días e a femia está sexualmente madura ás seis semanas, mentres que os machos ás oito semanas. Teñen ata catro camadas por ano e a medida que os novos empezan tamén a reproducirse, o seu número pode aumentar rapidamente nos meses do verán. A corta rubia vive uns dous anos na natureza.[6] En catividade isto pode aumentar ata os 42 meses, e as cortas máis vellas tenden a pasar máis tempo descansando, son menos áxiles fisicamente, pero aínda poden correr nunha roda de exercicio.

Ecoloxía

[editar | editar a fonte]

A corta rubia é moi abondosa durante gran parte do ano e desempeña un importante papel na dieta de varios predadores incluíndo o raposo (Vulpes vulpes), o armiño (Mustela erminea), a donicela (Mustela nivalis), o visón europeo (Mustela lutreola), o lagarteiro (Falco tinnunculus), o Buteo lagopus e a avelaiona (Strix aluco). As cortas tratan de evitar a súa captura non frecuentando áreas abertas, usando túneles baixo terra e camiños trillados baixo a vexetación.[6]

A corta rubia actúa como reservorio do virus Puumala, que pode infectar os humanos causando unha febre hemorráxica chamada nefropatía epidémica e, en casos extremos, mesmo é mortal.[9] Aínda que este hantavirus coevolucionou co seu hóspede, a súa presenza nas poboacións parece facer decrecer as súas taxas de supervivencia para superar o inverno.[10]

A corta rubia ten unha ampla área de distribución en Europa e oeste de Asia. A densidade de poboación depende do momento do ano e localización e varía entre seis e cen individuos por hectárea. O tamaño de poboación varía dun ano para outro, mais a longo prazo parece ser estable. Por estas razóns, a Unión Internacional para a Conservación da Natureza clasificou o estado da especie como "pouco preocupante" na súa Lista Vermella de Especies Ameazadas.[1] Cando vive nas beiras das estradas, a especie pode sufrir envelenamento por chumbo e preto das granxas pode ser afectada polos pesticidas, moluscocidas e rodenticidas.[11]

  1. 1,0 1,1 {{{assessors}}} (2008). "Myodes glareolus". Lista Vermella da IUCN de Especies en Perigo (en inglés). IUCN 2008. Consultado o 2013-07-24.  Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Konig, Claus (1973). Mammals. Collins & Co. pp. 110–111. ISBN 978-0-00-212080-7. 
  3. "Skomer Vole (Myodes glareolus skomerensis)". Storm Crow. Consultado o 2013-07-24. 
  4. Torre, Ignasi; Arrizabalaga, Antoni (2008). "Habitat preferences of the bank vole Myodes glareolus in a Mediterranean mountain range". Acta Theriologica 53 (3): 241–250. doi:10.1007/BF03193120. 
  5. van Apeldoorn, R. C.; Oostenbrink, W. T.; van Winden, A. & van der Zee, F. F. (2008). "Effects of habitat fragmentation on the bank vole, Clethrionomys glareolus, in an agricultural landscape". Oikos 65 (2): 265–274. JSTOR 354501. doi:10.2307/3545018. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Lundrigan, Barbara; Mueller, Marie (2003). "Myodes glareolus: Bank vole". Animal Diversity Web. University of Michigan. Consultado o 2013-07-21. 
  7. Buesching, Christina D.; Newman, Christopher; Twell, Rachael; Macdonald, David W. (2008). "Reasons for arboreality in wood mice Apodemus sylvaticus and bank voles Myodes glareolus". Mammalian Biology - Zeitschrift für Säugetierkunde 73 (4): 318–324. doi:10.1016/j.mambio.2007.09.009. 
  8. Haupt, Moritz; Eccard, Jana A.; Winter, York (2010). "Does spatial learning ability of common voles (Microtus arvalis) and bank voles (Myodes glareolus) constrain foraging efficiency?". Animal Cognition 13 (6): 783–791. doi:10.1007/s10071-010-0327-8. 
  9. Yeron Kalner (August 7, 2014) "Deadly Research," Retrieved O Yedioth Ahronoth, p. 27, anunciou a morte do Dr. Keren Ambar, unha posgraduada que estudaba o comportamento da corta rubia en Finlandia. Foi afectada polo virus Puumala que lle causou un completo colapso do seu sistema inmune.
  10. Kallio, E. R.; Voutilainen, L.; Vapalahti, O.; Vaheri, A.; Henttonen, H.; Koskela, E.; Mappes, T. (2007). "Endemic hantavirus infection impairs the winter survival of its rodent host". Ecology 88 (8): 1911–1916. PMID 17824420. doi:10.1890/06-1620.1. 
  11. "Bank vole (Clethrionomys glareolus)". ARKive. Arquivado dende o orixinal o 27 de decembro de 2013. Consultado o 2013-07-25. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]