Salmonelose

Aviso médico

Advertencia: A Wikipedia non dá consellos médicos. Se cre que pode requirir tratamento, por favor, consúltello ao médico.

A Salmonelose é unha intoxicación alimentaria causada pola bacteria Salmonella enterica. Causa diarrea intensa e outros síntomas abdominais. A febre tifoide é unha enfermidade relacionada, mais causada por subespecies diferentes.

Salmonella enterica

As Salmonella son bacilos gramnegativos, móbiles e anaerobios facultativos, pertencentes á familia Enterobacteriaceae. Ten altos niveis de metabolismo en comparación con outras bacterias.

A Salmonella enterica produce unha enterotoxina. É resistente ao paso polo estómago, producindo encimas que a protexe da acidez e das proteases.

Invade localmente a mucosa intestinal a través da endocitose polas células M. É resistente á dixestión dentro dos fagocitos. Non é invasiva ao contrario da Salmonella typhi.

Epidemioloxía

A carne de aves mal cociñada é a fonte de infección máis común

Afecta case todos os animais domésticos, mais especialmente as aves, a través dos alimentos ou auga contaminados. Os ovos e carne de aves mal cociñados son as fontes máis comúns da infección.

A prevalencia, en Europa, descendeu desde cifras de 35,3 casos por 100.000 persoas en 2006 ata valores do 23,6 en 2009. As taxas máis altas corresponden a Checoslovaquia (100,1 casos por 100.000 habitantes), Eslovaquia (77.3), Lituania (61.6) e Hungría (58.5); en España a prevalencia rolda o 25 por 100.000. [1].

En 2015 diagnosticáronse (en tres comunidades autónomas españolas xunto con Ceuta e Melilla) 9069 casos de salmonelose; houbo un claro descenso nos casos producidos por S. enteritidis dende o ano 2011, e un aumento dos casos de Typhimurium. Nun 32,9% dos casos (2 985) produciuse en meniños menores de 5 anos.

Os casos de salmonelose agrupáronse en 281 gromos, dos que o 84%% tiñan orixe alimentaria. Os alimentos implicados foron, principalmente, os ovos e derivados, cun 77,2% dos gromos, seguidos moi de lonxe polas carnes e produtos cárnicos co 10.2 %.

Progresión e síntomas

A enterite (inflamación da mucosa intestinal) iníciase de 6 a 48 horas despois da inxestión da comida contaminada. Xorden abruptamente síntomas como vómitos, náuseas violentas e diarrea profusa sen sangue, así como febre, dor abdominal forte e dores de cabeza, que persisten durante dous a sete días. Xeralmente non hai complicacións e a resolución é completa.

Unha complicación rara é a septicemia (infección do sangue), que é unha emerxencia médica que pode resultar en osteomielite, endocardite e artrite. Nestes casos úsanse antibióticos.

Diagnóstico

É feito por cultivo en medio específico de mostras fecais e análise microscópica e bioquímica.

Tratamento

Non se aconsella o tratamento antibiótico, porque moitas veces prolonga a doenza.

É aconsellado beber auga cun pouco de sal e azucre para evitar síntomas de deshidratación, especialmente en nenos.

Prevención

A carne de aves e ovos deben estar ben cociñados, e deben ser observadas medidas de hixiene básicas na preparación da comida. Despois de preparación de carne de aves crúa ou ovos, o mesado e os utensilios usados deben ser ben lavados antes de seren usados para preparar outros alimentos.

Dez consellos para previ-la salmonelose

Adaptados do Instituto de Estudios del Huevo :

1. Compre sempre ovos coa casca intacta e limpa. Os ovos sucios poden ser perigosos pero aínda o son máis os que teñan a casca rota.
2. Respecte a data de consumo preferente que estea indicada no envase.
3. Non lave os ovos antes de metelos no frigorífico. Se os quere lavar, fágao inmediatamente antes da súa preparación culinaria, pero mellor sería limpalos cun pano húmido.
4. Calle ben as tortillas e, de non consumilas no momento, gárdeas no frigorífico.
5. Prepare a maionesa coa máxima hixiene, consérvea no frigorífico ata o seu consumo e desbótea se non a consome dentro das 24 horas.
6. Non rompa o ovo no bordo dos recipientes onde os vaia bater.
7. Utilice os utensilios de bate-los ovos unicamente para esa operación.
8. Non separe as claras das xemas coa propia casca do ovo nin retire cos dedos os fragmentos que poidan caer.
9. Non deixe os ovos, nin os alimentos que os conteñan, a temperatura ambiente.
10. Conserve sempre no frigorífico os pasteis, crema de ovo, salsas etc. e consúmaos dentro das 24 horas seguintes á súa elaboración.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• European Centre for Disease Prevention and Control: Annual Epidemiological Report 2011. Reporting on 2009 surveillance data and 2010 epidemic intelligence data. Stockholm 2011, 101-104.