Thujopsis dolabrata

Thujopsis dolabrata
Thujopsis dolabrata no xardín botánico da Facultade de Ciencias. Universidade de Osaka.
Estado de conservación
Pouco preocupante
Clasificación científica
Reino: Plantae División: Pinophyta Clase: Pinopsida Orde: Pinales Familia: Cupressaceae Subfamilia: Cupressoideae Xénero: Thujopsis Siebold & Zucc. ex Endl., 1842 Especie: T. dolabrata
Nome binomial
Thujopsis dolabrata (Thunb. ex L. f.) Siebold & Zucc., 1844
Sinonimia
Thuja dolabrata Thunb. ex L. f., 1782

Lámina de Thujopsis dolabrata na obra Flora Japonica, Sectio Prima, de Philipp Franz von Siebold e Joseph Gerhard Zuccarini (1870).

Thujopsis dolabrata é unha especie da familia das cupresáceas, subfamilia das cupresoideas, a única do xénero Thujopsis.

Endémica do Xapón, onde se chama asunaro (あすなろ) ou hiba (ひば), é moi parecida ás do xénero Thuja, estreitamente emparentado, das que se diferencia porque ten as follas escuamiformes máis anchas, duras e coriáceas, e os conos máis grosos.

Características

As principais características desta especie son:

• É unha árbore perennifolia, que chega a medir até os 40 m de altura.
• O seu tronco alcanza até 1,5 m de diámetro, e ten unha casca de cor parda a vermellada que se desfai en tiras verticais.
• En xeral, ramifican desde a base. Os ramos son planos e as follas son grandes, de 4-6 x 2 mm, ou máis, con 4 verticilos, dun lustroso cor verde pola face, e o revés está marcado con vívidas manchas de cor branca prateada, cun bordo verde. Teñen unha textura moi distintiva, grosa, case carnosa.
• Os estróbilos son subglobulosos, de 1,2-1,8 cm de longo e de 6–10 mm de diámetro, e con de 6 a 10 esacamas de ápice moi recurvado.
• As flores abren a mediados da primavera, e son de cor verdeazulada as femininas e verde escura, case negras, as masculinas.
• A piñas son de pequena lonxitude, apenas de 2 cm, e con de 3 a 5 sementes aladas.

Taxonomía

Descrición

Xénero

O xénero foi descrito en 1844 polo médico e botánico alemán Philipp Franz von Siebold e polo botánico, así mesmo alemán, Joseph Gerhard Zuccarini, na súa obra conxunta Flora japonica, sive plantae quas in imperio japonico. Volumen secundum, citados por Stephan Endlicher en Genera plantarum secundum ordines naturales disposita. Supplementum secundus, p. 24, coñecida coabreviadamente como Gen Pl.

Especie

A especie fora descrita en 1782 por Carolus Linnaeus (fillo) na páxina 430 da súa obra Supplementum Plnatarum, co nome de Thuja dolabrata, e reclasificada en 1844 como Thujopsis dolabrata polo autores citados anteriormente.

Etimoloxía

Xénero

O nome científico do xénero, Thujopsis, está formado polos elementos do latín científico Thuj- e -opsis. O primeiro é a raíz do nome do xénero Thuja, e o segundo está calcado do elemento de grego antigo –ωψσις "aparencia" , de ὢψ, ὠπός ṓps, ōpós, "ollo", "semblante", "cara", debido a semellanza entre os dous xéneros.

Especie

O específcio, dolabrata, derivada do termo latino dolābra, -ae, nome dunha ferramenta que podía servir como pá ou como pico, polo parecido que as follas desta especie tiñan con esta ferramenta.

Nomes vulgares

Na bibliografía internacional a especie coñécese, entre outros nomes, co xaponés hiba (castelán, inglés, esperanto, etc.).

Nome galego

Para o galego, Castro et al. propoñen tuia pintada, en alusión ás manchas abrancazadas do revés das follas.

Variedades

Recoñécense nesta especie dúas variedades:

• Thujopsis dolabrata var. dolabrata. Centro e sur do Xapón (Honshu, Kyūshū e Shikoku). Ramaxe menos densa, follas máis grandes.
• Thujopsis dolabrata var. hondai. Norte do Xapón (Hokkaido e Honshu). Ramaxe máis denso, con follas lixeiramente máis pequenas.

Galería de imaxes

• 
  Thujopsis dolabrata; face e reverso do ramo. Na parte superior, conos maduros.
• 
  Follaxe de Thujopsis dolabrata.
• 
  Detalle do tronco.
• 
  Planta nova. Xardín botánico de Varsovia.
• 
  Plantas novas.

En Galicia

Esta especie é rara en Galicia. Castro et al. só a observaron no xardín do balneario do Carballiño, no parque de Carballo e no Campus Sur da Universidade de Santiago. Pero nos últimos tempos estase a plantar para formar sebes, debido a que acepta moi ben as podas.

Véxase tamén

Bibliografía

• Carter, G. (2013): Thujopsis dolabrata na Lista vermella da UICN. Consultada o 15-12-2017.
• Castro, Marisa, Luís Freire e Antonio Prunell (1989): Guía das Árbores de Galicia. Autóctonas e ornamentais. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-406-5.
• Farjon, A. (2010): A Handbook of the World's Conifers. 2 Volumes. Leiden: Koninklijke Brill. ISBN 978-9-0474-3062-9.