શિવાજી જયંતિ

છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ જન્મ જયંતિ
છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ શિવ શંકર
અધિકૃત નામ	છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ જયંતિ
બીજું નામ	શિવાજયંતિ, છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ જન્મ જયંતિ.
ઉજવવામાં આવે છે	સામુદાયિક, ઐતિહાસિક ઉજવણી
પ્રકાર	સામાજિક
મહત્વ	છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની જન્મજયંતિની ઉજવણી.
ઉજવણીઓ	એક દિવસ
ધાર્મિક ઉજવણીઓ	વર્ષમાં બે વાર
તારીખ	૧૯ ફેબ્રુઆરી ૧૮૭૦
આવૃત્તિ	વાર્ષિક

છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ જયંતિ એ ભારતીય રાજ્ય મહારાષ્ટ્રનો તહેવાર અને જાહેર રજા છે. આ તહેવાર ૧૯ ફેબ્રુઆરીએ (જુલિયન તારીખ અનુસાર) ઉજવવામાં આવે છે, જેમાં પ્રથમ છત્રપતિ અને મરાઠા સામ્રાજ્યના સ્થાપક શિવાજી મહારાજની જન્મજયંતિની ઉજવણી કરવામાં આવે છે, કેટલાક લોકો મહારાષ્ટ્રમાં હિન્દુ પંચાગ દ્વારા આ દિવસની ઉજવણી કરે છે.

ઇતિહાસ

છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ જયંતીની શરૂઆત મહાત્મા જ્યોતિરાવ ફુલેએ ૧૮૭૦માં કરી હતી. મહાત્મા જ્યોતિરાવ ફુલેએ રાયગઢ કિલ્લા પર શિવાજી મહારાજની સમાધિ શોધી કાઢી હતી, જે પુણેથી લગભગ ૧૦૦ કિમી દૂર છે.

શિવાજી જયંતિ દર વર્ષે ભારતીય સૂર્ય ૩૦ માઘ અથવા ગ્રેગોરિયન ૧૯ ફેબ્રુઆરીના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. શિવાજી મહારાજનો જન્મ ભારતીય સૌર માઘ ૩૦, ૧૫૫૧/ ગ્રેગોરિયન ફેબ્રુઆરી ૧૯, ૧૬૩૦ ના રોજ શિવનેરી કિલ્લામાં થયો હતો. શિવાજી મહારાજને સૌથી મહાન મરાઠા શાસક તરીકે ગણવામાં આવે છે, જેમણે બીજાપુરની ક્ષીણ થતી આદિલશાહી સલ્તનતમાંથી મરાઠા સામ્રાજ્યની શરૂઆત કરી હતી. ૧૬ વર્ષની નાની ઉંમરે, શિવાજીએ તોરણા કિલ્લા પર કબજો કર્યો અને ૧૭ વર્ષની ઉંમરે રાયગઢ અને કોંડાના કિલ્લાઓ પર કબજો કરી લીધો. શિવાજી મહારાજનું નામ શિવાજી ભોંસલે હતું અને તેઓ ભોંસલે મરાઠા કુળના સભ્ય હતા. શિવાજી મહારાજે તે સમયમાં પ્રચલિત પર્શિયન ભાષાનો ઉપયોગ કરવાને બદલે કોર્ટ અને વહીવટમાં મરાઠી અને સંસ્કૃતના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું.