อาณาจักรคัปปาโดเกีย
อาณาจักรคัปปาโดเกีย | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 331 ปีก่อนคริสตกาล–ค.ศ. 17 | |||||||||
 อาณาจักรคัปปาโดเซียในช่วงรุ่งเรืองในรัชสมัยของอาริอาราเธสที่ 5 (163-130 ปีก่อนคริสตกาล) | |||||||||
| สถานะ | อาณาจักรพอนทัสและอาณาจักรซีลูซิด อาณาจักรลูกค้าของสาธารณรัฐโรมันและจักรวรรดิโรมัน (95 ปีก่อนคริสตกาล–17 คริสตศักราช) | ||||||||
| เมืองหลวง | Mazaca ( เมือง Kayseri ในปัจจุบันประเทศตุรกี ) | ||||||||
| ภาษาทั่วไป | กรีก (เป็นทางการ) เปอร์เซียโบราณ (พื้นเมืองและในภูมิภาค) อราเมอิก (ใช้ครั้งแรกในการผลิตเหรียญ) | ||||||||
| ศาสนา | การผสมผสานระหว่างศาสนาพหุเทวนิยมของกรีกกับเทพเจ้าของอานาโตเลียและเปอร์เซีย รวมถึงศาสนาโซโรอัสเตอร์ | ||||||||
| รัฐบาล | ระบอบราชาธิปไตย | ||||||||
| บาซิเลียส | |||||||||
• 331 – 322 ปีก่อนคริสตกาล( กษัตริย์ อารีอาราธิด พระองค์แรก ) | อาเรียราเธสที่ 1 | ||||||||
• 96 – ประมาณ 63 ปีก่อนคริสตกาล(กษัตริย์อาริโอบาร์ซานิดพระองค์แรก) | อาริโอบาร์ซาเนส | ||||||||
• 36 ปีก่อนคริสตกาล – ค.ศ. 17 (กษัตริย์พระองค์สุดท้าย) | อาร์เคเลาส์ | ||||||||
| ประวัติศาสตร์ | |||||||||
• ก่อตั้งโดยAriarathes I | 331 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||
• Ariarathes IX ถูกปลดออกจากตำแหน่ง และได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่ง Ariobarzanes I พร้อมการสนับสนุนทางทหารจากSulla | 95 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||
• Ariarathes Xถูกปลดออกจากตำแหน่ง Archelaus ถูกแต่งตั้งโดยMarc Antony | 36 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||
• ถูกผนวกโดยจักรวรรดิโรมันภายใต้จักรพรรดิไทบีเรียส | ค.ศ. 17 | ||||||||
| |||||||||
คัปปาโดเกีย ( กรีก : Καππαδοκία ) เป็นอาณาจักรอิหร่านในยุคเฮลเลนิสติก[1] [2]ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ในภูมิภาคคัปปาโดเกีย ในประวัติศาสตร์ ในเอเชียไมเนอร์ (ปัจจุบันคือประเทศตุรกี) อาณาจักรนี้พัฒนามาจากอดีตอาณาจักรคัปปาโดเกีย ของราชวงศ์อะคีเมนิด และก่อตั้งโดยอาณาจักร สุดท้าย คืออะเรียราเธส (ต่อมาคือ อะเรียราเธสที่ 1) ตลอดประวัติศาสตร์ อาณาจักรนี้ถูกปกครองโดยสามตระกูลติดต่อกัน ได้แก่ตระกูลอะเรียราเธส (331–96 ปีก่อนคริสตกาล) ตระกูลอะริโอบาร์ซาเนส (96–36 ปีก่อนคริสตกาล) และสุดท้ายคือตระกูลอา ร์เคเลาส์ (36 ปีก่อนคริสตกาล–17 ค.ศ.) ในปีค.ศ. 17 หลังจากการสิ้นพระชนม์ของอาร์เคเลาส์ ในรัชสมัยของจักรพรรดิโรมันไทบีเรียส (14–37 ค.ศ.) อาณาจักรนี้จึงถูกรวมเข้าเป็นจังหวัดของโรมัน
ต้นกำเนิดและประวัติ
| ประวัติศาสตร์ของอิหร่าน |
|---|
 |
Timeline Iran portal |
ภายใต้ การปกครองของราชวงศ์ Achaemenidการ "แผ่ขยายอำนาจของอิหร่าน" ในเอเชียไมเนอร์นั้นมีความสำคัญ และมีการก่อตั้งอาณาจักรอิหร่านขึ้นจำนวนมากในเอเชียไมเนอร์ตะวันตกปอนทัสและคัปปาโดเซีย [ 3] อาริอาราทีสเป็นข้าหลวงในคัปปาโดเซียมาเป็นเวลา 19 ปี และเป็นผู้สนับสนุนกษัตริย์ราชวงศ์ Achaemenid อย่างซื่อสัตย์ โดยสายเลือด เขามีความสัมพันธ์กับราชวงศ์ Achaemenid ที่ปกครองอยู่ ("เจ็ดของไซรัสและดาริอัส") เช่นเดียวกับข้าหลวงคนอื่นๆ[4] [5]เมื่ออเล็กซานเดอร์แห่งมาซิโดเนียรุกรานคัปปาโดเซียเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการพิชิตจักรวรรดิเปอร์เซีย เขาได้แต่งตั้งผู้ว่าการชั่วคราวสองคน สำหรับชาวอิหร่านในเอเชียไมเนอร์ "บางทีอาจรวมถึงทุกที่" การล่มสลายของราชวงศ์ Achaemenid "หมายถึงวิกฤตการณ์" [6]ด้วยชัยชนะของอเล็กซานเดอร์และการเกิดขึ้นของกษัตริย์ผู้สืบทอดตำแหน่งจาก กรีก ชาวอิหร่านใน คาเรียและ "อาจจะทั่วทั้งเอเชียไมเนอร์ตะวันตก" ในที่สุดก็เริ่มปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป[3]การปรากฏตัวของอิหร่านทางตะวันตกของแม่น้ำฮาลีสจึงเริ่มลดน้อยลงอย่างช้าๆ[7]อย่างไรก็ตาม ทางตะวันออกของแม่น้ำฮาลีส สถานการณ์กลับแตกต่างไป ชาวคัปปาโดเกียได้แสดงการต่อต้านชาวมาซิโดเนียที่รุกรานมา "ตั้งแต่แรก" [7]หลังจากการป้องกันฮาลิคาร์นัสซัสชาวคัปปาโดเกียได้เข้าร่วมในยุทธการที่เกากาเมลา (331 ปีก่อนคริสตกาล) เพื่อต่อต้านอเล็กซานเดอร์ และแม้กระทั่งหลังจากการต่อสู้ พวกเขา "ลุกขึ้นในแนวหลังของเขา" [7]
ต่างจากชาวอิหร่านในคาเรียและ "อาจจะทั่วทั้งเอเชียไมเนอร์ตะวันตก" ขุนนางอิหร่านทางตะวันออกของแม่น้ำฮาลีส ในคัปปาโดเกียและพอนทัส ประกาศอิสรภาพ "โดยท้าทายชาวมาซิโดเนีย" [3]อาริอาราธีสที่ 1 สามารถยึดอำนาจในคัปปาโดเกียได้สำเร็จ และกลายเป็นกษัตริย์องค์แรกของอาณาจักรคัปปาโดเกียที่เพิ่งก่อตั้งขึ้น ราชวงศ์ของอาริอาราธีสจะเป็นกษัตริย์องค์แรกในอาณาจักรนี้ 10 พระองค์ หลังจากช่วงเวลาแห่ง การปกครองของราชวงศ์ เซลูซิดอาณาจักรคัปปาโดเกียได้รับเอกราชในรัชสมัยของอาริอาราธีสที่ 3 ( ประมาณ 255-220 ปีก่อนคริสตกาล) [8]ราชวงศ์อาริอาราธีดถูกยกเลิกในช่วงต้นศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาลโดยผู้ปกครองอาณาจักรพอนทัส มิธริดาทิสที่ 6 ( ยูปาเตอร์ ) ผู้ฉาวโฉ่ซึ่งเป็นความพยายามที่จะปราบอาณาจักรคัปปาโดเกียจนหมดสิ้น[9]อย่างไรก็ตาม ใน "ความขัดแย้ง" กับผลประโยชน์ของสาธารณรัฐโรมัน ชาวโรมันสนับสนุนให้ชาวคัปปาโดเซียเลือกกษัตริย์องค์ใหม่ ซึ่งต่อมากลายเป็นขุนนางอิหร่านอีกคน คือ อาริโอบาร์ซาเนส ที่1 [9]หลังจากสงครามกลางเมืองในกรุงโรม ชาวโรมันเริ่มแทรกแซงกิจการของชาวคัปปาโดเซียโดยตรงมากขึ้น ในปี 36 ก่อนคริสตกาลมาร์คัส แอนโทนิอุสแต่งตั้งอาร์เคเลาส์ขุนนางท้องถิ่น ให้ขึ้นครองบัลลังก์ของชาวคัปปาโดเซีย[9]เมื่อไทบีเรียสเรียกตัวเขามาที่กรุงโรมในวัยชรา เขาเสียชีวิตที่นั่นด้วยสาเหตุตามธรรมชาติ ต่อมาคัปปาโดเซียจึงถูกรวมเข้าเป็นจังหวัดโรมันที่ทำงานได้อย่างสมบูรณ์[4]เนื่องจากราชอาณาจักรตั้งอยู่ในตำแหน่งที่อันตรายท่ามกลางเพื่อนบ้านที่มีอำนาจ กษัตริย์จึงมักเกี่ยวข้องกับพันธมิตรในการแต่งงานที่เป็นประโยชน์ เช่น กับราชวงศ์มิธริดาติกและราชวงศ์ซีลูซิด [ 9]
สตราโบผู้เขียนในสมัยของออกัสตัส (ครองราชย์ 63 ปีก่อนคริสตศักราช - 14 คริสตศักราช) เกือบสามร้อยปีหลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิเปอร์เซียอะคีเมนิด บันทึกเพียงร่องรอยของชาวเปอร์เซียในเอเชียไมเนอร์ ตะวันตก เท่านั้น อย่างไรก็ตาม เขาถือว่าคัปปาโดเซียเป็น "ส่วนที่ยังมีชีวิตของเปอร์เซีย" [7]
ศาสนา
หลังจากการพิชิตของมาซิโดเนีย ผู้ตั้งถิ่นฐานชาวเปอร์เซียในคัปปาโดเกียและที่อื่นๆ ถูกตัดขาดจากผู้ร่วมศาสนาในอิหร่านโดยตรง[10]สตราโบ ซึ่งสังเกตเห็นพวกเขาในอาณาจักรคัปปาโดเกียในศตวรรษแรกก่อนคริสตศักราช บันทึก (XV.3.15) ว่า "ผู้จุดไฟ" เหล่านี้มี "สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของเทพเจ้าเปอร์เซีย" หลายแห่ง เช่นเดียวกับวิหารไฟ[10]อาณาจักรของอาณาจักรมีวิหารและวิหารของเทพเจ้าและเทพเจ้าต่างๆ ของอิหร่าน ตลอดจนเทพเจ้าที่อิหร่านรับเอามาใช้[4]สตราโบได้กล่าวถึงวิหารและเทพเจ้าในประเภทนี้จำนวนมากเกี่ยวกับความสำคัญที่สำคัญ[4] วิหาร บางแห่ง ได้แก่อานาฮิตาที่คาสตาบาลาผู้วิเศษซาการิโอสที่อาเรียรัมเนียและอาฮูรา มาซดาที่อาเรบซุม[4]ในบริเวณที่เรียกว่าไพไรเธียมีการบูชาในนามของศาสนาโซโรอัสเตอร์[11]เกี่ยวกับPyraitheia เหล่านี้ เขาเล่าต่อไปว่า "... ท่ามกลางพวกเขามีแท่นบูชาซึ่งมีขี้เถ้าจำนวนมากและเป็นที่ที่นักปราชญ์คอยรักษาไฟให้ลุกโชนอยู่ตลอดเวลา" [10]
การบริหาร
ในช่วงแรกอาณาจักรได้รับการจัดระเบียบเป็นสิบแคว้น[ 4]ต่อมาได้เพิ่มเป็นสิบเอ็ดแคว้น[4]แคว้นต่างๆ ถูกเรียกโดยใช้คำภาษากรีก ว่า strategiaiและแต่ละแคว้นมีผู้นำคือstrategosซึ่งโดยทั่วไปแล้วเป็นขุนนางที่มีความสำคัญ[4]แคว้นทั้งสิบเอ็ดได้แก่Melitene , Cataonia , Cilicia , Tyanitis, Garsauritis, Laouiansene, Sargarausene, Saraouene, Chamanene , Morimeneและ Cilicia Tracheia แคว้น Cilicia Tracheia ซึ่งเป็นแคว้นลำดับที่สิบเอ็ดและสุดท้ายได้ถูกเพิ่มเข้าไปในอาณาจักรในภายหลัง[4]
การควบคุมดินแดนของอาณาจักรนั้นได้รับการรักษาไว้โดยที่ดินของราชวงศ์และป้อมปราการที่ได้รับการปกป้องและรักษาไว้โดยขุนนาง[4]มีที่ดินอยู่สองประเภท: ที่ดินที่ตั้งอยู่ในและศูนย์กลางอยู่ที่ที่อยู่อาศัยของขุนนางที่เกี่ยวข้อง (ซึ่งอำนาจของพวกเขาตามที่สารานุกรมอิหร่านิกาเสริมว่า "เป็นอำนาจทางโลกที่สำคัญที่สุด") และที่ดินที่เรียกว่าที่ดินของวัด[4]ภายในที่ดินที่เรียกว่าที่ดินของวัดเหล่านี้ นักบวชมีทั้งอำนาจทางโลกและหน้าที่ทางศาสนา ผลจากบทบาทสองประการที่นักบวชมี พวกเขาจึงเป็นผู้ที่มีอำนาจสูงสุดรองจากกษัตริย์เอง[4]
กรีก
กษัตริย์คัปปาโดเกียเลียนแบบราชวงศ์เซลูซิดและแอตทาลิด ซึ่งเป็นเพื่อนบ้านทางตะวันตกที่มีขนาดใหญ่กว่าโดยตั้งใจให้มีลักษณะหลายอย่างของอาณาจักรแบบกรีก [4]ทั้งสมาชิกของตระกูลอาริอาราธิดและตระกูลอาริโอบาร์ซานิดต่างก็ได้รับการศึกษาแบบกรีก และรับตำแหน่งกรีก เช่นบาซิเลียส แทนที่จะเป็น ชาห์พื้นเมือง[4]แม้ว่ากษัตริย์คัปปาโดเกียรุ่นแรกๆ ไม่กี่องค์ นั่นคือ ของตระกูลอาริอาราธิด จะผลิตเหรียญแบบอิหร่านที่มีคำ อธิบายเป็น ภาษาอาราเมอิกตั้งแต่กษัตริย์อาริอาราเธสที่ 3 เป็นต้นมา แต่พวกเขาก็เปลี่ยนมาใช้เหรียญและจารึกแบบกรีกแทน[4]ในรัชสมัยของอาริอัมเนส เหรียญแรกๆ ปรากฏพร้อมจารึกแบบกรีก โดยมีรูปพระมหากษัตริย์สวมชุดเปอร์เซียอยู่บนเหรียญ[12]เช่นเดียวกับราชวงศ์เซลูซิด กษัตริย์คัปปาโดเกียตั้งชื่อเมืองที่เพิ่งก่อตั้งขึ้นตามชื่อตนเอง (เช่น อาริอารัมเนีย อาริอาราเธีย อาร์เคไลส์) นอกจากนี้ ราชวงศ์ทั้งสามได้รับการ "ยกย่อง" โดยชาวกรีก[4]พูดคร่าวๆ ก็คือ การเปลี่ยนอาณาจักรเป็นกรีกนั้นเริ่มต้นอย่างช้าๆ ตั้งแต่ช่วงศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสตกาล และดำเนินไปอย่างรวดเร็วในศตวรรษที่ 2 [12]ถึงกระนั้น จนกระทั่งอาณาจักรล่มสลาย ผู้ปกครองทั้งหมดก็ยังคงใช้ชื่ออิหร่าน[5]
เมืองหลวง
ตามที่ สตราโบได้กล่าวไว้เมืองหลวงมาซากาได้รับการพัฒนาอย่างดีและมีประชากรจำนวนมาก[4]เมืองหลวงแห่งนี้ล้อมรอบไปด้วยหมู่บ้านและไร่นาจำนวนมาก ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนได้รับการปกป้องอย่างดีด้วยป้อมปราการที่ควบคุมโดยสมาชิกราชวงศ์และขุนนาง[4]
กษัตริย์แห่งคัปปาโดเกีย
- อาริอาราธีสที่ 1 331–322 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 2 301–280 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอารัมเนส 280–230 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 3 255–220 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 4 220–163 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 5 163–130 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 6 130–116 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 7 116–101 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 8 101–96 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 9 100–85 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริโอบาร์ซาเนสที่ 1 96– ประมาณ 63 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริโอบาร์ซาเนสที่ 2 ประมาณ 63–51 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริโอบาร์ซาเนสที่ 3 51–42 ปีก่อนคริสตกาล
- อาริอาราธีสที่ 10 42–36 ปีก่อนคริสตกาล
- อาร์เคเลาส์ 36 ปีก่อนคริสตกาล–17 คริสตศักราช
ดูเพิ่มเติม
อ้างอิง
- ^ Weiskopf 1990, หน้า 780–786 "(...) อาณาจักรอิหร่านในยุคเฮลเลนิสติก (...) แต่โดยรวมแล้ว คัปปาโดเซียยังคงเป็นอาณาจักรอิหร่าน ซึ่งพัฒนามาจากอาณาจักรอะคีเมนิด"
- ^ McGing, Brian (1986). "Eupator ในเอเชียก่อนสงครามครั้งแรกกับโรม". นโยบายต่างประเทศของ Mithridates VI Eupator กษัตริย์แห่ง Pontus . BRILL. หน้า 72 ISBN 978-9004075917เช่นเดียวกับใน สมัย
ปอนทัส ราชวงศ์ปกครองมีเชื้อสายอิหร่าน
- ↑ abc Raditsa 1983, หน้า 106–107.
- ↑ abcdefghijklmnopqr Weiskopf 1990, หน้า 780–786
- ^ โดย Cooper & Decker 2012, หน้า 178
- ^ Raditsa 1983, หน้า 105.
- ^ abcd Raditsa 1983, หน้า 107.
- ^ McGing 1986, หน้า 72.
- ^ abcd Van Dam 2002, หน้า 17.
- ^ abc Boyce 2001, หน้า 85.
- ↑ ไวสคอฟ 1987, หน้า 757–764
- ^ ab Raditsa 1983, หน้า 111.
แหล่งที่มา
- บอลล์ วอร์วิค (2002). โรมในตะวันออก: การเปลี่ยนแปลงของอาณาจักรรูทเลดจ์ หน้า 436–437 ISBN 978-1134823864-
- บอยซ์, แมรี่ (2001). โซโรอัสเตอร์: ความเชื่อและการปฏิบัติทางศาสนาของพวกเขาสำนักพิมพ์จิตวิทยาISBN 978-0415239028-
- คูเปอร์ เจ. เอริก; เด็คเกอร์ ไมเคิล (2012). ชีวิตและสังคมในคาปาโดเกียยุคไบแซนไทน์ . Palgrave Macmillan. ISBN 978-0230361065-
- ราดิตซา ลีโอ (1983). "ชาวอิหร่านในเอเชียไมเนอร์" ใน ยาร์ชาเตอร์ เอห์ซาน (บรรณาธิการ) ประวัติศาสตร์อิหร่านแห่งเคมบริดจ์ เล่ม 3 (1): ยุคเซลูซิด พาร์เธียน และซาซานิอันสำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ISBN 978-1139054942-
- Stausberg, Michael; Vevaina, Yuhan Sohrab-Dinshaw; Tessmann, Anna, บรรณาธิการ (2015). The Wiley-Blackwell Companion to Zoroastrianism . John Wiley & Sons. หน้า 445, 454, 468 ISBN 978-1118785508-
- Weiskopf, Michael (1987). "ASIA MINOR". ในYarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume II/7:ʿArūż–Aśoka IV . ลอนดอนและนิวยอร์ก: Routledge & Kegan Paul. หน้า 757–764. ISBN 978-0-71009-107-9-
- ไวสคอฟ, ไมเคิล (1990) "คัปปาโดเกีย". ในYarshater, Ehsan (ed.) สารานุกรมอิหร่านิกา เล่มที่ 4: Bāyju–Carpets XIV ลอนดอนและนิวยอร์ก: เลดจ์และคีแกน พอล หน้า 780–786. ไอเอสบีเอ็น 978-0-71009-132-1-
- แวน ดัม, เรย์มอนด์ (2002). อาณาจักรแห่งหิมะ: การปกครองของโรมันและวัฒนธรรมกรีกในคัปปาโดเกีย สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียISBN 978-0812236811-
