กลิ่นหอมหมื่นลี้
| กลิ่นหอมหมื่นลี้ | |
|---|---|
.jpg/1280px-Osmanthus_fragrans_(orange_flowers).jpg) | |
การจำแนกประเภททางวิทยาศาสตร์  | |
| อาณาจักร: | แพลนเท |
| แคลด : | ทราคีโอไฟต์ |
| แคลด : | แองจิโอสเปิร์ม |
| แคลด : | ยูดิคอตส์ |
| แคลด : | ดาวเคราะห์น้อย |
| คำสั่ง: | ลามิอาเลส |
| ตระกูล: | วงศ์โอลีเอซี |
| ประเภท: | ดอกหอมหมื่นลี้ |
| สายพันธุ์: | โอ.แฟรแกรนส์ |
| ชื่อทวินาม | |
| กลิ่นหอมหมื่นลี้ | |
| คำพ้องความหมาย[1] [2] | |
| |
Osmanthus fragrans ( หรือที่รู้จักกันใน ชื่อ' osmanthusหอม' ) ซึ่งรู้จักกันในชื่อosmanthusหวานมะกอกหวานมะกอกชาและมะกอกหอมเป็น พันธุ์ ไม้ดอกที่มีถิ่นกำเนิดในเอเชียตั้งแต่เทือกเขาหิมาลัยไปจนถึงมณฑลกุ้ยโจวเสฉวนและยูนนานในจีน ไต้หวัน ญี่ปุ่นตอนใต้ และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ไปจนถึงตอนใต้สุดอย่างกัมพูชาและไทย [3] [4] [5] [6]
ในประเทศจีน เป็น "ดอกไม้ประจำเมือง" ของเมืองหางโจว เจ้ อเจียงซูโจวเจียงซูและกุ้ยหลินกวางสีในประเทศญี่ปุ่น เป็น "ต้นไม้ประจำเมือง" ของ เมือง คิตานาโกยะจังหวัดไอจิคาชิมะจังหวัดซากะเบปปุจังหวัดโออิตะและ เป็น "ต้นไม้ประจำเมือง" ของ เมือง โยชิโทมิจังหวัดฟุกุโอกะ
นิรุกติศาสตร์
ชื่อสกุลOsmanthusประกอบด้วยรากศัพท์ภาษากรีก 2 คำ ได้แก่ "οσμη" (osme) แปลว่า "กลิ่น" และ "ανθος" (anthos) แปลว่า "ดอกไม้" ชื่อเฉพาะfragransยืมมาจากคำภาษาละตินที่แปลว่า "มีกลิ่นหอม" ซึ่งหมายถึงกลิ่นหอมเข้มข้นของดอกไม้
การเจริญเติบโต
เป็นไม้ พุ่มหรือต้นไม้ขนาดเล็ก ที่เขียว ชอุ่มตลอดปี สูง 3–12 ม. (9.8–39.4 ฟุต) ใบยาว 7–15 ซม. (2.8–5.9 นิ้ว) และกว้าง 2.6–5 ซม. (1.0–2.0 นิ้ว) ขอบใบเรียบหรือหยักเป็นซี่เล็กๆ ดอกไม้มีสีขาว เหลืองซีด เหลือง หรือส้มอมเหลือง ขนาดเล็ก ยาวประมาณ 1 ซม. (0.39 นิ้ว) มีกลีบดอก 4 แฉกเส้นผ่านศูนย์กลาง 5 มม. (0.20 นิ้ว) และมีกลิ่นหอมแรง ออกเป็นกลุ่มเล็กๆ ในช่วงปลายฤดูร้อนและฤดูใบไม้ร่วง ผลเป็นดรูป สีม่วงดำ ยาว 10–15 มม. (0.39–0.59 นิ้ว) มีเมล็ดแข็งเปลือกเดียว ผลสุกในฤดูใบไม้ผลิประมาณหกเดือนหลังจากออกดอก[3] [4] [7] [8]
การเพาะปลูก
มันถูกปลูกเป็นไม้ประดับในสวนเอเชียตะวันออกและสวนในยุโรป อเมริกาเหนือ ออสเตรเลีย และที่อื่นๆ ในโลก เนื่องจากมีดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมของพีชหรือแอปริคอตสุก[8] มีการคัดเลือก พันธุ์ปลูกจำนวนหนึ่งเพื่อใช้ในสวน โดยมีสีดอกที่แตกต่างกัน เช่นOsmanthus fragrans 'Yanhua' ที่มีใบหลากสีและดอกสีส้ม[3] [8]ในญี่ปุ่น พันธุ์ย่อยที่ออกดอกสีขาวและสีส้มจะแยกได้เป็นginmokusei ( หรือ "ดอกออสมันทัสสีเงิน") และkinmokusei ( หรือ "ดอกออสมันทัสสีทอง") ตามลำดับ[ ต้องการอ้างอิง ]
การใช้งาน
การทำอาหาร
ในอาหารจีนดอกของดอกหอมหมื่นลี้อาจนำไปผสมกับ ใบ ชาเขียวหรือ ชาดำ เพื่อทำชาหอมหมื่นลี้ (桂花茶; guìhuāchá ) ดอกหอมหมื่นลี้ยังใช้ทำแยมหอมหมื่นลี้เค้กหอมหมื่นลี้เกี๊ยว ซุป และเหล้าหอมหมื่นลี้ แยมหอมหมื่นลี้ใช้เป็นส่วนผสมของโจ๊ก ชนิดหนึ่ง ที่เรียกว่าฉ่าถังซึ่งทำจาก แป้ง ข้าวฟ่างหรือข้าวฟ่างผสมกับน้ำตาลในน้ำเดือด อาหารจานนี้มีความเกี่ยวข้องกับเมืองเทียนจิน ทางตอนเหนือ แม้ว่าอาจพบได้ในปักกิ่ง ด้วยเช่น กัน[ จำเป็นต้องอ้างอิง ]
.jpg){kind=link}
นอกจากนี้หอมหมื่นลี้ยังใช้ทำขนมหวานจีนดั้งเดิมหลายชนิด เช่น หอมหมื่นลี้ทังหยวนกับน้ำเชื่อมไวน์ข้าว[9]
สารขับไล่
ในบางพื้นที่ของอินเดียตอนเหนือ โดยเฉพาะในรัฐอุตตราขันต์ ดอกหอมหมื่นลี้ใช้ปกป้องเสื้อผ้าจากแมลง[10]
ยารักษาโรค
ในยาแผนจีนชาหอมหมื่นลี้ถูกนำมาใช้เป็นชาสมุนไพรเพื่อรักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ [ 11]สารสกัดจากดอกไม้แห้งแสดงให้เห็นถึงการปกป้องระบบประสาท กำจัดอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ใน การทดลองในหลอดทดลอง [12]
สมาคมทางวัฒนธรรม
เนื่องจากดอกหอมหมื่นลี้บาน จึงมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับเทศกาลไหว้พระจันทร์ ของ จีนไวน์หอมหมื่นลี้เป็นตัวเลือกแบบดั้งเดิมสำหรับ "ไวน์รวมญาติ" ที่ดื่มกับครอบครัว และขนมและชาที่มีกลิ่นหอมหมื่นลี้ก็อาจดื่มได้เช่นกันตำนานจีนกล่าวว่าหอมหมื่นลี้เติบโตบนดวงจันทร์และหวู่กัง ตัดมันอย่างไม่สิ้นสุด [ หมายเหตุ 1]ตำนานบางเรื่องกล่าวว่าเขาถูกบังคับให้ตัดมันทุกๆ 1,000 ปี เพื่อไม่ให้การเติบโตอันอุดมสมบูรณ์ของมันบดบังดวงจันทร์ ส่วนตำนานอื่นๆ กล่าวว่าเขาถูกบังคับให้ตัดมันอย่างต่อเนื่องเพียงเพื่อให้มันงอกขึ้นมาใหม่ในปริมาณที่เท่ากันทุกวัน[13]
ในช่วงปลายสมัยจักรวรรดิจีนดอกหอมหมื่นลี้ยังเกี่ยวข้องกับการสอบของจักรพรรดิซึ่งจัดขึ้นในเดือนจันทรคติที่ 8 เฉิงหยู่ "เด็ดดอกหอมหมื่นลี้ใน พระราชวัง คางคก " เป็นสำนวนที่ดัดแปลงมาจาก "การสอบผ่าน" [14] [15] [16]ส่วนหนึ่งเพราะว่าคนเราจะดึงดูดคนเกาะกินราวกับว่ามีกลิ่นหอมเหมือนดอกหอมหมื่นลี้[13] "หักกิ่งหอมหมื่นลี้แล้วขึ้นมังกร" เป็น สำนวนอีก สำนวน หนึ่ง ในกรณีนี้ที่ใช้เรียกเรื่องเซ็กส์ [ 13]
หมายเหตุ
- ^ เดิมทีต้นไม้ชนิดนี้ถูกระบุว่าเป็น桂( guì ) และได้รับการอธิบายในลักษณะเดียวกับดอกหอมหมื่นลี้ อย่างไรก็ตาม ในภาษาอังกฤษ มักมีความเกี่ยวข้องกับอบเชย ( Cinnamomum cassia ) ซึ่งเป็นพืชที่รู้จักกันดีกว่า (Cinnamomum cassia) ซึ่งปัจจุบันรู้จักกันในภาษาจีนว่า肉桂หรือ " กุย เนื้อ" ในขณะที่ในภาษาจีน มักมีความเกี่ยวข้องกับ ลอเรลเมดิเตอร์เรเนียนซึ่งปัจจุบันรู้จักกันในชื่อ月桂หรือ " กุย พระจันทร์ " จากความเชื่อมโยงที่คล้ายคลึงกันระหว่างชัยชนะและความสำเร็จ
อ้างอิง
- ^ "ข้อมูลรายชื่อพืชสำหรับ Osmanthus fragrans var. aurantiacus"
- ^ "รายชื่อพืชสำหรับ Osmanthus fragrans var. fragrans"
- ↑ abc Flora of China: Osmanthus fragrans
- ^ ab พฤกษาศาสตร์ของปากีสถาน : Osmanthus fragrans
- ^ รายชื่อพืชวงศ์ Kew World ที่คัดเลือก Osmanthus fragrans
- ↑ โลเรโร, ชูเอา เด. พ.ศ. 2333 หรือ Cochinchinensis 1: 29, หอมหมื่นลี้
- ^ มิโตโมริ: Osmanthus fragrans (ภาษาญี่ปุ่น; แปลโดย Google)
- ^ abc Huxley, A., ed. (1992). พจนานุกรม RHS ใหม่ของการจัดสวน . Macmillan ISBN 0-333-47494-5 .
- ↑ "ดอกหมื่นยวนกับน้ำเชื่อมไวน์ข้าว 桂花酒釀湯圓". 23 กุมภาพันธ์ 2019.
- ^ คู่มือไม้ของอินเดีย: บัญชีของการเจริญเติบโต การกระจาย และการใช้ประโยชน์ของต้นไม้และพุ่มไม้ของอินเดียและซีลอน พร้อมคำอธิบายเกี่ยวกับโครงสร้างไม้ของต้นไม้เหล่านี้ เจมส์ ไซกส์ แกมเบิล, เอส. โลว์, มาร์สตัน & โค, 1922, ... ออสมันทัส ลัวร์ ... ต้นไม้ที่มีกลิ่นหอมมาก ดอกมีกลิ่นเหมือนแอปริคอต ดอกไม้เหล่านี้ใช้แต่งกลิ่นชาในจีน และในกุมะออนเพื่อปกป้องเสื้อผ้าจากแมลง ...
- ^ Zhou S.,“ชาสมุนไพรดอกไม้ใช้รักษาโรควัยทอง”, วารสารการแพทย์แผนจีน 2008 28:3 (202–204)
- ^ Lee H.-H., Lin C.-T., Yang L.-L. "การปกป้องระบบประสาทและผลการกำจัดอนุมูลอิสระของ Osmanthus fragrans", Journal of Biomedical Science 2007 14:6 (819–827)
- ^ abc Eberhard, Wolfram. Dictionary of Chinese Symbols: Hidden Symbols in Chinese Life and Thought , หน้า 76 เป็นต้นไป Routledge & Kegan Paul (London), 2013. เข้าถึงเมื่อ 12 พฤศจิกายน 2013
- ^ Brendon, Juliet และคณะThe Moon Year: A Record of Chinese Customs and Festivals , หน้า 410. Kelly & Walsh, 1927. พิมพ์ซ้ำ Routledge (Abingdon), 2011. เข้าถึงเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2013
- ↑ ซดิก. "蟾宫折桂". 2556. เข้าถึงเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2556. (ภาษาจีน)
- ^ 杜近芳[ตู้จินฟาง]. 《红楼梦汉英习语词典》 ["พจนานุกรมสำนวนจีนในความฝันหอแดง "] 2546. เข้าถึงเมื่อ 13 พฤศจิกายน 2556. (เป็นภาษาอังกฤษ) & (เป็นภาษาจีน)
ลิงค์ภายนอก
- ภาพวาดเส้นของดอกหอมหมื่นลี้ คู่มือพืชมีท่อลำเลียงของหุบเขาแยงซีตอนล่าง ประเทศจีน ภาพประกอบ รูปที่ 296