Chwaćicy

**Chwaćicy**
Quatitz
	Połoženje Chwaćic na karće Hornjeje Łužicy
	Połoženje Chwaćic na karće Hornjeje Łužicy
gmejna:	Wulka Dubrawa
zagmejnowanje:	1994
wobydlerstwo:	258 (31. decembra 2022)
přestrjeń:	2.41 km²
wysokosć:	185 metrow n.m.hł.
	51.23277777777814.448055555556185 Koordinaty: 51° 13′ 58″ S, 14° 26′ 53″ W
póstowe čisło:	02694
předwólba:	035934
	wobydler/ka:; Chwačan/-ka
	adjektiw:; Chwačanski
	skłonowanje:; Chwaćic, Chwaćicam, Chwaćicy, Chwaćicami, w Chwaćicach
	Powětrowy wobraz Chwaćic (2017) Powětrowy wobraz Chwaćic (2017)
	wikidata: Chwaćicy (Q1762563)

Chwaćicy (němsce Quatitz) su wjes z 258 wobydlerjemi,^[2] kotraž słuša wot 1994 k Wulkodubrawskej gmejnje. Wone leža na sewjernym kóncu Budyskeho spjateho jězora.

Geografija

Chwaćicy leža w Hornjołužiskich honach sewjernje Budyšina. Susodne wsy su Mała a Wulka Dubrawa na sewjeru, Ješicy a Delnja Hórka na wuchodźe, Dalicy a Křiwa Boršć na juhozapadźe kaž tež Lutobč a Měrkow na sewjerozapadźe. Přez wjes wjedźetej statna dróha S 107 (Delnja Hórka–Radwor) a wokrjesna dróha K 7210 (Lubochow–Zdźěr).

Stawizny

Wjes naspomni so prěni raz w lěće 1360 jako Quaticz. Ležownostne knjejstwo wukonješe w lěće 1655 ryćerkubło w Delnjej Hórce; 1777 běchu Chwaćicy swobodna wjes.^[3] Sydlerskostawiznisce jedna so wo nawsowc z 241 ha wulkimi wjesnymi honami.

Hač do lěta 1994 běchu Chwaćicy ze samostatnej gmejnu, ke kotrejž słušachu wot lěta 1936 Dalicy, Ješicy a Křiwa Boršć.

Wobydlerstwo

We 1880tych lětach mějachu Chwaćicy po statistice Arnošta Muki cyłkownje 376 wobydlerjow, z nich 346 Serbow (92 %) a 30 Němcow.^[4] 1956 zwěsći Arnošt Černik serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 64,5 %.^[5] Ewangelscy wobydlerjo přisłušachu ze 17. lětstotka Malešanskej wosadźe. W lěće 1899 natwari so pod nawodom twarskeho rady Ernst Giese nowa wosadna cyrkej we wsy samej. Pódla cyrkwje namaka so nimo toho 1858 natwarjena nowogotiska kapałka.

Wosobiny

Handrij Zahrodnik (1654–1727), blidar, dwórski mechanikar kurwjercha Awgusta Sylneho; rodźeny w Chwaćicach
Jan Kmoch (1812–1881), ratar a daloko znaty braška; dołho w Chwaćicach bydlacy
Jan Bartko (1821–1900), wučer, spisowaćel a basnik; 1845–57 wučer w Chwaćicach
Gusta Hatas (1842–1901), brunicowy dźěłaćer a ludowy basnik; 1893 sobuzałožer Chwačanskeho serbskeho towarstwa
Ota Wićaz (1874–1952), literarny a kulturny stawiznar, redaktor, basnik a spisowaćel; rodźeny w Chwaćicach
Jurij Gustaw Zarjenk (1871–1946), farar a kulturny prócowar; 1899–1936 z Chwačanskim fararjom

Literatura

Quatitz/Chwaćicy mit Dahlowitz/Dalicy, Jeschütz/Ješicy und Kronförstchen/Křiwa Boršć. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 243–246.

Žórła

↑ staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023
↑ staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023
↑ Chwaćicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)
↑ Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski
↑ Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [856 wobydlerjow, z nich 345 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 71 z pasiwnymi, 136 serbskich dźěći a młodostnych, 304 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

Wotkaz

Commons: Chwaćicy – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow

Wjesne dźěle Wulkeje Dubrawy

[1] staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023

[2] staw: 31. decembra 2022; grossdubrau.de; wotwołane 30. měrca 2023

[3] Chwaćicy w Digitalnym stawizniskim zapisu městnow Sakskeje (němsce)

[4] Ernst Tschernik: Die Entwicklung der sorbischen Bevölkerung. Akademie-Verlag, Berlin 1954, str. 58. → wšě wjeski

[5] Ludwig Elle: Sprachenpolitik in der Lausitz. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 1995, str. 246. [856 wobydlerjow, z nich 345 dorosćenych z aktiwnymi znajomosćemi serbšćiny, 71 z pasiwnymi, 136 serbskich dźěći a młodostnych, 304 bjez znajomosćow] → wšě wjeski

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]