Jump to content

«Ֆրեդ Ցինեման»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ կատեգորիայի ավելացում
չ դաս․ կատ․
 
(47 intermediate revisions by 17 users not shown)
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ
{{Տեղեկաքարտ Անձ
| բնագիր ԱԱՀ = Fred Zinnemann
| ԱԱՀ = Ֆրեդ Ցինեման
| ամուսին = Ռենե Բարտլետ
| բնագիր ԱԱՀ = Fred Zinnemann
| կայք = [http://www.imdb.com/name/nm0003593/ IMDb-ում էջ]
| պատկեր = Fred_Zinnemann.jpg
| չափ =
| նկարագրում = կինոռեժիսոր, պրոդյուսեր
| ծննդյան օր = [[ապրիլի 29]], [[1907]]
| ծննդավայր = [[Վիեննա]], [[Ավստրիա]]
| վախճանի օր = [[մարտի 14]], [[1997]]
| վախճանի վայրը = [[Լոնդոն]], [[Մեծ Բրիտանիա]]
| քաղաքացիություն = Ավստրո-Հունգարիա<br />ԱՄՆ<br />Մեծ Բրիտանիա
| հպատակություն =
| ազգություն =
| կրոն =
| ազդվել է =
| ազդել է =
| գրքեր =
| աշխատանք =
| ամուսին = Ռենե Բարտլետ
| ծնողներ =
| երեխաներ =
| պարգևներ և մրցանակներ =
| կայք = '''IMDb''': ID 0003593
}}
}}


'''Ֆրեդ Ցինեման''' (գերմաներեն ''Fred Zinnemann''; 29 ապրիլի 1907, Վիեննա — 14 մարտի 1997, Լոնդոն) — ավստրիական ծագումով ամերիկացի [[ռեժիսոր]]:
'''Ֆրեդ Ցինեման''' ({{lang-de|Fred Zinnemann}}, {{ԱԾ}}), ավստրիական ծագումով ամերիկացի [[ռեժիսոր]]։


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
Ֆրեդ Ցինեմանը ծնվել է [[Վիեննա]]յում, հրեայի ընտանիքում, նրա հայրը բժիշկ էր։ Ցինեմանը սկզբում որոշել էր դառնալ երաժիշտ, սակայն հետո ընդունվում է Վիեննայի համալսարան՝ սովորելու իրավաբանի մասնագիտություն։


ԱՄՆ տեղափոխվելուց հետո Ցինեմանը աշխատում է իր ընկերոջ՝ մեկ այլ ավստրացի ներգաղթյալ, ռեժիսոր և գրող [[Բերտոլդ Ֆիրտել]]ի հետ՝ որպես թարգմանիչ և օգնական։ Ֆիրտելի միջոցով նա ծանոթանում է կինոաշխարհի հայտնի մի քանի անձանց հետ՝ դերասանուհի [[Գրետա Գարբո]], ռեժիսորներ [[Սերգեյ Էյզենշտեյն]], [[Ֆրիդրիխ Մուռնաու]], [[Ռոբերտ Ֆլաերտի]] և այլոց հետ։
Ֆրեդ Ցինեմանը ծնվել է [[Վիեննա]]յում, հրեայի ընտանիքում, նրա հայրը բժիշկ էր: Ցինեմանը սկզբում որոշել էր դառնալ երաժիշտ, սակայն հետո ընդունվում է Վիեննայի համալսարան սովորելու իրավաբանի մասնագիտություն:


Հենց Ֆլաերտիի հետ համատեղ կատարված մի փաստագրական նախագիծ, իր իսկ Ցինեմանի խոսքերով դառնում է «ամենակարևոր իրադարձությունը իր պրոֆեսիոնալ կարիերայի ընթացքում»։ Ցինեմանը 1930 թ. նկարահանվում է [[Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է (ֆիլմ, 1930)|«Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է»]] ֆիլմի զանգվածային տեսարաններում։
ԱՄՆ տեղափոխվելուց հետո Ցինեմանը աշխատում է իր ընկերոջ` մեկ այլ Ավստրացի ներգաղթյալ, ռեժիսոր և գրող [[Բերտոլդ Ֆիրտել]]ի հետ որպես թարգմանիչ և օգնական: Ֆիրտելի միջոցով նա ծանոթանում է կինոաշխարհի հայտնի մի քանի անձանց հետ` դերասանուհի [[Գրետա Գարբո]], ռեժիսորներ [[Սերգեյ Էյզենշտեյն]], [[Ֆրիդրիխ Մուռնաու]], [[Ռոբերտ Ֆլաերտի]] և այլոց հետ:


1936 թ. ստանում է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն և ամուսնանում Ռենե Բարտլետի հետ, ում հետ ապրում է մինչև իր կյանքի վերջ։ Նրանց ամուսնությունից 4 տարի անց ունենում են մեկ որդի՝ Թիմ, ով հետագայում դառնում է կինոպրոդյուսեր։
Հենց Ֆլաերտիի հետ համատեղ կատարված մի փաստագրական նախագիծ, իր իսկ Ցինեմանի խոսքերով դառնում է «ամենակարևոր իրադարձությունը իր պրոֆեսիոնալ կարիերայի ընթացքում»: Ցինեմանը 1930 թվականին նկարահանվում է «Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է» ֆիլմի զանգվածային տեսարաններում:


Ցինեմանը իր վերջին ֆիլմը նկարահանեց 1982 թ., որից հետո թողեց կինոկարիերան։ 1992 թ. հրատարակել է ինքնակենսագրական «Ֆրեդ Ցինեմանը կինոյի մասին» գիրքը։
1936 թվականին ստանում է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն և ամուսնանում Ռենե Բարտլետի հետ, ում հետ ապրում է մինչև իր կյանքի վերջ: Նրանց ամուսնությունից 4 տարի անց ունենում են մեկ որդի` Թիմ, ով հետագայում դառնում է կինոպրոդյուսեր:


Մահացել է 1997 թ. սրտի նոպայից։
Ցինեմանը իր վերջին ֆիլմը նկարահանեց 1982 թվականին, որից հետո թողեց կինոկարիերան: 1992 թվականի հրատարակել է ինքնակենսագրական «Ֆրեդ Ցինեմանը կինոյի մասին» գիրքը:

Մահացել է 1997 թվականին սրտի նոպայից:


== Կարիերա ==
== Կարիերա ==
Կինոյում սկզբում աշխատել է որպես օպերատոր, իսկ 1930 թվականին հոլիվուդյան ռեժիսորներ [[Բիլլի Ուայլդեր]]ի և [[Ռոբերտ Սիոդմակ]]ի հետ համատեղ նկարահանում է «Կիրակնօրյա մարդիկ» ֆիլմը։ Սկզբում նա նկարահանում է կարճամետրաժ ֆիլմեր։


Ցինեմանի առաջին լիամետրաժ աշխատանքը 1933 թ. Մեքսիկայում նկարահանված ձկնորսների մասին պատմող «Ալիք» փաստագրական ֆիլմն էր, որը նա նկարահանել էր գյուղատնտեսության նախարարության պատվերով։
Կինոյում սկզբում աշխատել է որպես օպերատոր, իսկ 1930 թվականին հոլիվուդյան ռեժիսորներ [[Բիլլի Ուայլդեր]]ի և [[Ռոբերտ Սիոդմակ]]ի հետ համատեղ նկարահանում է «Կիրակնօրյա մարդիկ» ֆիլմը: Սկզբու նա նկարահանում է կարճամետրաժ ֆիլմեր:


Մեքսիկայից վերադառնալուց հետո նկարահանում է 18 կարճամետրաժ ֆիլմեր Metro-Goldwyn-Mayer կինոընկերության համար։ Դրանցից մեկի՝ «Այս մայրերը կարող էին ապրել» (1938) ֆիլմի համար նա ստանում է «[[Օսկար]]» 1942 թ. նկարահանում է 2 լիամետրաժ ֆիլմ դետեկտիվ ժանրում՝ «Աչքերը գիշերվա մեջ» և «Ձեռնոցներով մարդասպանը», որոնք սակայն մեծ հաջողություն չեն ունենում.
Ցինեմանի առաջին լիամետրաժ աշխատանքը 1933 թվականին Մեքսիկայում նկարահանված ձկնորսների մասին պատմող «Ալիք» փաստագրական ֆիլմն էր, որը նա նկարահանել էր գյուղատնտեսության նախարարության պատվերով:


Նրա առաջին ամենահայտնի ֆիլմը [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի մասին պատմող «Յոթերորդ խաչը» ռազմական դրաման էր, որտեղ գլխավոր դերում հանդես էր գալիս [[Սփենսեր Թրեյսի]]ն։ Ցինեմանի 2 ֆիլմ նորամուտային դարձան ապագայում հայտնի 2 հոլիվուդյան դերասանների համար, [[Մոնտգոմերի Կլիֆթ]] «Որոնում» (1948) և [[Մառլոն Բրանդո]] «Տղամարդիկ» (1950)։
Մեքսիկայից վերադառնալուց հետո նկարահանում է 18 կարճամետրաժ ֆիլմեր Metro-Goldwyn-Mayer կինոընկերության համար: Դրանցից մեկի` «Այս մայրերը կարող էին ապրել» (1938) ֆիլմի համար նա ստանում է «[[Օսկար]]»
1942 թվականի նկարահանում է 2 լիամետրաժ ֆիլմ դետեկտիվ ժանրում` «Աչքերը գիշերվա մեջ» և «Ձեռնոցներով մարդասպանը», որոնք սակայն մեծ հաջողություն չեն ունենում.


1951 թ. Ցինեմանը իր վերջին կարճամետրաժի՝ «Բենջի» ֆիլմի համար կրկին ստանում է Օսկար։ Դրանից հետո էկրան են բարձրանում Ցինեմանի ամենահայտնի ֆիլմերից երկուսը՝ 1952 թ. «Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը (ներառված է [[Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 10 լավագույն ֆիլմեր ըստ 10 ժանրերի]] ցանկում վեստեռներ ֆիլմերի 2-րդ պատվավոր տեղում) և «Այսուհետ և դարեդար» դրաման (1953)։ Այս ֆիլմերում հանդես են գալիս այդ ժամանակի հոլիվուդյան շատ աստղեր։
Նրա առաջին ամենահայտնի ֆիլմը [[Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ]]ի մասին պատմող «Յոթերորդ խաչը» ռազմական դրաման էր, որտեղ գլխավոր դերում հանդես էր գալիս [[Սփենսեր Թրեյսի]]ն: Ցինեմանի 2 ֆիլմ նորամուտային դարձան ապագայում հայտնի 2 հոլիվուդյան դերասանների համար, [[Մոնտգոմերի Կլիֆթ]] «Որոնում» (1948) և [[Մառլոն Բրանդո]] «Տղամարդիկ» (1950):


«Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը չնայած իր դրամարկղային հաջողությանը միանշանակ չի ընդունվում Հոլիվուդի կողմից և այդ ժամանակի երկու հայտնի հոլիվուդյան դեմքեր՝ [[Հովարդ Հոուքս]]ը և [[Ջոն Ուեյն]]ը քննադատում են ֆիլմը և նրանց համատեղ «Ռիո-Բրավո» վեստեռնը կարծես դառնում է Ֆրեդ Ցինեմանի ֆիլմի պատասխան։
1951 թվականի Ցինեմանը իր վերջին կարճամետրաժի` «Բենջի» ֆիլմի համար կրկին ստանում է Օսկար: Դրանից հետո էկրան են բարձրանում Ցինեմանի ամենահայտնի ֆիլմերից երկուսը` 1952 թվականին «Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը (ներառված է [[Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 10 լավագույն ֆիլմեր ըստ 10 ժանրերի]] ցանկում վեստեռներ ֆիլմերի 2-րդ պատվավոր տեղում) և «Այսուհետ և դարեդար» դրաման (1953): Այս ֆիլմերում հանդես են գալիս այդ ժամանակի հոլիվուդյան շատ աստղեր:


Ջեյմս Ջոնսի վեպի հիման վրա նկարահանված «Այսուհետ և դարեդար» ֆիլմը ստանում է 8 [[Օսկար]], որոնցից մեկը բաժին է հասնում Ցինեմանին լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում, նաև ստանում է [[Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար]] մրցանակը։
«Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը չնայած իր դրամարկղային հաջողությանը միանշանակ չի ընդունվում Հոլիվուդի կողմից և այդ ժամանակի երկու հայտնի հոլիվուդյան դեմքեր` [[Հովարդ Հոուքս]]ը և [[Ջոն Ուեյն]]ը քննադատում են ֆիլմը և նրանց համատեղ «Ռիո-Բրավո» վեստեռնը կարծես դառնում է Ֆրեդ Ցինեմանի ֆիլմի պատասխան:

Ջեյմս Ջոնսի վեպի հիման վրա նկարահանված «Այսուհետ և դարեդար» ֆիլմը ստանում է 8 [[Օսկար]], որոնցից մեկը բաժին է հասնում Ցինեմանին լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում, նաև ստանում է [[Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար]] մրցանակը:

1963 թվականին Հոլիվուդի հետ ունեցած կոնֆլիկտների պատճառով մեկնում է Մեծ Բրիտանիա, որտեղ նույնպես ստեղծագործում է և այնտեղ 1966 թվականին նկարահանված «Մարդ բոլոր ժամանակների համար» ֆիլմը արժանանում է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում 4 Օսկարի, իսկ Ցինեմանը ստանում է Օսկար [[Օսկար լավագույն ռեժիսորի համար|լավագույն ռեժիսոր]] անվանակարգում և [[Ոսկե Գլոբուս]] նույնպես [[Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար|լավագույն ռեժիսոր]] անվանակարգում:


1963 թ. Հոլիվուդի հետ ունեցած կոնֆլիկտների պատճառով մեկնում է Մեծ Բրիտանիա, որտեղ նույնպես ստեղծագործում է և այնտեղ 1966 թ. նկարահանված «Մարդ բոլոր ժամանակների համար» ֆիլմը արժանանում է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում 4 Օսկարի, իսկ Ցինեմանը ստանում է Օսկար [[Օսկար լավագույն ռեժիսորի համար|լավագույն ռեժիսոր]] անվանակարգում և [[Ոսկե Գլոբուս]] նույնպես [[Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար|լավագույն ռեժիսոր]] անվանակարգում։


== Ֆիլմագրություն ==
== Ֆիլմագրություն ==
Ընդհանուր թվով նկարահանել է մոտ 45 ֆիլմ, խաղացել 3 ֆիլմում որպես դերասան, 2 ֆիլմերի սցենարի հեղինակ է, 5 ֆիլմի պրոդյուսեր, 3 ֆիլմի օպերատոր։

Ընդհանուր թվով նկարահանել է մոտ 45 ֆիլմ, խաղացել 3 ֆիլմում որպես դերասան, 2 ֆիլմերի սցենարի հեղինակ է, 5 ֆիլմի պրոդյուսեր, 3 ֆիլմի օպերատոր:


Առավել նշանավոր ռեժիսորական գործերն են.
Առավել նշանավոր ռեժիսորական գործերն են.

{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
Տող 73. Տող 50.
| 1948 || [[Որոնում]] || The Search || [[Մոնտգոմերի Կլիֆթ]]
| 1948 || [[Որոնում]] || The Search || [[Մոնտգոմերի Կլիֆթ]]
|-
|-
| 1952 || [[Ուղիղ կեսօրին]] || High Noon || [[Գերի Կուպեր]]<br />[[Գրեյս Քելլի]]<br />[[Լի Վան Կլիֆ]]
| 1952 || [[Ուղիղ կեսօրին]] || High Noon || [[Գերի Կուպեր]]<br />[[Գրեյս Քելլի]]<br />[[Լի Վան Կլիֆ]]<br />[[Թոմաս Միտչել]]
|-
|-
| 1953 || [[Այսուհետ և դարեդար]] || From Here to Eternity || [[Ֆրենկ Սինատրա]]<br />[[Մոնտգոմերի Կլիֆթ]]<br />[[Բերտ Լանքասթեր]]<br />[[Դեբոր Քերր]]<br />[[Դոննա Ռիդ]]<br />[[Էռնեստ Բորգնայն]]
| 1953 || [[Այսուհետ և դարեդար]] || From Here to Eternity || [[Ֆրենկ Սինատրա]]<br />[[Մոնտգոմերի Կլիֆթ]]<br />[[Բերտ Լանկաստեր]]<br />[[Դեբոր Քերր]]<br />[[Դոննա Ռիդ]]<br />[[Էռնեստ Բորգնայն]]
|-
|-
| 1955 || [[Օկլահոմա (ֆիլմ)|Օկլահոմա]] || Oklahoma || [[Ռոդ Սթայգեր]]
| 1955 || [[Օկլահոմա (ֆիլմ)|Օկլահոմա]] || Oklahoma || [[Ռոդ Սթայգեր]]
Տող 85. Տող 62.
| 1973 || [[Շնագայլի օրը]] || The Day of the Jackal ||
| 1973 || [[Շնագայլի օրը]] || The Day of the Jackal ||
|-
|-
| 1974 || [[Բենջի]] || Benji ||
| 1977 || [[Ջուլիա (ֆիլմ)|Ջուլիա]] || || [[Վանեսա Ռեդգրեյվ]]<br />[[Ջեյն Ֆոնդա]]<br />[[Ջեյսոն Ռոբարդս]]<br />[[Մաքսիմիլլիան Շելլ]]<br />[[Մերիլ Սթրիփ]]
|-
| 1977 || [[Ջուլիա (ֆիլմ)|Ջուլիա]] || || [[Վանեսա Ռեդգրեյվ]]<br />[[Ջեյն Ֆոնդա]]<br />[[Ջեյսոն Ռոբարդս]]<br />[[Մաքսիմիլլիան Շելլ]]<br />[[Մերիլ Սթրիփ]]
|-
|-
| 1982 || [[Մի ամառվա հինգ օր]] || Five Days One Summer || [[Շոն Քոնների]]
| 1982 || [[Մի ամառվա հինգ օր]] || Five Days One Summer || [[Շոն Քոնների]]
|}
|}


== Ծանոթագրություններ ==
==Արտաքին հղումներ==
{{ծանցանկ}}


== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.kinoexpert.ru/index.asp?comm=5&kw=18355 Ֆրեդ Ցինեմանը «Կինոյի հանրագիտարան» կայքում]
* [http://www.kinoexpert.ru/index.asp?comm=5&kw=18355 Ֆրեդ Ցինեմանը «Կինոյի հանրագիտարան» կայքում]
* [http://www.kommersant.ru/doc-rss.aspx?DocsID=174410 Ալեքսեյ Պետրով. Հիանալի դարաշրջանի կիսաեզրափակիչ]
* [http://www.kommersant.ru/doc-rss.aspx?DocsID=174410 Ալեքսեյ Պետրով. Հիանալի դարաշրջանի կիսաեզրափակիչ]
* [http://www.sensesofcinema.com/2004/great-directors/zinnemann/ Ֆրեդ Ցինեմանը «Senses of Cinema» կայքում]
* [http://www.sensesofcinema.com/2004/great-directors/zinnemann/ Ֆրեդ Ցինեմանը «Senses of Cinema» կայքում]


{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Ռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի ռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի կինոռեժիսորներ]]
[[Կատեգորիա:Օսկարակիրներ]]


{{DEFAULTSORT:Ցինեման, Ֆրեդ}}
[[an:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:20-րդ դարի ամերիկացի գործարարներ]]
[[bs:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:BAFTA մրցանակի դափնեկիրներ]]
[[ca:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:«Ոսկե գլոբուս» մրցանակի դափնեկիրներ]]
[[da:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի արվեստագետներ]]
[[de:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի լուսանկարիչներ]]
[[el:Φρεντ Τσίνεμαν]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի կինոարտադրողներ]]
[[en:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի կինոպրոդյուսերներ]]
[[es:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի կինոռեժիսորներ]]
[[eu:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի կինոօպերատորներ]]
[[fa:فرد زینمان]]
[[Կատեգորիա:Ամերիկացի ռեժիսորներ]]
[[fi:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի կինոռեժիսորներ]]
[[fr:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Ավստրիացի ռեժիսորներ]]
[[he:פרד זינמן]]
[[Կատեգորիա:Լավագույն ռեժիսոր Օսկարի մրցանակակիրներ]]
[[hr:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Լոնդոն քաղաքում մահացածներ]]
[[id:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Սրտամկանի ինֆարկտից մահացածներ]]
[[it:Fred Zinnemann]]
[[Կատեգորիա:Վիեննայի համալսարանի շրջանավարտներ]]
[[ja:フレッド・ジンネマン]]
[[la:Alfredus Zinnemann]]
[[nl:Fred Zinnemann]]
[[nn:Fred Zinnemann]]
[[no:Fred Zinnemann]]
[[pl:Fred Zinnemann]]
[[pt:Fred Zinnemann]]
[[ru:Циннеманн, Фред]]
[[sr:Фред Зинеман]]
[[sv:Fred Zinnemann]]
[[tr:Fred Zinnemann]]
[[uk:Фред Циннеманн]]

Ընթացիկ տարբերակը 18:53, 23 Մարտի 2024-ի դրությամբ

Ֆրեդ Ցինեման
Fred Zinnemann
Դիմանկար
Ծնվել էապրիլի 29, 1907(1907-04-29)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԺեշուվ, Q11825736?, Գալիցիայի և Լոդոմերիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Մահացել էմարտի 14, 1997(1997-03-14)[1][2][3][…] (89 տարեկան)
Մահվան վայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ և  Ավստրիա
ԿրթությունՎիեննայի համալսարան և Լուի Լումիերի ազգային բարձրագույն դպրոց
ԵրկերՋուլիա, The Day of the Jackal?, A Man for All Seasons?, The Nun's Story?, A Hatful of Rain?, From Here to Eternity?, Ուղիղ կեսօրին, The Search?, The Seventh Cross? և People on Sunday?
Մասնագիտությունկինոպրոդյուսեր, կինոռեժիսոր, լուսանկարիչ, ռեժիսոր և պրոդյուսեր
ԱմուսինՌենե Բարտլետ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԵրեխաներTim Zinnemann?
ԿայքIMDb-ում էջ
 Fred Zinnemann Վիքիպահեստում

Ֆրեդ Ցինեման (գերմ.՝ Fred Zinnemann, ապրիլի 29, 1907(1907-04-29)[1][2][3][…], Ժեշուվ, Q11825736?, Գալիցիայի և Լոդոմերիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[4] - մարտի 14, 1997(1997-03-14)[1][2][3][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), ավստրիական ծագումով ամերիկացի ռեժիսոր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրեդ Ցինեմանը ծնվել է Վիեննայում, հրեայի ընտանիքում, նրա հայրը բժիշկ էր։ Ցինեմանը սկզբում որոշել էր դառնալ երաժիշտ, սակայն հետո ընդունվում է Վիեննայի համալսարան՝ սովորելու իրավաբանի մասնագիտություն։

ԱՄՆ տեղափոխվելուց հետո Ցինեմանը աշխատում է իր ընկերոջ՝ մեկ այլ ավստրացի ներգաղթյալ, ռեժիսոր և գրող Բերտոլդ Ֆիրտելի հետ՝ որպես թարգմանիչ և օգնական։ Ֆիրտելի միջոցով նա ծանոթանում է կինոաշխարհի հայտնի մի քանի անձանց հետ՝ դերասանուհի Գրետա Գարբո, ռեժիսորներ Սերգեյ Էյզենշտեյն, Ֆրիդրիխ Մուռնաու, Ռոբերտ Ֆլաերտի և այլոց հետ։

Հենց Ֆլաերտիի հետ համատեղ կատարված մի փաստագրական նախագիծ, իր իսկ Ցինեմանի խոսքերով դառնում է «ամենակարևոր իրադարձությունը իր պրոֆեսիոնալ կարիերայի ընթացքում»։ Ցինեմանը 1930 թ. նկարահանվում է «Արևմտյան ռազմաճակատում անփոփոխ է» ֆիլմի զանգվածային տեսարաններում։

1936 թ. ստանում է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն և ամուսնանում Ռենե Բարտլետի հետ, ում հետ ապրում է մինչև իր կյանքի վերջ։ Նրանց ամուսնությունից 4 տարի անց ունենում են մեկ որդի՝ Թիմ, ով հետագայում դառնում է կինոպրոդյուսեր։

Ցինեմանը իր վերջին ֆիլմը նկարահանեց 1982 թ., որից հետո թողեց կինոկարիերան։ 1992 թ. հրատարակել է ինքնակենսագրական «Ֆրեդ Ցինեմանը կինոյի մասին» գիրքը։

Մահացել է 1997 թ. սրտի նոպայից։

Կինոյում սկզբում աշխատել է որպես օպերատոր, իսկ 1930 թվականին հոլիվուդյան ռեժիսորներ Բիլլի Ուայլդերի և Ռոբերտ Սիոդմակի հետ համատեղ նկարահանում է «Կիրակնօրյա մարդիկ» ֆիլմը։ Սկզբում նա նկարահանում է կարճամետրաժ ֆիլմեր։

Ցինեմանի առաջին լիամետրաժ աշխատանքը 1933 թ. Մեքսիկայում նկարահանված ձկնորսների մասին պատմող «Ալիք» փաստագրական ֆիլմն էր, որը նա նկարահանել էր գյուղատնտեսության նախարարության պատվերով։

Մեքսիկայից վերադառնալուց հետո նկարահանում է 18 կարճամետրաժ ֆիլմեր Metro-Goldwyn-Mayer կինոընկերության համար։ Դրանցից մեկի՝ «Այս մայրերը կարող էին ապրել» (1938) ֆիլմի համար նա ստանում է «Օսկար» 1942 թ. նկարահանում է 2 լիամետրաժ ֆիլմ դետեկտիվ ժանրում՝ «Աչքերը գիշերվա մեջ» և «Ձեռնոցներով մարդասպանը», որոնք սակայն մեծ հաջողություն չեն ունենում.

Նրա առաջին ամենահայտնի ֆիլմը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասին պատմող «Յոթերորդ խաչը» ռազմական դրաման էր, որտեղ գլխավոր դերում հանդես էր գալիս Սփենսեր Թրեյսին։ Ցինեմանի 2 ֆիլմ նորամուտային դարձան ապագայում հայտնի 2 հոլիվուդյան դերասանների համար, Մոնտգոմերի Կլիֆթ «Որոնում» (1948) և Մառլոն Բրանդո «Տղամարդիկ» (1950)։

1951 թ. Ցինեմանը իր վերջին կարճամետրաժի՝ «Բենջի» ֆիլմի համար կրկին ստանում է Օսկար։ Դրանից հետո էկրան են բարձրանում Ցինեմանի ամենահայտնի ֆիլմերից երկուսը՝ 1952 թ. «Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը (ներառված է Ամերիկյան բոլոր ժամանակների 10 լավագույն ֆիլմեր ըստ 10 ժանրերի ցանկում վեստեռներ ֆիլմերի 2-րդ պատվավոր տեղում) և «Այսուհետ և դարեդար» դրաման (1953)։ Այս ֆիլմերում հանդես են գալիս այդ ժամանակի հոլիվուդյան շատ աստղեր։

«Ուղիղ կեսօրին» վեստեռնը չնայած իր դրամարկղային հաջողությանը միանշանակ չի ընդունվում Հոլիվուդի կողմից և այդ ժամանակի երկու հայտնի հոլիվուդյան դեմքեր՝ Հովարդ Հոուքսը և Ջոն Ուեյնը քննադատում են ֆիլմը և նրանց համատեղ «Ռիո-Բրավո» վեստեռնը կարծես դառնում է Ֆրեդ Ցինեմանի ֆիլմի պատասխան։

Ջեյմս Ջոնսի վեպի հիման վրա նկարահանված «Այսուհետ և դարեդար» ֆիլմը ստանում է 8 Օսկար, որոնցից մեկը բաժին է հասնում Ցինեմանին լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում, նաև ստանում է Ոսկե Գլոբուս լավագույն ռեժիսորի համար մրցանակը։

1963 թ. Հոլիվուդի հետ ունեցած կոնֆլիկտների պատճառով մեկնում է Մեծ Բրիտանիա, որտեղ նույնպես ստեղծագործում է և այնտեղ 1966 թ. նկարահանված «Մարդ բոլոր ժամանակների համար» ֆիլմը արժանանում է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում 4 Օսկարի, իսկ Ցինեմանը ստանում է Օսկար լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում և Ոսկե Գլոբուս նույնպես լավագույն ռեժիսոր անվանակարգում։

Ֆիլմագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընդհանուր թվով նկարահանել է մոտ 45 ֆիլմ, խաղացել 3 ֆիլմում որպես դերասան, 2 ֆիլմերի սցենարի հեղինակ է, 5 ֆիլմի պրոդյուսեր, 3 ֆիլմի օպերատոր։

Առավել նշանավոր ռեժիսորական գործերն են.

տարեթիվ անվանում բնօրինակ անվանում դերասաններ
1944 Յոթերորդ խաչը The Seventh Cross Սփենսեր Թրեյսի
1948 Որոնում The Search Մոնտգոմերի Կլիֆթ
1952 Ուղիղ կեսօրին High Noon Գերի Կուպեր
Գրեյս Քելլի
Լի Վան Կլիֆ
Թոմաս Միտչել
1953 Այսուհետ և դարեդար From Here to Eternity Ֆրենկ Սինատրա
Մոնտգոմերի Կլիֆթ
Բերտ Լանկաստեր
Դեբոր Քերր
Դոննա Ռիդ
Էռնեստ Բորգնայն
1955 Օկլահոմա Oklahoma Ռոդ Սթայգեր
1959 Միանձնուհու պատմությունը The Nun’s Story Օդրի Հեփբորն
Պիտեր Ֆինչ
1966 Մարդ բոլոր ժամանակների համար A Man for All Seasons Պոլ Սկոֆիլդ
Օրսոն Ուելս
Ջոն Հյորտ
Վանեսա Ռեդգրեյվ
1973 Շնագայլի օրը The Day of the Jackal
1974 Բենջի Benji
1977 Ջուլիա Վանեսա Ռեդգրեյվ
Ջեյն Ֆոնդա
Ջեյսոն Ռոբարդս
Մաքսիմիլլիան Շելլ
Մերիլ Սթրիփ
1982 Մի ամառվա հինգ օր Five Days One Summer Շոն Քոնների

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրեդ Ցինեման» հոդվածին։