Jump to content

«Մասնակից:Արշո/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 37. Տող 37.
=== Սոմալիի միացում ===
=== Սոմալիի միացում ===
Սոմալիի ներկայացուցիչները 2012 թվականի մարտին դիմել են ԱՖՀ-ին անդամակցելու համար<ref>{{Cite web |date=6 March 2012 |title=Somalia applies to join EAC bloc » Capital News |url=https://www.capitalfm.co.ke/news/2012/03/somalia-applies-to-join-eac-bloc/ |access-date=20 August 2023 |website=Capital News |language=en-US}}</ref>: Դիմումը քննարկվել է ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարների կողմից 2012 թվականի դեկտեմբերին, որոնք խնդրել են, որ ԱՖՀ Խորհուրդը աշխատի Սոմալիի հետ՝ ստուգելու իրենց դիմումը<ref>{{Cite web |date=2 April 2015 |title=Communiqué of the 14th ordinary summit of EAC heads of state |url=http://www.news.eac.int/index.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=316&Itemid=77 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150402124601/http://www.news.eac.int/index.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=316&Itemid=77 |archive-date=2 April 2015 |access-date=20 August 2023}}</ref>: 2015 թվականի փետրվարին ԱՖՀ-ը կրկին քննարկել է այդ հարցը, բայց հետաձգել է որոշումը, քանի որ ստուգումը դեռևս չէր սկսվել և ոչ էլ Սոմալիի կառավարության հետ նախապատրաստական աշխատանքներն էին ավարտված<ref>{{Cite web |date=11 February 2020 |title=Not yet, S. Sudan and Somalia told by East Africa Community – Daily Nation |url=https://mobile.nation.co.ke/news/East-Africa-Community-Summit-Nairobi-South-Sudan-Somalia/-/1950946/2630646/-/format/xhtml/-/njui1j/-/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200211193530/https://mobile.nation.co.ke/news/East-Africa-Community-Summit-Nairobi-South-Sudan-Somalia/-/1950946/2630646/-/format/xhtml/-/njui1j/-/index.html |archive-date=11 February 2020 |access-date=20 August 2023}}</ref>: 2022 թվականի հուլիսի 22-ին ԱՖՀ պետությունների ղեկավարների 22-րդ սովորական գագաթնաժողովի ժամանակ ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարները նշել են, որ Սոմալիի՝ համայնքին միանալու ստուգման գործընթացը պետք է արագ ավարտվի<ref>{{Cite web |title=Communiqué of the 22nd ordinary summit of the East African Community heads of state |url=https://www.eac.int/communique/2537-communiqu%C3%A9-of-the-22nd-ordinary-summit-of-the-east-african-community-heads-of-state |access-date=20 August 2023 |website=eac.int}}</ref>: 2023 թվականին Արևելյան Աֆրիկայի Համայինքի գլխավոր քարտուղար Փիթեր Մաթուկին ասել է, որ Սոմալին վճռական քայլ է կատարել դաշինքի ութերորդ անդամը դառնալու ուղղությամբ, ընդ որում ընդունման շուրջ բանակցությունները տևելու են օգոստոսի 22-ից սեպտեմբերի 5-ը<ref>{{Cite web |date=19 August 2023 |title=Somalia set to join EAC this year, says Sec-Gen Mathuki |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/somalia-set-to-join-eac-this-year-says-sec-gen-mathuki-4340216 |access-date=20 August 2023 |website=The East African |language=en}}</ref>: Սոմալին պաշտոնապես ընդունվել է 2023 թվականի նոյեմբերի 24-ին պետությունների ղեկավարների 23-րդ սովորական գագաթնաժողովի ժամանակ՝ հինգ ժամ տևած դռնփակ հանդիպումից հետո<ref>{{Cite news |last=Vincent Owino |date=24 November 2023 |title=Somalia officially admitted into EAC |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/somalia-officially-admitted-into-eac-4444168 |access-date=24 November 2023 |work=The EastAfrican}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-11-25 |title=East African Community continues on a trajectory of expansion as Summit admits Somalia into the bloc |url=https://www.eac.int/press-releases/2977-east-african-community-continues-on-a-trajectory-of-expansion-as-summit-admits-somalia-into-the-bloc |access-date=2023-12-27 |publisher=East African Community}}</ref>: Անդամակցության պայմանագիրը ստորագրվել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 15-ին [[Կամպալա|Ուգանդայի Կամպալայում]] գտնվող նախագահական նստավայրում, ընդ որում Սոմալին 6 ամիս ժամանակ է ունեցել պայմանագրի վավերացումն ավարտելու համար<ref>{{Cite web |date=2023-12-15 |title=Somali to sign Treaty of Accession with the East African Community today |url=https://www.eac.int/press-releases/2989-somali-to-sign-treaty-of-accession-with-the-east-african-community-today |access-date=2023-12-27 |publisher=East African Community}}</ref><ref>{{Cite web |date=16 December 2023 |title=Somalia Joins East Africa Trade Bloc |url=https://www.voanews.com/a/somalia-joins-east-africa-trade-bloc/7401027.html |access-date=19 December 2023 |website=voanews.com}}</ref>: Անդամակցությունը պաշտոնական է եղել միայն վավերացման ավարտից հետո<ref>{{Cite web |last=Bashir Mohamed Caato |date=29 November 2023 |title=Somalia has joined the EAC regional bloc. What happens next? |url=https://www.aljazeera.com/features/2023/11/29/somalia-has-joined-the-eac-regional-bloc-what-happens-next |website=aljazeera.com}}</ref>: 2024 թվականի փետրվարի 10-ին խորհրդարանը հավանություն է տվել միանալու պայմանագրին<ref>{{Cite news |date=2024-02-12 |title=Somalia close to formalise EAC membership |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/somalia-close-to-formalise-eac-membership-4522634 |work=The East African}}</ref>: Սոմալին իր վավերացման փաստաթղթերը ի պահ է հանձնել 2024 թվականի մարտի 4-ին՝ այդպիսով դառնալով կազմակերպության ութերորդ անդամը<ref>{{Cite web |date=2024-03-04 |title=Somalia Deposits Ratification Instrument With EAC SG |url=https://www.capitalfm.co.ke/news/2024/03/somalia-deposits-ratification-instrument-with-eac-sg/ |website=capitalfm.co.ke}}</ref>:
Սոմալիի ներկայացուցիչները 2012 թվականի մարտին դիմել են ԱՖՀ-ին անդամակցելու համար<ref>{{Cite web |date=6 March 2012 |title=Somalia applies to join EAC bloc » Capital News |url=https://www.capitalfm.co.ke/news/2012/03/somalia-applies-to-join-eac-bloc/ |access-date=20 August 2023 |website=Capital News |language=en-US}}</ref>: Դիմումը քննարկվել է ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարների կողմից 2012 թվականի դեկտեմբերին, որոնք խնդրել են, որ ԱՖՀ Խորհուրդը աշխատի Սոմալիի հետ՝ ստուգելու իրենց դիմումը<ref>{{Cite web |date=2 April 2015 |title=Communiqué of the 14th ordinary summit of EAC heads of state |url=http://www.news.eac.int/index.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=316&Itemid=77 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150402124601/http://www.news.eac.int/index.php?option=com_docman&task=doc_view&gid=316&Itemid=77 |archive-date=2 April 2015 |access-date=20 August 2023}}</ref>: 2015 թվականի փետրվարին ԱՖՀ-ը կրկին քննարկել է այդ հարցը, բայց հետաձգել է որոշումը, քանի որ ստուգումը դեռևս չէր սկսվել և ոչ էլ Սոմալիի կառավարության հետ նախապատրաստական աշխատանքներն էին ավարտված<ref>{{Cite web |date=11 February 2020 |title=Not yet, S. Sudan and Somalia told by East Africa Community – Daily Nation |url=https://mobile.nation.co.ke/news/East-Africa-Community-Summit-Nairobi-South-Sudan-Somalia/-/1950946/2630646/-/format/xhtml/-/njui1j/-/index.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20200211193530/https://mobile.nation.co.ke/news/East-Africa-Community-Summit-Nairobi-South-Sudan-Somalia/-/1950946/2630646/-/format/xhtml/-/njui1j/-/index.html |archive-date=11 February 2020 |access-date=20 August 2023}}</ref>: 2022 թվականի հուլիսի 22-ին ԱՖՀ պետությունների ղեկավարների 22-րդ սովորական գագաթնաժողովի ժամանակ ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարները նշել են, որ Սոմալիի՝ համայնքին միանալու ստուգման գործընթացը պետք է արագ ավարտվի<ref>{{Cite web |title=Communiqué of the 22nd ordinary summit of the East African Community heads of state |url=https://www.eac.int/communique/2537-communiqu%C3%A9-of-the-22nd-ordinary-summit-of-the-east-african-community-heads-of-state |access-date=20 August 2023 |website=eac.int}}</ref>: 2023 թվականին Արևելյան Աֆրիկայի Համայինքի գլխավոր քարտուղար Փիթեր Մաթուկին ասել է, որ Սոմալին վճռական քայլ է կատարել դաշինքի ութերորդ անդամը դառնալու ուղղությամբ, ընդ որում ընդունման շուրջ բանակցությունները տևելու են օգոստոսի 22-ից սեպտեմբերի 5-ը<ref>{{Cite web |date=19 August 2023 |title=Somalia set to join EAC this year, says Sec-Gen Mathuki |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/somalia-set-to-join-eac-this-year-says-sec-gen-mathuki-4340216 |access-date=20 August 2023 |website=The East African |language=en}}</ref>: Սոմալին պաշտոնապես ընդունվել է 2023 թվականի նոյեմբերի 24-ին պետությունների ղեկավարների 23-րդ սովորական գագաթնաժողովի ժամանակ՝ հինգ ժամ տևած դռնփակ հանդիպումից հետո<ref>{{Cite news |last=Vincent Owino |date=24 November 2023 |title=Somalia officially admitted into EAC |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/somalia-officially-admitted-into-eac-4444168 |access-date=24 November 2023 |work=The EastAfrican}}</ref><ref>{{Cite web |date=2023-11-25 |title=East African Community continues on a trajectory of expansion as Summit admits Somalia into the bloc |url=https://www.eac.int/press-releases/2977-east-african-community-continues-on-a-trajectory-of-expansion-as-summit-admits-somalia-into-the-bloc |access-date=2023-12-27 |publisher=East African Community}}</ref>: Անդամակցության պայմանագիրը ստորագրվել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 15-ին [[Կամպալա|Ուգանդայի Կամպալայում]] գտնվող նախագահական նստավայրում, ընդ որում Սոմալին 6 ամիս ժամանակ է ունեցել պայմանագրի վավերացումն ավարտելու համար<ref>{{Cite web |date=2023-12-15 |title=Somali to sign Treaty of Accession with the East African Community today |url=https://www.eac.int/press-releases/2989-somali-to-sign-treaty-of-accession-with-the-east-african-community-today |access-date=2023-12-27 |publisher=East African Community}}</ref><ref>{{Cite web |date=16 December 2023 |title=Somalia Joins East Africa Trade Bloc |url=https://www.voanews.com/a/somalia-joins-east-africa-trade-bloc/7401027.html |access-date=19 December 2023 |website=voanews.com}}</ref>: Անդամակցությունը պաշտոնական է եղել միայն վավերացման ավարտից հետո<ref>{{Cite web |last=Bashir Mohamed Caato |date=29 November 2023 |title=Somalia has joined the EAC regional bloc. What happens next? |url=https://www.aljazeera.com/features/2023/11/29/somalia-has-joined-the-eac-regional-bloc-what-happens-next |website=aljazeera.com}}</ref>: 2024 թվականի փետրվարի 10-ին խորհրդարանը հավանություն է տվել միանալու պայմանագրին<ref>{{Cite news |date=2024-02-12 |title=Somalia close to formalise EAC membership |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/somalia-close-to-formalise-eac-membership-4522634 |work=The East African}}</ref>: Սոմալին իր վավերացման փաստաթղթերը ի պահ է հանձնել 2024 թվականի մարտի 4-ին՝ այդպիսով դառնալով կազմակերպության ութերորդ անդամը<ref>{{Cite web |date=2024-03-04 |title=Somalia Deposits Ratification Instrument With EAC SG |url=https://www.capitalfm.co.ke/news/2024/03/somalia-deposits-ratification-instrument-with-eac-sg/ |website=capitalfm.co.ke}}</ref>:

== Աշխարագրություն ==
Ձեզ ընդգրկող աշխարհագրական շրջանը զբաղեցնում է 4,810,363 քառակուսի կիլոմետր (1,857,292 քառակուսի մղոն) տարածք, որի ընդհանուր բնակչությունը կազմում է մոտ 281,050,447 մարդ:

== Գործընկեր պետություններ ==
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|+Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի գործընկեր պետությունների ակնարկ
! scope="col" |Country
! scope="col" |Մայրաքաղաք
! scope="col" |
! scope="col" |Popula&#xAD;tion<ref name="imf_data">{{cite web |title=World Economic Outlook database: April 2022 |url=https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report?c=618,636,664,714,733,738,746,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,LP,&sy=2022&ey=2022&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1 |website=imf.org}}</ref>
! scope="col" |Area (km<sup>2</sup>)
! scope="col" |GDP
(US${{nbsp}}bn)<ref name="imf_data" />
! scope="col" |GDP
per capita
(US$)<ref name="imf_data" />
! scope="col" |GDP PPP
(US${{nbsp}}bn)<ref name="imf_data" />
! scope="col" |GDP PPP
per capita
(US$)<ref name="imf_data" />
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|Burundi}}
| style="text-align:left" |[[Gitega]]
| style="text-align:center" |2007
|{{Nts|12722976}}
|{{Nts|27834}}
|3.4
|{{Nts|272.4}}
|10.8
|{{Nts|855.6}}
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|DR Congo}}
| style="text-align:left" |[[Kinshasa]]
| style="text-align:center" |2022
|{{Nts|95944984}}
|{{Nts|2344858}}
|51.2
|{{Nts|669.4}}
|127.4
|{{Nts|1315.9}}
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|Kenya}}
| style="text-align:left" |[[Nairobi]]
| style="text-align:center" |2000
|{{Nts|56553921}}
|{{Nts|580367}}
|114.7
|{{Nts|2252.0}}
|308.7
|{{Nts|6061.4}}
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|Rwanda}}
| style="text-align:left" |[[Kigali]]
| style="text-align:center" |2007
|{{Nts|13,705,697}}
|{{Nts|26338}}
|12.1
|{{Nts|910.0}}
|37.2
|{{Nts|2807.6}}
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|Somalia}}
| style="text-align:left" |[[Mogadishu]]
| style="text-align:center" |2024
|{{Nts|16500000}}
|{{Nts|637,657}}
|12.49
|{{Nts|756.98}}
|34.02
|{{Nts|2060}}<ref>https://www.imf.org/external/datamapper/profile/SOM</ref>
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|South Sudan}}
| style="text-align:left" |[[Juba]]
| style="text-align:center" |2016
|{{Nts|11501583}}
|{{Nts|644329}}
|5.7
|{{Nts|392.7}}
|13.5
|{{Nts|927.5}}
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|Tanzania}}
| style="text-align:left" |[[Dodoma]]
| style="text-align:center" |2000
|{{Nts|63732235}}
|{{Nts|945087}}
|77.5
|{{Nts|1260.1}}
|206.6
|{{Nts|3358.3}}
|-
| scope="row" style="text-align:left" |{{Flag|Uganda}}
| style="text-align:left" |[[Kampala]]
| style="text-align:center" |2000
|{{Nts|49135753}}
|{{Nts|241550}}
|46.4
|{{Nts|1060.4}}
|129.5
|{{Nts|2960.5}}
|-
! colspan="3" |
! style="text-align:right" |{{Nts|312,397,152}}
! style="text-align:right" |{{Nts|5448020}}
! style="text-align:right" |325
! style="text-align:right" |1106.3
! style="text-align:right" |834
! style="text-align:right" |2841.4
|}

=== Potential expansion ===

==== Անգոլա ====
2019 թվականին նախագահ Լորենսուն միջնորդել է բացել սահմանները և դադարեցնել ռազմական գործողությունները հարևան Ռուանդայի և Ուգանդայի միջև: Պատմականորեն Անգոլան սերտորեն համագործակցել է Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության հետ քաղաքական ոլորտում՝ կենտրոնանալով այս երկրում խաղաղության և կայունության վրա: Անգոլան ներկայումս ղեկավարում է Ռուանդայի և Ուգանդայի գործընկեր պետությունների՝ Ուգանդայի և Ռուանդայի հետ Կոնգոյի արևելյան հատվածում կայունության ապահովման Լուանդական գործընթացը:<ref>{{cite web |date=6 July 2022 |title=Tshisekedi, Kagame to meet in Angola over Congo war |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/tshisekedi-kagame-to-meet-in-angola-3870464}}</ref><ref name="Angola">{{cite web |date=22 August 2019 |title=Uganda, Rwanda presidents agree ceasefire after Angola, Congo mediation |url=https://www.africanews.com/2019/08/22/uganda-rwanda-presidents-agree-ceasefire-after-angola-congo-mediation/}}</ref>

==== Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետություն ====
ԱՖՀ-ի գործընկեր պետությունները՝ Բուրունդին, Կոնգոն, Ռուանդան և Տանզանիան ներգրավված են եղել [[Կենտրոնաաֆրիկյան Հանրապետություն|Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետությունում]] խաղաղապահ առաքելություններում: Նախագահ Տուադերան ողջունել է Ռուանդայի աջակցությունը երկրում խաղաղություն ապահովելու գործում: Կոնգոյի միացումը ԱՖՀ-ին և ենթակառուցվածքների զարգացումը Կոնգոյի Հանրապետությունում գտնվող Պուենտ Նուարից մինչև Կենտրոնական Աֆրիկայի Հանրապետության մայրաքաղաք Բանգի, ինչպես նաև երկրի ընդգրկումը Lapsset նախագծում Լամու-Ջուբա-Բանգի-դուալա հատվածում, որը թույլ կտա այս օգտակար հանածոներով և ռեսուրսներով հարուստ երկրին իրականացնել տնտեսական օգուտներ<ref>{{cite web |date=15 March 2022 |title=In CAR, Rwandans lead East Africans in fight to keep a leader and nation alive |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/in-car-rwandans-fight-to-keep-a-leader-and-nation-alive-3748396}}</ref><ref>{{cite web |date=5 July 2020 |title=Lapsset project adopted by AU in move to boost continent's free trade area |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/business/lapsset-project-adopted-by-au-in-move-to-boost-continent-s-free-trade-area-1435134}}</ref>:

==== Կոմորյան կղզիներ ====
2023 թվականի հուլիսին Քենիայի նախագահ [[Ուիլյամ Ռուտո|Ուիլյամ Ռուտոն]] բարձրացրել է [[Կոմորյան կղզիներ|Կոմորների]] միանալու գաղափարը ԱՖՀ-ին՝ ստորագրելով համաձայնագիր Քենիայի և Կոմորների միջև խորը երկկողմ համագործակցության համար: Կոմորները և գործող անդամ Տանզանիան ծովային սահման ունեն<ref>{{cite news |author=Aggrey Mutambo |date=8 July 2023 |title=Ruto woos Comoros to join EAC in quest for expanded bloc |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/ruto-woos-comoros-to-join-eac-4297102 |access-date=12 July 2023 |work=The EastAfrican}}</ref>:

==== Կոնգոյի Հանրապետություն ====
[[Կոնգոյի Հանրապետություն|Կոնգոյի Հանրապետությունը]] ամուր պատմական քաղաքական, տնտեսական և մշակութային կապեր ունի ԴՀ Կոնգոյի հետ: Կոնգոյի Հանրապետությունը Մեծ լճերի տարածաշրջանի միջազգային կոնֆերանսի շրջանակներում ներգրավված է Արևելյան ԴՀ Կոնգոյի խաղաղության և կայունության ջանքերում Անգոլայի հետ միասին: Ռուանդայի և Ուգանդայի առաջնորդները հանդիպում են ունեցել Լուանդայում նախագահ Սասու Նգեսսոյի հետ՝ աջակցելու խաղաղության այս ջանքերին<ref name="Angola2">{{Cite web |date=22 August 2019 |title=Uganda, Rwanda presidents agree ceasefire after Angola, Congo mediation |url=https://www.africanews.com/2019/08/22/uganda-rwanda-presidents-agree-ceasefire-after-angola-congo-mediation/}}</ref><ref name="Angola" /><ref>{{cite web |date=4 July 2022 |title=Rwanda's Kagame, DRC's Tshisekedi to hold talks in Angola |url=https://www.monitor.co.ug/uganda/news/rwanda-s-kagame-drc-s-tshisekedi-to-hold-talks-in-angola-3869000}}</ref>:

==== Ջիբութի ====
Երբ Սոմալին պատրաստվում էր միանալ խմբին, ԱՖՀ-ի գլխավոր քարտուղարն ակնարկել է, որ Ջիբութին և Եթովպիան կմիանանԱՖՀ-ին, որպեսզի համայնքի շուկայական չափը հասնի 800 միլիոն մարդու<ref name="Said">{{Cite web |last=Said |first=Mariam |date=5 October 2023 |title=Ethiopia, Djibouti to join EAC – Daily News |url=https://dailynews.co.tz/ethiopia-djibouti-to-join-eac/ |access-date=10 October 2023 |language=en-US}}</ref>:

==== Ethiopia ====
Kenyan President Uhuru Kenyatta proposed expanding the EAC to include Central, Northern, and Southern African states, such as [[Ethiopia]].<ref>{{Cite web |date=6 September 2021 |title=Kenyatta's EAC agenda: Admit more countries to regional bloc |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/kenyatta-eac-agenda-more-countries-to-regional-bloc-3539602 |access-date=25 March 2022 |website=The East African |language=en}}</ref> The potential joining of Ethiopia into the EAC would bring the population to approximately 420 million.<ref>{{Cite web |title=Ethiopia Population (2022) – Worldometer |url=https://www.worldometers.info/world-population/ethiopia-population/ |access-date=8 April 2022 |website=worldometers.info |language=en}}</ref> Speaking at the opening of the One Stop Border post in Moyale in 2020, Prime Minister Abiy Ahmed of Ethiopia affirmed his commitment to regional integration saying that the east African people are one people and economic integration is a key goal for the region to achieve so as to unlock its potential.<ref>{{Cite web |date=9 December 2020 |title=Kenya's Uhuru & Ethiopia's Abiy Open Moyale One-Stop Border Post – Taarifa Rwanda |url=https://taarifa.rw/kenyas-uhuru-ethiopias-abiy-open-moyale-one-stop-border-post/ |access-date=8 April 2022 |language=en-US}}</ref><ref>{{Citation |title=Ethiopia PM Abiy Ahmed speech at the new Lamu Port in Lamu County |url=https://www.youtube.com/watch?v=nf_Tnd2Vl4A |access-date=8 April 2022 |language=en}}</ref> With other horn of Africa countries like Somalia joining the EAC and the opening up of Ethiopia's sectors such as banking and telecommunications to the private sector, being part of the EAC could soon become a priority to accelerate economic gains.<ref>{{cite web |date=23 March 2022 |title=Ethiopia to Open up its Banking Sector to Foreign Competition – Kenyan Wallstreet |url=https://kenyanwallstreet.com/ethiopia-has-two-state-owned-banks-as-well-as-16-private-local-banks-and-will-soon-open-up-the-sector-to-foreign-banks-similar-to-what-it-has-done-for-the-telecoms-sector/}}</ref> The vision of the region's leaders is to have the community reach 800 million people and to integrate the horn of Africa into the EAC. Ethiopia and Djibouti will soon be joining the EAC, originally planned to be together with Somalia.<ref name="Said" />

==== Malawi ====
In 2010, Tanzanian officials expressed interest in inviting [[Malawi]] to join the EAC. Malawian Foreign Affairs Minister [[Etta Banda]] said, however, that there were no formal negotiations taking place concerning Malawian membership.<ref>{{cite web |date=11 March 2010 |title=Daily Times {{pipe}} Malawi News {{pipe}} Sunday Times {{pipe}} The Weekend Times |url=http://www.bnltimes.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2596&Itemid=26 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120310034828/http://www.bnltimes.com/index.php?option=com_content&task=view&id=2596&Itemid=26 |archive-date=10 March 2012 |access-date=1 July 2010 |work=The BNL Times}}</ref>

==== Mozambique ====
Ugandan President Yoweri Museveni in May 2022, hinted at the possibility of deploying an East African regional force to [[Mozambique]] to counter insurgency in the Northern Provinces. Rwanda, at the request of Mozambique, in July 2021 had sent a strong contingent to Cabo Delgado. Mozambique shares cultural and historical ties with EAC Partner States. There is a significant Kiswahili speaking population in the country.<ref>{{cite web |date=2 May 2022 |title=Museveni proposes regional force to counter Mozambique terrorist threat |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/museveni-regional-force-to-counter-mozambique-terrorist-threat-3799162}}</ref><ref>{{cite web |date=27 April 2022 |title=Mozambique's President Filipe Nyusi arrives in Uganda for official visit |url=https://www.theeastafrican.co.ke/tea/news/east-africa/president-nyusi-arrives-in-uganda-3796058}}</ref>

==== Sudan ====
[[Sudan]] applied to join the EAC in 2011, with Burundi, Kenya, and Rwanda supporting membership, while Tanzania and Uganda were opposed to it. They contended that because of the Sudan's lack of a direct border with the EAC at the time, its allegedly discriminatory actions toward [[Black people|black Africans]], its record of human rights violations, and its history of hostilities with both South Sudan and Uganda, Sudan was ineligible to join and their application was rejected in December 2012.<ref>{{cite news |last=Ihucha |first=Adam |date=18 September 2011 |title=EAC split on Khartoum's bid to join community |url=https://www.theeastafrican.co.ke/news/EAC+split+on+Khartoum+s+bid+to+join+community+/-/2558/1238324/-/1j8q1jz/-/ |access-date=18 September 2011 |agency=The East African}}</ref><ref>{{cite web |date=5 December 2011 |title=Why Sudan's EAC application was rejected |url=http://focus.rw/wp/2011/12/why-sudan’s-eac-application-was-rejected/ |url-status=dead |archive-url=https://archive.today/20130705033157/http://focus.rw/wp/2011/12/why-sudan%E2%80%99s-eac-application-was-rejected/ |archive-date=5 July 2013 |access-date=4 July 2013}}</ref>

09:10, 2 Մայիսի 2024-ի տարբերակ

Արևելյան Աֆրիկայի Համայնք (ԱՖՀ), միջկառավարական կազմակերպություն, որը կազմված է Արևելյան Աֆրիկայի ութ երկրներից: Անդամ երկրներն են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը, Սոմալիի Դաշնային Հանրապետությունը, Բուրունդիի, Քենիայի, Ռուանդայի, Հարավային Սուդանի, Ուգանդայի և Տանզանիայի Հանրապետությունները[1]։ Հարավային Սուդանի նախագահ Սալվա Կիիր Մայարդիտը ԱՖՀ-ի ներկայիս նախագահն է: Կազմակերպությունը հիմնադրվել է 1967 թվականին, փլուզվել է 1977 թվականին և վերաստեղծվել 2000 թվականի հուլիսի 7-ին[2]։ ԱՖՀ-ի հիմնական նպատակն է խթանել տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրումը:

2008 թվականին Հարավային Աֆրիկայի Զարգացման Համայնքի (ՀԱԶՀ) և Արևելյան և Հարավային Աֆրիկայի ընդհանուր շուկայի (ԱՀԱԸՇ) հետ բանակցություններից հետո ԱՖՀ-ը համաձայնել է ընդլայնված ազատ առևտրի տարածքի ստեղծմանը, որը ներառում է բոլոր երեք կազմակերպությունների անդամ երկրները: ԱՖՀ-ը Աֆրիկյան տնտեսական համայնքի անբաժանելի մասն է:

ԱՖՀ-ը Արևելյան Աֆրիկայի ֆեդերացիայի հավանական նախորդն է, որը նրա անդամների ենթադրյալ դաշնությունն է մեկ ինքնիշխան պետության մեջ[3]։ 2010 թվականին ԵՀՀ-ն գործարկել է իր սեփական ընդհանուր շուկան ապրանքների, աշխատուժի և կապիտալի համար տարածաշրջանում` նպատակ ունենալով ստեղծել ընդհանուր արժույթ և, ի վերջո, լիարժեք քաղաքական դաշնություն[4]։ 2013 թվականին ստորագրվել է արձանագրություն, որտեղ ուրվագծվում են 10 տարվա ընթացքում արժութային միություն ստեղծելու իրենց ծրագրերը[5]։ 2018 թվականի սեպտեմբերին ստեղծվել է հանձնաժողով՝ սկսելու տարածաշրջանային սահմանադրության մշակման գործընթացը[6]։

Պատմություն

Ձևավորում և վերակազմավորում

Ձախից աջ՝ Ուգանդայի նախագահ Յովերի Մուսևենին, Քենիայի նախագահ Մվայ Կիբակի և Տանզանիայի նախագահ Ջակայա Կիկվետեն ԱՖՀ-ի ութերորդ գագաթնաժողովի ժամանակ Արուշայում։ 2006 թվականի նոյեմբեր։

Քենիան, Տանզանիան և Ուգանդան համագործակցում են միմյանց հետ 20-րդ դարի սկզբից։ Արևելյան Աֆրիկայի արժութային խորհուրդը 1919-1966 թվականներին տրամադրել է ընդհանուր արժույթ: 1917 թվականին Քենիայի և Ուգանդայի միջև մաքսային միությանը, որին Տանգանիկան միացել է 1927 թվականին, հետևեցին Արևելյան Աֆրիկայի Բարձրագույն հանձնաժողովը (EAHC) 1948-1961 թվականներին, Արևելյան Աֆրիկայի Ընդհանուր Ծառայությունների Կազմակերպությունը (EACSO) 1961-1967 թվականներին, և EAC-ը [7] 1967-1977 թթ. Բուրունդին և Ռուանդան միացել են EAC-ին 2009 թվականի հուլիսի 6-ին [8]

Քենիայի գաղութի, Ուգանդայի պրոտեկտորատի և Տանգանիկա տարածքի միջև միջտարածաշրջանային համագործակցությունը պաշտոնապես ձևակերպվել է 1948 թվականին Արևելյան Աֆրիկայի Բարձրագույն հանձնաժողովի կողմից: Դա նախատեսում էր Մաքսային միություն, ընդհանուր արտաքին սակագին, արժույթ և փոստային ծախսեր։ Այն նաև ընդհանուր ծառայություններ է մատուցել տրանսպորտի և կապի, գիտական հետազոտությունների և կրթության ոլորտներում։  Անկախությունից հետո գործունեության այս ինտեգրված ոլորտները վերականգնվել են և Արևելյան Աֆրիկայի Բարձրագույն Հանձնաժողովին (ԱԱԲՀ) փոխարինել է Արևելյան Աֆրիկայի Ընդհանուր Ծառայությունների Կազմակերպությունը (ԱՖԸԾԿ), ինչը, շատ դիտորդների կարծիքով, պետք է հանգեցներ երեք տարածքների միջև քաղաքական ֆեդերացիայի: Նոր կազմակերպությունը դժվարությունների է հանդիպել համատեղ պլանավորման և հարկաբյուջետային քաղաքականության բացակայության, առանձին քաղաքական ուղղությունների և Քենիայի գերիշխող տնտեսական դիրքի պատճառով: 1967 թվականին ԱՖԸԾԿ-ին փոխարինել է ԱՖՀ-ն։ Այս մարմնի նպատակն է ամրապնդել անդամների միջև կապերը ընդհանուր շուկայի, միասնական մաքսային սակագնի և մի շարք հանրային ծառայությունների միջոցով՝ տարածաշրջանում հավասարակշռված տնտեսական աճի հասնելու համար[9]:

1977 թվականին ԱՖՀ-ն պլուզվել է։ Փլուզման պատճառները Քենիայի եղել են պահանջներն՝ ավելի շատ տեղեր տրամադրել քաղաքականության մարմիններում, քան Ուգանդան և Տանզանիան, տարաձայնությունները Ուգանդայի բռնապետ Իդի Ամինի հետ, որը պահանջել է, որ Տանզանիան[10], որպես ԱՖՀ անդամ պետություն, ապաստան չտա այն ուժերին, որոնք պայքարում են մեկ այլ անդամ պետության կառավարությունը տապալելու համար, ինչպես նաև Տանզանիայում սոցիալիզմի անհամեմատելի տնտեսական համակարգերը և Քենիայում կապիտալիզմը[11]: Երեք անդամ երկրները կորցրել են ավելի քան վաթսուն տարվա համագործակցությունը և մասշտաբի տնտեսության առավելությունները, թեև Քենիայի կառավարության որոշ պաշտոնյաներփլուզումը տոնել ենշամպայնով[12]:

Նախագահներ Դանիել Արապ Մոյը (Քենիա), Ալի Հասան Մվինին (Տանզանիա) և Յովերի Կագուտա Մուսևենին (Ուգանդա) 1993 թվականի նոյեմբերի 30-ին Կամպալայում ստորագրեցին Արևելյան Աֆրիկայի համագործակցության պայմանագիրը և ստեղծեցին եռակողմ համագործակցության հանձնաժողով[13]։ Սկսվել է վերաինտեգրման գործընթաց՝ ներառելով համագործակցության եռակողմ ծրագրեր քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական և մշակութային ոլորտներում, հետազոտությունների և տեխնոլոգիաների, պաշտպանության, անվտանգության և իրավական ու դատական գործերում:

ԱՖՀ-ն վերաստեղծվել է 1999 թվականի նոյեմբերի 30-ին, երբ ստորագրվել է նրա վերստեղծման պայմանագիրը։ Այն ուժի մեջ է մտել 2000 թվականի հուլիսի 7-ին՝ նախորդ համայնքի և նրա մարմինների փլուզումից 23 տարի անց։ 2004 թվականի մարտին ստորագրվել է Մաքսային միության մասին համաձայնագիրը, որն ուժի մեջ է մտել 2005 թվականի հունվարի 1-ից ։ Քենիան՝ տարածաշրջանի խոշորագույն արտահանողը, մինչև 2010 թվականը շարունակել է մաքսատուրքեր վճարել մյուս չորս երկրներ ներմուծվող ապրանքների համար՝ կրճատված չափով։ Երրորդ երկրներից ներմուծվող ապրանքների նկատմամբ կիրառվում է սակագների ընդհանուր համակարգ[14]։ 2016 թվականի նոյեմբերի 30-ին հայտարարվել է, որ մոտակա նպատակը լինելու է կոնֆեդերացիայի ստեղծումը, այլ ոչ թե ֆեդերացիայի։

Հարավային Սուդանի միացում

Քենիայի և Ռուանդայի նախագահները հրավիրել են Հարավային Սուդանի Ինքնավար Կառավարությանը 2011 թվականին Հարավային Սուդանի անկախացումից հետո դիմել անդամակցության համար[15][16], իսկ Հարավային Սուդանը 2011 թվականի հուլիսի կեսերի դրությամբ, ըստ տեղեկությունների, արդեր ցանկություն է ունեցել դիմելու [15][17]։ Ռոյթերսը Հարավային Սուդանը համարում է կարճաժամկետ ժամանակում ԱՖՀ-ի միանալու ամենահավանական թեկնածուն[18], և Տանզանական The Citizen օրաթերթում հրապարակված հոդվածում, որը հայտնում է, որ Արևելյան Աֆրիկայի Օրենսդիր ժողովի նախագահ Աբդիրահին Հայթար Աբդին ասում է, որ Հարավային Սուդանը «ազատ է միանալու ԱՖՀ-ին», պնդում է, որ վերլուծաբանները, կարծում եմ, որ երկիրը շուտով կդառնա տարածաշրջանային մարմնի լիիրավ անդամ[19]։

2011 թվականի սեպտեմբերի 17-ին Daily Nation-ը մեջբերել է Հարավային Սուդանի մի պատգամավորի խոսքերը, որը ասում է, որ թեև իր կառավարությունը ցանկանում է միանալ ԱՖՀ-ին, այն հավանաբար կհետաձգի իր անդամակցությունը այն մտավախությունների պատճառով, որ իր տնտեսությունը բավականաչափ զարգացած չէ, որպեսզի մրցակցի ԱՖՀ անդամ երկրների հետ և կարող է «աղբավայր» դառնալ Քենիայի, Տանզանիայի և Ուգանդայի արտահանման համար[20]։ Դրան հակադարձել է նախագահ Սալվա Կիիրը, որը հայտարարել է, որ Հարավային Սուդանը սկսել է դիմելու գործընթացը մեկ ամիս անց[21]։ Դիմումը հետաձգվել 2012 թվականիէ դեկտեմբերին[22], սակայն Հարավային Սուդանում ուգանդական boda-boda օպերատորների հետ տեղի ունեցած միջադեպերը քաղաքական լարվածություն են ստեղծել և հետաձգել են գործընթացը[23]։

2012 թվականի դեկտեմբերին Տանզանիան համաձայնել է Հարավային Սուդանի՝ ԱՖՀ-ին միանալու հայտին՝ ճանապարհ բացելով աշխարհի նորագույն պետության համար՝ դառնալու տարածաշրջանային բլոկի վեցերորդ անդամը[24]։ 2013 թվականի մայիսին Արևելյան Աֆրիկայի համայնքը 82,000 ԱՄՆ դոլար Է հատկացրել Հարավային Սուդանի դաշինքին միանալու համար, չնայած դա կարող է տեղի էր ունենալ 2016 թվականից ոչ շուտ: Ենթադրվում է, որ այս գործընթացը, որը պետք է սկսվեր 2013 թվականի օգոստոսին Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի նախարարների խորհրդի նիստից հետո և պետք է տևեր առնվազն չորս տարի: 2012 թվականին Նայրոբիում կայացած 14-րդ հերթական գագաթնաժողովում Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի պետությունների ղեկավարները հաստատել են ստուգման զեկույցը, որը ներկայացվել էր նախարարների խորհրդի կողմից, այնուհետև այն ուղարկեցին Հարավային Սուդանի հետ բանակցային գործընթաց սկսելու համար[25]:

Ստեղծվել է թիմ՝ Հարավային Սուդանի հայտը գնահատելու համար։ Այնուամենայնիվ, 2014 թվականի ապրիլին երկիրը խնդրել է հետաձգել ընդունելության գործընթացը, ենթադրաբար, շարունակվող ներքին կոնֆլիկտի պատճառով[26][27]:

Հարավային Սուդանի արտաքին գործերի նախարար Բարնաբա Մարիալ Բենջամինը 2015 թվականի հոկտեմբերին հրապարակավ հայտարարել է, որ մայիսին, հունիսին, օգոստոսին, սեպտեմբերին և հոկտեմբերին հատուկ տեխնիկական կոմիտեի գնահատումներից և հանդիպումներից հետո կոմիտեն առաջարկել է Հարավային Սուդանին թույլատրել միանալ Արևելյան Աֆրիկայի Համայնքին։ Այդ առաջարկությունները, սակայն, չեն հրապարակվել հանրությանը: Հաղորդվել է, որ Հարավային Սուդանը կարող է ընդունվել արդեն 2015 թվականի նոյեմբերին, երբ Արևելյան Աֆրիկայի երկրների ղեկավարները կհանդիպեն իրենց գագաթնաժողովում[28]։

2016 թվականի մարտին Հարավային Սուդանն ի վերջո հաստատվել է դաշինքին անդամակցելու համար[29], իսկ 2016 թվականի ապրիլին ստորագրել է միանալու պայմանագիր[30]։ Համաձայնագիրը վավերացնելու համար նա ուներ վեց ամիս, ինչն էլ արել է սեպտեմբերի 5-ին, և այդ ժամանակ նա պաշտոնապես միացել է համայնքին[31][32]։ Երկիրը դեռ չի մասնակցում նույն չափով, ինչ մյուս անդամները[33]։

Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության միացում

2010 թվականին Տանզանիայի պաշտոնյաները ցանկություն հայտնեցին հրավիրել ԴՀ Կոնգոյին միանալու Արևելյան Աֆրիկայի Համայնքին: Կոնգոն դիմել է ԱՖՀ ընդունվելու համար 2019 թվականի հունիսին[34]: 2021 թվականի հունիսին ԱՖՀ-ի գագաթնաժողովը մեկնարկել է ստուգման առաքելություն՝ գնահատելու Կոնգոյի համապատասխանությունը Համայնք ընդունելու համար, և այնուհետև մշակել է զեկույց իրենց բացահայտումների վերաբերյալ[35]: 2021 թվականի նոյեմբերի 23-ին Արևելյան Աֆրիկայի Համայնքի հարցերով պատասխանատու նախարարները առաջարկել են ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարներին քննարկել ստուգող խմբի զեկույցը Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության (ԿԱՀ) Համայնքին միանալու դիմումի վերաբերյալ[36]: 2022 թվականի փետրվարին ԱՖՀ Նախարարների խորհուրդը առաջարկել է, որ ԿԺԴ-ն ընդունվի որպես ԱՖՀ նոր անդամ երկիր[37]: 2022 թվականի մարտի 18-ին ԱՖՀ-ի գլխավոր քարտուղար Փիթեր Մաթուկին հաստատել է, որ պետությունների ղեկավարները կհաստատեն ընդունելությունը 2022 թվականի մարտի 29-ին[38]: Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունը ընդունվել է որպես ԱՖՀ-ի անդամ 2022 թվականի մարտի 29-ին, պետության ղեկավարի վիրտուալ գագաթնաժողովում, որը վարում էր Քենիայի Ուհուրու Քենյատան [39] և պաշտոնապես դարձել է Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի անդամ 2022 թվականի հուլիսի 11-ին: Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության միանալը ԱՖՀ-ի համար բացում է Արևմտյան Աֆրիկայի ափին գտնվող առաջին նավահանգիստը:

Սոմալիի միացում

Սոմալիի ներկայացուցիչները 2012 թվականի մարտին դիմել են ԱՖՀ-ին անդամակցելու համար[40]: Դիմումը քննարկվել է ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարների կողմից 2012 թվականի դեկտեմբերին, որոնք խնդրել են, որ ԱՖՀ Խորհուրդը աշխատի Սոմալիի հետ՝ ստուգելու իրենց դիմումը[41]: 2015 թվականի փետրվարին ԱՖՀ-ը կրկին քննարկել է այդ հարցը, բայց հետաձգել է որոշումը, քանի որ ստուգումը դեռևս չէր սկսվել և ոչ էլ Սոմալիի կառավարության հետ նախապատրաստական աշխատանքներն էին ավարտված[42]: 2022 թվականի հուլիսի 22-ին ԱՖՀ պետությունների ղեկավարների 22-րդ սովորական գագաթնաժողովի ժամանակ ԱՖՀ-ի պետությունների ղեկավարները նշել են, որ Սոմալիի՝ համայնքին միանալու ստուգման գործընթացը պետք է արագ ավարտվի[43]: 2023 թվականին Արևելյան Աֆրիկայի Համայինքի գլխավոր քարտուղար Փիթեր Մաթուկին ասել է, որ Սոմալին վճռական քայլ է կատարել դաշինքի ութերորդ անդամը դառնալու ուղղությամբ, ընդ որում ընդունման շուրջ բանակցությունները տևելու են օգոստոսի 22-ից սեպտեմբերի 5-ը[44]: Սոմալին պաշտոնապես ընդունվել է 2023 թվականի նոյեմբերի 24-ին պետությունների ղեկավարների 23-րդ սովորական գագաթնաժողովի ժամանակ՝ հինգ ժամ տևած դռնփակ հանդիպումից հետո[45][46]: Անդամակցության պայմանագիրը ստորագրվել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Ուգանդայի Կամպալայում գտնվող նախագահական նստավայրում, ընդ որում Սոմալին 6 ամիս ժամանակ է ունեցել պայմանագրի վավերացումն ավարտելու համար[47][48]: Անդամակցությունը պաշտոնական է եղել միայն վավերացման ավարտից հետո[49]: 2024 թվականի փետրվարի 10-ին խորհրդարանը հավանություն է տվել միանալու պայմանագրին[50]: Սոմալին իր վավերացման փաստաթղթերը ի պահ է հանձնել 2024 թվականի մարտի 4-ին՝ այդպիսով դառնալով կազմակերպության ութերորդ անդամը[51]:

Աշխարագրություն

Ձեզ ընդգրկող աշխարհագրական շրջանը զբաղեցնում է 4,810,363 քառակուսի կիլոմետր (1,857,292 քառակուսի մղոն) տարածք, որի ընդհանուր բնակչությունը կազմում է մոտ 281,050,447 մարդ:

Գործընկեր պետություններ

Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի գործընկեր պետությունների ակնարկ
Country Մայրաքաղաք Popula­tion[52] Area (km2) GDP

(US$ bn)[52]

GDP

per capita (US$)[52]

GDP PPP

(US$ bn)[52]

GDP PPP

per capita (US$)[52]

Կաղապար:Country data Burundi Gitega 2007 12 722 976 27 834 3.4 272,4 10.8 855,6
Կաղապար:Country data DR Congo Kinshasa 2022 95 944 984 2 344 858 51.2 669,4 127.4 1315,9
Կաղապար:Country data Kenya Nairobi 2000 56 553 921 580 367 114.7 2252,0 308.7 6061,4
Կաղապար:Country data Rwanda Kigali 2007 13,705,697 26 338 12.1 910,0 37.2 2807,6
Կաղապար:Country data Somalia Mogadishu 2024 16 500 000 637,657 12.49 756,98 34.02 2060[53]
Կաղապար:Country data South Sudan Juba 2016 11 501 583 644 329 5.7 392,7 13.5 927,5
Կաղապար:Country data Tanzania Dodoma 2000 63 732 235 945 087 77.5 1260,1 206.6 3358,3
Կաղապար:Country data Uganda Kampala 2000 49 135 753 241 550 46.4 1060,4 129.5 2960,5
312,397,152 5 448 020 325 1106.3 834 2841.4

Potential expansion

Անգոլա

2019 թվականին նախագահ Լորենսուն միջնորդել է բացել սահմանները և դադարեցնել ռազմական գործողությունները հարևան Ռուանդայի և Ուգանդայի միջև: Պատմականորեն Անգոլան սերտորեն համագործակցել է Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության հետ քաղաքական ոլորտում՝ կենտրոնանալով այս երկրում խաղաղության և կայունության վրա: Անգոլան ներկայումս ղեկավարում է Ռուանդայի և Ուգանդայի գործընկեր պետությունների՝ Ուգանդայի և Ռուանդայի հետ Կոնգոյի արևելյան հատվածում կայունության ապահովման Լուանդական գործընթացը:[54][55]

Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետություն

ԱՖՀ-ի գործընկեր պետությունները՝ Բուրունդին, Կոնգոն, Ռուանդան և Տանզանիան ներգրավված են եղել Կենտրոնական Աֆրիկյան Հանրապետությունում խաղաղապահ առաքելություններում: Նախագահ Տուադերան ողջունել է Ռուանդայի աջակցությունը երկրում խաղաղություն ապահովելու գործում: Կոնգոյի միացումը ԱՖՀ-ին և ենթակառուցվածքների զարգացումը Կոնգոյի Հանրապետությունում գտնվող Պուենտ Նուարից մինչև Կենտրոնական Աֆրիկայի Հանրապետության մայրաքաղաք Բանգի, ինչպես նաև երկրի ընդգրկումը Lapsset նախագծում Լամու-Ջուբա-Բանգի-դուալա հատվածում, որը թույլ կտա այս օգտակար հանածոներով և ռեսուրսներով հարուստ երկրին իրականացնել տնտեսական օգուտներ[56][57]:

Կոմորյան կղզիներ

2023 թվականի հուլիսին Քենիայի նախագահ Ուիլյամ Ռուտոն բարձրացրել է Կոմորների միանալու գաղափարը ԱՖՀ-ին՝ ստորագրելով համաձայնագիր Քենիայի և Կոմորների միջև խորը երկկողմ համագործակցության համար: Կոմորները և գործող անդամ Տանզանիան ծովային սահման ունեն[58]:

Կոնգոյի Հանրապետություն

Կոնգոյի Հանրապետությունը ամուր պատմական քաղաքական, տնտեսական և մշակութային կապեր ունի ԴՀ Կոնգոյի հետ: Կոնգոյի Հանրապետությունը Մեծ լճերի տարածաշրջանի միջազգային կոնֆերանսի շրջանակներում ներգրավված է Արևելյան ԴՀ Կոնգոյի խաղաղության և կայունության ջանքերում Անգոլայի հետ միասին: Ռուանդայի և Ուգանդայի առաջնորդները հանդիպում են ունեցել Լուանդայում նախագահ Սասու Նգեսսոյի հետ՝ աջակցելու խաղաղության այս ջանքերին[59][55][60]:

Ջիբութի

Երբ Սոմալին պատրաստվում էր միանալ խմբին, ԱՖՀ-ի գլխավոր քարտուղարն ակնարկել է, որ Ջիբութին և Եթովպիան կմիանանԱՖՀ-ին, որպեսզի համայնքի շուկայական չափը հասնի 800 միլիոն մարդու[61]:

Ethiopia

Kenyan President Uhuru Kenyatta proposed expanding the EAC to include Central, Northern, and Southern African states, such as Ethiopia.[62] The potential joining of Ethiopia into the EAC would bring the population to approximately 420 million.[63] Speaking at the opening of the One Stop Border post in Moyale in 2020, Prime Minister Abiy Ahmed of Ethiopia affirmed his commitment to regional integration saying that the east African people are one people and economic integration is a key goal for the region to achieve so as to unlock its potential.[64][65] With other horn of Africa countries like Somalia joining the EAC and the opening up of Ethiopia's sectors such as banking and telecommunications to the private sector, being part of the EAC could soon become a priority to accelerate economic gains.[66] The vision of the region's leaders is to have the community reach 800 million people and to integrate the horn of Africa into the EAC. Ethiopia and Djibouti will soon be joining the EAC, originally planned to be together with Somalia.[61]

Malawi

In 2010, Tanzanian officials expressed interest in inviting Malawi to join the EAC. Malawian Foreign Affairs Minister Etta Banda said, however, that there were no formal negotiations taking place concerning Malawian membership.[67]

Mozambique

Ugandan President Yoweri Museveni in May 2022, hinted at the possibility of deploying an East African regional force to Mozambique to counter insurgency in the Northern Provinces. Rwanda, at the request of Mozambique, in July 2021 had sent a strong contingent to Cabo Delgado. Mozambique shares cultural and historical ties with EAC Partner States. There is a significant Kiswahili speaking population in the country.[68][69]

Sudan

Sudan applied to join the EAC in 2011, with Burundi, Kenya, and Rwanda supporting membership, while Tanzania and Uganda were opposed to it. They contended that because of the Sudan's lack of a direct border with the EAC at the time, its allegedly discriminatory actions toward black Africans, its record of human rights violations, and its history of hostilities with both South Sudan and Uganda, Sudan was ineligible to join and their application was rejected in December 2012.[70][71]

  1. ↑ «East African Community continues on a trajectory of expansion as Summit admits Somalia into the bloc». Eac.int. 25 November 2023.
  2. ↑ «East African Community – Quick Facts». Eac.int. Արխիվացված է օրիգինալից 19 March 2009-ին. Վերցված է 1 July 2010-ին.
  3. ↑ «A political union for east Africa? – You say you want a federation». The Economist. 9 February 2019. Վերցված է 4 August 2019-ին.
  4. ↑ «FACTBOX-East African common market begins». Reuters. 1 July 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 18 January 2012-ին. Վերցված է 1 July 2010-ին.
  5. ↑ «East African trade bloc approves monetary union deal». Reuters. 30 November 2013.
  6. ↑ Havyarimana, Moses (29 September 2018). «Ready for a United States of East Africa? The wheels are already turning». The East African.
  7. ↑ «From Co-operation to Community». eac.int. Արխիվացված է օրիգինալից 10 May 2008-ին.
  8. ↑ «EAC Update E-newsletter». eac.int. Directorate of Corporate Communications and Public Affairs. Արխիվացված է օրիգինալից 26 April 2012-ին. Վերցված է 10 December 2011-ին.
  9. ↑ «East African Economic Community». Crwflags.com. Վերցված է 1 July 2010-ին.
  10. ↑ «– Born in anonymity». Ms.dk. Արխիվացված է օրիգինալից 16 June 2007-ին. Վերցված է 1 July 2010-ին.
  11. ↑ East African trade zone off to creaky start, Christian Science Monitor, 9 March 2006
  12. ↑ We Celebrated at EAC Collapse, Says Njonjo.
  13. ↑ «History of the EAC». EAC. Արխիվացված է օրիգինալից 21 December 2016-ին. Վերցված է 20 December 2016-ին.
  14. ↑ Aloo, Leonard Obura (2017), Ugirashebuja, Emmanuel; Ruhangisa, John Eudes; Ottervanger, Tom; Cuyvers, Armin (eds.), «Free Movement of Goods in the EAC», East African Community Law, Institutional, Substantive and Comparative EU Aspects, Brill, էջեր 303–325, JSTOR 10.1163/j.ctt1w76vj2.23, Վերցված է 21 February 2022-ին
  15. ↑ 15,0 15,1 «South Sudan: Big trading potential for EAC». IGIHE. 8 July 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 11 January 2012-ին. Վերցված է 9 July 2011-ին.
  16. ↑ Mazimpaka, Magnus (8 July 2011). «South Sudan: Rwanda Hopeful of South's Strategic Link to North Africa». allAfrica. Վերցված է 9 July 2011-ին.
  17. ↑ «Welcome South Sudan to EAC!». East African Business Week. 10 July 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 27 September 2011-ին. Վերցված է 10 July 2011-ին.
  18. ↑ «South Sudan needs African neighbours to survive». DAWN. 8 July 2011. Վերցված է 9 July 2011-ին.
  19. ↑ «South Sudan 'free to join the EAC'». The Citizen. 12 July 2011. Վերցված է 12 July 2011-ին.(չաշխատող հղում)
  20. ↑ Amos, Machel (17 September 2011). «South Sudan delays membership in regional bloc». Daily Nation. Վերցված է 18 September 2011-ին.
  21. ↑ «South Sudan readies for EAC membership». Արխիվացված է օրիգինալից 21 October 2011-ին.
  22. ↑ «Uganda says South Sudan likely to join EAC in 2014». Xinhua News Agency. 9 September 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 14 November 2013-ին. Վերցված է 17 October 2013-ին.
  23. ↑ «Ugandan MPs oppose South Sudan joining East African community». The Africa Report. 7 October 2013. Վերցված է 17 October 2013-ին.
  24. ↑ «Tanzania warms up to South Sudan membership». The EastAfrican. 8 December 2012. Վերցված է 21 November 2013-ին.
  25. ↑ «EAC prepares to admit South Sudan». The EastAfrican. 11 May 2013. Արխիվացված է օրիգինալից 12 February 2020-ին. Վերցված է 21 November 2013-ին.
  26. ↑ «South Sudan defers EAC admission». The Observer. Observer Media Ltd. 5 May 2014. Արխիվացված է օրիգինալից 12 May 2014-ին. Վերցված է 11 May 2014-ին.
  27. ↑ «allAfrica.com: East Africa: EAC to Decide On South Sudan Admission by April 2014». allAfrica.com. Վերցված է 9 May 2015-ին.
  28. ↑ «"East Africa: South Sudan's Push to Join EAC Gains Momentum", The East African, reported by Fred Oluoch, 7 November 2015, reprinted at allAfrica.com, accessed 14 November 2015».
  29. ↑ «South Sudan admitted into EAC». Daily Nation. 2 March 2016. Վերցված է 4 March 2016-ին.
  30. ↑ «Communiqué: signing ceremony of the treaty of accession of the Republic of South Sudan into the East African Community». East African Community. 15 April 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 24 April 2016-ին. Վերցված է 15 April 2016-ին.
  31. ↑ «Republic of South Sudan deposits Instruments of Ratification on the accession of the Treaty for the establishment of the East African Community to the Secretary General». East African Community. 5 September 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 11 September 2016-ին. Վերցված է 5 September 2016-ին.
  32. ↑ «Germany Ambassador pays courtesy call on EAC Secretary General». East African Community. 9 May 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 24 June 2016-ին. Վերցված է 1 June 2016-ին.
  33. ↑ «Finally, EA nations agree to disagree on federation». The Citizen. 30 November 2016. Վերցված է 28 May 2023-ին.
  34. ↑ «DR Congo seeks to join EAC». The East African (անգլերեն). Վերցված է 1 August 2019-ին.
  35. ↑ Kuteesa, Hudson (11 August 2021). «East Africa: Report on DR Congo Admission to EAC AwaitsMinisterial Decision». allAfrica. Վերցված է 7 September 2021-ին.
  36. ↑ «EAC Council of Ministers green-light Report on DRC Verification Mission for consideration by EAC Heads of State».
  37. ↑ «Democratic Republic of Congo inches closer to joining EAC». East African Community. 9 February 2022. Վերցված է 12 February 2022-ին.
  38. ↑ «DR Congo to join EAC next week». The East African (անգլերեն). 21 March 2022. Վերցված է 25 March 2022-ին.
  39. ↑ Luke Amani (29 March 2022). «DR Congo joins East African bloc». The EastAfrican. Վերցված է 29 March 2022-ին.
  40. ↑ «Somalia applies to join EAC bloc » Capital News». Capital News (ամերիկյան անգլերեն). 6 March 2012. Վերցված է 20 August 2023-ին.
  41. ↑ «Communiqué of the 14th ordinary summit of EAC heads of state». 2 April 2015. Արխիվացված է օրիգինալից 2 April 2015-ին. Վերցված է 20 August 2023-ին.
  42. ↑ «Not yet, S. Sudan and Somalia told by East Africa Community – Daily Nation». 11 February 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 11 February 2020-ին. Վերցված է 20 August 2023-ին.
  43. ↑ «Communiqué of the 22nd ordinary summit of the East African Community heads of state». eac.int. Վերցված է 20 August 2023-ին.
  44. ↑ «Somalia set to join EAC this year, says Sec-Gen Mathuki». The East African (անգլերեն). 19 August 2023. Վերցված է 20 August 2023-ին.
  45. ↑ Vincent Owino (24 November 2023). «Somalia officially admitted into EAC». The EastAfrican. Վերցված է 24 November 2023-ին.
  46. ↑ «East African Community continues on a trajectory of expansion as Summit admits Somalia into the bloc». East African Community. 2023-11-25. Վերցված է 2023-12-27-ին.
  47. ↑ «Somali to sign Treaty of Accession with the East African Community today». East African Community. 2023-12-15. Վերցված է 2023-12-27-ին.
  48. ↑ «Somalia Joins East Africa Trade Bloc». voanews.com. 16 December 2023. Վերցված է 19 December 2023-ին.
  49. ↑ Bashir Mohamed Caato (29 November 2023). «Somalia has joined the EAC regional bloc. What happens next?». aljazeera.com.
  50. ↑ «Somalia close to formalise EAC membership». The East African. 2024-02-12.
  51. ↑ «Somalia Deposits Ratification Instrument With EAC SG». capitalfm.co.ke. 2024-03-04.
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 52,3 52,4 «World Economic Outlook database: April 2022». imf.org.
  53. ↑ https://www.imf.org/external/datamapper/profile/SOM
  54. ↑ «Tshisekedi, Kagame to meet in Angola over Congo war». 6 July 2022.
  55. ↑ 55,0 55,1 «Uganda, Rwanda presidents agree ceasefire after Angola, Congo mediation». 22 August 2019.
  56. ↑ «In CAR, Rwandans lead East Africans in fight to keep a leader and nation alive». 15 March 2022.
  57. ↑ «Lapsset project adopted by AU in move to boost continent's free trade area». 5 July 2020.
  58. ↑ Aggrey Mutambo (8 July 2023). «Ruto woos Comoros to join EAC in quest for expanded bloc». The EastAfrican. Վերցված է 12 July 2023-ին.
  59. ↑ «Uganda, Rwanda presidents agree ceasefire after Angola, Congo mediation». 22 August 2019.
  60. ↑ «Rwanda's Kagame, DRC's Tshisekedi to hold talks in Angola». 4 July 2022.
  61. ↑ 61,0 61,1 Said, Mariam (5 October 2023). «Ethiopia, Djibouti to join EAC – Daily News» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 10 October 2023-ին.
  62. ↑ «Kenyatta's EAC agenda: Admit more countries to regional bloc». The East African (անգլերեն). 6 September 2021. Վերցված է 25 March 2022-ին.
  63. ↑ «Ethiopia Population (2022) – Worldometer». worldometers.info (անգլերեն). Վերցված է 8 April 2022-ին.
  64. ↑ «Kenya's Uhuru & Ethiopia's Abiy Open Moyale One-Stop Border Post – Taarifa Rwanda» (ամերիկյան անգլերեն). 9 December 2020. Վերցված է 8 April 2022-ին.
  65. ↑ Ethiopia PM Abiy Ahmed speech at the new Lamu Port in Lamu County (անգլերեն), Վերցված է 8 April 2022-ին
  66. ↑ «Ethiopia to Open up its Banking Sector to Foreign Competition – Kenyan Wallstreet». 23 March 2022.
  67. ↑ «Daily Times | Malawi News | Sunday Times | The Weekend Times». The BNL Times. 11 March 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 10 March 2012-ին. Վերցված է 1 July 2010-ին.
  68. ↑ «Museveni proposes regional force to counter Mozambique terrorist threat». 2 May 2022.
  69. ↑ «Mozambique's President Filipe Nyusi arrives in Uganda for official visit». 27 April 2022.
  70. ↑ Ihucha, Adam (18 September 2011). «EAC split on Khartoum's bid to join community». The East African. Վերցված է 18 September 2011-ին.
  71. ↑ «Why Sudan's EAC application was rejected». 5 December 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 5 July 2013-ին. Վերցված է 4 July 2013-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Արշո/Ավազարկղ&oldid=9927711» էջից