«Ֆրանց Վաքսման»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ֆրանց Վաքսման; գերմ.՝ Franz Wachsmann
Ծնվել է	դեկտեմբերի 24, 1906
Ծննդավայր	Խոժուվ, Գերմանական կայսրություն
Մահացել է	փետրվարի 24, 1967 (60 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Գերեզման	Hollywood Forever Cemetery
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, դիրիժոր և ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Օսկար մրցանակ լավագույն օրիգինալ դրամատիկ կամ կատակերգական սյուժեի համար Օսկար մրցանակ լավագույն օրիգինալ դրամատիկ կամ կատակերգական սյուժեի համար և «Ոսկե գլոբուս» մրցանակ ֆիլմի համար գրված լավագույն երաժշտության համար
Կայք	franzwaxman.com
	Franz Waxman Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

Ընթացիկ տարբերակը 17:24, 30 Օգոստոսի 2024-ի դրությամբ

Ֆրանց Վաքսման (անգլ.՝ Franz Waxman, գերմ.՝ Wachsmann, դեկտեմբերի 24, 1906(1906-12-24)^[1]^[2]^[3], Խոժուվ, Գերմանական կայսրություն^[4] - փետրվարի 24, 1967(1967-02-24)^[1]^[2]^[3], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[4]), ամերիկացի երգահան։ Հայտնի է որպես հոլիվուդյան ֆիլմերի երաժշտության հեղինակ, այդ թվում՝ «Ֆրանկենշտեյնի հարսնացուն», «Ռեբեկա», «Սանսեթ ծառուղի», «Մի տեղ արևի տակ», «Սթալագ-17», «Պատուհան դեպի բակ», «Պեյթոն Փլեյս», «Միանձնուհու պատմությունը» և «Տարաս Բուլբա»: «Օսկար» է ստացել «Սանսեթ ծառուղի» և «Տեղ արևի տակ» ֆիլմերի համար: «Տարաս Բուլբա» ֆիլմի համար արժանացել է «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի։

Հորինել է երաժշտական ստեղծագործություններ, այդ թվում՝ «Ջոշուայի օրատորիան» (1959) և «Թերեզինի երգը» (1965), որոնք հիմնված են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Թերեզիենշտադտի համակենտրոնացման ճամբարի երեխաների գրած բանաստեղծությունների հիման վրա^[5]:

1947 թվականին Վաքսմանը դարձել է Լոս Անջելեսի երաժշտական փառատոնի հիմնադիրը։ Արևմտյան ափի իր ընկեր կոմպոզիտորների մասնակցությամբ նա մի քանի պրեմիերաներ է ներկայացրել^[6]։

Կենսագրություն

Վաղ տարիեր (1906–1934)

Ծնվել է Գերմանական կայսրության (այժմ՝ Լեհաստան) պրուսական գավառի Կյոնինգսհյութե քաղաքում (Սիլեզիա), հրեական ընտանիքում^[7]։ Երեք տարեկանում նա լուրջ վնասվածք է ստացել՝ աչքերը այրվել են եռացող ջրից, ինչը ընդմիշտ վնասել է տեսողությունը։

Տասնվեց տարեկանում ընդունվել է Դրեզդենի երաժշտական ակադեմիա, որտեղ սովորել է կոմպոզիցիա և դիրիժորություն։ Նա ապրել է հանրաճանաչ երաժշտություն նվագելուց վաստակած գումարով։ Այս վաստակի շնորհիվ նա կարողացել է ավարտել իր ուսումը^[8]։

Weintraub Syncopators պարային խմբի հետ դաշնակահար աշխատելիս, նա հանդիպել է Ֆրիդրիխ Հոլանդերին, ով նեկայացրել է Վաքսմանին նշանավոր դիրիժոր Բրունո Ուոլթերին^[9]։

Երաժիշտ աշխատելով գերմանական կինոարդյունաբերությունում՝ նա կատարել է «Կապույտ հրեշտակը» (1930) ֆիլմի երաժշտական պարտիտուրը։ Նրա առաջին դրամատիկ երաժշտական ստեղծագործությունը կատարվել է «Լիլիոմա»(1934) ֆիլմում։ Նույն թվականին նա դաժան ծեծի է ենթարկվել Բեռլինում նացիստների կողմնակիցների կողմից՝ ինչը ստիպել է նրան լքել Գերմանիան և կնոջ հետ տեղափոխվել Փարիզ^[9] և կարճ ժամանակ անց՝ Հոլիվուդ։

Կինոերաժշտություն և Լոս Անջելեսի երաժշտական փառատոն (1935-1949)

Հոլիվուդում Վաքսմանը հանդիպել է Ջեյմս Ուեյլին, ով շատ տպավորված է Վաքսմանի երաժշտությամբ «Լիլիոմա» ֆիլմում։ «Ֆրանկենշտեյնի հարսնացուն» (1935) ֆիլմի համար նրա գրած երաժշտության ցնցող հաջողությունը հանգեցրել է նրան, որ երիտասարդ երգահանը նշանակվել է Universal Studios-ի երաժշտական ղեկավարի պաշտոնում^[10]։

Վաքսմանը, սակայն, ավելի շատ հետաքրքրված է երաժշտություն ստեղծելով, այլ ոչ թե ֆիլմերի երաժշտական ուղեկցմամբ,այդ պատճաով 1936 թվականին նա հեռացել է Universal-ից Մետրո-Գոլդուին-Մայեր, որտեղ աշխատում է որպես երգահան^[6]։

Հետագա մի քանի տարիների ընթացքում Վաքսմանը մի շարք կինոնկարների համար ստեղծել է պարտիտուրներ, բայց հայտնի է նա դարձել կինոռեժիսոր Ալֆրեդ Հիչքոքի «Ռեբեկա» (1940) ֆիլմով։ Վաքսմանը բազմիցս հրավիրվել է աշխատելու սարսափ ֆիլմերի կամ արկածային ֆիլմերի վրա, բայց հենց «Ռեբեկան» դարձավ Վաքսմանի ժանրային կինոյի գագաթնակետը^[11]։ Ռեբեկան Հիչքոքի առաջին հոլիվուդյան ֆիլմն է Դեյվիդ Օ. Սելզնիկի հետ պայմանագրի շրջանակում, սիմֆոնիկ երաժշտական նվագակցությունը, որում առաջին անգամ վստահվել է Վաքսմանին^[11]^[12]։

Սելզնիկը ֆինանսավորել է «Ռեբեկա» ֆիլմը այն ժամանակ, երբ նկարահանվում է«Քամուց քշվածները»։ Ինչպես Ջեք Սալիվանն է ասել, «Ռեբեկա» ֆիլմի համար Վաքսմանի պարտիտուրը միստիկ է, ոչ երկրային՝ բառացիորեն սուզվում է ենթագիտակցության խորքերը^[13]:

1943 թվականին Վաքսմանը հեռացել է MGM-ից և գնացել Warner Bros։ Այստեղ նա աշխատել է այնպիսի մեծ կինոկոմպոզիտորների հետ, ինչպիսիք են Մաքս Շտայները և Էրիխ Վոլֆգանգ Կորնգոլդը։ Այս ժամանակահատվածում նա գրել է «Պարոն Սքեֆինգթոն» (1944) և «Թիրախ՝ Բիրմա» (1945) ֆիլմերի երաժշտությունը^[10]։ «Թիրախ՝ Բիրմա» ֆիլմի գագաթնակետային տեսարանի երաժշտական նվագակցությունը ստացվել է ֆուգայի տեսքով, այս տեխնիկան հետագայում դարձել է Վաքսմանի այցեքարտերից մեկը, օրինակ՝ «Սենթ Լուիսի ոգին» (1957 թ.) և «Տարաս Բուլբա» (1962)^[14]։

1947 թվականին Վաքսմանը հիմնել է Լոս Անջելեսի երաժշտական փառատոնը, որտեղ նա և դիրիժոր է, և երաժշտական ղեկավար մինչև իր կյանքի վերջ^[15] ը: Ըստ Թոնի Թոմասի՝ այս փառատոնի ստեղծման ժամանակ Վաքսմանի նպատակն է՝ ծաղկուն քաղաքում սերմանել «եվրոպական մշակութային չափանիշներ»^[10]։

Բացի մեծ վարպետների ստեղծագործությունները կատարելուց (օրինակ՝ Ստրավինսկիին) նա համագործակցում է իր գործընկերների հետ, ինչպիսին է Միկլոշ Ռոզսան՝ ղեկավարելով ջութակի համերգները^[16]։

Երաժշտական նվագակցությունը հետպատերազմյան շրջանում (1947-1959 թթ.)

Համագործակցությունը Warner Brothers-ի հետ երկար չի տևել, արդեն 1947 թվականին, Վաքսմանը հեռացել է Warner Brothers-ից: Դառնալով անկախ կինոկոմպոզիտոր՝ նա աշխատել է միայն այն ամենի հետ, ինչն իրեն հետաքրքիր է, ավելի մեծ ցանկությամբ, քան ստուդիայում^[10]։

Վաքսմանի երաժշտական ուղեկցումը «Ներողություն, սխալ եք զանգել» (1948) ֆիլմի համար արժանացել է բարձր գնահատանքի՝ պասսակալիա օգտագործելու համար: Այս ֆիլմում Վաքսմանը հմտորեն օգտագործել է անտիպ երաժշտական ձևեր^[17]։ Վաքսմանը նախկինում օգտագործել է դասական ձևեր. «Ֆրանկենշտեյնի հարսնացուն» (1935) գագաթնակետային «ստեղծագործական» տողը (ինչպես պնդում է Քրիստոֆեր Փալմերը) «իրոք մեկ նոտայով գործողություն է»^[18]:

Վաքսմանը ստացել է իր առաջին «Օսկար» մրցանակը «Սանսեթ ծառուղի» (1950) ֆիլմում աշխատանքի համար։ Երաժշտական պարտիտուրը դինամիկ և հզոր է եղել՝ օգտագործելով տարբեր տեխնիկական մեթոդներ, ինչը ընդգծել է Նորմա Դեսմոնդի խելագարությունը: Օգտագործվել են ցածր զարկերակային նոտաներ (առաջին անգամ հնչել են «Ֆրանկենշտեյնի հարսնացուն» գրքում) և արագ գեղգեղանքներ: Ըստ Մերվին Քուքի, Ռիխարդ Շտրաուսի «Սալոմե» օպերան ոգեշնչել է Վաքսմանին գրել այն վայրի դայլայլները, որոնք լսվել են Դեզմոնդի վերջին կատաղի կատարման ժամանակ^[19]:

ել էՎաքսմանը ստացվ իր երկրորդ Օսկարը «Մի տեղ արևի տակ» (1951) ֆիլմի համար։ 1950-ականների սկիզբը նշանավորվել է կինոյում երաժշտական մրցանակների շնորհմամբ։ Այս տասնամյակը Վաքսմանի համար դարձել է այն ժամանակը, երբ նա սկսել է լուրջ երաժշտական ստեղծագործություններ գրել համերգների համար։ Լարային նվագախմբի և լիտավի սիմֆոնիետը հնչել է 1955 թվականին։ 1959 թվականին Վաքսմանը ավարտել է «Հիսուս Նազովրեցի» օրատորիան^[6], որը ստեղծել է ի հիշատակ իր հանգուցյալ կնոջ։ Եբրայերենի ակտիվ ազդեցությունը և կերպարների համատարած օգտագործումը հստակ ցույց տվեցին Վաքսմանի երգահանչական ունակությունները^[20]։

Հետագա կյանք (1960–1967)

Վաքսմանի կյանքի վերջին տարիներին նրա կոմպոզիտորական կարիերան արագ է զարգացել։ Քրիստոֆեր Փալմերը գրում է^[21].

«1967 թվականին՝ մահվան պահին, Վաքսմանը իր ստեղծագործական ծաղկման շրջանում էր»

1960-ականներին Վաքսմանի ստեղծագործությունները, թերևս, ավելի զուսպ են, քան նախորդ տարիներին, սակայն, 1962 թվականին նա գրել է «Տարաս Բուլբա» ֆիլմի երաժշտությունը։ 1966 թվականին Վաքսմանը աշխատել է մի քանի հեռուստատեսային շոուներում, այդ թվում՝ «Զենքի ծուխը» հեռուստասերիալում։ «Թերեզինի երգը» օրատորիան (1965) հիմնված է Թերեզինի գետտոյի երեխաների գրած բանաստեղծությունների վրա^[6]։

Թերևս Վաքսմանի և այս թեմայի միջև այդքան խորը հոգևոր կապի պատճառն այն է, որ 1934 թվականին Բեռլինի փողոցներում նա ինքն էլ բախվել է նացիզմի հետ, բայց ինչ էլ որ լինի Վաքսմանի այս թեմային նվիրվածության պատճառը, «Թերեզինի երգը» դարձավ կոմպոզիտորի կյանքի օրինակելի ստեղծագործությունը^[22]: Երաժշտական ստեղծագործությունը գրվել է խառը երգչախմբի, մանկական երգչախմբի, սոպրանոյի մենակատարների և նվագախմբի համար։

1967 թվականի փետրվարին՝ իր վաթսուներորդ տարեդարձից երկու ամիս անց, Վաքսմանը մահացել է քաղցկեղից։ Այսպես է ավարտվել նրա կարիերան^[21]։

Նրանից ժառանգություն է մնացել ավելի քան 150 ֆիլմերի և բազմաթիվ կոլեկցիոն համերգային ստեղծագործություններ։

Ժառանգություն

Վաքսմանի որոշ երաժշտական ստեղծագործությունների ձայնագրությունները վաճառվել են ձայնասկավառակների և կոմպակտ սկավառակների վրա։ Չարլզ Գերհարդը և Ազգային ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը 1970-ականների սկզբին RCA Records-ի համար նվագել է Վաքսմանի տարբեր պարտիտուրների կարևոր հատվածները, որոնք օգտագործել է Dolby ձայնային վերարտադրությունները: «Տառաս Բուլբա»-ի երաժշտությունը ձայնագրել է Պրահայի ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը։

Ամերիկյան կինոինստիտուտի տվյալներով՝ «Սանսեթ ծառուղի» ֆիլմում Վաքսմանի պարտիտուրը զբաղեցրել է 16-րդ տեղը «100 տարվա ընթացքում ամերիկյան ֆիլմերի լավագույն երաժշտության» ցանկում։ Երաժշտական նվագակցության համար առաջադրվել են հետևյալ ֆիլմերը.

«Ֆրանկենշտեյնի հարսնացուն» (1935)
«Բժիշկ Ջեքիլ և պարոն Հայդը» (1941)
«Միանձնուհու պատմությունը» (1959)
«Փեյթոն Փլեյս» (1957)
«Ֆիլադելֆիայի պատմությունը» (1940)
«Մի տեղ արևի տակ» (1951)
«Ռեբեկա» (1940)
«Սայոնարա» (1957)
«Սենթ Լուիսի ոգին» (1957)
Տարաս Բուլբա (1962)

Ֆիլմագրություն

«Ավազակներ» (1930)
«Մարդը փնտրում է իր մարդասպանին» (1931)
«Սկամպոլո» (1932)
«Կայսրուհին և ես» (1933)
«Միակ աղջիկը» (1933)
«Անտեսանելի մարդը» (1933)
«Ողջույններ և համբույրներ, Վերոնիկա» (1933)
«Լիլիոմ» (1934)
«Վատ ժառանգականություն» (1934)
«Ճգնաժամն անցել է» (1934)
«Ֆրանկենշտեյնի հարսնացուն» (1935)
«Ֆլեշ Գորդոն» (հեռուստասերիալ) (1936)
«Զայրույթ»(1936)
«Երբ մենք նորից կսիրենք» (1936)
«Քաջարի կապիտաններ» (1937)
«Գորդոնի փայլուն ճանապարհորդությունը դեպի Մարս» (հեռուստասերիալ) (1938)
«Սուրբ Ծննդյան երգ» (1938)
«Երիտասարդություն սրտում» (1938) (2 Օսկարի անվանակարգ)
«Փոխառության ժամանակ» (1939)
«Տիկինն արևադարձային շրջաններից» (1939)
«Հեքլբերի Ֆիննի արկածները» (1939)
«Ֆլեշ Գորդոնը նվաճում է տիեզերքը» (հեռուստասերիալ) (1940)
«Ռեբեկա» (1940) (Օսկարի առաջադրություն)
«Ֆիլադելֆիայի պատմությունը» (1940)
«Կասկած» (1941) (Օսկարի առաջադրություն)
«Բժիշկ Ջեքիլ և պարոն Հայդ» (1941) (Օսկարի առաջադրություն)
«Նրա ստվարաթղթե սիրեկանը» (1942)
«Իսկական ընկերուհի» (1943)
«Թիրախ՝ Բիրմա» (1945) (Օսկարի առաջադրություն)
«Բեռլին հյուրանոց» (1945)
«Հումորեսկ» (1946) (Օսկարի առաջադրություն)
«Պարադայնի գործը» (1947)
«Նիկ Բիլի կեղծանունը» (1949)
«Фурии» (1950)
«Մութ քաղաք» (1950)
«Նա վազել է ամբողջ ճանապարհը» (1951)
«Էնը Հնդկաստանից» (1951)
«Մի տեղ արևի տակ» (1951) (Премия Академии)
«Հեռախոսազանգ անծանոթից» (1952)
«Վերադարձիր փոքրիկ Շեբա» (1952)
«Որևէ մեկը տեսե՞լ է իմ աղջկան» (1952)
«Ռազմագերի թիվ 17 ճամբար» (1953)
«Դեմետրիուսը և գլադիատորները» (1954)
«Պատուհան դեպի բակ» (1954)
«Արծաթե գավաթ» (1954) (Օսկարի առաջադրություն)
«Պարոն Ռոբերթս» (1955)
«Հանցագործություն փողոցում» (1956)
«Փեյթոն Փլեյս» (1957)
«Սենթ Լուիսի ոգին» (1957)
«Դանդաղ քայլ, խորը քայլ» (1958)
«Միանձնուհու պատմությունը» (1959) (Օսկարի առաջադրություն)
«Արևածագ Կամպոբելլոյում» (1960)
«Սիմարոն» (1960)
«Վերադարձ դեպի Պեյթոն Փլեյս» (1961)
«Մեծ Բանկրոլ» (1961)
«Իմ գեյշա» (1962)
«Երիտասարդ Հեմինգուեյի արկածները» (1962)
«Տարաս Բուլբա» (1962) (Օսկարի առաջադրություն)
«Թռիչք» (1966) «Զենքի ծուխը» — 11.18 և 11.19 դրվագներ

Համերգային ստեղծագործությունների ընտրանի

«Ֆանտազիա «Կարմեն» օպերայի թեմաներով» (1946) ջութակի և նվագախմբի համար
«Ֆանտազիա «Տրիստան և Իզոլդա» օպերայի թեմաներով» ջութակի, դաշնամուրի և նվագախմբի համար
«Չորս տեսարան մանկությունից» (1948) ջութակի և դաշնամուրի համար (գրվել է Յաշա Հեյֆեցի՝ որդու՝ Ջեյի ծննդյան կապակցությամբ)
«Auld Lang Syne Variations» (1947) ջութակի և կամերային անսամբլի համար։ Վարիացիաներ՝ «Eine kleine Nichtmusik», «Լուսնի լույսի կոնցերտ», «Chaconne is son gout» և «Հարգանքի տուրք Շոստակոֆևին»
«Թերեզինի երգը» (1964—1965), հիմնված Թերեզիենշտադտի համակենտրոնացման ճամբարի երեխաների բանաստեղծությունների վրա
«Հիսուս Նազովրեցի» (1959), օրատորիա

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 filmportal.de — 2005.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #117156094 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Кристофер Фрэнсис Палмер. «Франц Ваксман», часть 4 в Композитор в Голливуде. Нью-Йорк: Марион Бояре, 1990, 96.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 Palmer, 96.
↑ Лондонский Телеграф: «Музыка Золотого Века Голливуда - Արխիվացված 2018-07-02 Wayback Machine Би-Би-Си Промс отдает дань уважения золотому веку Голливуда, Тим Роби смотрит на композиторов, которые пересмотрели партитуру фильма» Тим Роби 24 Августа 2013
↑ Тони Томас. «Франц Ваксман» ч. 4 в «Оценка фильма: искусство и ремесло киноигры». Бербанк, Калифорния: Ривервуд Пресс, 1991, 35.
↑ ^9,0 ^9,1 Томас, 35.
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 Томас, 36.
↑ ^11,0 ^11,1 Palmer, 102.
↑ Джек Салливан. Музыка Хичкока ч. 5, «Ребекка: Музыка, воскрешающая мертвых.» Нью-Хейвен, Коннектикут: Пресс-центр Йельского университета, 2006, 60.
↑ Sullivan, 59.
↑ Cooke, 100.
↑ Palmer, 95.
↑ Palmer, 35.
↑ Cooke, Mervyn. A History of Film Music. Cambridge, NY: Cambridge University Press, 2008, 99.
↑ Palmer, 101.
↑ Cooke, 101.
↑ Томас, 37.
↑ ^21,0 ^21,1 Palmer, 97.
↑ «Composers». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-14-ին. Վերցված է 2018-11-15-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Գրականություն

Waxman, Franz // Baker's Biographical Dictionary of Musicians / Completely Revised by Nicolas Slonimsky. — Fifth Edition. — New York: G. Schirmer Inc., 1958. — P. 1757.

Արտաքին հղումներ

Официальный сайт Франца Ваксмана (биографический очерк, полная фильмография и дискография, список изданных сочинений и др.)
Франц Ваксман Արխիվացված 2007-03-11 Wayback Machine (краткая биография и фильмография)
Воспоминания Давида Раксина о Франце Ваксмане Արխիվացված 2006-08-13 Wayback Machine
Краткая биография, фильмография, американские награды и номинации
Биография Ваксмана и список его работ(գերմ.)
Архива Ваксмана в Библиотеке Сиракузского университета (каталожное описание без оцифровки артефактов)Сиракузского университета (каталожное описание без оцифровки артефактов)Сиракузского университета

[_c7865d6e009b4d89-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_c148d89ca0b9c526-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 filmportal.de — 2005.

[_038e7ffdce10224c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_dfd753a14d2c80d9-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #117156094 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[5] Кристофер Фрэнсис Палмер. «Франц Ваксман», часть 4 в Композитор в Голливуде. Нью-Йорк: Марион Бояре, 1990, 96.

[Палмер-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 Palmer, 96.

[7] Лондонский Телеграф: «Музыка Золотого Века Голливуда - Արխիվացված 2018-07-02 Wayback Machine Би-Би-Си Промс отдает дань уважения золотому веку Голливуда, Тим Роби смотрит на композиторов, которые пересмотрели партитуру фильма» Тим Роби 24 Августа 2013

[8] Тони Томас. «Франц Ваксман» ч. 4 в «Оценка фильма: искусство и ремесло киноигры». Бербанк, Калифорния: Ривервуд Пресс, 1991, 35.

[Томас-9] 9,0 ^9,1 Томас, 35.

[ТС-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 ^10,3 Томас, 36.

[П-11] 11,0 ^11,1 Palmer, 102.

[12] Джек Салливан. Музыка Хичкока ч. 5, «Ребекка: Музыка, воскрешающая мертвых.» Нью-Хейвен, Коннектикут: Пресс-центр Йельского университета, 2006, 60.

[13] Sullivan, 59.

[14] Cooke, 100.

[15] Palmer, 95.

[16] Palmer, 35.

[17] Cooke, Mervyn. A History of Film Music. Cambridge, NY: Cambridge University Press, 2008, 99.

[18] Palmer, 101.

[19] Cooke, 101.

[20] Томас, 37.

[ПЛ-21] 21,0 ^21,1 Palmer, 97.

[22] «Composers». Արխիվացված է օրիգինալից 2018-11-14-ին. Վերցված է 2018-11-15-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

@@ Տող 10. / Տող 10. @@
 === Վաղ տարիեր (1906–1934) ===
-Ծնվել է [[Գերմանական կայսրություն|Գերմանական կայսրության]] (այժմ՝ [[Լեհաստան]]) [[Պրուսիայի թագավորություն|պրուսական գավառի]] [[Խոժուվ|Կյոնինգսհյութե]] քաղաքում (Սիլեզիա), հրեական ընտանիքում<ref>[https://www.telegraph.co.uk/culture/music/proms/10233613/The-music-behind-Hollywoods-golden-age.html Лондонский Телеграф: «Музыка Золотого Века Голливуда -] {{Wayback|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/music/proms/10233613/The-music-behind-Hollywoods-golden-age.html|date=20180702094725}} [[Променадные концерты|Би-Би-Си Промс]]<span> отдает дань уважения золотому веку Голливуда, Тим Роби смотрит на композиторов, которые пересмотрели партитуру фильма»</span> Тим Роби 24 Августа 2013</ref>։ Երեք տարեկանում նա լուրջ վնասվածք է ստացել՝ աչքերը այրվել են եռացող ջրից, ինչը ընդմիշտ վնասել է տեսողությունը։
+Ծնվել է [[Գերմանական կայսրություն|Գերմանական կայսրության]] (այժմ՝ [[Լեհաստան]]) [[Պրուսիայի թագավորություն|պրուսական գավառի]] [[Խոժուվ|Կյոնինգսհյութե]] քաղաքում (Սիլեզիա), հրեական ընտանիքում<ref>[https://www.telegraph.co.uk/culture/music/proms/10233613/The-music-behind-Hollywoods-golden-age.html Лондонский Телеграф: «Музыка Золотого Века Голливуда -] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180702094725/https://www.telegraph.co.uk/culture/music/proms/10233613/The-music-behind-Hollywoods-golden-age.html |date=2018-07-02 }} [[Променадные концерты|Би-Би-Си Промс]]<span> отдает дань уважения золотому веку Голливуда, Тим Роби смотрит на композиторов, которые пересмотрели партитуру фильма»</span> Тим Роби 24 Августа 2013</ref>։ Երեք տարեկանում նա լուրջ վնասվածք է ստացել՝ աչքերը այրվել են եռացող ջրից, ինչը ընդմիշտ վնասել է տեսողությունը։
 Տասնվեց տարեկանում ընդունվել է Դրեզդենի երաժշտական ակադեմիա, որտեղ սովորել է կոմպոզիցիա և [[դիրիժոր]]ություն։ Նա ապրել է հանրաճանաչ երաժշտություն նվագելուց վաստակած գումարով։ Այս վաստակի շնորհիվ նա կարողացել է ավարտել իր ուսումը<ref>Тони Томас. «Франц Ваксман» ч. 4 в «Оценка фильма: искусство и ремесло киноигры». Бербанк, Калифорния: Ривервуд Пресс, 1991, 35.</ref>։
@@ Տող 150. / Տող 150. @@
 == Արտաքին հղումներ ==
 * [http://www.franzwaxman.com/ Официальный сайт Франца Ваксмана] (биографический очерк, полная фильмография и дискография, список изданных сочинений и др.)
-* [http://www.mmguide.musicmatch.com/artist/artist.cgi?ARTISTID=1089197&TMPL=LONG Франц Ваксман] {{Wayback|url=http://www.mmguide.musicmatch.com/artist/artist.cgi?ARTISTID=1089197&TMPL=LONG |date=20070311174202 }} (краткая биография и фильмография)
+* [http://www.mmguide.musicmatch.com/artist/artist.cgi?ARTISTID=1089197&TMPL=LONG Франц Ваксман]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070311174202/http://www.mmguide.musicmatch.com/artist/artist.cgi?ARTISTID=1089197&TMPL=LONG |date=2007-03-11 }} (краткая биография и фильмография)
-* [http://www.americancomposers.org/raksin_waxman.htm Воспоминания Давида Раксина о Франце Ваксмане] {{Wayback|url=http://www.americancomposers.org/raksin_waxman.htm |date=20060813084006 }}
+* [http://www.americancomposers.org/raksin_waxman.htm Воспоминания Давида Раксина о Франце Ваксмане]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060813084006/http://www.americancomposers.org/raksin_waxman.htm |date=2006-08-13 }}
 * [https://web.archive.org/web/20060925221336/http://www.moviemusicuk.us/waxman.htm Краткая биография, фильмография, американские награды и номинации]
 * [https://web.archive.org/web/20060620180612/http://djfl.de/entertainment/stars/f/franz_waxman.html Биография Ваксмана и список его работ]{{ref-de}}