Իվան Իալգուզիձե
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Իվան Իալգուզիձե | |
---|---|
Ծնվել է | 1775 |
Ծննդավայր | Զալդա |
Վախճանվել է | Թբիլիսի, Վրաստան |
Վախճանի վայր | Թիֆլիս, Վրացական նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Մասնագիտություն | բանաստեղծ, մանկավարժ և հասարակական գործիչ |
Քաղաքացիություն | Քարթլի-Կախեթի թագավորություն և Ռուսական կայսրություն |
Կրթություն | Դավիթ Գարեջայի վանքային համալիր և Թբիլիսիի հոգևոր ճեմարան |
Իվան Իալգուզիձե (վրաց.՝ ივანე იალგუზიძე; 1770, գյուղ Զալդա (Հարավային Օսիա) — 1830, օգոստոսի 5, Թբիլիսի, Վրաստան), օսիացի գրող, լուսավորիչ, մանկավարժ։
Օսական գրականության հիմնադիրն է և առաջին օսական գրքերի հեղինակը։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Իվան Իալգուզիձեն ծնվել է 1770 թվականին՝ Ջավայի կիրճում գտնվող Զալդա գյուղում (այժմ՝ Հարավային Օսիա)։
Ավարտել է ճեմարանը, տիրապետել ռուսերենին և օսերենին։ Աշխատել է Թիֆլիսի հոգևոր ճեմարանում որպես ուսուցիչ։
1821 թվականին առաջին անգամ հրատարակել է օսերեն այբուբեն-գիրք։
Իալգուզիձեն ստեղծել է երկու տեսակ այբուբեն. առաջինը՝ Վրացական Ուղղափառ Եկեղեցու վրացական եկեղեցական գրաֆիկի հիման վրա, իսկ մյուսը՝ աշխարհիկ հիմքով։
Իվան Իալգուզիձեի բանաստեղծություններից մեզ հասել է միայն տասներորդ, ամենաերկար բանաստեղծությունը՝ «Ալգուզիանի» (օսերեն՝ «Агъуызы кадæг») վերնագրով։
1820 թվականին ստեղծել է օսական այբբենարան և օսերեն վարդապետարան։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Իվան Իալգուզիձե (1770—1830) Արխիվացված 2008-11-12 Wayback Machine
- Պսական գրականության պատմություն
- Ялгузидзе (Габараев) Իվան Իագուզիձե(չաշխատող հղում)