Օձաբույս
Օձաբույս | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophytes) |
Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophytes) |
Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
Կարգ | Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales) |
Ընտանիք | Ծնեբեկազգիներ (Asparagaceae) |
Ենթաընտանիք | Nolinoideae |
Ցեղ | Օձաբույս (Aspidistra) Ker Gawl., 1822 |
Օձաբույս (լատին․՝ Aspidistra), պատկանում է շուշանազգիների (Liliaceae) ընտանիքին։ Հայրենիքը Ճապոնիան և Չինաստանն է։
Կենսաբանական նկարագիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կարծեք թե չոր օդը, փոշին, կիսաստվերը, անկանոն ջրելը, կամ ուժեղ տաքությունն ու ցուրտը այս բույսի վրա բոլորովին չեն ազդում։ Մշակության մեջ հատկապես հաճախ հանդիպում է A.elatior Blume տեսակը, որի տերևներից և տերևակոթուններից կազմված թուփը հասնում է 50-60 սմ բարձրության։ Երկար կոթուներով, կաշենման, էլիպսաձև տերևները աճում են ուղղակի կոճղարմատների վրա և պահպանվում են մի քանի տարի։ Ծաղիկները թագանման են, տգեղ, բաց կանաչավուն կամ գորշ դարչնագույն, մանուշակագույն սպիով, աճում են կոճղարմատի վրա անմիջապես հողի երեսին։ Օձաբույսն ունի նաև իր խայտաբղետ ձևը (A.fol.variegatis), որի տերևներն աչքի են ընկնում սպիտակ կամ ոսկեգույն գծերով։ Այդ գեղեցիկ, խայտաբղետ գույնը պահպանում է միայն լուսավոր տեղերում աճելիս։
Մշակում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բազմացվում է թփի բաժանումով, գարնան վերջին։ Բաժանելիս պետք է աշխատել, որ տերևները կտրված կոճղարմատի հետ ունենան իրենց սեփական արմատները։ Ամռան ընթացքում խորհուրդ է տրվում բույսերը պահել ստվերում, առատորեն ջրելով և երբեմն սնուցելով գոմաղբահեղուկով։ Ձմռանը բույսը իրեն լավ է զգում 12-15° ջերմության, առատ լուսավորության պայմաններում։ Ջուրը տրվում է ըստ պահանջի։ Տարիքավոր բույսերի վերատնկումը կատարվում է երկու տարին մեկ, իսկ երիտասարդ բույսերինը՝ յուրաքանչյուր տարի, 3 մաս այգու հողից, 1 մաս տերևահողից կամ տորֆահողից, 1 մաս փտած գոմաղբից և 0,5 մաս ավազից պատրաստված հողախառնուրդում։
Տարածվածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Լայնորեն տարածված են թե՛ բնակարաններում և թե՛ ջերմոցներում։
Տեսակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Aspidistra acetabuliformis Y.Wan & C.C.Huang
- Aspidistra alata Tillich
- Aspidistra alternativa D.Fang & L.Y.Yu
- Aspidistra arnautovii Tillich
- Aspidistra atroviolacea Tillich
- Aspidistra austrosinensis Y.Wan & C.C.Huang
- Aspidistra bamaensis C.R.Lin, Y.Y.Liang & Yan Liu
- Aspidistra bicolor Tillich
- Aspidistra bogneri Tillich
- Aspidistra brachystyla Aver. & Tillich
- Aspidistra caespitosa C.Pei
- Aspidistra campanulata Tillich
- Aspidistra carinata Y.Wan & X.H.Lu
- Aspidistra carnosa Tillich
- Aspidistra cavicola D.Fang & K.C.Yen
- Aspidistra cerina G.Z.Li & S.C.Tang
- Aspidistra claviformis Y.Wan
- Aspidistra connata Tillich
- Aspidistra cruciformis Y.Wan & X.H.Lu
- Aspidistra cryptantha Tillich
- Aspidistra cyathiflora Y.Wan & C.C.Huang
- Aspidistra daibuensis Hayata
- Aspidistra daxinensis M.F.Hou & Yan Liu
- Aspidistra dodecandra (Gagnep.) Tillich
- Aspidistra dolichanthera X.X.Chen
- Aspidistra ebianensis K.Y.Lang & Z.Y.Zhu
- Aspidistra elatior Blume — Аспидистра высокая
- Aspidistra fasciaria G.Z.Li
- Aspidistra fenghuangensis K.Y.Lang
- Aspidistra fimbriata F.T.Wang & K.Y.Lang
- Aspidistra flaviflora K.Y.Lang & Z.Y.Zhu
- Aspidistra foliosa Tillich
- Aspidistra fungilliformis Y.Wan
- Aspidistra geastrum Tillich
- Aspidistra glandulosa (Gagnep.) Tillich
- Aspidistra grandiflora Tillich
- Aspidistra guangxiensis S.C.Tang & Yan Liu
- Aspidistra hainanensis W.Y.Chun & F.C.How
- Aspidistra hekouensis H.Li, C.L.Long & Bogner
- Aspidistra huanjiangensis G.Z.Li & Y.G.Wei
- Aspidistra insularis Tillich
- Aspidistra larutensis W.J.de Wilde & A.Vogel
- Aspidistra lateralis Tillich
- Aspidistra leshanensis K.Y.Lang & Z.Y.Zhu
- Aspidistra leyeensis Y.Wan & C.C.Huang
- Aspidistra linearifolia Y.Wan & C.C.Huang
- Aspidistra lobata Tillich
- Aspidistra locii Arnautov & Bogner
- Aspidistra longanensis Y.Wan
- Aspidistra longifolia Hook.f.
- Aspidistra longiloba G.Z.Li
- Aspidistra longipedunculata D.Fang
- Aspidistra longipetala S.Z.Huang
- Aspidistra luodianensis D.D.Tao
- Aspidistra lurida Ker Gawl.
- Aspidistra lutea Tillich
- Aspidistra marasmioides Tillich
- Aspidistra marginella D.Fang & L.Zeng
- Aspidistra minutiflora Stapf
- Aspidistra molendinacea G.Z.Li & S.C.Tang
- Aspidistra muricata F.C.How
- Aspidistra mushaensis Hayata
- Aspidistra nanchuanensis Tillich
- Aspidistra nikolaii Aver. & Tillich
- Aspidistra oblanceifolia F.T.Wang & K.Y.Lang
- Aspidistra obliquipeltata D.Fang & L.Y.Yu
- Aspidistra oblongifolia F.T.Wang & K.Y.Lang
- Aspidistra omeiensis Z.Y.Zhu & J.L.Zhang
- Aspidistra opaca Tillich
- Aspidistra papillata G.Z.Li
- Aspidistra patentiloba Y.Wan & X.H.Lu
- Aspidistra petiolata Tillich
- Aspidistra pileata D.Fang & L.Y.Yu
- Aspidistra punctata Lindl.
- Aspidistra quadripartita G.Z.Li & S.C.Tang
- Aspidistra recondita Tillich
- Aspidistra renatae Bräuchler
- Aspidistra retusa K.Y.Lang & S.Z.Huang
- Aspidistra saxicola Y.Wan
- Aspidistra sichuanensis K.Y.Lang & Z.Y.Zhu
- Aspidistra spinula S.Z.He
- Aspidistra stricta Tillich
- Aspidistra subrotata Y.Wan & C.C.Huang
- Aspidistra superba Tillich
- Aspidistra sutepensis K.Larsen
- Aspidistra tonkinensis (Gagnep.) F.T.Wang & K.Y.Lang
- Aspidistra triloba F.T.Wang & K.Y.Lang
- Aspidistra tubiflora Tillich
- Aspidistra typica Baill.
- Aspidistra umbrosa Tillich
- Aspidistra urceolata F.T.Wang & K.Y.Lang
- Aspidistra xilinensis Y.Wan & X.H.Lu
- Aspidistra yingjiangensis L.J.Peng
- Aspidistra zongbayi K.Y.Lang & Z.Y.Zhu
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ծաղկաբուծություն և դեկորատիվ այգեգործություն, Հ. Ե. Նարինջյան