Karayan Yangtze
| Yangtze | |
|---|---|
长江 (Cháng Jiāng) | |
 Sumipnget iti Karayan Yangtze | |
 Ti kurso ti Karayan Yangtze iti kaunegan ti Tsina | |
| Lokasion | |
| Pagilian | Tsina |
| Probinsia | Qinghai, Tibet, Yunnan, Sichuan, Chongqing, Hubei, Hunan, Jiangxi, Anhui, Jiangsu, Shanghai |
| Dagiti siudad | Yibin, Luzhou, Chongqing, Yichang, Jingzhou, Yueyang, Wuhan, Jiujiang, Anqing, Tongling, Wuhu, Nanjing, Zhenjiang, Yangzhou, Nantong, Shanghai |
| Pisikal a pakaidumdumaan | |
| Taudan | Jari Hill |
| - lokasion | Banbantay Tanggula, Qinghai |
| - nagsasabtan | 32°36′14″N 94°30′44″E / 32.60389°N 94.51222°E |
| - kangato | 5,170 m (16,960 ft) |
| Sabangan | Baybay Daya a Tsina |
- lokasion | Shanghai ken Jiangsu |
- nagsasabtan | 31°23′37″N 121°58′59″E / 31.39361°N 121.98306°ENagsasabtan: 31°23′37″N 121°58′59″E / 31.39361°N 121.98306°E |
| Kaatiddog | 6,357 km (3,950 mi)[1] |
| Kadakkel ti labneng | 1,808,500 km2 (698,300 sq mi)[5] |
| Panagayus | |
| - kaadu | 2,000 m3/s (71,000 cu ft/s) |
| - natimbeng | 30,166 m3/s (1,065,300 cu ft/s)[2] |
| - kabassit | 110,000 m3/s (3,900,000 cu ft/s)[3][4] |
| Langlanga ti labneng | |
| Dagiti tributario | |
| - kanigid | Yalong, Min, Tuo, Jialing, Han |
| - kanawan | Wu, Yuan, Zi, Xiang, Gan, Huangpu |
| Karayan Yangtze | |||||||||||
| Nagan nga Insik | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tradisional nga Insik | 長江 | ||||||||||
| Napalaka nga Insik | 长江 | ||||||||||
| Literal a kaibuksilan | Ti Atiddog a Karayan | ||||||||||
| |||||||||||
| Alternatibo a nagan nga Insik | |||||||||||
| Tradisional nga Insik | 揚子江 | ||||||||||
| Napalaka nga Insik | 扬子江 | ||||||||||
| |||||||||||
| Nagan a Tibetano | |||||||||||
| Tibetano | འབྲི་ཆུ་ | ||||||||||
| |||||||||||
Ti Karayan Yangtze, wenno Chang Jiang (Mandarin [tʂʰɑ̌ŋ tɕjɑ́ŋ]) ket isu ti kaatiddogan a karayan idiay Asia, ken ti maikatlo a kaatiddogan iti lubong. Daytoy ket agayus iti 6,418 kilometro (3,988 mi) manipud kadagiti glasier idiay Banak ti Qinghai-Tibet idiay Qinghai nga agpadaya a bumallasiw ti abagatan a laud, tengnga ken akindaya a Tsina sakbay nga agayus idiay Baybay Daya a Tsina idiay Shanghai. Daytoy pay ket maysa kadagiti kadakkelan a karayan iti lubong babaen ti tomo ti panagayus. Ti Yangtze ket agayus ti maysa a panglima a kalawa ti daga ti Republika dagiti Tattao iti Tsína (PRC) ken ti labneng ti karayanna ket pagtaengan dagiti maysa a pagkatlo ti populasion ti Tsina.[6]
No mairaman ti Karayan Duyaw, ti Yangtze ket isu ti kangrunaan a karayan iti pakasaritaan, kultura ken ekonomia ti Tsina. Ti nalames a Karayan Yangtze Delta ket agpatpataud ti ad-adu ngem 20% ti GDP ti Tsina. Ti Karayan Yangtze ket agay-ayus kadagiti nadumaduma a kita ti ekosistema ken kabukbukodanna pay a pagtaengan dagiti nadumaduma a endemiko ken dagiti nadangran a sebbangan a mairaman ti Insik a buaya ken ti esturion ti Yangtze. Para kadagiti rinibu a tawen, dagiti tattao ket inus-usarda ti karayan para iti danum, panagsibog, kinadalus, pagluganan, industria, panagmarka ti pagbeddengan ken gubat. Ti Penned ti Tallo a Baw-ang idiay Karayan Yangtze ket isu ti kadakkelan a hidro-elektriko nga estasion ti elektrisidad iti lubong.[7][8]
Dagiti napalabas a tawen, daytoy a karayan ket nakasagsagaba maipud kadagiti karugitan ti industria, dagiti nagayusan ti agrikultura, panaglan-ak, ken dagiti pannakapukaw ti kalugnakan ken danaw, a dagitoy ket mangipakaro kadagiti natiempoan a panaglayos. Adda dagiti paset ti karayan a nasalakniban tattan a kas dagiti katutubo a reserba. Ti maysa bennat ti Yangtze nga agyayus ti adalem a karabukob iti akinlaud a Yunnan ket paset ti Tallo a Paralelo a Karkarayan dagiti Nasalakniban a Lugar ti Yunnan, ti Lugar a Tawid ti Lubong ti UNESCO.
Nagnagan
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti nagan a "Yangtze", a nailetra pay iti "Yangtse" wenno "Yangzi", ket naala manipud iti lokal a nagan para iti maysa a gay-at iti akin-baba a Yangtze idiay asideg ti Yangzhou.
Ti "Yangzi" (Insik: 扬子; pinyin: Yángzǐ) ket isu idi ti nagan ti purok ken ti lugar ti maysa a taga-ugma a pagballasiwan ti balsa, ken ti "Jiang" (Insik: 江; pinyin: Jiāng) ken maysa kadagiti Insika balikas para iti karayan.[9] Idi maiak-13 a siglo, ti nadayeg nga opisial ti Song a Dinastia, a ni Wen Tianxiang ket nangsurat ti maysa a daniw a natituluan iti Yangzi Jiang. Kalpasanna, dagiti Lumaud a Misionario ket nangngegda ti nagan ken impakatda iti intero a karayan.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Encyclopædia Britannica: Yangtze River http://www.britannica.com/eb/article-9110538/Yangtze-River
- ^ "Main Rivers". National Conditions. China.org.cn. Naala idi 2010-07-27.
- ^ https://probeinternational.org/three-gorges-probe/flood-types-yangtze-river Naiyarkibo Hulio 23, 2011, iti Wayback Machine Naala idi 2011-02-01
- ^ "Three Gorges Says Yangtze River Flow Surpasses 1998". Bloomberg Businessweek. 2010-07-20. Naala idi 2010-07-27.
- ^ Zhang Zengxin; Tao Hui; Zhang Qiang; Zhang Jinchi; Forher, Nicola; Hörmann, Georg (2009). "Moisture budget variations in the Yangtze River Basin, China, and possible associations with large-scale circulation". Stochastic Environmental Research and Risk Assessment. Springer Berlin/Heidelberg. 24 (5): 579–589. doi:10.1007/s00477-009-0338-7.
- ^ (Insik) [1][permanente a natay a silpo] Naala idi2010-09-10
- ^ "Tallo a Karabukob a Penned, Tsina : Ladawan ti Aldaw". earthobservatory.nasa.gov. Naala idi 2009-11-03.
- ^ Dagiti Sangalubongan a Karayan, bariweswes ti Tallo a Karabukob a Penned Naiyarkibo 2009-04-20 iti Wayback Machine, Naala idi Agosto 3, 2009
- ^ (Insik)An Min, "夜晤扬子津" Yangzi Wanbao Naiyarkibo 2012-04-05 iti Wayback Machine 2010-01-23
Adu pay a mabasbasa
[urnosen | urnosen ti taudan]- Carles, William Richard, "Ti Yangtse Chiang", Ti Heograpiko a Warnakan, Tom. 12, Blng. 3 (Sep., 1898), pp. 225–240; Inpablaak babaen ti: Blackwell Publishing para iti Kagimongan ti Naarian a Heograpiko (a kaduna ti Instituto dagiti Britaniko a Heograpo)
- Danielson, Eric N. 2004. Nanjing ken ti Akin-baba a Yangzi, Manipud ti Napalabas ken Agdama, Ti Baro a Trilohia ti Karayan Yangzi, Tom. II. Singapore: Times Editions/Marshall Cavendish. ISBN 981-232-598-0.
- Danielson, Eric N. 2005. Ti Tallo a Karabukob ken Ti Akin-ngato a Yangzi, Manipud ti Napalabas ken Agdama, Ti Baro a Trilohia ti Karayan Yangzi, Tom.. III. Singapore: Times Editions/Marshall Cavendish. ISBN 981-232-599-9.
- Grover, David H. 1992 Dagiti KOmersio a Barko ti Amerikano idiay Yangtze, 1920–1941. Wesport, Conn.: Praeger Publishers.
- Van Slyke, Lyman P. 1988. Yangtze: katutubo, pakasaritaan, ken ti karayan. Ti Bassit a Libro ti Stanford . ISBN 0-201-08894-0
- Winchester, Simon. 1996. Ti Karayan iti Tengnga ti Lubong: Ti angpangato a panagdaliasat idiay Yangtze ken Panagsubli iti Insik a Panawen, Holt, Henry & Company, 1996, hardcover, ISBN 0-8050-3888-4; trade paperback, Owl Publishing, 1997, ISBN 0-8050-5508-8; trade paperback, St. Martins, 2004, 432 pampanid, ISBN 0-312-42337-3
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Karayan Yangtze iti Wikimedia Commons
Palko ti Karayan Yangtze