R
Ti R ket ti maika-18 a letra iti alpabeto a Romano.
Abesedário a Latin | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg |
Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn |
Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | |
Vv | Ww | Xx | Yy | Zz |
Pakasaritaan
[urnosen | urnosen ti taudan]Ehipsio | Proto-Sinaitko | Penisio a Resh |
Lumaud a Griego a Rho |
Etrusko a R |
Latin a R | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Kaadanan a panawen
[urnosen | urnosen ti taudan]Kamaudiananna, naibatay ngata ti letra a ⟨R⟩ iti ladawan ti maysa nga ulo, a nausar iti dagiti alpabeto a Semitiko para iti uni a /r/ ta sao para iti "ulo" ket rêš wenno umasping iti kaaduan a sasao a Semitiko. Nagbalin ti sao a nagan ti letra, kas pagarigan ti akroponia.
Nagbalinna a Griego a ⟨Ρ⟩ ῥῶ (Plantilia:Transliterasion) ken Latin a ⟨R⟩. Naparang-ay ti agpababa a bangkirig nga uged (\) kas maysa a grapiko a bariante iti dadduma a alpabeto a Lumaud a Griego (nga isurat ti rho kas ), ngem, iti kaaduan, saan nga iti dagiti sinuratan a Daan nga Italiko. Naipakita ti kaaduan kadagitoy nga alpabeto dagiti bariante ti rho da iti nagbaetan ti porma ti ⟨P⟩ ken ⟨D⟩, ngem awan ti agpababab nga uged ti Lumaud a Griego.
Kinapudnona, kadagiti kadaanan a naammuan a porma ti alpabeto a Latin a mismo idi maika-7 ken maika-6 a siglo K.K.P., inskripsion a Duenos ken Lapis Niger, naisurat pay ti ⟨r⟩ babaen ti porma a ⟨P⟩ ti letra. Ipakita ti inskripsion a Lapis Satricanus ti porma ti alpabeto a Latin agarup 500 K.K.P. Ditoy, narigat itan a mailasin ti nagtimbukel, agserra a porma a Π ti ⟨p⟩ ken porma a ⟨Ρ⟩ ti ⟨r⟩. Naan-anay a dimmakkel ti agpababa nga uged idi maika-3 a siglo K.K.P., kas makiti iti dagiti inskripsion dagiti sarkopago ti Tanem da Scipio ti dayta a panawen. Manipud iti c. 50 K.P., naisurat ti letra a ⟨P⟩ nga addaan ti sibubukel a naserraan a silo, ket iti kasta, naaddaanna iti porma a dati nga inusar ti ⟨R⟩..
Kursibo
[urnosen | urnosen ti taudan]Nagparang-ay ti minuskula a porma a ⟨r⟩ babaen ti nadumaduma a bariante ti dakkel a porma. Mairaman ti Latin a minuskula iti sapasap, iti kamaudiananna nagparant-ay manipud iti kursibo a Romano babaen ti sinuratan a unsial ti Naladaw a Kadaanan a Panawen agingga iti minuskula a Karolinhio ti maika-9 a siglo.
Iti kursibo, gagangay a saan a mairikep ti baba ti silo no di ket agtultuloy iti saka, a mangikkat iti kanayonan nga uged ti pluma. Napaababa ti uged a silo-saka iti simple nga arko a nausar iti minuskula a Karolinhio ket ita pay.
Nausar maysa a kaligrapiko a minuskula a ⟨r⟩, pagaammo kas r rotunda wenno "nagtimbukel a r" ⟨ꝛ⟩, iti panagsasaruno a ⟨or⟩, a nagrukob ti porma ti ⟨r⟩ tapno mangpadagus iti bukol ti ⟨o⟩ kas iti ⟨oꝛ⟩, a maisupadi iti ⟨or⟩. Kalpasanna, nausar met ti isu met laeng a bariante no sinurot ti ⟨r⟩ dadduma pay a babassit a letra nga addaan iti nagtimbukel a silo nga agturong iti kannawan, kas pagarigan ⟨b⟩, ⟨h⟩, ⟨p⟩, kasta met tapno isurot ti digrapo a ⟨rr⟩ kas ⟨ꝛꝛ⟩. Kaaduan a nainaig ti panagusar ti r rotunda iti sinuratan a Gotiko, ket idi maika-18 a siglo, kadagiti Ingles a teksto, saanen a nausar pay ti glipo, agraman ti sinuratan a Gotiko iti sapasap.
Nausar ti sinuratan a Insular iti minuskula a nataginayon ti dua a agpababa nga uged, ngem a saan a naiserra ti silo, a pagaammo kas ti Insular a r ⟨ꞃ⟩. Agbiag daytoy a bariante iti kaligrapia a Gaeliko a nalatak idiay Irlanda agingga iti katengngaan ti maika-20 a siglo, ngem nalimitaran laeng iti pangarkos a panggep.