Subhas Chandra Bose
| Subhas Chandra Bose | ||
| ||
| Profesiono: | Politikisto | |
| Lando: |  India
| |
| Naskodato: | 23 di januaro 1897 | |
| Nasko-loko: | Kutak | |
| Mortodato: | 18 di agosto 1945 | |
| Morto-loko: | Taypey | |
| Retoloko: | https://netaji.org/ | |
Subhas Chandra Bose (Kutak, Bengali, 23ma di januaro 1897 – Taypey, 18ma di agosto 1945) esis Bengalana politikisto, judikata kom heroo di Indiana movado pri nedependo.
Yuneso
[redaktar | redaktar fonto]Bose esis la nonesma filio di Prabavati Devi e Janakinat Bose, konocat advokato. Depos 1902 il esis en protestanta skolo en Europa, ed en 1909 il iris a skolo di baptisti. Ilua studio esis kontinuigit en la Ravenshaw Kolegiala Skolo, guvernal instituto en Kutak. Pos to il obtenis sua bachelero en la Kolegio di la Skota Eklezio dil Universitato di Kolkata. Il pluse havis kin plu yuna gefrati. En 1919 il iris ad Anglia por studiar en Cambrigde. En 1921 il retro-iris a sua lando.
Membro di Kongreso
[redaktar | redaktar fonto]Il komencis jurnalo, la Swaray, e komencis ilua politikala kariero en la Bengalana kongreso. Il esis tre nacionalist e ne vidis pacoza solvi. Il anke esis editero di Forward, jurnalo fondita da ilua mentoro Chitaranyan Das, qua divenis urbestro di Kolkata en 1924. En 1923 Bose elektesis en la Bengalana Nacionala Kongreso. En 1925 il arestesis, samatempe kun plura nacionalisti.
Ilu liberigesis en 1927. Pose komencis laborar kun Jawaharlal Neru, qua anke aspiris la nedependanteso di India. Il denove arestesis pro miskonduto, ma en 1930 il divenis urbestro di Kolkata. Il voyajis multe ad Europa. Il parolis multe kun Indiana studenti e guverneriestri. En Wien il komencis skribar libro: La Lukto Indiana. Il esis helpata da la Wienana Emilie Schenkl (1910-1996), a qua il mariajis su (sen sacerdoto o testi) e pose havis filiino. En l’unesma parto di la libro esis historiala revuo pri la periodo 1920-1934, ol publikigesis en London en 1935. Il retro-voyajis a Wien tra Roma, ube il parolis kun Benito Mussolini ed a qua il donis exemplero di sua libro. Bose divenis membro dil Indiana Nacionala Kongreso. Ed en 1938 e 1939 il esis guverneriestro. Il devis abandonar ta poziciono pri ke il ne konkordis pri l’idei di Mahatma Gandi e kondamnesis a hem-aresto. Il eskapis en 1940 ed en 1942 arivis en Berlin. L’Italiana versiono di La Lukto Indiana publikigesis en 1942. La duesma parto di la libro deskriptas Berlin e la periodo 193501942. En ca parto il deskriptis la rolo di Gandi.
Milito-yari
[redaktar | redaktar fonto]En Berlin Bose recevis la honorala titulo Netayi, qua signifikas ‘respektata duktero’. Il kunlaboris Germania e Japonia pro ke il volis liberigar India de Britaniana dominaco. Il fondi la Sonderreferat Indien (Specal India-Oficeyo), ube il fondis ye fino di novembro 1941 Legiono Indiana, qua existis precipue de kaptiti militala qui kaptesis en Afrika da marshalo Rommel. La legiono (Legiono di Liber India) existis ye la fino di 1941 ja de 3000 viri. Balde anke venis Radio Liber India. Pos ke la Japoniani komence 1942 obtenis kelka vinki en Azia, Bose volis retro-irar ad India. En mayo 1942 il renkontris Hitler. Ilta konkordis kun lu ed ofris transporto. Komence 1943 il invitis Dro. Birenda Nat Mazumdar qua esis en Koldic, por persuadar lu venar a ilua latero, ma Mazumdar refuzis laborar kun il. En februaro 1943 il iris per Germana subaquala navo a Madagaskar. Ibe il transiris a Japoniana subaquala navo qua transportis il a Sumatra, qua okupesis da Japonia. Sur Andamani e Nikobari Bose fondis Azad Hind, guvernerio en exilo por Liber India. Il anke fondis la Nacional Armeo di India (NAI), qua – itere – precipe existis de militala kaptiti. Kun Japonia il atakis India, ma il ne esis militisto e la Britanian-Indian Armeo vinkis li. Preske duimo di la Japoniani e la NAI mortis. Kande la Britaniani rihavis Singapur, la NAI cedis. Bose volis fugar a Rusia, ma ilua aviono esis pafit adinfre ed il mortis pro brul-vunduri. Segun sekreta raporti ek Kolkata il tamen vivus adminime til 1964.