Адам денесі

Адам денесі (лат. corpus humanum) - адамның бүкіл құрылымы болып табылады, яғни бас, мойын, бағана, қолдар және аяқтар. Биологтардың есебі бойынша ересек адамның денесі отыз триллион жасушадан турады. Адам денесі жалпы 206 сүйектен құралады.

Адам организмінің жүйелері

Толық мақаласы: Адам анатомиясы

Адам организмі - адам өмір сүруін қамтамасыз ету үшін бағытталған функцияларды жүзеге асыратын өзара байланысты жүйелер жиынтығы.

Адам организмінде қаңқа жүйесін, бұлшық ет жүесін, жүйке жүйесін, жүрек-қантамырлар жүйесін, дем алу жүйесін, ас қорыту жүйесін, зәр шығару жүйесін, репродуктивті жүйесін, эндокриндік жүйесін, иммунды жүйесін және жабынды жүйесін айқындайды.

	Жүйе	Зерттейтін ғылым
	жүйке жүйесі	Нейрофизиология
	қаңқа жүйесін	Ортопедия
	жүрек-қантамырлар жүйесі	Кардиология
	дем алу жүйесі	пульмонология
	ас қорыту жүйесі	Гастроэнтерология
	жабынды жүйесі	Дерматология
	зәр шығару жүйесі	нейрология, урология
	репродуктивті жүйесі	гинекология (әйелдер), андрология (еркектер), сексология, эмбриология
	иммунды жүйесі	иммунология
	лимфа жүйесі	онкология, иммунология
	эндокриндік жүйесі	эндокринология

Адам органдарының салмақтары

Салмағы 70 кг, бойы 170 см және денесінің ауданы 1,8 кв,м 20 — 30 жасар адамның органдарының орта есеппен алынған салмақтары:

бұлшық еті: 30 кг = денесінің салмағынан 43%
қаңқа жілік майысыз: 7 кг = 10%
тері және тері асты клетчаткасы: 6,1 кг = 8,7%
қан: 5,4 кг = 7,7%
ас қорыту жүйесі: 2,0 кг = 2,9%
бауыр: 1,7 кг = 2,4%
қызыл жілік майы: 1,5 кг = 2,1%
өкпе: 1,0 кг = 1,4%
жүрек: 0,3 кг = 0,43%
бүйрек: 0,3 кг = 0,43%
қалқанша без: 0,02 кг = 0,03%
ми: 1,3 кг = 1,8%
көкбауыр: 0,18 кг = 0,26%

Дене құрылысы

Толық мақаласы: Адам денесінің пропорциясы

Дамыған елдерде орта есеппен алғанда ересек ер адамның бойы 1,7—1,8 м-дей, ересек әйелдің бойы 1,6—1,7 м болып саналады. Адамның бойын генотипке және фенотипке байланысты.

Химиялық құрамы

Адам денесінің органдары орта есеппен 60% судан, 34% Органикалық заттардан, 6% — бейорганикалық заттардан тұрады. Органикалық заттарын құрайтын негізгі элементтер: көміртек(~18%), оттек(~65%), сутек(~10%) және азот(~3%), одан басқа фосфор(~1%) және күкүрт(~0,25%). Бейорганикалық заттардың құрамына 22 химикалық элементтер — кальций, фосфор, оттек, натрий, магний, күкүрт, бор, хлор, калий, ванадий, марганец, железо, кобальт, никель, мыс, мырыш, молибден, хром, кремний, йод, фтор, селен кіреді^[1].