Риян

Риян
Бояулық риян
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар Сабы: Gentianales Тұқымдасы: Rubiaceae Кіші тұқымдасы: Rubioideae Тегі: Rubia L.
түрлері
80 түрі белгілі

Риян (лат. Rubia) – рияндар тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер мен бұталар, жартылай бұталар.

Қазақстанда Каспий мен Арал теңіздері маңында, Балқаш-Алакөл ойысында, Қызылқұм мен Мойынқұмда, Іле және Күнгей Алатауларында өсетін 8 түрі бар. Жиі кездесетіні — Бояулық рияны (R. tіnctorum). Оның биікт. 2 м-дей, сүректенген жуан тамыры болады. Жапырақтары қандауыр немесе ұзынша эллипс тәрізді. Сарғыш-жасыл түсті ұсақ гүлдері сыпыртқы гүлшоғырына топталған. Маусым — қыркүйек айларында гүлдеп, тамыз — қыркүйекте жеміс салады. Жемісі алғашқы кезде қызыл-қоңыр, әбден піскенде қара түсті болады. Бояу Р-ынан қызыл бояу алынады.

Риянның 2 түрі:

1. бор рияны,
2. Резниченко рияны — өте сирек кездесетін, жылдан жылға таралу аймағы тарылып бара жатқан өсімдіктер болғандықтан, қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген.

Дереккөздер

Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Category:Rubia