Here naverokê

Zimanê osetî

Ji Wîkîpediya, ensîklopediya azad.
Osetî
Ирон
Welatên lê tê axaftin Rûsya (Alanistana Bakur), Alanistan Başûr, Gurcistan, Tirkiye
Herêm Alanistan
Axiverên zimanê zikmakî Nêzîkî 500.000
Malbata zimanî Zimanên hind û ewropî
Awayên kevn
Sîstema nivîsê Alfabeya kîrîlî
Rewşa fermî
Welatên lê zimanê fermî ye Alanistan Bakur, Alanistan Başûr
Sazkerên zimên
Kodên zimanî
ISO 639-1 os
ISO 639-2 oss
ISO 639-3 oss

Zimanê osetî [çavkanî hewce ye] (Ирон ӕвзаг / Iron æwzag) yek ji zimanên îranîyî ku li Qefqazê, Rûsya (Alanistan Bakur) û Gurcistan (Alanistan Başûr) û li herêmên Alanistana têye axaftin. Ew rojhelat-rojavayî dibe du devikan û rojhelatî Îronî û roavayî jî Dîgorî e. Axêverên vî zimanî dorê 700 hezar kes e.

Zimanê osetî (îronî) heta qewmeka kevinê Alanên ku, ji Sarmatiyane dihatin. Zimanê alanî bi yaxnobî ve du zimanên zimanê bakur-rojavaya îranîyê ku têye axaftin. Lê ew tenê zimanê sarmatiyê ku îroj têye axaftin.

Di zimanê alanî de ji sedsala 19'an vir ve alfebeya kirîlî ya ku ji 35 grafeman pêk tê, têye bikaranîn: ew 26 tîpên bêdeng, hef tîpên bideng û 2 dîftongan pêk tê.

А/а, Ӕ/ӕ, Б/б, В/в, Г/г, Гъ/гъ, Д/д, Дж/дж, Дз/дз, Е/е, Ё/ё, Ж/ж, З/з, И/и, Й/й, К/к, Къ/къ, Л/л, М/м, Н/н, О/о, П/п, Пъ/пъ, Р/р, С/с, Т/т, Тъ/тъ, У/у, Ф/ф, Х/х, Хъ/хъ, Ц/ц, Цъ/цъ, Ч/ч, Чъ/чъ, Ш/ш, Щ/щ, Ъ/ъ, Ы/ы, Ь/ь, Э/э, Ю/ю, Я/я.

Navbera salên 1923 û 1937'a alfebeya latînî ya ji van tîpan pêk dihat jî hatibû bikaranîn: A/a, Æ/æ, B/b, C/c, Č/č, D/d, E/e, F/f, G/g, H/h, I/i, J/j, K/k, L/l, M/m, N/n, O/o, P/p, Q/q, R/r, S/s, Š/š, T/t, U/u, V/v, X/x, Y/y, Z/z, Ž/ž

Girêdanên derve

[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]