Publius Iuventius Celsus Titus Aufidius Hoenius Severianus

Publius Iuventius Celsus Titus Aufidius Hoenius Severianus (nescimus, quando natus mortuusve sit) senator Romanus et iuris consultus primo et secundo saeculo fuit.

Vita et cursus honorum

Filius et discipulus Publii Iuventii Celsi Patris iuris consulti fuit et in Italia septentrionali natus est. Accepit cum Lucio Neratio Prisco scholam iuris Iuventii patris. Consiliarius Hadriani imperatoris factus anno 129 consul ordinarius cum filio Neratii Prisci et postea proconsul Asiae nominatus est. Celsus consul senatus consulto Iuventiano favebat, quo heres credulus hereditatis caducae non plus quod lucri fecerat, deberet.

Opera

• Quaestiones (XII aut plus libri)
• Epistulae (XI libri)
• Digesta (XIL libri) - Hoc opus corpus causarum diversarum est - solum tempore Iustiniani I imperatoris ad digesta Iustiniani facienda adhibitum est.

Quod de iure sensuit

Celsus numquam ius scriptum interpretabatur, sed semper quaesivit, quid sit natura iuris. Itaque saepe ius traditum iustitiae causa mutavit. Exemplum notum condictio Iuventiana est (Cels. (6 D.) Dig. XII 1,32). Problema iurisprudentiae redditionem aeris alienae agere est. Tres vires, Tu et Titius et Ego, Tu obligatum rogavit, quae pecuniam creditam reddere. Dig. XII.1.32: Si et me et Titium mutuam pecuniam rogaveris et ego meum debitorem tibi promittere iusserim, tu stipulatus sis, cum putares eum Titii debitorem esse, an mihi obligaris? subsisto, si quidem nullum negotium mecum contraxisti: sed propius est, ut obligari te existimen, non quia pecuniam tibi credidi (hoc enim nisi inter consentientes fieri non potest): sed quia pecunia mea quae ad te pervenit, eam mihi a te reddi bonum et aequum est." Controversum est causa obligationis. Presumitur actionem condicendi iustam esse (Dig XII 1 de condictionibus agit) quamquam negotium contractum abest (Julian (Dig. 12.6.33) "condictio .. non habebit, quia nullum negotium inter nos contraheretur). Doctores historiae iuris diputandum, obligatio ex re vel iure naturae oritur. Casus belli sententia ultima responsae: "sed quia pecunia mea quae ad te pervenit, eam mihi a te reddi bonum et aequum est." Alii fundamentum conclusionis pars sententae prima (...pervenit), alii ratio decidendi aequitas iuris gentium putant.

• Pro aequitatem Pomponius D.50.17.206: "Iure naturae aequum est neminem cum alterius detrimento et iniuria fieri locupletiorem."
• pro causa obligationis ex re dicendum, Gaius iuris consultus in Institutiones III dationem cum condictionem composuit: § 90: "Re contrahitur obligatio velut mutui datione ..." § 91: "Is quoque, qui non debitum accepit ab eo, qui per errorem solvit, re obligatur; nam proinde ei condici potest SI PARET EUM DARE OPORTERE, ac si mutuum accepisset." (=I.3.14.1).

Dicta

Nonnulla dicta clara Celsi nobis tradita sunt:

• "Ius est ars boni et aequi." (Dig I 1,1)
• "Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem." (Dig. I 3,17)
• "Incivile est, nisi tota lege perspecta, una aliqua particula eius proposita iudicare vel respondere." (Dig. I 3,24)
• "impossibilium nulla obligatio". (Dig. L 17, 185)

Notae

Antecessores: Lucius Nonius Calpurnius Torquatus Asprenas II et Marcus Annius Libo

Consul 129 cum Lucio Neratio Marcello II

Successores: Quintus Fabius Catullinus et Marcus Flavius Aper