Vieftiende iew veur Christus
zèstiende iew veur Christus - vieftiende iew veur Christus - veertiende iew veur Christus
De vieftiende iew veur Christus leep vaan 1500 v.Chr. tot en mèt 1401 v.Chr. De Hethiete koume tot groete expansie, dewijl Egypte nog in de (vreuge) bleujtied vaan 't Nui Keuninkriek zit. In Griekeland goon de Myceners de Minoërs euvervleugele. De Assyriërs en Babyloniërs hadde ouch nog hun besjavinge, die evels d'n tied neet mèt hadde; Babylon woort geregeerd door 't riek Karduniaš. In China regeerde volgens de euverlievering de Shangdynastie; 't gief evels gein gesjreve bronne oet deen tied. In Midde-Amerika vint me de ierste spore vaan 'n besjaving, naomelek die vaan de Olmeke.
Groete gebäörtenisse
[bewirk | brón bewèrke]Jaortalle zien oonderwerp vaan interpretatie.
- 1504-1492: Nao campagnes oonder Toetmoses I weure zoewel Neder-Nubië es de Levant bij Egypte ingelief.
- 1479: Toetmoses III kump aon de mach; heer nump ze euver vaan zien tant en stiefmoojer Hatsjepsoet.
- ca. 1460: De Kassiete euverluipe Babylon en stiechte 'n dynastie die iewelaank aon de mach zal blieve.
- 1457: In de Slaag bij Megiddo hojt 't leger vaan Toetmoses de opstandige Kanaäniete neer.
- ca. 1430: begin Riek vaan de Hittiete oonder Tudhaliya I.
- ca. 1420: De Myceners loupe Kreta oonder de voot. Knossos weurt mesjiens gebrandsjat, meh de Mionische cultuur blijf bestoon.
Zoonder jaortal
[bewirk | brón bewèrke]- ca. 1500: begin Mumuncultuur in Korea.
- ind vieftienden iew: opkoms Lineair B, boe-in 't Myceens Grieks weurt gesjreve.
- ierste spore vaan de Olmeekse besjaving
- bleujtied graafheuvelcultuur