Преглед на кодот на 19 Фортуна

{{Инфокутија Планета
| minorplanet = yes
| background=#D6D6D6
| name=19 Фортуна
| symbol= [[Податотека:Fortuna symbol (fixed width).svg|x25п]]
| image = 19Fortuna-LB1-crab-mag11.jpg
| image_size = 180
| caption = Фортуна во средината над [[Раковидна Маглина|Раковидната Маглина]]
| discoverer=[[Џон Расел Хинд]]
| discovered=22 август 1852
| mpc_name=(19) Fortuna
| alt_names=A902 UG
| pronounced = 
| adjective = фортунски
| named_after = божицата [[Фортуна]]
| mp_category=[[астероиден појас|главен појас]]
| orbit_ref =<ref name=jpldata>{{нмс
  |type=21 август 2008, посл. набљ.
  |title=JPL Small-Body Database Browser: 19 Fortuna
  |url=http://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=19
  |accessdate=11 ноември 2008}}</ref>
| epoch=22 октомври 2004 ([[јулијански ден|ЈД]] 2453300,5)
| semimajor=2,441 ае (365.235 Гм)
| perihelion=2,052 ае (307.028 ГМ)
| aphelion=2,831 [[астрономска единица|ае]] (423.443 [[гигаметар|Гм]])
| eccentricity=0,159
| period=3,81 [[јулијанска година (астрономија)|г]] (1393.378 д)
| inclination=1,573°
| asc_node=211,379°
| arg_peri=182,091°
| mean_anomaly=268,398°
| avg_speed=18,94&nbsp;км/с
| dimensions=(225×205×195)±12 км<ref name=Baer/><br>225&nbsp;км<ref name=Hubble1998>{{наведено списание
 |last            = Storrs
 |first           = Alex
 |author2         = Weiss, B.
 |author3         = Zellner, B.
 |title           = Imaging Observations of Asteroids with Hubble Space Telescope
 |journal         = Icarus
 |volume          = 137
 |pages           = 260–268
 |date            = 1998
 |url             = http://scripts.mit.edu/~paleomag/articles/Storrs_1999_Icarus.pdf
 |accessdate      = 2005-01-15
 |doi             = 10.1006/icar.1999.6047
 |bibcode         = 1999Icar..137..260S
 |issue           = 2
 |display-authors = etal
 |url-status         = dead
 |archiveurl      = https://web.archive.org/web/20120225134811/http://scripts.mit.edu/~paleomag/articles/Storrs_1999_Icarus.pdf
 |archivedate     = 25 февруари 2012
 |df              = mdy-all
}}</ref><ref name="Baer2007"/>
| mass=1,27{{e|19}} кг<ref name=Baer>{{нмс
|date=2008
|title=Recent Asteroid Mass Determinations
|publisher=Personal Website
|author=Jim Baer
|url=http://home.earthlink.net/~jimbaer1/astmass.txt
|accessdate=2008-11-27
|archive-url=https://web.archive.org/web/20131021074442/http://home.earthlink.net/~jimbaer1/astmass.txt
|archive-date=21 октомври 2013
|url-status=dead
}}</ref>
| density=2,70±0,48&nbsp;г/см<sup>3</sup><ref name=Baer/>
| surface_grav=~0,0629&nbsp;м/с<sup>2</sup>
| escape_velocity=~0,1190&nbsp;км/с
| rotation=0,3101 д (7,4432 ч)<ref name=jpldata/>
| spectral_type=[[астероид од типот G|G]]<ref name=jpldata/>
| magnitude = 8,88<ref name=AstDys-Fortuna>{{нмс |title=AstDys (19) Fortuna Ephemerides |publisher=Department of Mathematics, University of Pisa, Italy |url=https://newton.spacedys.com/astdys/index.php?pc=1.1.3.1&n=19&oc=500&y0=1963&m0=10&d0=31&h0=0&mi0=0&y1=1963&m1=10&d1=31&h1=0&mi1=0&ti=1.0&tiu=days |accessdate=27 јуни 2010}}</ref> to 12.95
| abs_magnitude=7,13<ref name=jpldata/>
| albedo=0,037<ref name=jpldata/>
| angular_size = 0,25" <!-- Хорајзонс, 18 октомври 2024 г. --> - 0,072"
| single_temperature=~180 [[келвин|K]]
}}

'''Фортуна''' ('''19 Фортуна''') — еден од најголемите [[астероид]]и во [[астероиден појас|главниот појас]]. Има состав сличен на [[1 Церера]]: тена површина која е мошне истрошена, со состав на примитивни [[органско соединение|органски соединенија]], вклучувајќи [[толин]]и.

Има пречник од 225&nbsp;км и меѓу најтемните познати [[геометриско албедо|геометриски албеда]] за астероиди со пречници над 150&nbsp;км. Измереното албедо изнесува 0,028 и 0,037.<ref name=Hubble2005>{{наведено списание
|last=Storrs |first=Alex
|author2=Dunne
|author3=Conan
|author4=Mugnier
|title=A closer look at main belt asteroids 1: WF/PC images
|journal=Icarus
|volume=173 |issue=2 |pages=409–416 |date=2005
|doi=10.1016/j.icarus.2004.08.007
|url=http://web.mit.edu/bpweiss/www/StorrsWeiss2005AsteroidsHSTIcarus.pdf
|accessdate=23 септември 2007
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20070418034343/http://web.mit.edu/bpweiss/www/StorrsWeiss2005AsteroidsHSTIcarus.pdf |archivedate = 18 април 2007 |bibcode=2005Icar..173..409S|display-authors=etal}}</ref> The spectra of the asteroid displays evidence of aqueous alteration.<ref name=Fornasier1999>{{citation
 | title=Spectroscopic comparison of aqueous altered asteroids with CM2 carbonaceous chondrite meteorites
 | display-authors=1 | postscript=.
 | last1=Fornasier | first1=S. | last2=Lazzarin | first2=M.
 | last3=Barbieri | first3=C. | last4=Barucci | first4=M. A.
 | journal=Astronomy and Astrophysics Supplement
 | volume=135 | pages=65–73 | date=февруари 1999
 | doi=10.1051/aas:1999161 | bibcode=1999A&AS..135...65F | doi-access=free }}</ref>

Вселенскиот телескоп „[[Хабл (вселенски телескоп)|Хабл]]“ извршил набљудувања на Фортуна во 1993 г. Од направените слики е изведен привиден пречник од 0,20 [[лачна секунда|лачни секунди]] (4,5 [[пиксел]]и во Планетарната камера) и утврдено е дека има речиси сферен облик. Не е утврдено присуството на [[природен сателит|месечини]].

Астероидот неколкупати е забележан како [[прикривање (астрономија)|прикрива]] [[ѕвезда|ѕвезди]]. Проучуван е и со [[радар]].<ref name="detected">{{нмс
  |title=Radar-Detected Asteroids and Comets
  |publisher=NASA/JPL Asteroid Radar Research
  |url=http://echo.jpl.nasa.gov/asteroids/
  |accessdate=30 октомври 2011}}</ref>

Откриен е од [[Џон Расел Хинд]] на 22 август 1852 г. и наречен по [[Фортуна]], римска божица на судбината и среќата.

Фортуна е [[растројување (астрономија)|растроена]] од астероидот [[135 Херта]] (80&nbsp;км во пречник) и масата ѝ е првочно проценета на 1,08{{e|19}} кг.<ref name="Baer2007">{{наведено списание
|last=Baer |first=James
|author2=Steven R. Chesley
|title=Astrometric masses of 21 asteroids, and an integrated asteroid ephemeris
|journal=Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy
|volume=100 |issue=2008 |pages=27–42
|publisher=Springer Science+Business Media B.V. 2007
|doi=10.1007/s10569-007-9103-8
|date=2008 |bibcode = 2008CeMDA.100...27B |doi-access=free
}}</ref> Во поново време истиот астроном дава поправена маса од 1,27{{e|19}} кг.<ref name=Baer/>

На 21 декември 2012 г. Фортуна (~200&nbsp;км) безопасно минала покрај астероидот [[687 Тинета]], на растојание од 6,5 [[гигаметар|Гм]].<ref>Создадено со [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10]  {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081220235836/http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ |date=20 декември 2008 }} by Aldo Vitagliano</ref>

== Наводи ==
{{наводи}}

== Надворешни врски ==
* {{AstDys|19}}
* {{JPL small body|2000019}}

{{Мали планети-редослед |18 Мелпомена |number=19 |20 Масалија}}
{{Големи астероиди}}
{{Мали тела во Сончевиот Систем}}

{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Фортуна}}
[[Категорија:Астероиди од типот G]]
[[Категорија:Астероиди од типот Ch]]
[[Категорија:Откритија на Џон Расел Хинд]]
[[Категорија:Астероиди наречени по ликови од римската митологија]]
[[Категорија:Астрономски тела откриени во 1852 година]]