Прејди на содржината

Јозеф Судек

Од Википедија — слободната енциклопедија
Јозеф Судек во1958

Јозеф Судек - чешки: Josef Sudek; (17 март 1896 – 15 септември 1976) беше чешки фотограф, најпознат по неговите фотографии од Прага[1].

Животопис

[уреди | уреди извор]

Судек е роден во Колин, Чешка (историска област).

Првично работел како книжар.

За време на Првата светска војна служел во Австроунгарската армија од 1915 година бил на италијанскиот фронт сè додека не бил ранет во десната рака во 1916 година, што довело до ампутирање до рамото .

По војната, студирал фотографија две години во Прага во класата на Јаромир Функе.

Неговата армиска инвалидска пензија му дадала можност да се занимава со уметност , работл во текот на 1920-тите во романтичен стил.

За стилот на Судек понекогаш се тврди дека е модернист.

Но, ова важи само за 30-тите години на минатиот век, во текот на кои тој се занимавал со комерцијална фотографија, вклучувајќи и илустрирации за неделник во Прага Pestrý týden и на тој начин работл „во стилот на времето“. Првенствено, неговата авѕорска фотографија е неоромантичарска.

Возобновено ателје на Судек во Прага - Ујежд

Неговата рана работа вклучувалае многу серии од внатрешноста на Св. Катедрала Витус.

За време и по Втората светска војна, Судек сликал ноќни сцени и панорами во Прага, го фотографирал пошумениот пејзаж на Бохемија и прозорецот што гледал кон неговата градина (познатиот „Прозорецот на моето ателје“) серија). Тој продолжил да ја фотографира преполната внатрешност на неговото ателје (серија „Лавиринти“).

Својата работа најпрво ја покажал во „Пет фотографи“ во Музејот на уметност Шелдон на Универзитетот во Небраска / Линколн во 1968 година. Потоа излагал на Георг Истман Хаус во 1974 година а објавил и 16 книги за време на неговиот живот.

Познат како „Поетот на Прага“, Судек никогаш не се оженил и бил срамежлива личност.

Тој никогаш не се појавил на отворањето на неговата изложба а малку луѓе се појавуваат на неговите фотографии[2].

Во последниве години, неговото творешто честопати се репродуцирало во книги, што ги прави неговите дела некои од најпристапните за оние кои се заинтересирани за чешката фотографија во дваесеттиот век.

Судек во литературата

[уреди | уреди извор]

„Слики во Прага“ на Јохан Банвил: „Портрети на еден град “ го воведува читателот во градот преку фотографската леќа на Josephозеф Судек. Банвил раскажува како се пријавил за шверц на фотографиите на Судек во САД и преку неговата приказна и приказната за музеите на Судек за историјата на Прага во нејзината меланхолија, растргнати од војна и угнетување. Фотографии од вознемиреноста под нацистичка окупација, слика на пејзаж.

Во поново време, Судек бил лик од романот „Посветеност“ на Хауард Норман. Главниот јунак, Дејвид Козол, бил фотограф и бил под менторство на Судек. Дејвид Козол ја потенцира меланхолијата во делата на Судек.

Во 2006 година, холандскиот поет Ханс Тентије објавил циклус кој ја содржеше поемата: " Met met Josef Sudek op weg door Praag ", "На пат низ Прага со Судек"[3]. .

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Библиографија

[уреди | уреди извор]
  • 1922–1924 – Praha, 10 náladových fotografií. Praha. (Signováno autorem).
  • 1928 – Svatý Vít. S předmluvou Jaroslava Durycha. Družstevní práce, Praha. (15 originálních fotografií autora, v nákladu 120 kopií, signováno a číslováno).
  • 1930 – Orbis 1931. Orbis, Praha. (Kalendář 12 fotografií Prahy s fotomontáží na obálce).
  • 1932 – Kalendář Družstevní práce 1933. Družstevní práce, Praha. Czech Gallery Edition, No. VI. Hlubotisk Václav Neubert. (27 fotografií autora, vybral a seřadil Ladislav Sutnar).
  • 1938 – Novák, Arne. Praha barokní. František Borový. Praha. (České, francouzské a německé vydání. 18 fotografií studentů Státní grafické školy v Praze.), roku 1947 vychází 4. vydání v češtině a také 2. v angličtině.
  • 1939 – Zemský ráj to na pohled… Praha. Upravil Ivan Nedoma. (České a německé vydání. Kalendář na rok 1940 s 12 fotografiemi autora.)
  • 1939 – Praze 1939. Lis Knihomilův. Vol. 7. (Fotografie autora ze srpna 1938. 150 číslovaných výtisků, hlubotisk.)
  • 1943 – Moderní česká fotografie, Album deseti původních snímků. S textem Karla Teigeho. Národní práce Praha. (Originální fotografie Josefa Sudka, Josefa Ehma, Jaromíra Funkeho, Miroslava Háka a Karla Plicky. Náklad 50 kopií, číslováno.)
  • 1945 – Pražský kalendář 1946, Kulturní ztráty Prahy 1939–1945. S úvodem Zdeňka Wirtha. Václav Poláček, Praha. (52 fotografií včetně obálky.)
  • 1945 – Pražský hrad: výtvarné dílo staletí v obrazech Josefa Sudka. Sfinx, Praha.
  • 1946 – Kubíček, Alois: Pražské paláce. Václav Poláček, Praha. (108 fotografií Josefa Sudka.)
  • 1947 – Sudek Josef: Magic in Stone. S texty Martin S. Briggse. Lincolns-Praeger Publishers, London. (113 fotografií Josefa Sudka. Shodné s druhým vydáním knihy Pražský hrad).
  • 1948 – Wenig, Adolf, Sudek Josef: Náš Hrad. Praha. (2. vyd. Wenigova textu s 48 fotografiemi Josefa Sudka.)
  • 1948 – Sudek, Josef: Praha. Předmluva Arnošta Klíma. Text Vítězslav Nezval. Grafická úprava a obálka František Muzika. Svoboda, Praha. (128 fotografií Josefa Sudka).
  • 1956 – Josef Sudek, Fotografie. Vybral a sestavil Josef Sudek. Text Lubomír Linhart a Jaroslav Seifert. SNKLHU, Praha. (232 fotografií).
  • 1958 – Lapidarium Národního musea, napsali Vladimír Denkstein, Zoroslava Drobná a Jana Kybalová, fotografoval Josef Sudek. SNKLHU Praha. (176 fotografií).
  • 1959 – Sudek, Josef: Praha panoramatická. S básní Jaroslava Seiferta. Úprava a obálka Otto Rothmayer. SNKLHU, Praha. (284 panoramatických fotografií). Kniha vyšla znovu roku 1992.
  • 1961 – Sudek, Josef; Poche, Emanuel: Karlův most ve fotografii. Úvodní básně Jaroslav Seifert. SNKLHU, Praha. (160 fotografií Josefa Sudka).
  • 1962 – Josef Sudek. Úvod Jan Řezáč. Orbis, Praha. Edice Profily (12 pohlednic).
  • 1964 – Sudek. Text Jan Řezáč. Výběr fotografií Jan Řezáč a Josef Prošek. Artia, Praha. (Text něm., angl. a fran., 95 fotografií J. S.).
  • 1969 – Sudek, Josef. Mostecko – Humboldtka. Text Emil Juliš a Dalibor Kozel. Dialog, Most. (11 panoramatických pohlednic.)
  • 1971 – Sudek, Josef: Janáček – Hukvaldy. Texty L. Janáčka, vybral Jaroslav Šeda. Supraphon, Praha. (Česky, něm. a angl., 124 fotografií).
  • 1976 – Josef Sudek. Předmluva Petr Tausk. Pressfoto, Praha. Edice světové fotografie Díl. 1. (13 fotografií).
  • 1978 – Bullaty, Sonja: Sudek. Předmluva Anna Fárová. Clarkson N. Potter, New York. (2. vyd. 1986, 76 fotografií).
  • 1980 – Josef Sudek. Profily z prací mistrů československé fotografie 1. Text Petr Tausk, vybrali Josef Prošek, Petr Zora a Petr Tausk. Panorama, Praha. (18 fotografií).
  • 1981 – Nezval, Vítězslav: Pražský chodec. Fotografoval Josef Sudek. Doslov Jan Řezáč. Československý spisovatel, Praha. (32 fotografií).
  • 1982 – Kirschner, Zdeněk. Josef Sudek, Výběr fotografií z celoživotního díla. Panorama, Praha. Edice Fotografie – osobnosti. (2. vyd. 1986, 157 fotografií).
  • 1982 – Josef Sudek – 10 Photographs 1940–1972. Vyd. Rudolf Kicken Gallery, Kolín n. R. Výběr a předmluva Anna Fárová. (Vyd. autorizováno Boženou Sudkovou a Annou Fárovou, 75 portfolií, v každém 10 nových otisků původních negativů.)
  • 1982 – Mrázková, Daniela; Remeš, Vladimír: Josef Sudek. Fotokino, Lipsko. (91 fotografií).
  • 1983 – Fárová, Anna: Josef Sudek. Edition I Grandi fotografi. Fabbri, Milano. (57 fotografií.)
  • 1990 – Fárová, Anna: Josef Sudek, Poet of Prague. Aperture, New York. (Souběžné vyd. s nakl. Nathan – Francie, Murray – V. Británie, SGM Sigma Union – USA, Motta – Itálie).
  • 1990 – Fárová, Anna: Josef Sudek. Edition Photo Poche, Díl. 44, Centre Nationale de la Photographie, Paříž.
  • 1994 – Fárová, Anna: Josef Sudek. Les tirages pigmentaires 1947-54. Manfred Heiting, Cinubia Los Angeles. (Angl. vyd.: Josef Sudek. The Pigment Prints 1947-54. Německé vydání: Josef Sudek. Die Pigmentdrucke 1947-54, 73 fotografií.)
  • 1994 – Řezáč, Jan: Josef Sudek. Slovník místo paměti. Artfoto, Praha. (37 fotografií a textů Josefa Sudka).
  • 1995 – Fárová, Anna: Josef Sudek. Torst, Praha.
  • 1996 – Fárová, Anna: Josef Sudek. Bibliofilie, Praha. (Album 18 fotografií.)

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Josef Sudek (Czech, 1896–1976)
  2. ↑ „The Intimate World of Josef Sudek“. Архивирано од изворникот на 2021-04-19. Посетено на 2021-08-10.
  3. ↑ „https://huxleyparlour.com/artists/josef-sudek/“. Архивирано од изворникот на 2021-04-18. Посетено на 2021-04-18. Надворешна врска во |title= (help)

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Јозеф_Судек&oldid=5034569“