Астрономско броење на годините
Астрономско броење на годините — броење засновано на н.е./ce годишно нумерирање, но го следи построго децималното броење. Дополнително, ја вклучува и нултата година, при што годините пред 0 се означени со негативни броеви, а годините по 0 се означени со позитивни броеви.[1] Астрономите го користеле јулијанскиот календар до 1582 година, вклучувајќи ја и годината 0, а грегоријанскиот календар по 1582 година, како што е прикажано од Жак Касини (1740),[2] Сајмон Њуком (1898)[3] и Фред Еспенак (2007).[4]
Претставката а.д. и наставки н.е. и п.н.е. (наша ера, пред Христа или пред наша ера) се исфрлени од употреба.[1] Годината 1 п.н.е. е означена со 0, а пак годината 2 п.н.е. е означена -1, и во целина годините n п.н.е. се нумерирани според „- (n - 1)“ (негативен број еднаков на 1 - n ). Броевите на годините од н.е. n н.е. се едноставно n или + n. За поедноставна пресметка, честопати е потребен и бројот нула, особено кога се пресметува бројот на години во период што ја опфаќа епохата, потребно е само да се одземат крајните години едни од други.
Системот е именуван како таков заради неговата употреба во астрономијата. Неколку други дисциплини покрај историјата се занимаваат со периоди пред 1 година, некои од нив се дендрохронологијата, археологијата и геологијата, од кои последните две користат „години пред сегашноста“. Иако апсолутните бројчени вредности на астрономските и историските години се разликуваат само една година пред 1 година, оваа разлика е клучна кога се пресметуваат астрономските настани како затемнувањата или планетарните врзувања за да се утврди кога се случиле одредени спомнати историски настани.
Употреба на годината нула
[уреди | уреди извор]Во своите Рудолфини табели (1627), Јоханес Кеплер користел прототип на нулта година, кој го означил Кристи (Христос) меѓу годините означени со Анте Крист (пред Христа) и Пост Крист (по Христа) на средните табели за движење за Сонцето, Месечината, Сатурн, Јупитер, Марс, Венера и Меркур.[5] Во 1702 година, францускиот астроном Филип де ла Хирер употребил една година со која ја означил Christum 0 на крајот на годините со ознака Анте Кристум (п.н.е.), и веднаш пред годините со ознака пост Крист (н.е.) за средните движења во своите Астрономски табели, со што технички ја додал ознаката 0 на Кеплеровата Кристи.[6] Конечно, во 1740 година францускиот астроном Жак Касини (Касини II), кој е заслужен за воведувањето на годината нула,[7][8][9] го завршил преминот кон 0 година во неговите астрономски табели, едноставно означувајќи ја оваа година 0, сместувајќи ја на крајот на Јулијанските години со ознака авант Христос (пред Исус Христос или п.н.е.), а веднаш пред Јулијанските години означени како апре Исус Христос (по Исус Христос или н.е.).[2]
Касини ги дал следниве причини за користењето на 0 година:[10]
Годината 0 е онаа во каја се претпоставува дека се родил Исус Христос, при што неколку хронологисти ја означуваат со 1 пред раѓањето на Исус Христос, а пак ние ја означуваме со 0, така што збирот на години пред и по Исус Христос е интервалот меѓу овие годинии каде броевите деливи со 4 ги означуваат престапните години како имногумина пред и по Исус Христос.
— Жак Касини
Фред Еспанак од НАСА наведува 50 Месечеви мени во текот на 0 година, што укажува дека станува збор за цела година, а не момент.[4]
Постои несогласување меѓу астрономите и историчарите за начинот како да се бројат годините пред 1 година. Во [астрономските алгоритми], годините од 'п.н.е.' се бројат астрономски. Па така, годината пред годината +1 е нултата година, и годината пред нултата година е −1. Годината која историчарите ја нарекуваат 585 п.н.е. е всушност годината −584. Астрономското броење на негативни години е погодно од аритметички цели. на пример, при историското броење на годините, правилото на деливост со 4 за добивање на престапните Јулијански години е неприменливо; овие години се, сепак, 1, 5, 9, 13, ... п.н.е. Во астрономската низ, сепак, овие престапни години се 0, −4, −8, −12, ..., и се запазува правилото на деливост со 4.
— Жан Мес, Астрономски алгоритми
Запишани години без нултата година
[уреди | уреди извор]Иако ги употребил вообичаените француски поими „авант И.Х.“ (пред Исус Христос) и „апре И.Х.“ (по Исус Христос) за да ги означи годините на други страници во својата книга, византискиот историчар Вананс Гримел користел негативни години (запишани со знак минус, -) за да означи години пред нашата ера, а пак годините од н.е. ги запишувал без во табелата. Тој то го правел најверојатно за да заштеди простор и да не става 0 години меѓу нив.[11]
1.0 верзијата на јазичната шема XML, честопати се користи за да се опишат податоци кои се размена помеѓу компјутери во XML, вклучува вграден во примитивни податочни типови датуми и време. Иако овие се дефинирани во смисла на ISO 8601 кој го користи пролептичниот Грегоријански календар и треба да вклучува година 0, спецификацијата на шемата XML наведува дека не користи нулта година. Верзијата 1.1 ја вклучува спецификацијата ISO 8601 која ја користи нултата година, и покрај проблемите кои произлегуваат од недостаток на позадинската компатибилност.[12]
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 Espenak, Fred. „Year Dating Conventions“. NASA Eclipse Web Site. NASA. Архивирано од изворникот 8 February 2009. Посетено на 19 February 2009.
- ↑ 2,0 2,1 Jacques Cassini, Tables Astronomiques (1740), Explication et Usage pp. 5 (PA5), 7 (PA7), Tables pp. 10 (RA1-PA10), 22 (RA1-PA22), 63 (RA1-PA63), 77 (RA1-PA77), 91 (RA1-PA91), 105 (RA1-PA105), 119 (RA1-PA119). (француски)
- ↑ Simon Newcomb, "Tables of the Motion of the Earth on its Axis and Around the Sun" in Astronomical Papers Prepared for the Use of the American Ephemeris and Nautical Almanac, Volume VI: Tables of the Four Inner Planets, (United States Naval Observatory, 1898), pp. 27 & 34–35.
- ↑ 4,0 4,1 Fred Espenak, Phases of the Moon: −99 to 0 (100 to 1 BCE) Архивирано на 5 јуни 2009 г. NASA Eclipse web site
- ↑ Johannes Kepler, Tabulae Rudolphinae (1627) Pars secunda, 42 (Zu Seite 191), 48 (197), 54 (203), 60 (209), 66 (215), 72 (221), 78 (227). (Latin)
- ↑ Tabulae Astronomicae – Philippo de la Hire (1702), Tabulæ 15, 21, 39, 47, 55, 63, 71; Usus tabularum 4. (Latin)
- ↑ Robert Kaplan, The nothing that is (Oxford: Oxford University Press, 2000) 103.
- ↑ Dick Teresi, "Zero", The Atlantic, July 1997 (see under Calendars and the Cosmos).
- ↑ L. E. Doggett, "Calendars" Архивирано на 10 февруари 2012 г., Explanatory Supplement to the Astronomical Almanac, ed. P. Kenneth Seidelmann, (Sausalito, California: University Science Books, 1992/2005) 579.
- ↑ Jacques Cassini, Tables astronomiques, 1740, Explication et Usage p. 5, translated by Wikipedia from the French:
"L'année 0 est celle dans laquelle on suppose qu'est né Jesus-Christ & que plusieurs Chronologistes marquent 1 avant la naissance de J. C. & que nous avons marquée 0, afin que la somme des années avant & après J. C. donne l'intervalle qui est entre ces années, & que les nombres divisibles par 4 marquent les années bissextiles tant avant qu'après Jesus-Christ." - ↑ V. Grumel, La chronologie (Paris: Presses Universitaires de France, 1958) 30. (француски)
- ↑ Biron, P.V. & Malhotra, A. (Eds.). (28 October 2004). XML Schema Part 2: Datatypes (2nd ed.). World Wide Web Consortium.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Предлошка:Chronology Предлошка:Time measurement and standards