Манастирот Велика Лавра (грчки: Μονή Μεγίστης Λαύρας) е првиот манастир изграден на Света Гора. Се наоѓа на југоисточното подножје на планината Атос на надморска височина од 160 m. Основањето на манастирот во 963 година од Атанасиј Атонски го означува почетокот на организираниот монашки живот на Света Гора.
Атанасиј ја започнал изградбата на Великата Лавра по одобрение на византискиот цар Роман II, а неговиот наследник Никифор II Фока бил голем пријател на Атанасиј, и му помагал на разни начини. Конечно во 963 година била изградена главната манастирска црква посветена на Благовештението Богородично, и наскоро започнале да пристигнуваат луѓе од разни народности со желба да живеат монашки живот под управување на Атанасиј. Политиката на поддршка ја продолжиле и наследниците на Фока, Јован I Цимискиј и Василиј II, и покрај извесните несогласувања со Атанасиј.
